P6TC1-COD (2008)0069Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr.../2009 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (przekształcenie)
(Dz.U.UE C z dnia 1 kwietnia 2010 r.)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 255 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji ||,
stanowiąc zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 251 Traktatu(1),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 z dnia 30 maja 2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji ma zostać poddane wielu istotnym zmianom(2). Dla zachowania przejrzystości, rozporządzenie to powinno zostać przekształcone.
(2) W art. 1 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej stawia się na pierwszym miejscu koncepcję otwartości, stwierdzając, że Traktat wyznacza nowy etap w procesie tworzenia coraz ściślejszego związku między narodami Europy, w których decyzje podejmowane są z możliwie najwyższym poszanowaniem zasady otwartości i jak najbliżej obywateli.
(3) Otwartość pozwala obywatelom na bliższe uczestnictwo w procesie podejmowania decyzji i gwarantuje, że administracja ma większą legitymację, jest bardziej skuteczna i odpowiedzialna względem obywateli w systemie demokratycznym. Otwartość przyczynia się do umacniania zasad demokracji i poszanowania praw podstawowych określonych w art. 6 Traktatu o Unii Europejskiej oraz w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej.
(4) Przejrzystość powinna również umacniać zasady dobrej administracji w instytucjach UE, zgodnie z art. 41 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej(3)("karta"). W związku z tym należy odpowiednio zdefiniować procedury wewnętrzne oraz udostępnić wystarczające zasoby finansowe i ludzkie, aby zasadę otwartości można było stosować w praktyce. [Poprawka 1]
▐ [Poprawka 2]
▐ [Poprawka 3]
(5) Konsultacje przeprowadzone przez Komisję wykazały szerokie poparcie społeczeństwa obywatelskiego dla wezwania Parlamentu Europejskiego do wprowadzenia instrumentu dotyczącego wolności informacji z prawdziwego zdarzenia mającego zastosowanie do ram instytucjonalnych Unii Europejskiej zgodnie z prawem do dobrego administrowania określonym w art. 41 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej. [Poprawka 92]
(6) Celem niniejszego rozporządzenia jest zapewnienie możliwie największego prawa do publicznego dostępu do dokumentów oraz ogólnych zasad i ograniczeń związanych z takim dostępem ze względu na interes publiczny lub prywatny, zgodnie z art. 255 ust. 2 Traktatu WE oraz z uwzględnieniem doświadczeń związanych ze wstępnym wykonaniem rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 i rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 4 kwietnia 2006 r. wraz z zaleceniami dla Komisji w sprawie dostępu do dokumentów instytucji na mocy art. 192 Traktatu WE(4). Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez wpływu na dotychczasowe prawa dostępu do dokumentów państw członkowskich, organów sądowych i organów dochodzeniowych. [Poprawka 4]
(7) Zgodnie z art. 255 ust. 2 Traktatu WE rozporządzenie to wyszczególnia ogólne zasady i ograniczenia mające zastosowanie do prawa dostępu do dokumentów ze względu na interes publiczny lub prywatny, z którymi powinny być zgodne wszelkie inne zasady UE.
(8) Zgodnie z art. 28 ust. 1 i art. 41 ust. 1 Traktatu UE, prawo dostępu do dokumentów odnosi się także do dokumentów związanych ze wspólną polityką zagraniczną i polityką bezpieczeństwa oraz ze współpracą policyjną i sądową w sprawach karnych. | [Poprawka 5]
(9) Ponieważ kwestia dostępu do dokumentów nie jest objęta postanowieniami Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, Parlament Europejski, Rada i Komisja powinny, zgodnie z deklaracją nr 41 załączoną do Aktu końcowego Traktatu z Amsterdamu, kierować się treścią niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do dokumentów objętych tym traktatem.
(10) Parlament Europejski i Rada przyjęły w dniu 6 września 2006 r. rozporządzenie (WE) nr 1367/2006 w sprawie zastosowania postanowień Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska do instytucji i organów Wspólnoty(5). W odniesieniu do dostępu do dokumentów zawierających informacje o środowisku naturalnym, niniejsze rozporządzenie powinno być zgodne z rozporządzeniem (WE) nr 1367/2006.
(11) Rada i Komisja działają zgodnie z przysługującymi im uprawnieniami legislacyjnymi, gdy -wspólnie z Parlamentem Europejskim, na podstawie odnośnych przepisów traktatów, nawet na mocy delegowanych uprawnień - przyjmują przepisy ogólne prawnie wiążące w państwach członkowskich lub wiążące dla tych państw, w postaci rozporządzeń, dyrektyw, decyzji ramowych lub decyzji. [Poprawka 6]
(12) Zgodnie z demokratycznymi zasadami określonymi w art. 6 ust. 1 Traktatu WE i z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 1049/2001, szerszy dostęp do dokumentów powinien być udzielony w przypadkach, gdy instytucje sprawują władzę prawodawczą, także na mocy delegowanych uprawnień. Teksty prawne powinny być sporządzane w sposób jasny i zrozumiały(6)oraz publikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej; obywatele powinni mieć szybki i łatwy dostęp przez Internet do dokumentów przygotowawczych i wszystkich pokrewnych informacji, w tym opinii prawnych i procedury międzyinstytucjonalnej.
Zgodnie z niniejszym rozporządzeniem Parlament Europejski, Rada i Komisja powinny uzgodnić lepsze praktyki stanowienia prawa, modele i techniki sporządzania dokumentów oraz rozwiązania techniczne umożliwiające śledzenie cyklu funkcjonowania dokumentów przygotowawczych, w celu udostępniania ich instytucjom i organom uczestniczącym w danej procedurze, a także opublikować je w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. [Poprawka 8]
(13) Międzyinstytucjonalny rejestr lobbystów i innych zainteresowanych stron stanowi naturalne narzędzie promowania otwartości i przejrzystości procesu legislacyjnego. [Poprawka 11]
(14) Przejrzystość w procesie prawodawczym jest kwestią o najwyższym znaczeniu dla obywateli. Dlatego też instytucje powinny aktywnie rozpowszechniać dokumenty stanowiące element procesu prawodawczego. Należy także zachęcać do aktywnego rozpowszechniania dokumentów w innych dziedzinach.
(15) W drodze uzupełnienia niniejszego rozporządzenia Komisja powinna przedłożyć do decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady projekt instrumentu z zakresu wspólnych wytycznych dotyczących ponownego wykorzystywania informacji i dokumentów pozostających w posiadaniu instytucji, za pomocą którego dokona się odpowiedniego wdrożenia zasad określonych postanowieniami dyrektywy 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego(7). [Poprawka 22]
(16) Nie naruszając krajowych przepisów dotyczących dostępu do dokumentów, zgodnie z zasadami lojalnej współpracy i pewności prawnej, podczas wprowadzania w życie aktów instytucji UE państwa członkowskie nie powinny utrudniać osiągnięcia celów niniejszego rozporządzenia, obejmujących poziom przejrzystości, jaki niniejsze rozporządzenie ma zapewnić na szczeblu UE, oraz powinny one w szczególności zagwarantować, że krajowe przepisy poszczególnych państw członkowskich wdrażające prawodawstwo UE umożliwiają obywatelom Unii i innym zainteresowanym osobom jednoznaczną i szczegółową interpretację przysługujących im praw i spoczywających na nich obowiązków oraz umożliwiają krajowym sądom egzekwowanie poszanowania tych praw i obowiązków. [Poprawka 100]
(17) Nawet jeśli ani celem, ani skutkiem niniejszego rozporządzenia nie jest zmiana przepisów krajowych dotyczących dostępu do dokumentów, z zasady lojalnej współpracy regulującej stosunki między instytucjami a państwami członkowskimi, wynika jednoznacznie, że państwa członkowskie powinny zapewnić swoim obywatelom na szczeblu krajowym przynajmniej taki sam poziom przejrzystości, jaki jest zapewniony na szczeblu UE podczas wprowadzania w życie unijnych przepisów.
Z tych samych powodów i bez uszczerbku dla krajowej kontroli parlamentarnej państwa członkowskie powinny zadbać o to, by nie utrudniać przetwarzania dokumentów niejawnych UE. [Poprawka 20]
(18) Dokumenty dotyczące procedur nielegislacyjnych, takie jak wiążące środki niemające ogólnego zakresu lub środki dotyczące struktury wewnętrznej, akty administracyjne bądź budżetowe lub niewiążące dokumenty o charakterze politycznym (takie jak wnioski, zalecenia lub rezolucje) powinny być łatwo dostępne, zgodnie z zasadą dobrej administracji zawartą w art. 41 karty, przy jednoczesnej ochronie skuteczności procesu podejmowania decyzji przez instytucje. W odniesieniu do każdej kategorii dokumentów instytucja odpowiedzialna i, w razie potrzeby, inne zaangażowane instytucje powinny udostępnić obywatelom informacje na temat przebiegu wewnętrznych procedur oraz na temat tego, które jednostki mogą być za nie odpowiedzialne, a także wskazać zakres ich kompetencji, określone terminy realizacji i biuro, z którym można się kontaktować. W trakcie procedury można dokonać specjalnych ustaleń z zainteresowanymi stronami, nawet jeżeli nie można zapewnić publicznego dostępu; instytucje powinny należycie uwzględniać zalecenia Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich.[Poprawka 9]
(19) Instytucje powinny uzgodnić wspólne wytyczne dotyczące sposobu rejestracji dokumentów wewnętrznych, ich klasyfikacji i archiwizacji dla potrzeb historycznych, zgodnie z zasadami przedstawionymi w niniejszym rozporządzeniu. Należy następnie uchylić rozporządzenie Rady (EWG, Euratom) nr 354/83 z dnia 1 lutego 1983 r. dotyczące udostępnienia do wglądu publicznego historycznych materiałów archiwalnych Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej(8). [Poprawka 10]
(20) W celu rozwoju działalności instytucji w dziedzinach wymagających pewnego stopnia poufności właściwe jest stworzenie kompleksowego systemu bezpieczeństwa obejmującego traktowanie unijnych informacji niejawnych. Określenie "informacje niejawne UE" powinno oznaczać wszelkie informacje i materiały, których ujawnienie bez zezwolenia może spowodować różnego stopnia szkody dla interesów UE lub co najmniej jednego z jej państw członkowskich, niezależnie od tego, czy takie informacje pochodzą od państw członkowskich, krajów trzecich czy organizacji międzynarodowych. Zgodnie z zasadami demokratycznymi, przedstawionymi w art. 6 ust. 1 Traktatu WE Parlament Europejski powinien mieć dostęp do informacji niejawnych UE, zwłaszcza gdy taki dostęp jest konieczny do wypełniania obowiązków legislacyjnych i nielegislacyjnych przyznanych na mocy traktatów. [Poprawka 13]
(21) Instytucje i organy wspólnotowe powinny traktować dane osobowe w sposób uczciwy i przejrzysty i w pełnej zgodności z prawami podmiotów, których dane dotyczą, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych(9)oraz zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich ("Trybunał Sprawiedliwości"). Instytucje powinny określić swoje procedury wewnętrzne, należycie uwzględniając zalecenie Europejskiego Inspektora Ochrony Danych.
Od momentu przyjęcia rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości oraz decyzje i stanowiska przyjęte przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich i Europejskiego Inspektora Ochrony Danych wyjaśniły stosunek zachodzący między tym rozporządzeniem a rozporządzeniem (WE) nr 45/2001 w takim sensie, że w przypadku wniosków o dokumenty zawierające dane osobowe należy stosować rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 i że jakiekolwiek stosowanie wyjątków od reguł umożliwiających dostęp do dokumentów i informacji w celu ochrony danych osobowych musi opierać się na konieczności ochrony prywatności i integralności osobistej. [Poprawka 7]
(22) Prawo dostępu do dokumentów publicznych nie narusza prawa dostępu do danych osobowych na mocy rozporządzenia (WE) nr 45/2001. Jeżeli dana osoba wnioskuje o dostęp do dotyczących jej danych, instytucja powinna z własnej inicjatywy zbadać, czy osoba ta jest uprawniona do dostępu do danych na mocy rozporządzenia (WE) nr 45/2001. [Poprawka 99]
(23) Art. 4 statutu posła do Parlamentu Europejskiego wyłącza dokumenty posłów do Parlamentu Europejskiego z zakresu definicji "dokumentu" stosowanej w niniejszym rozporządzeniu. W przypadku przekazywania tych dokumentów instytucjom poza procesem legislacyjnym, nadal chroni je art. 6 statutu posła. Dlatego interpretacja niniejszego rozporządzenia powinna należycie uwzględniać ochronę działalności politycznej posłów do Parlamentu Europejskiego, przewidzianej w statucie posła, aby chronić demokratyczne zasady Unii Europejskiej. [Poprawka 116]
(24) Należy ustanowić jasne zasady dotyczące ujawniania dokumentów pochodzących z państw członkowskich oraz dokumentów osób trzecich należących do akt postępowań sądowych, jak również dokumentów uzyskanych przez instytucje na mocy szczególnych kompetencji dochodzeniowych powierzonych im w prawie WE.
(25) Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich wyraźnie stwierdził, że obowiązek konsultacji z państwami członkowskimi w związku z wnioskami o dostęp do pochodzących z nich dokumentów nie daje im prawa weta ani prawa odwoływania się do praw lub przepisów krajowych, a także że instytucja otrzymująca wniosek może odmówić dostępu do dokumentów jedynie na podstawie wyjątków zawartych w niniejszym rozporządzeniu. Pozostaje jednak jeszcze do wyjaśnienia status dokumentów pochodzących od osób trzecich w celu zagwarantowania, że informacje dotyczące procedur legislacyjnych nie będą udostępniane osobom trzecim (w tym organom administracyjnym krajów trzecich) w szerszym stopniu niż obywatelom Unii, do których przepisy te będą mieć zastosowanie. [Poprawki 93/110]
(26) Zgodnie z art. 255 ust. 1 Traktatu WE Komisja powinna natychmiast upublicznić wszystkie dokumenty dotyczące toczących się międzynarodowych negocjacji w sprawie umowy handlowej dotyczącej zwalczania obrotu towarami podrobionymi. [Poprawka 109]
(27) W celu zapewnienia większej otwartości w pracach instytucji dostęp do dokumentów powinien być udzielany przez Parlament Europejski, Radę i Komisję nie tylko w przypadku dokumentów sporządzanych przez instytucje, lecz również dokumentów przez nie otrzymywanych. Państwo członkowskie może zażądać, by Parlament Europejski, Komisja czy Rada nie udostępniały osobom trzecim poza samymi instytucjami dokumentu pochodzącego z tego państwa bez jego uprzedniej zgody. Jeżeli takie żądanie nie zostanie zaakceptowane, instytucja, która je otrzymała, powinna podać powody odmowy. Zgodnie z art. 296 Traktatu WE żadne państwo członkowskie nie ma obowiązku udzielania informacji, których ujawnienie uznaje za sprzeczne z podstawowymi interesami jego bezpieczeństwa. [Poprawka 14]
(28) Zasadniczo wszelkie dokumenty sporządzone lub otrzymane przez instytucje i związane z ich działalnością powinny być rejestrowane i publicznie dostępne. Jednakże, bez uszczerbku dla kontroli Parlamentu Europejskiego, dostęp do całego dokumentu lub jego części mógłby zostać odroczony. [Poprawka 15]
(29) Instytucje powinny zapewnić, aby rozwój technologii informacyjnej ułatwiał korzystanie z prawa dostępu do dokumentów i nie powodował ograniczenia ilości informacji dostępnych do wiadomości publicznej. [Poprawka 17]
(30) W celu zapewnienia, że prawo dostępu jest w pełni poszanowane, należy zastosować dwustopniową procedurę administracyjną, z dodatkową możliwością postępowania sądowego lub skargi do rzecznika praw obywatelskich.
(31) Instytucje powinny w sposób spójny i skoordynowany informować opinię publiczną o środkach przyjętych w celu wprowadzenia w życie niniejszego rozporządzenia oraz przeszkolić swój personel w pomaganiu obywatelom w korzystaniu z praw przysługujących im na podstawie niniejszego rozporządzenia. [Poprawka 19]
▐ [Poprawka 21]
(32) Zgodnie z art. 255 ust. 3 Traktatu WE oraz zasadami i przepisami przedstawionymi w niniejszym rozporządzeniu każda instytucja ustanawia szczegółowe przepisy dotyczące dostępu do swoich dokumentów w swoim regulaminie wewnętrznym(10)(11)(12). [Poprawka 23]
(33) W celu zapewnienia pełnego stosowania niniejszego rozporządzenia we wszystkich działaniach Unii, wszystkie agencje założone przez instytucje powinny stosować się do zasad ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu. Wszystkie inne instytucje UE są proszone o przyjęcie porównywalnych środków, zgodnie z art. 1 Traktatu UE. [Poprawka 12]
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli
W imieniu Parlamentu Europejskiego |
W imieniu Rady |
Przewodniczący |
Przewodniczący |
______
(1) ...
(2) Dz.U L 145 z 31.5.2001, s. 43.
(3)Dz.U. C 303 z 14.12.2007, s. 1.
(4)Dz.U. C 293 E z 2.12.2006, s. 151.
(5) Dz.U. L 264 z 25.9.2006, s. 13.
(6)Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 22 grudnia 1998 r. w sprawie wspólnych wytycznych dotyczących jakości prawodawstwa wspólnotowego (Dz.U. C 73 z 17.3.1999, s. 1).
(7)Dz.U. L 345 z 31.12.2003, s. 90.
(8)Dz.U. L 43 z 15.2.1983, s. 1.
(9) Dz.U. L 8 z 12.1.2001, s. 1.
(10)Dz.U. L 340 z 31.12.1993, s. 43. ||
(11)Dz.U. L 46 z 18.2.1994, s. 58. ||
(12)Dz.U. L 263 z 25.9.1997, s. 27.
(13)Patrz art. 7 SEC(2008)2109.
(*)Sześć miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
(**)Rok od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.