Postanowienie Trybunału (siódma izba) z dnia 24 kwietnia 2009 r. (wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Monomeles Protodikeio Athinon - Grecja) - Archontia Koukou przeciwko Elliniko Dimosio(Sprawa C-519/08)(1)
(Artykuł 104 §3 akapit pierwszy regulaminu Trybunału Sprawiedliwości - Polityka społeczna - Dyrektywa 1999/70/WE - Klauzule 5 i 8 Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony - Umowy o pracę na czas określony w sektorze publicznym - Kolejne umowy o pracę na czas określony - Obniżenie ogólnego poziomu ochrony pracowników - Środki mające na celu zapobieżenie nadużyciom - Sankcje - Całkowity zakaz przekształcania umów o pracę na czas określony w umowy o pracę na czas nieokreślony w ramach sektora publicznego - Skutki nienależytej transpozycji dyrektywy - Wykładnia zgodna)
(2009/C 205/31)
Język postępowania: grecki
(Dz.U.UE C z dnia 29 sierpnia 2009 r.)
Sąd krajowy
Monomeles Protodikeio Athinon
Strony w postępowaniu przed sądem krajowym
Strona skarżąca: Archontia Koukou
Strona pozwana: Elliniko Dimosio
Przedmiot
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym - Monomeles Prodikeio Athinon - Wykładnia klauzuli 5 i 3 załącznika do dyrektywy Rady 1990/70/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. dotyczącej Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych (ETUC) (Dz. U. L 175, s 43) - Obiektywne powody, uzasadniające nieograniczone odnawianie umów o pracę na czas określony - Nałożony przez przepisy krajowe, obowiązek zawierania takich umów - Zakaz ustanawiania przepisów, mających na celu transpozycję porozumienia, które powodowałyby obniżenie poziomu ochrony pracowników - Pojęcie obniżenia
Sentencja
1) Klauzulę 5 pkt 1 lit. a) Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego w dniu 18 marca 1999r., które stanowi załącznik do dyrektywy Rady 1990/70/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. dotyczącej Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych (ETUC) należy interpretować w ten sposób, że stoi ona na przeszkodzie zawieraniu kolejnych umów o pracę na czas określony, dla którego jedynym uzasadnieniem jest okoliczność, że odbywa się to na podstawie przepisów ustawodawczych lub ogólnych przepisów wykonawczych państwa członkowskiego. Pojęcie "obiektywnych powodów" w rozumieniu rzeczonej klauzuli wymaga aby zawarcie tego szczególnego rodzaju stosunków pracy, w takim kształcie w jakim stanowią przepisy krajowe było uzasadnione istnieniem konkretnych okoliczności związanych, w szczególności z działalnością, o którą chodzi i z warunkami jej wykonywania.
2) Klauzulę 5 pkt 1 Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony należy interpretować w ten sposób, że nie stoi ona na przeszkodzie przyjęciu przepisów krajowych takich jak te, których dotyczy postępowanie przed sądem krajowym i które, tytułem środków mających zapobiegać nadużywaniu kolejnych umów o pracę na czas określony, ustanawiają obowiązek przestrzegania limitu odnoszącego się do maksymalnego czasu trwania tych umów, przewidując jednocześnie wyjątki od tego ograniczenia dotyczące określonych kategorii pracowników, jeśli pracownicy ci mogą korzystać z przynajmniej jednego z wymienionych w rzeczonej klauzuli środków mających zapobiec nadużywaniu kolejnych umów o pracę na czas określony.
3) Klauzulę 5 pkt 1 Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony należy interpretować w ten sposób, że nie stoi ona na przeszkodzie przyjęciu przepisów krajowych takich jak te, których dotyczy postępowanie przed sądem krajowym i które, tytułem środków zaradczych w przedmiocie kolejnych umów o pracę na czas określony, ustanawiają obowiązek zapłaty wynagrodzenia i odszkodowania a także sankcje karne i dyscyplinarne, jeśli warunki stosowania i rzeczywiste wprowadzenie w życie mających znaczenie przepisów prawa wewnętrznego są odpowiednie dla zapewnienia karalności nadużywania przez administracje publiczną kolejnych umów o pracę na czas określony, która to kwestia podlega zbadaniu przez sąd krajowy.
4) Klauzulę 5 pkt 1 Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony należy interpretować w ten sposób, że, w sytuacji gdy wewnętrzny porządek prawny państwa członkowskiego nie przewiduje w ramach sektora publicznego innych skutecznych środków mających zapobiegać i ewentualnie prowadzić do karalności nadużywania kolejnych umów o pracę na czas określony, która to kwestia podlega zbadaniu przez sąd krajowy, stoi ona na przeszkodzie przyjęciu takich przepisów krajowych jak te, których dotyczy postępowanie przed sądem krajowym, jeśli nie stosuje się ich ratione temporis do kolejnych umów o pracę na czas określony, które zostały zawarte lub odnowione po upływie terminu transpozycji dyrektywy 1999/70 lecz utraciły ważność w dniu wejścia w życie tych przepisów lub w jakimkolwiek momencie w trakcie trzech miesięcy poprzedzających ten dzień.
5) W takich okolicznościach jak te, których dotyczy postępowanie przed sądem krajowym, klauzulę 5 pkt 1 Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony należy interpretować w ten sposób, że, w sytuacji gdy wewnętrzny porządek prawny państwa członkowskiego przewiduje w ramach sektora publicznego inne skuteczne środki mające zapobiegać i ewentualnie prowadzić do karalności nadużywania kolejnych umów o pracę na czas określony w rozumieniu tegoż pkt 1, nie stoi ona przeszkodzie stosowaniu przepisów prawa krajowego, które, wyłącznie w ramach sektora publicznego, całkowicie zakazują przekształcania w umowę o pracę na czas nieokreślony kolejnych umów o pracę na czas określony, które mając na celu zaspokojenie zwyczajnych i trwałych potrzeb pracodawcy powinny być uważane za nadużycie. Do sądu krajowego należy ocena w jakim stopniu warunki stosowania i rzeczywiste wprowadzenie w życie mających znaczenie przepisów prawa wewnętrznego są odpowiednie dla celów zapobiegania i ewentualnie zapewnienia karalności nadużywania przez administrację publiczną kolejnych umów o pracę na czas określony.
6) Klauzulę 5 pkt 1 Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony należy interpretować w ten sposób, że co do zasady nie stoi ona na przeszkodzie temu aby spory związane z nadużywaniem umów o pracę na czas określony w sektorze publicznym wchodziły w zakres wyłącznej właściwości sądów administracyjnych. Do sądu krajowego należy jednak zbadanie czy zagwarantowane zostało prawo do skutecznej ochrony sądowej przy poszanowaniu zasad skuteczności i równoważności.
7) Klauzulę 8 pkt 3 Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony należy interpretować w ten sposób, że nie stoi ona na przeszkodzie przyjęciu przepisów krajowych takich jak te, których dotyczy postępowanie przed sądem krajowym i które, dla celów stwierdzenia nadużycia umów o pracę na czas określony ustanawiają dodatkowe przesłanki w porównaniu z tymi, które ustanawiały uprzednio obowiązujące przepisy prawa wewnętrznego takie jak w szczególności art. 8 ust. 3 ustawy 2112/1920, dotyczący obowiązkowego rozwiązania umowy o prace pracowników z sektora prywatnego, jeśli przesłanki te odnoszą się do ograniczonego kręgu pracowników, którzy zawarli umowy o pracę na czas określony lub na rzecz których przyjęto środki mające na celu zapobieganie nadużywaniu umów o pracę na czas określony w rozumieniu klauzuli 5 pkt 1 rzeczonego Porozumienia ramowego, która to kwestia podlega zbadaniu przez sąd krajowy.
8) Do sądu krajowego należy dokonanie w największym możliwym stopniu takiej wykładni prawa wewnętrznego, która będzie zgodna z klauzulą 5, pkt 1 i klauzulą 8 pkt 3 Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony i ustalenie w tych ramach czy przepis prawa wewnętrznego taki jak art. 8 ust. 3 ustawy 2112/1920 powinien znaleźć zastosowanie w postępowaniu przed sądem krajowym zamiast pewnych innych przepisów tego prawa.
______
(1) Dz.U. C 44 z 21.02.2009.
