P6_TC1-COD(2008)0192Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 6 maja 2009 r. w celu przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/.../WE w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek oraz uchylająca dyrektywę Rady 86/613/EWG
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(Dz.U.UE C z dnia 5 sierpnia 2010 r.)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 141 ust. 3,
uwzględniając wniosek Komisji ||,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(1),
uwzględniając opinię Komitetu Regionów(2),
stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu(3),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Dyrektywa Rady 86/613/EWG z dnia 11 grudnia 1986 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa(4) zapewnia stosowanie w państwach członkowskich zasady równego traktowania w odniesieniu do kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek lub przyczyniających się do wykonywania takiej działalności. W odniesieniu do osób prowadzących działalność na własny rachunek i małżonków współpracujących dyrektywa 86/613/EWG nie jest wystarczająco skuteczna, a jej zakres powinien zostać zmieniony, zważywszy, że dyskryminacja ze względu na płeć i molestowanie występują również poza dziedziną pracy, za którą otrzymuje się stałe wynagrodzenie. W celu zapewnienia jasności dyrektywę 86/613/EWG należy zastąpić niniejszą dyrektywą ||.
(2) W swoim komunikacie z dnia 1 marca 2006 r. zatytułowanym "Plan działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2006-2010"(5) Komisja zapowiedziała, że w celu poprawy ładu administracyjno/regulacyjnego dokona przeglądu istniejącego prawodawstwa UE w dziedzinie równości płci pominiętego w trakcie przekształcenia w roku 2005 w celu zaktualizowania, unowocześnienia i, w stosownych przypadkach, przekształcenia. Dyrektywa 86/613/EWG nie została objęta tym przekształceniem.
(3) W konkluzjach Rady z 5 i 6 grudnia 2007 r. zatytułowanych. "Równowaga ról kobiet i mężczyzn w kontekście miejsc pracy, wzrostu gospodarczego i spójności społecznej"(6) Rada wezwała Komisję do rozważenia potrzeby zmiany, w stosownych przypadkach, dyrektywy || 86/613/EWG w celu zagwarantowania praw związanych z macierzyństwem i ojcostwem osób prowadzących działalność na własny rachunek i pomagających im małżonków.
(4) Parlament Europejski wielokrotnie wnioskował, by Komisja dokonała przeglądu dyrektywy 86/613/EWG, w szczególności w celu zwiększenia ochrony kobiet prowadzących działalność na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa oraz poprawy sytuacji małżonków, którzy pomagają w gospodarstwach rolnych, w rzemiośle, handlu, małych i średnich przedsiębiorstwach i wolnych zawodach.
(5) Parlament Europejski zaproponował w rezolucji z dnia 21 lutego 1997 r. w sprawie sytuacji współpracujących małżonków i osób pracujących na własny rachunek(7) obowiązkowe rejestrowanie współpracujących małżonków, tak aby przestali być niewidocznymi pracownikami, a także nałożenie na państwa członkowskie obowiązku umożliwienia objęcia współpracujących małżonków systemem ubezpieczeń osób pracujących na własny rachunek na wypadek choroby i inwalidztwa oraz ubezpieczeniem emerytalnym.
(6) Komisja w swoim komunikacie zatytułowanym "Odnowiona agenda społeczna: Możliwości, dostęp i solidarność w Europie XXI wieku"(8) potwierdziła potrzebę podjęcia działań dotyczących zniesienia różnicy między kobietami i mężczyznami w zakresie przedsiębiorczości oraz lepszego godzenie życia zawodowego i prywatnego.
(7) W chwili obecnej istnieje szereg instrumentów prawnych służących wdrażaniu zasady równego traktowania, które obejmują działalność na własny rachunek, w szczególności dyrektywa Rady 79/7/EWG z dnia 19 grudnia 1978 r. w sprawie stopniowego wprowadzania w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zabezpieczenia społecznego(9) oraz dyrektywa 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy (wersja przeredagowana)(10). W związku z powyższym niniejsza dyrektywa nie powinna mieć zastosowania do obszarów objętych zakresem innych dyrektyw.
(8) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek i małżonków współpracujących, ponieważ obie grupy uczestniczą w prowadzeniu działalności gospodarczej.
(9) Współpracującym małżonkom należy przyznać jasno określony status zawodowy, a także ustalić ich prawa.
(10) Dyrektywa ta nie powinna mieć zastosowania do kwestii objętych innymi dyrektywami wdrażającymi zasadę równego traktowania kobiet i mężczyzn, zwłaszcza dyrektywą Rady 2004/113/WE z dnia 13 grudnia 2004 r. wprowadzającą w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług(11). W szczególności, art. 5 dyrektywy 2004/113/WE nadal ma zastosowanie do ubezpieczeń i powiązanych usług finansowych.
(11) W celu zapobiegania dyskryminacji ze względu na płeć niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie zarówno do dyskryminacji bezpośredniej jak i pośredniej. Molestowanie oraz molestowanie seksualne powinny być uważane za dyskryminację i dlatego są one zabronione.
(12) Państwa członkowskie mogą, na mocy art. 141 ust. 4 Traktatu, utrzymać lub wprowadzać środki gwarantujące szczególne korzyści w celu ułatwienia osobom płci niedostatecznie reprezentowanej podejmowanie działalności na własny rachunek lub w celu zapobiegania niekorzystnym sytuacjom w karierze zawodowej i ich rekompensowania. Środki te, w postaci pozytywnych działań, mające na celu zapewnienie równości w praktyce nie powinny zasadniczo być postrzegane jako naruszenie prawnej zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn.
(13) W obszarze działalności na własny rachunek, stosowanie zasady równego traktowania oznacza, że zakazana jest wszelka dyskryminacja w zakresie przedsiębiorczości, zarządzania, wyposażania lub rozszerzania działalności przedsiębiorstwa lub w zakresie innej formy działalności na własny rachunek.
(14) Konieczne jest zapewnienie braku dyskryminacji ze względu na stan cywilny i rodzinny w zakresie warunków zakładania przedsiębiorstwa w odniesieniu do małżonków lub partnerów uznanych przez prawo krajowe. Do celów niniejszej dyrektywy terminy "stan cywilny" i "przedsiębiorstwo rodzinne" są interpretowane w świetle uznawania związków partnerskich na mocy odpowiednich wyroków Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich.
(15) Mając na uwadze wkład małżonków współpracujących w przedsiębiorstwo rodzinne, powinni oni mieć prawo ▐ do korzystania z przynajmniej takiego samego poziomu ochrony jak osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz zgodnie z tymi samymi warunkami mającymi zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek ▐ . Państwa członkowskie są zobowiązane do podjęcia środków niezbędnych dla umożliwienie dokonania takiego wyboru. Poziom ochrony ▐ małżonków współpracujących powinien być proporcjonalny do poziomu ich uczestnictwa w działalności osoby prowadzącej działalność na własny rachunek w ramach przedsiębiorstwa rodzinnego.
(16) Ekonomiczna i fizyczna wrażliwość kobiet w ciąży prowadzących działalność na własny rachunek oraz małżonek współpracujących sprawia, iż powinny one korzystać z prawa do urlopu macierzyńskiego, którego część musi być uważana za obowiązkową. Państwa członkowskie zachowają swoje uprawnienia w zakresie ustalania poziomu składek oraz wszystkich uzgodnień dotyczących świadczeń i płatności, pod warunkiem spełnienia minimalnych wymogów określonych w niniejszej dyrektywie. Niemniej jednak, aby uwzględnić szczególną sytuację kobiet prowadzących działalność na własny rachunek i małżonek współpracujących, należy im zapewnić możliwość dokonania ostatecznego wyboru dotyczącego ewentualnego skorzystania z urlopu macierzyńskiego.
(17) W celu uwzględnienia specyfiki działalności na własny rachunek, kobiety prowadzące działalność na własny rachunek i małżonkowie współpracujący powinni ▐ , w najszerszym możliwym zakresie, oprócz zasiłku finansowego, mieć dostęp do usług czasowego zastępstwa podczas urlopu macierzyńskiego.
(18) Zwiększanie skuteczności i efektywności systemów opieki socjalnej, zwłaszcza poprzez lepsze zachęty, zarządzanie i ocenę oraz określanie priorytetów w zakresie programów nakładów, stało się kluczowym elementem w celu zapewnienia długoterminowej finansowej stabilności europejskich modeli społecznych. ▐
(19) Osoby dyskryminowane ze względu na płeć, powinny dysponować odpowiednimi środkami ochrony prawnej. W celu zapewnienia bardziej skutecznego poziomu bezpieczeństwa, stowarzyszenia, organizacje i inne osoby prawne powinny być również upoważnione do uczestniczenia w postępowaniach, zgodnie z ustaleniami państw członkowskich, w imieniu każdej ofiary albo w jej interesie, bez uszczerbku dla krajowych przepisów proceduralnych dotyczących przedstawicielstwa i obrony w sądzie.
(20) Ochrona osób prowadzących działalność na własny rachunek i współpracujących małżonków przed dyskryminacją ze względu na płeć powinna być wzmocniona poprzez istnienie w każdym państwie członkowskim ▐ jednego organu właściwego w zakresie analizowania tych problemów, badania możliwych rozwiązań i świadczenia praktycznej pomocy ofiarom. ▐
(21) Ponieważ cele zamierzonych działań, tj. zapewnienie we wszystkich państwach członkowskich wysokiego poziomu ochrony przed dyskryminacją, nie mogą być osiągnięte w wystarczający sposób przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Wspólnoty, Wspólnota może przedsięwziąć środki, zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym samym artykule, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia powyższych celów,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
Sporządzono w ||
W imieniu Parlamentu Europejskiego |
W imieniu Rady |
Przewodniczący |
Przewodniczący |
______
(1)Opinia z dnia 24 marca 2009 (dotychczas nieopublikowana w Dz.U.).
(2) Dz.U. C [...] z [...], s. [...].
(3)Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 6 maja 2009 r.
(4) Dz.U. L 359 z 19.12.1986, s. 56.
(5) COM (2006)0092.
(6)|| Dokument SOC 385 ||.
(7)Dz.U. C 85 z 17.3.1997, s. 186.
(8) COM(2008)0412.
(9) Dz.U. L 6 z 10.1.1979, s. 24.
(10) Dz.U. L 204 z 26.7.2006, s. 23.
(11)Dz.U. L 373 z 21.12.2004, s. 37.
(12)Dz.U. L 348 z 28.11.1992, s. 1.
(+) Cztery lata po przyjęciu niniejszej dyrektywy.
(++) Pięć lat po przyjęciu niniejszej dyrektywy.
(+++) Sześć lat po przyjęciu niniejszej dyrektywy.
(++++) Dwa lata po przyjęciu niniejszej dyrektywy.
(+++++) Trzy lata po przyjęciu niniejszej dyrektywy.