Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 października 2022 r. w sprawie przystąpienia Rumunii i Bułgarii do strefy Schengen (2022/2852(RSP))

P9_TA(2022)0364

Przystąpienie Rumunii, Bułgarii i Chorwacji do strefy Schengen Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 października 2022 r. w sprawie przystąpienia Rumunii i Bułgarii do strefy Schengen (2022/2852(RSP))

(2023/C 149/02)

Parlament Europejski,

- uwzględniając Protokół w sprawie dorobku Schengen włączonego w ramy Unii Europejskiej (11997D/PRO/02),

- uwzględniając art. 67 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), który stanowi, że Unia musi być przestrzenią wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, w której "brak kontroli osób na granicach wewnętrznych",

- uwzględniając art. 21 ust. 1 TFUE, który stanowi, że każdy obywatel Unii musi mieć prawo do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich,

- uwzględniając art. 4 ust. 2 Aktu przystąpienia z 2005 r.,

- uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności jej art. 45, który stanowi, że każdy obywatel Unii ma prawo do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich,

- uwzględniając projekty decyzji Rady w sprawie pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen w Republice Bułgarii i w Rumunii z 29 września 2010 r. (14142/10) i z 8 lipca 2011 r. (14142/1/10),

- uwzględniając projekt decyzji Rady w sprawie ram pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen w Republice Bułgarii i w Rumunii z 7 grudnia 2011 r. (14302/3/11),

- uwzględniając swoje stanowisko z 8 czerwca 2011 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen w Republice Bułgarii i w Rumunii ¹ ,

- uwzględniając konkluzje Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych z 9 i 10 czerwca 2011 r., 22 i 23 września 2011 r., 25 i 26 października 2012 r., 7 i 8 marca 2013 r. oraz 5 i 6 grudnia 2013 r.,

- uwzględniając swoją rezolucję z 13 października 2011 r. w sprawie przystąpienia Bułgarii i Rumunii do strefy Schengen ² ,

- uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z 9 grudnia 2011 r. oraz 1 i 2 marca 2012 r.,

- uwzględniając decyzję Rady (UE) 2017/1908 z dnia 12 października 2017 r. w sprawie wprowadzenia w życie w Republice Bułgarii i w Rumunii niektórych przepisów dorobku Schengen dotyczących Wizowego Systemu Informacyjnego ³ ,

- uwzględniając decyzję Rady (UE) 2018/934 z dnia 25 czerwca 2018 r. w sprawie wprowadzenia w życie w Republice Bułgarii i w Rumunii pozostałych przepisów dorobku Schengen dotyczących Systemu Informacyjnego Schengen ⁴ ,

- uwzględniając komunikat Komisji z 2 czerwca 2021 r. zatytułowany "Strategia na rzecz w pełni funkcjonującej i odpornej strefy Schengen" (COM(2021)0277),

- uwzględniając wniosek Komisji w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) 2016/399 w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (COM(2021)0891),

- uwzględniając komunikat Komisji z 24 maja 2022 r. pt. "Przywrócenie strefy Schengen - Plan działania" (COM(2022)0301),

- uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) 2022/922 z dnia 9 czerwca 2022 r. w sprawie ustanowienia i funkcjonowania mechanizmu oceny i monitorowania w celu weryfikacji stosowania dorobku Schengen oraz w sprawie uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1053/2013 ⁵ ,

- uwzględniając projekt decyzji Rady z 23 czerwca 2022 r. w sprawie pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen w Republice Chorwacji (10624/22),

- uwzględniając swoją rezolucję z 11 grudnia 2018 r. w sprawie pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen w Bułgarii i w Rumunii: zniesienie kontroli na wewnętrznych granicach lądowych, morskich i powietrznych ⁶ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z 19 czerwca 2020 r. w sprawie sytuacji w strefie Schengen w kontekście pandemii COVID-19 ⁷ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z 8 lipca 2021 r. w sprawie sprawozdania rocznego z funkcjonowania strefy Schengen ⁸ ,

- uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że Bułgaria i Rumunia przyjęły dorobek Schengen wraz z przystąpieniem do Unii Europejskiej w 2007 r.; mając na uwadze, że w 2008 r. Bułgaria wydała deklarację w sprawie gotowości do rozpoczęcia ocen przez Grupę Roboczą ds. Oceny Schengen (SCH-EVAL), w skład której wchodzą eksperci z państw członkowskich strefy Schengen; mając na uwadze, że w 2007 i 2008 r. Rumunia wydała deklarację w sprawie gotowości do rozpoczęcia ocen przez SCH-EVAL;

B. mając na uwadze, że eksperci SCH-EVAL oraz Rada w konkluzjach z 9 i 10 czerwca 2011 r. potwierdzili, że proces oceny Schengen względem Bułgarii i Rumunii się zakończył oraz że oba państwa są gotowe na wdrożenie wszystkich przepisów dorobku Schengen; mając na uwadze, że w projekcie decyzji z 8 lipca 2011 r. Rada zweryfikowała, czy spełnione zostały niezbędne warunki stosowania dorobku Schengen we wszystkich obszarach, a mianowicie ochrony danych, granic powietrznych, granic lądowych, współpracy policyjnej, Systemu Informacyjnego Schengen, granic morskich oraz wiz; mając na uwadze, że wyzwanie związane z zarządzaniem granicami zewnętrznymi Unii Europejskiej wymagało gruntownej restrukturyzacji systemu ochrony granic obu krajów oraz inwestycji w poprawę zdolności organów ścigania; mając na uwadze, że zgodnie z Aktem przystąpienia z 2005 r. pomyślne zakończenie procedury oceny Schengen stanowi jedyny warunek wstępny pełnego zastosowania dorobku Schengen, w tym zniesienia kontroli na wewnętrznych granicach lądowych, morskich i powietrznych; mając na uwadze, że szefowie państw i rządów w Radzie wielokrotnie potwierdzali, że Bułgaria i Rumunia są gotowe do stosowania wszystkich przepisów dorobku Schengen, a niedawno Komisja i Parlament potwierdziły tę gotowość w komunikacie Komisji oraz w rezolucji Parlamentu z 8 lipca 2021 r. w sprawie sprawozdania rocznego z funkcjonowania strefy Schengen;

C. mając na uwadze, że w projekcie decyzji z 29 września 2010 r. Rada zaproponowała w pełni zastosować przepisy dorobku Schengen w Bułgarii i w Rumunii oraz znieść kontrole na wewnętrznych granicach lądowych, morskich i powietrznych; mając na uwadze, że w rezolucji ustawodawczej z 8 czerwca 2011 r. Parlament zatwierdził tę decyzję oraz zwrócił się do Rady o ponowne skonsultowanie się z Parlamentem, jeżeli uzna ona za stosowne wprowadzić znaczące zmiany do projektu decyzji;

D. mając na uwadze, że wydanie tej decyzji przez Radę ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych wielokrotnie odraczano;

E. mając na uwadze, że na mocy decyzji Rady z 12 października 2017 r. Bułgaria i Rumunia mają bierny dostęp do wizowego systemu informacyjnego; mając na uwadze, że w projekcie decyzji z 18 kwietnia 2018 r. Rada zaproponowała, aby wszystkie pozostałe przepisy dorobku Schengen związane z Systemem Informacyjnym Schengen stosowano w obu tych państwach członkowskich;

F. mając na uwadze, że ani Akt przystąpienia z 2005 r., ani mechanizm oceny Schengen nie przewidują wyznaczenia różnych terminów na zniesienie kontroli na wewnętrznych granicach lądowych, morskich i powietrznych; mając na uwadze, że dotychczas każdorazowe rozszerzenie strefy Schengen opierało się na pojedynczym akcie prawnym;

G. mając na uwadze, że Rada konsultowała się z Parlamentem w sprawie projektu decyzji Rady dotyczącej pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen w Republice Chorwacji (10624/22), mając na uwadze, że w Parlamencie trwają prace nad tym projektem decyzji Rady;

H. mając na uwadze, że strefa Schengen jest unikalnym rozwiązaniem i jednym z największych osiągnięć Unii Europejskiej ułatwiającym swobodny przepływ osób w obrębie strefy Schengen bez kontroli na granicach wewnętrznych; mając na uwadze, że stało się to możliwe dzięki różnorodnym środkom kompensacyjnym, takim jak System Informacyjny Schengen (SIS) (sprawniejsza wymiana informacji), a także mechanizm oceny stosowania dorobku Schengen przez państwa członkowskie, który zwiększa wzajemne zaufanie do funkcjonowania strefy Schengen;

I. mając na uwadze, że wszystkie państwa członkowskie należące do strefy Schengen są zobowiązane do przestrzegania przepisów Schengen, w tym praw podstawowych zgodnie z art. 4 kodeksu granicznego Schengen ⁹ ;

J. mając na uwadze, że utrzymywanie kontroli na granicach wewnętrznych w Unii lub przywracanie takich kontroli w strefie Schengen wywiera duży wpływ na życie obywateli europejskich i wszystkich osób korzystających ze swobody przemieszczania się w obrębie UE, a także poważnie osłabia ich zaufanie do instytucji europejskich i integracji europejskiej; mając na uwadze, że pociąga to za sobą bezpośrednie koszty operacyjne i inwestycyjne dla pracowników transgranicznych, turystów, przewoźników w transporcie drogowym towarów, a także dla organów administracji publicznej, a negatywne skutki odczuwają gospodarki państw członkowskich i rynek wewnętrzny UE, a także środowisko, z powodu długich kolejek ciężarówek na przejściach granicznych; mając na uwadze, że utrzymywanie kontroli na granicach wewnętrznych w przypadku Bułgarii i Rumunii ma negatywny wpływ na zasadę równości i niedyskryminacji obowiązującą w UE, a także na eksport i import w obu tych państwach członkowskich, a także na operacje transportowe z niektórych największych południowych portów cywilnych i towarowych w Europie, co oznacza utratę zysków i większe wydatki;

K. mając na uwadze, że pełne stosowanie przepisów dorobku Schengen w Republice Bułgarii i w Rumunii wzmocniłoby strefę Schengen i pomogłoby zapewnić wszystkim obywatelom równe prawa;

1. przypomina, że w 2011 r. Bułgaria i Rumunia spełniły wszystkie warunki konieczne do pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen;

2. jest zbulwersowany faktem, że w ciągu 11 lat Rada nie podjęła decyzji w sprawie pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen w Bułgarii i w Rumunii, pomimo wielokrotnych apeli w tej sprawie ze strony zarówno Komisji, jak i Parlamentu;

3. przypomina o stanowisku, którego broni od wielu lat i które przedstawił w rezolucji z 11 grudnia 2018 r., popierającym pełne stosowanie dorobku Schengen w przypadku Bułgarii i Rumunii;

4. z zadowoleniem przyjmuje gotowość Rumunii i Bułgarii do dobrowolnego zorganizowania misji informacyjnej, w duchu lojalnej współpracy i wzajemnego zaufania, mimo że oba kraje spełniły już wszystkie wymogi prawne i nie ma podstaw do dalszych ocen;

5. wzywa Radę do podjęcia wszelkich niezbędnych kroków, aby wydano decyzję w sprawie pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen w Republice Bułgarii i w Rumunii do końca 2022 r., która spowoduje zniesienie kontroli na wszystkich granicach wewnętrznych w obu tych państwach członkowskich na początku 2023 r.;

6. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

1 Dz.U. C 380 E z 11.12.2012, s. 160.

2 Dz.U. C 94 E z 3.4.2013, s. 13.

3 Dz.U. L 269 z 19.10.2017, s. 39.

4 Dz.U. L 165 z 2.7.2018, s. 37.

5 Dz.U. L 160 z 15.6.2022, s. 1.

6 Dz.U. C 388 z 13.11.2020, s. 18.

7 Dz.U. C 362 z 8.9.2021, s. 77.

8 Dz.U. C 99 z 1.3.2022, s. 158.

9 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen), Dz.U. L 77 z 23.3.2016, s. 1.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2023.149.11
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 października 2022 r. w sprawie przystąpienia Rumunii i Bułgarii do strefy Schengen (2022/2852(RSP))
• Data aktu: 18/10/2022
• Data ogłoszenia: 28/04/2023