Streszczenie opinii Europejskiego Inspektora Ochrony Danych w sprawie opinii EIOD w sprawie europejskiej strategii w zakresie danych (Pełny tekst tej opinii jest dostępny w wersji angielskiej, francuskiej i niemieckiej na stronie internetowej EIOD www.edps.europa.eu).

Streszczenie opinii Europejskiego Inspektora Ochrony Danych w sprawie opinii EIOD w sprawie europejskiej strategii w zakresie danych

(Pełny tekst tej opinii jest dostępny w wersji angielskiej, francuskiej i niemieckiej na stronie internetowej EIOD www.edps.europa.eu)

(2020/C 322/04)

(Dz.U.UE C z dnia 30 września 2020 r.)

Streszczenie

W dniu 19 lutego 2020 r. Komisja Europejska opublikowała komunikat pt. "Europejska strategia w zakresie danych". Stanowi on część szerszego pakietu strategicznych dokumentów, włączając także komunikat "Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europ/" oraz "Białą księgę w sprawie sztucznej inteligencji - Europejskie podejście do doskonałości i zaufania".

Celem europejskiej strategii w zakresie danych jest stworzenie jednolitej europejskiej przestrzeni danych i tym samym ułatwienie przedsiębiorcom i organom publicznym dostępu do wysokiej jakości danych, aby pobudzić wzrost i stworzyć wartość. Ponadto ma ona za zadanie "uczynić UE najbardziej atrakcyjną, najbardziej bezpieczną i najbardziej dynamiczną gospodarką na świecie". Kluczowym elementem europejskiej strategii w zakresie danych jest rozwój wspólnych europejskich przestrzeni danych w strategicznych sektorach gospodarki i dziedzinach interesu publicznego, takich jak europejska przestrzeń danych dotyczących zdrowia.

W opinii zaprezentowano pogląd EIOD dotyczący całej europejskiej strategii w zakresie danych, jak i kilku określonych aspektów, takich jak pojęcie "dobra publicznego", otwarte dane, wykorzystywanie danych do badań naukowych, pośrednicy w zakresie danych, bezinteresowność danych, międzynarodowa wymiana danych i inne.

Europejski Inspektor Ochrony Danych rozumie rosnące znaczenie danych dla gospodarki i społeczeństwa, oraz wspiera szersze strategiczne cele UE, takie jak rozwój jednolitego rynku cyfrowego i cyfrowa niezależność UE. Przypomina jednocześnie, iż "duże zbiory danych pociągają za sobą dużą odpowiedzialność" i dlatego należy wprowadzić odpowiednie zabezpieczenia ochrony danych.

W związku z tym EIOD popiera zaangażowanie Komisji w zapewnienie, aby europejskie podstawowe prawa i wartości, w tym prawo do ochrony danych osobowych, stanowiły podstawę wszystkich aspektów europejskiej strategii w zakresie danych i jej wdrożenia. Docenia w szczególności zapewnienie, że strategia będzie rozwijana w pełnej zgodności z ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych, które dostarcza solidnych podstaw, również na podstawie swojej neutralności technologicznej.

Europejski Inspektor Ochrony Danych podkreśla, że jednym z głównych celów europejskiej strategii w zakresie danych powinno być udowodnienie stabilności i zrównoważonego rozwoju alternatywnego modelu gospodarki opartej na danych - otwartej, uczciwej i demokratycznej. W przeciwieństwie do obecnie dominującego modelu biznesowego charakteryzującego się bezprecedensową koncentracją danych w rękach kilku dużych podmiotów, jak i wszechobecnego śledzenia, europejska przestrzeń danych powinna posłużyć za przykład przejrzystości, skutecznej rozliczalności oraz odpowiedniej równowagi pomiędzy interesami poszczególnych osób, których dane dotyczą, i wspólnych interesów całego społeczeństwa.

Ponadto w niniejszej opinii wzięto pod uwagę bezprecedensowy globalny kryzys wywołany przez pandemię COVID-19, który dotknął wszystkich aspektów naszego życia. W tym kontekście EIOD podtrzymuje swoje stanowisko, zgodnie z którym ochrona danych nie jest problemem, lecz stanowi część rozwiązania. Dane i technologia w połączeniu z innymi czynnikami mogą odgrywać istotną rolę w zwalczaniu kryzysu, ponieważ nie istnieje szybkie rozwiązanie czegoś tak złożonego.

Europejski Inspektor Ochrony Danych pozostaje do dyspozycji Komisji, Rady i Parlamentu Europejskiego w celu zapewnienia dalszego doradztwa na późniejszych etapach wdrażania europejskiej strategii w zakresie danych, zarówno w zakresie ram prawnych, jak i aspektów praktycznych. Uwagi zawarte w niniejszej opinii nie powodują uszczerbku dla ewentualnych dodatkowych uwag, które EIOD może formułować w miarę powstawania kolejnych problemów, do których ustosunkuje się, gdy dostępne będą dalsze informacje.

1.
WPROWADZENIE
1.
W dniu 19 lutego 2020 r. Komisja Europejska zaprezentowała Komunikat pt. "Europejska strategia w zakresie danych" 1 . Stanowi on część szerszego pakietu strategicznych dokumentów, włączając także komunikat "Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europ/" 2  oraz "Białą księgę w sprawie sztucznej inteligencji - Europejskie podejście do doskonałości i zaufania" 3 .
2.
Celem europejskiej strategii w zakresie danych jest stworzenie jednolitej europejskiej przestrzeni danych i tym samym ułatwienie przedsiębiorcom i organom publicznym dostępu do wysokiej jakości danych, aby pobudzić wzrost i stworzyć wartości, jednocześnie zmniejszając emisję dwutlenku węgla w gospodarce UE. Ponadto odgrywałaby ona kluczową rolę w realizacji ambitnego celu Komisji, aby "uczynić UE najbardziej atrakcyjną, najbardziej bezpieczną i najbardziej dynamiczną gospodarką na świecie".
3.
Europejska strategia w zakresie danych została poddana konsultacjom publicznym. Głównym celem konsultacji jest zebranie poglądów w przedmiocie całej europejskiej strategii w zakresie danych, jak i kilku określonych aspektów. Podobne konsultacje publiczne zorganizowano w przedmiocie "Białej księgi w sprawie sztucznej inteligencji".
4.
W dniu 29 stycznia 2020 r. Komisja nieformalnie zwróciła się do EIOD o wydanie opinii w sprawie projektu europejskiej strategii w zakresie danych i przesłanie do niej wstępnych uwag. Europejski Inspektor Ochrony Danych z zadowoleniem przyjmuje fakt, iż wystąpiono do niego o wydanie opinii we wczesnym etapie procedury i zachęca Komisję do utrzymania tej najlepszej praktyki.
5.
W niniejszej opinii omówiono kilka nieformalnych uwag i dostarczono bardziej ukierunkowany wkład w świetle publicznych konsultacji. Co do zasady opinię należy odczytywać w powiązaniu z pozostałymi odpowiednimi opiniami EIOD, o których wspomniano w dokumencie, takimi jak wstępna opinia w sprawie badań naukowych 4 , opinia w sprawie otwartych danych 5 , opinia w sprawie systemów zarządzania danymi osobowymi 6  i inne. Niniejsza opinia nie powoduje uszczerbku dla wszelkich dodatkowych uwag, jakie EIOD może formułować na podstawie kolejnych dostępnych informacji na późniejszym etapie, w tym w kontekście przyszłych konsultacji ustawodawczych w przedmiocie aktów prawnych przewidzianych w europejskiej strategii w sprawie danych i programie prac Komisji.
6.
Wreszcie EIOD odnotowuje toczącą się dyskusję dotyczącą zakresu, w jakim dane i technologia mogą pomóc w walce z COVID-19. Europejski Inspektor Ochrony Danych pragnie w tym kontekście przywołać swoje stanowisko, podzielone przez pozostałe organy nadzorcze wchodzące w skład Europejskiej Rady Ochrony Danych (EROD) 7 , zgodnie z którym zasady ochrony danych nie ograniczają środków podjętych w odpowiedzi na pandemię COVID-19. Ochrona danych nie jest problemem, lecz stanowi część rozwiązania. Europejski Inspektor Ochrony Danych uważa, że dane i technologia odgrywają istotną rolę w zwalczaniu bezprecedensowego kryzysu, który dotknął wszystkich aspektów naszego życia, lecz w żadnym wypadku nie stanowią one szybkiego rozwiązania. Dane i technologia mogą przyczynić się do walki z pandemią oraz innymi podobnymi zagrożeniami, tylko jeśli skutecznie wzmacniają osoby fizyczne i towarzyszą im odpowiednie gwarancje oraz inne kompleksowe środki.
6.
WNIOSKI
75.
Europejski Inspektor Ochrony Danych rozumie rosnące znaczenie danych dla gospodarki i społeczeństwa, oraz wspiera ambitny cel, aby uczynić Unię Europejską "najbardziej atrakcyjną, najbardziej bezpieczną i najbardziej dynamiczną gospodarką na świecie". Jednocześnie pragnie przypomnieć, że "duże zbiory danych pociągają za sobą dużą odpowiedzialność" i dlatego należy wprowadzić i skutecznie stosować odpowiednie zabezpieczenia ochrony danych.
76.
Europejski Inspektor Ochrony Danych z zadowoleniem przyjmuje zaangażowanie Komisji w zapewnienie, aby europejskie podstawowe prawa i wartości, w tym prawo do ochrony danych osobowych, stanowiły podstawę wszystkich aspektów europejskiej strategii w zakresie danych i jej wdrożenia. Docenia w szczególności zapewnienie, że strategia będzie rozwijana w pełnej zgodności z ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych, które dostarcza solidnych podstaw, również na podstawie swojej neutralności technologicznej.
77.
Obecnie dominujący model biznesowy charakteryzuje się bezprecedensową koncentracją danych w rękach kilku dużych podmiotów zlokalizowanych poza UE, jak i szeroko zakrojonym wszechobecnym śledzeniem. Europejski Inspektor Ochrony Danych jest głęboko przekonany, iż jednym z najważniejszych celów europejskiej strategii w zakresie danych powinno być udowodnienie stabilności i zrównoważonego rozwoju alternatywnego modelu gospodarki opartej na danych - otwartej, uczciwej i demokratycznej. W związku z tym przewidywane wspólne europejskie przestrzenie danych powinny posłużyć za przykład przejrzystości, skutecznej rozliczalności oraz odpowiedniej równowagi pomiędzy interesami poszczególnych osób, których dane dotyczą, i wspólnych interesów całego społeczeństwa.
78.
Europejski Inspektor Ochrony Danych przewiduje, że każde działanie legislacyjne mające wpływ na ochronę danych zostanie z nim skonsultowane w stosownym czasie zgodnie z art. 42 rozporządzenia (UE) 2018/1725, oraz pozostaje do dyspozycji Komisji, Rady i Parlamentu Europejskiego w celu zapewnienia dalszego doradztwa na późniejszych etapach wdrażania europejskiej strategii w zakresie danych, zarówno w zakresie ram prawnych, jak i aspektów praktycznych. Uwagi zawarte w niniejszej opinii nie powodują uszczerbku dla ewentualnych dodatkowych uwag, które EIOD może formułować w miarę powstawania kolejnych problemów, do których ustosunkuje się, gdy dostępne będą dalsze informacje.

Bruksela, dnia 16 czerwca 2020 r.

 Wojciech Rafał WIEWIÓROWSKI

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2020.322.11

Rodzaj: Informacja
Tytuł: Streszczenie opinii Europejskiego Inspektora Ochrony Danych w sprawie opinii EIOD w sprawie europejskiej strategii w zakresie danych (Pełny tekst tej opinii jest dostępny w wersji angielskiej, francuskiej i niemieckiej na stronie internetowej EIOD www.edps.europa.eu).
Data aktu: 30/09/2020
Data ogłoszenia: 30/09/2020