Obowiązek społecznego oszczędzania.

USTAWA

z dnia 30 stycznia 1948 r.

o obowiązku społecznego oszczędzania. ^*

Dział  I.

Przepisy organizacyjne.

Wstęp.

Art.  1.

Celem:

a) przyśpieszenia procesu odbudowy kraju oraz

b) nadania właściwego kierunku inwestycjom indywidualnych gospodarstw i przedsiębiorstw zgodnie z wytycznymi ogólnonarodowego planu gospodarczego - ustanawia się obowiązek społecznego oszczędzania.

Rozdział  I.

Obowiązek społecznego oszczędzania.

Art.  2. ¹

1. Obowiązkowi społecznego oszczędzania podlegają:

1) osoby fizyczne, osoby prawne oraz spadki nieobjęte, osiągające przychody ze źródeł przychodów, wymienionych w art. 9 dekretu z dnia 25 października 1948 r. o podatku dochodowym (Dz. U. R. P. Nr 52, poz. 414), jeżeli podlegają opodatkowaniu na zasadzie art. 6 tego dekretu, a ich dochód ogólny przekracza 360.000 zł rocznie; przepis ten nie dotyczy osób, objętych pkt 4,

2) podatnicy podatku gruntowego, opłacający podatek od podstawy opodatkowania, której wysokość ustala corocznie rozporządzenie Rady Ministrów na wniosek Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrami: Administracji Publicznej oraz Rolnictwa i Reform Rolnych,

3) 2 samodzielni rybacy kutrowi w granicach, określonych w art. 31 b.

2. Za samodzielnego rybaka kutrowego w rozumieniu niniejszej ustawy uważa się rybaka morskiego, który posiada kartę rybacką, wydaną przez właściwy Morski Urząd Rybacki i dokonuje połowów na własnym dzierżawionym lub użytkowanym kutrze.

Art.  3.

Obowiązkowi społecznego oszczędzania nie podlegają:

1) 3 Skarb Państwa, związki samorządu terytorialnego, przedsiębiorstwa państwowe i związków samorządu terytorialnego, przedsiębiorstwa państwowo-spółdzielcze oraz przedsiębiorstwa i majątki pozostające pod zarządem państwowym lub związku samorządu terytorialnego,

2) przedsiębiorstwa państwowe, mające formę prawną spółek handlowych,

3) przedsiębiorstwa o kapitale mieszanym państwowym i spółdzielczym oraz związków samorządu terytorialnego bez względu na formę prawną przedsiębiorstwa,

4) 4 centrale spółdzielczo-państwowe oraz centrale spółdzielni i spółdzielnie należące do Centralnego Związku Spółdzielczego z wyjątkiem tych spółdzielni, co do których Centralny Związek Spółdzielczy lub upoważniona przez Związek właściwa centrala spółdzielni bądź centrala spółdzielczo-państwowa stwierdzi, że działalność ich jest niezgodna z zasadami ruchu spółdzielczego,

5) instytucje kredytowe i ubezpieczeniowe,

6) 5 osoby prawne, których dochód zgodnie ze statutem, jest obracany w całości na cele: ogólnej użyteczności, naukowe, oświatowe, kulturalne, sportowe, wyznaniowe, opieki społecznej, dobroczynne; osoby te podlegają jednak obowiązkowi społecznego oszczędzania od dochodu ze źródeł przychodów, które podlegają podatkowi obrotowemu i nie są od tego podatku zwolnione,

7) związki zawodowe, których dochody osiągane z działalności statutowej obracane są w całości na cele przewidziane w statucie.

Art.  4.

1. 6 Obowiązek społecznego oszczędzania rozpoczyna się i kończy w czasie, określonym przepisami o powstaniu i wygaśnięciu obowiązku podatkowego w podatkach: dochodowym (art. 2 ust. 1 pkt 1), gruntowym (art. 2 ust. 1 pkt 2). Obowiązek społecznego oszczędzania samodzielnych rybaków kutrowych (art. 2 ust. 1 pkt 4) rozpoczyna się z chwilą rozpoczęcia działalności rybackiej, a kończy się z chwilą dokonania sprzedaży ostatniego połowu z jednoczesnym zaprzestaniem działalności rybackiej.

2. Obowiązek społecznego oszczędzania, wynikający z tytułu uczestnictwa w jednym z funduszów, wymienionych w art. 6 ust. 2, nie wyłącza obowiązku społecznego oszczędzania z tytułu uczestnictwa w innym funduszu.

Art.  5.

Na wniosek Ministra Ziem Odzyskanych, złożony w porozumieniu z Ministrem Skarbu Rada Ministrów może dla Ziem Odzyskanych ustanowić w drodze rozporządzenia ulgi w obowiązku społecznego oszczędzania. Takie same ulgi może uchwalić Rada Ministrów na wniosek Ministra Administracji Publicznej dla terenów przyczółkowych.

Rozdział  II.

Społeczny Fundusz Oszczędnościowy.

Art.  6.

1. Środki finansowe z wykonania obowiązku społecznego oszczędzania gromadzone będą w Społecznym Funduszu Oszczędnościowym.

2. 7 Społeczny Fundusz Oszczędnościowy dzieli się na:

fundusz A - prywatnego przemysłu, rzemiosła, handlu i usług z wyjątkiem samodzielnych rybaków kutrowych,

fundusz B - rolnictwa,

fundusz C - pracy najemnej,

fundusz D - rybołówstwa morskiego.

3. Zadaniem Społecznego Funduszu Oszczędnościowego jest gromadzenie środków na finansowanie inwestycyj oraz zasilanie indywidualne uczestników Funduszu w przypadkach, przewidzianych w niniejszej ustawie.

4. Ilekroć w ustawie niniejszej jest mowa o funduszach bez bliższego określenia, rozumieć należy fundusze, wymienione w ust. 2.

Art.  7.

1. Administrację oraz nadzór nad środkami finansowymi Społecznego Funduszu Oszczędnościowego wykonuje Bank Gospodarstwa Krajowego.

2. Rozporządzenie Rady Ministrów, wydane po uzgodnieniu z Radą Państwa, określi udział, a w szczególności formy kontroli społecznej w zakresie wykonywania niniejszej ustawy.

3. Rozporządzenie Ministra Skarbu może przekazać całkowicie lub częściowo czynności przyjmowania wpłat oszczędnościowych, wypłat z książeczek oszczędnościowych oraz inne czynności, wynikające z wykonywania obowiązku oszczędzania i administrowania Społecznym Funduszem Oszczędnościowym, a w szczególności ustalanie rocznych wkładów (składek) oszczędnościowych (art. 9 ust. 2 i 3) - innym bankom oraz instytucjom kredytowym i oszczędnościowym.

Art.  8.

1. Czynności przekazane z mocy art. 7 ust. 3 bankom i instytucjom w tym przepisie określonym, mogą być częściowo lub całkowicie zlecone rozporządzeniem Ministra Skarbu placówkom kredytowym, którym w tym przypadku przysługiwać będzie także prawo kontroli zbioru i odprowadzania sum pochodzących ze społecznego oszczędzania.

2. Szczegółowe przepisy o administrowaniu Społecznym Funduszem Oszczędnościowym, warunki wynagrodzenia Banku Gospodarstwa Krajowego, innych banków i instytucyj kredytowych oraz oszczędnościowych, jak również władz podatkowych za czynności, związane z administracją Społecznym Funduszem Oszczędnościowym oraz za wymiar i pobór składek oszczędnościowych ustali zarządzenie Ministra Skarbu.

3. Oprocentowanie wkładów, tudzież koszty, związane z administracją i nadzorem nad Społecznym Funduszem Oszczędnościowym, będą obciążały Społeczny Fundusz Oszczędnościowy, zaś dochody z oprocentowania kredytu uruchamianego w oparciu o środki pieniężne Funduszu będą wpływać do Funduszu.

Rozdział  III.

Środki.

Art.  9.

1. Na Społeczny Fundusz Oszczędnościowy składają się wkłady oszczędnościowe uczestników Funduszu (ust. 4) oraz środki finansowe, o których mowa w art. 10 ust. 3 i art. 12. Uczestnikiem Funduszu jest osoba (spadek nieobjęty) obowiązana do wnoszenia rocznych wkładów(składek) oszczędnościowych, określonych w ust. 2 i 3.

2. Kwota, którą uczestnik Funduszu obowiązany jest wnosić w wyznaczonych terminach na poczet rocznego wkładu oszczędnościowego, jest składką oszczędnościową.

3. 8 Rocznym wkładem oszczędnościowym uczestników funduszów A i B jest kwota świadczenia, ustalona na każdy rok kalendarzowy dla poszczególnego uczestnika. Rocznym wkładem oszczędnościowym uczestników funduszu D jest kwota świadczenia, dokonanego w danym roku kalendarzowym.

4. Ogólna suma wniesiona przez poszczególnego uczestnika, jest wkładem oszczędnościowym.

5. Ilekroć w ustawie niniejszej jest mowa o składce oszczędnościowej, rocznym wkładzie oszczędnościowym lub o wkładzie oszczędnościowym rozumieć należy składkę lub wkłady określone w ust. 2-4.

Art.  10.

1. Do spraw, objętych niniejszą ustawą, mają odpowiednie zastosowanie przepisy dekretów z dnia 16 maja 1946 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. R. P. Nr 27, poz. 173) oraz o postępowaniu podatkowym (Dz. U. R. P. Nr 27, poz. 174), jeżeli ustawa niniejsza inaczej nie stanowi.

2. Upoważnia się Ministra Skarbu do regulowania w drodze rozporządzeń postępowania w sprawach, objętych niniejszą ustawą w sposób odmienny, niż to jest przewidziane w przepisach, wymienionych w ust. 1, w szczególności jeśli chodzi o właściwość miejscową i rzeczową.

3. Koszty egzekucyjne przypadają na rzecz władzy egzekucyjnej, zaś dodatki za zwłokę na rzecz Społecznego Funduszu Oszczędnościowego.

4. 9 Składki i wkłady oszczędnościowe nie są kosztami uzyskania przychodów w rozumieniu art. 13 dekretu z dnia 25 października 1948 r. o podatku dochodowym (Dz. U. R. P. Nr 52, poz. 414).

5. W zakresie odpowiedzialności za uiszczenie składek i wkładów oszczędnościowych mają odpowiednie zastosowanie przepisy dekretu z dnia 16 maja 1946 r. o zobowiązaniach podatkowych, dotyczące odpowiedzialności za podatki osobiste.

Art.  11.

Wkłady oszczędnościowe nie mogą być przedmiotem zajęcia sądowego.

Art.  12.

Poza wkładami i składkami oszczędnościowymi do Społecznego Funduszu Oszczędnościowego przekazuje się inne wpływy i dochody, jeżeli według przepisów szczególnych winny być przelewane do Społecznego Funduszu Oszczędnościowego.

Rozdział  IV.

Książeczki oszczędnościowo-inwestycyjne.

Art.  13.

1. Wprowadza się książeczki oszczędnościowo-inwestycyjne.

2. Książeczki oszczędnościowo-inwestycyjne (ust. 1) wydawane będą uczestnikom funduszów oszczędnościowych przez instytucje powołane do zbioru składek.

3. 10 Kwoty składek (rocznych wkładów) oszczędnościowych, wpłacane przez poszczególnych uczestników funduszów oszczędnościowych, wpisuje się do książeczek oszczędnościowo-inwestycyjnych. W przypadku przymusowego ściągnięcia składek (rocznych wkładów) oszczędnościowych prawo dokonania wpisu przysługuje władzy egzekwującej. Wpisuje się do książeczek oszczędnościowo-inwestycyjnych również wypłaty z tytułu wycofania wkładów (art. 14), pożyczek (art. 16 i 18a), zwolnień (art. 19) i zwrotów (art. 21).

4. Uczestnik funduszu obowiązany jest przedstawić książeczkę oszczędnościowo-inwestycyjną na żądanie instytucji uprawnionej do zarządu, rozdziału, poboru lub przymusowego ściągnięcia świadczeń pieniężnych z mocy ustawy niniejszej.

Art.  14.

1. Do książeczek oszczędnościowo-inwestycyjnych stosowane będą następujące zasady:

1) książeczki oszczędnościowo-inwestycyjne będą imienne i nieprzenośne w aktach prawnych między żyjącymi,

2) wkłady oszczędnościowe będą oprocentowane bądź premiowane,

3) 11 posiadacz książeczki oszczędnościowo-inwestycyjnej będzie mógł corocznie, poczynając od roku 1949, wycofać 5% wkładu obliczonego na koniec poprzedniego roku kalendarzowego, a jeżeli chodzi o uczestników funduszu C - 5% wkładu przypadającego od wynagrodzeń wypłaconych do dnia 29 czerwca 1951 r. Kwoty nie wycofane przenosi się na wolny rachunek oszczędnościowy; podjęcie należności z tego rachunku może nastąpić w każdym czasie.

2. Minister Skarbu może w drodze rozporządzeń podwyższać granicę procentową wycofania wkładów ponad normę, określoną w ust. 1 pkt 3.

3. Wysokość i sposób oprocentowania bądź premiowania wkładów określi rozporządzenie Ministra Skarbu.

Dział  II.

Prawa uczestników.

Rozdział  I.

Przepisy wstępne.

Art.  15.

Uczestnicy Społecznego Funduszu Oszczędnościowego są uprawnieni do:

a) uzyskiwania pożyczek inwestycyjnych,

b) otrzymywania zwolnień i zwrotów wkładów oszczędnościowych.

Rozdział  II.

Pożyczki.

Art.  16.

1. Uczestnictwo w Społecznym Funduszu Oszczędnościowym uprawnia do otrzymania pożyczki inwestycyjnej, jeżeli:

1) uczestnik całkowicie wpłacił składki (roczne wkłady) oszczędnościowe, należne do dnia zgłoszenia wniosku,

2) inwestycja, dla dokonania której pożyczka jest przeznaczona, została objęta państwowym planem inwestycyjnym i odpowiada wymogom technicznym.

2. W wyjątkowych przypadkach Bank Gospodarstwa Krajowego może przyznać pożyczkę inwestycyjną osobie, nie będącej uczestnikiem żadnego z funduszów oszczędnościowych, jak również uczestnikowi nie odpowiadającemu warunkom, określonym w ust. 1 pkt 1, przy zachowaniu warunków, przewidzianych w ust. 1 pkt 2. Przypadki wyjątkowe dotyczyć mogą w szczególności gmin, powiatowych i wojewódzkich związków samorządu terytorialnego, Związku Samopomocy Chłopskiej bądź innej instytucji, na której ciążą obowiązki inwestora.

3. Wypłata przyznanej pożyczki nastąpi ratami w miarę postępu robót inwestycyjnych.

4. Tryb udzielania pożyczek, sposób ich zabezpieczenia, terminy spłat oraz inne warunki kredytu inwestycyjnego ustali rozporządzenie Ministra Skarbu.

Art.  17.

1. Właściwy bank powinien dokonywać kontroli:

1) czy pożyczka użyta została na cele, na które ją przyznano,

2) czy uczestnik przeprowadza inwestycje zgodnie z projektami technicznymi oraz dotrzymuje specjalnych warunków, pod jakimi pożyczka została mu przyznana, a także czy zostały uruchomione odpowiednie środki własne, jeżeli było to warunkiem przyznania pożyczki.

2. W przypadku stwierdzenia uchybień bankowi służy prawo wstrzymania dalszych rat pożyczki oraz zarządzenia zwrotu rat już wypłaconych wraz z przypadającymi odsetkami.

Art.  18.

Zaległości z tytułu odsetek, raty zapadłe z tytułu udzielonych pożyczek, jak również sumy, o których mowa w art. 17 ust. 2 podlegają przymusowemu ściągnięciu w trybie egzekucji administracyjnej.

Art.  18a. ¹²

1. Przepisy art. 16 i 17 nie mają zastosowania do pożyczek inwestycyjnych, udzielanych uczestnikom funduszu D.

2. Środki finansowe, gromadzone w funduszu D, będą użyte na inwestycje rybołówstwa morskiego.

3. Warunki udzielania pożyczek inwestycyjnych uczestnikom funduszu D na cele inwestycyjne rybołówstwa morskiego ustali w drodze rozporządzenia Minister Skarbu w porozumieniu z Ministrem Żeglugi.

Rozdział  III.

Zwolnienia.

Art.  19.

1. Zwalnia się część wkładu oszczędnościowego uczestnika, jeżeli środki pieniężne mają być przeznaczone przezeń na pokrycie jego zobowiązań z tytułu nakładów, uprawniających do złożenia wniosku o zwolnienie. Spis nakładów, uprawniających do złożenia wniosku o zwolnienie, ustala Rada Ministrów w drodze uchwały, powziętej na wniosek Prezesa Centralnego Urzędu Planowania. Spis ustalony będzie odrębnie dla uczestników poszczególnych funduszów, obejmować będzie w zależności od potrzeb i możliwości rynkowych między innymi budowę oraz nabycie środków i urządzeń przemysłowych, zakupy maszyn, narzędzi, udziałów w spółdzielniach wytwórczych, maszynowych itp., jak również dla określonych kategoryj uczestników wkłady w spółdzielniach mieszkaniowych i zakupy niektórych trwałych dóbr konsumcyjnych.

2. Uprawnienia, określone w ust. 1, mogą być w uchwale Rady Ministrów ograniczone postanowieniami, dotyczącymi w szczególności:

a) terminu i okresu udzielania zwolnień,

b) wysokości kwoty, podlegającej zwolnieniu,

c) obowiązku użycia przez inwestującego określonej sumy dodatkowych środków.

3. Ponadto prawo do zwolnienia może być ograniczone warunkami, przewidzianymi w art. 16 ust. 1 i 3 oraz art. 17.

Rozdział  IV.

Zwroty.

Art.  20.

1. Zwrot części wkładu oszczędnościowego następuje w przypadku śmierci członka najbliższej rodziny, narodzin dziecka oraz ślubu uczestnika lub jego dziecka, a także w przypadku, spowodowanej kalectwem lub nieuleczalną chorobą trwałej niezdolności do pracy uczestnika funduszu lub członka jego najbliższej rodziny.

2. 13 Uczestnicy funduszów B, C i D mogą uzyskać zwrot części wkładu oszczędnościowego w przypadku utrzymywania dziecka w szkole poza miejscem zamieszkania, uczestnicy zaś funduszów B i D - ponadto w przypadku klęski żywiołowej oraz straty w inwentarzu, powodującej w sposób istotny umniejszenie zdolności płatniczej uczestnika. Uczestnicy funduszu D mogą uzyskać również zwrot części wkładu oszczędnościowego w wysokości kwoty, wpłaconej przez uczestnika z tytułu spłaty albo dzierżawy kutra, przekazanego przez Państwo.

3. Zastosowanie zwrotów, przewidzianych w ust. 1 i 2, uzależnia się od przedłożenia odpowiedniego dowodu. Łączna wysokość sum zwróconych w ciągu roku oszczędności nie może przekraczać 50.000 zł po odliczeniu części, zwolnionej na podstawie art. 19 ust. 1, ani połowy wkładu oszczędnościowego. Uprawnienia do uzyskania zwrotu, nie mające pokrycia w bieżącym roku, przesuwają się na rok następny.

Art.  21.

1. W przypadku śmierci uczestnika funduszu winna nastąpić całkowita wypłata oszczędności do rąk spadkobiercy. Jeżeli zmarły był uczestnikiem funduszu A, wypłata nastąpi jednorazowo, gdy wkład oszczędnościowy nie przekracza 100.000 zł. Jeżeli wkład oszczędnościowy przekracza 100.000 zł natychmiastowej wypłacie podlega 100.000 zł, w roku następnym nie więcej niż 200.000 zł, a po upływie tego roku reszta.

2. W przypadku likwidacji osoby prawnej całkowity jej wkład oszczędnościowy ulega zarachowaniu na dobro wspólników, udziałowców lub akcjonariuszów stosownie do udziału, którym uczestniczą w podziale majątku osoby prawnej; zarachowanie następuje przez wpis do książeczek oszczędnościowo-inwestycyjnych. Jeżeli wspólnik, udziałowiec lub akcjonariusz nie był uczestnikiem Społecznego Funduszu Oszczędnościowego, należy mu wydać książeczkę oszczędnościowo-inwestycyjną i dokonać w niej wpisu.

3. Przepisy ust. 2 nie naruszają przepisów, zawartych w statutach poszczególnych osób prawnych.

Art.  22.

Uczestnikom, którzy ukończyli 65 lat lub utracili zdolność do pracy, jeżeli nie posiadają dostatecznych środków utrzymania przysługuje prawo renty dożywotniej za sumę złożoną w książeczce oszczędnościowo-inwestycyjnej bądź jednorazowo zwrot oszczędności, jak również zwolnienie od obowiązku dalszego oszczędzania.

Dział  III.

Ustalenie rocznych wkładów (składek) oszczędnościowych.

Rozdział  I.

Przepisy wstępne.

Art.  23. ¹⁴

1. Banki, instytucje bądź placówki, przewidziane w art. 7 ust. 3 i art. 8 ust. 1, ustalają:

1) roczne wkłady oszczędnościowe uczestników funduszu A oraz składki oszczędnościowe tych uczestników w przypadkach częściowego lub całkowitego niewykonania obowiązku, określonego w art. 27 ust. 1,

2) 15 składki oszczędnościowe uczestników funduszu D w przypadkach niewykonania przez płatnika obowiązku pobrania i wypłacenia składek.

2. 16 Władze podatkowe zawiadamiają banki, instytucje bądź placówki, określone w ust. 1, o ustalonych z urzędu zobowiązaniach podatkowych w podatkach dochodowym, gruntowym, nie wyłączając wymierzonych z urzędu zaliczek na podatek dochodowy, jak również domiarów tych zaliczek.

3. Roczne wkłady oszczędnościowe uczestników funduszu B ustalają właściwe władze podatkowe.

4. 17 Wszelkie decyzje, ustalające i zmieniające rozmiar zobowiązań podatkowych w podatkach dochodowym, gruntowym, powodują odpowiednie ustalenia bądź zmiany w ustaleniach rocznych wkładów (składek) oszczędnościowych uczestników funduszów.

5. Roczne wkłady oszczędnościowe płatne są w terminach, przewidzianych dla płatności zobowiązań podatkowych w podatkach dochodowym i gruntowym.

Art.  24.

1. Od kwoty rocznego wkładu oszczędnościowego odlicza się wniesione w danym roku kalendarzowym:

1) składki z tytułu specjalnych umów ubezpieczenia na życie; zasady tych specjalnych umów ustali Minister Skarbu w porozumieniu z Ministrem Pracy i Opieki Społecznej w drodze rozporządzenia, przy czym zasady te mogą odbiegać od obowiązujących przepisów o umowie ubezpieczenia,

2) wpłaty na Fundusz Ziemi i na spłatę pożyczek inwestycyjnych,

3) wkłady w instytucjach kredytowych z co najmniej 6-miesięcznym wypowiedzeniem, jeżeli wypowiedzeniu podlega rocznie nie więcej niż 10% wkładu, przy czym zmiana przez instytucje kredytowe warunków wypowiedzenia, która by naruszała przepis niniejszy, może nastąpić jedynie za zgodą Banku Gospodarstwa Krajowego.

2. Warunki i sposób zaliczania sum, określonych w ustępie poprzedzającym, na poczet rocznego wkładu oszczędnościowego ustali rozporządzenie Ministra Skarbu.

3. 18 Dłużnicy Państwowego Funduszu Ziemi, posiadający wkłady oszczędnościowe w funduszu B. Społecznego Funduszu Oszczędnościowego, mogą ponadto żądać przelania z ich wkładów na Państwowy Fundusz Ziemi kwot, odpowiadających ratom należności Państwowego Funduszu Ziemi, płatnym w 1952 r.

4. 19 Płatnicy opłaty elektryfikacyjnej, dla których podstawa opodatkowania podatkiem gruntowym ustalona za 1952 r. nie przekracza 15.000 zł, a którym w myśl § 6 uchwały Nr 515 Rady Ministrów z dnia 1 sierpnia 1951 r. w sprawie opłat elektryfikacyjnych, pobieranych przy powszechnej elektryfikacji (Monitor Polski Nr A-71, poz. 920 i Nr A-85, poz. 1173), przysługują ulgi w opłatach na fundusz B. Społecznego Funduszu Oszczędnościowego w wysokości, określonej w tabelach 1 i 2, stanowiących załączniki do wspomnianej uchwały - mogą żądać przelania z ich wkładów oszczędnościowych odpowiednich kwot na pokrycie rat opłaty elektryfikacyjnej, płatnych w 1952 r.

Rozdział  II.

Fundusz A.

Art.  25. ²⁰

Roczne wkłady oszczędnościowe uczestników funduszu A ustala się przez zastosowanie właściwej stawki oszczędnościowej (art. 26) do kwoty dochodu ogólnego w rozumieniu art. 8 ust. 3 i 4 dekretu z dnia 25 października 1948 r. o podatku dochodowym (Dz. U. R. P. Nr 52, poz. 414).

Art.  26.

1. 21 Składki oszczędnościowe wynoszą:

Stopień	Przy dochodzie ogólnym złotych		Stawka oszczędnościowa %
	ponad	do
1	360.000	400.000	2
2	400.000	450.000	2,5
3	450.000	500.000	3
4	500.000	550.000	3,5
5	550.000	600.000	4
6	600.000	700.000	4,5
7	700.000	800.000	5
8	800.000	1.000.000	5,5
9	1.000.000	1.200.000	6
10	1.200.000	1.500.000	6,5
11	1.500.000	1.800.000	7
12	1.800.000	2.100.000	8
13	2.100.000	2.400.000	9
14	2.400.000	3.000.000	10
15	3.000.000	3.600.000	11
16	3.600.000	4.200.000	12
17	4.200.000	4.800.000	13
18	4.800.000	5.400.000	14
19	5.400.000	-	15".

2. Dla ustalenia stawki oszczędnościowej i obliczenia rocznego wkładu oszczędnościowego dochód zaokrągla się do pełnych setek złotych w dół, wkład zaś do pełnych dziesiątków złotych w dół.

3. Roczny wkład oszczędnościowy należy ustalać w ten sposób, aby z dochodu wyższego stopnia po potrąceniu kwoty wkładu nie pozostało nigdy mniej niż pozostaje z najwyższego dochodu bezpośrednio niższego stopnia po potrąceniu wkładu na ten stopień przypadającego.

Art.  27.

1. 22 Uczestnicy funduszu A obowiązani są obliczać i wpłacać bez wezwania składki oszczędnościowe obliczone od dochodu ogólnego zadeklarowanego bądź ustalonego dla obliczania zaliczek miesięcznych na podatek dochodowy, przy zastosowaniu stawki oszczędnościowej z art. 26 odpowiadającej temu dochodowi obliczonemu w stosunku rocznym. Przy wpłacie składki oszczędnościowej należy dołączyć odpis deklaracji na zaliczkę miesięczną na podatek dochodowy.

2. Różnica między ustaloną kwotą rocznego wkładu oszczędnościowego a sumą wpłaconych w danym roku składek oszczędnościowych płatna jest w ciągu miesiąca od dnia doręczenia zawiadomienia o wysokości rocznego wkładu oszczędnościowego.

Rozdział  III.

Fundusz B.

Art.  28.

1. Roczne wkłady oszczędnościowe uczestników funduszu B ustala się w oparciu o wymiar podatku gruntowego przez zastosowanie właściwej stawki oszczędnościowej, ustalanej corocznie rozporządzeniem Rady Ministrów na wniosek Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych.

2. 23 (skreślony).

3. Po wysłuchaniu opinii prezydium gminnej rady narodowej władza podatkowa może:

1) częściowo lub całkowicie zwolnić od obowiązku wniesienia wkładu osobę, która z powodu ciężkiego położenia materialnego, wywołanego zdarzeniami losowymi, nie jest w stanie wnieść wkładu w wysokości, określonej w ust. 1; postanowienie to nie wyłącza zastosowania przepisu art. 19,

2) 24 podwyższyć roczny wkład oszczędnościowy jednak najwyżej do 50% ponad normę wynikającą z ust. 1, w przypadku wyjątkowo korzystnej sytuacji materialnej uczestnika, spowodowanej osiąganiem takich przychodów z innego źródła niż gospodarstwo rolne, które nie stwarzają obowiązku uczestnictwa w funduszach A bądź D.

Powody zwolnienia bądź podwyższenia winny być wskazane w decyzji.

Art.  29.

1. Władza podatkowa zawiadamia uczestników o ustalonych rocznych wkładach oszczędnościowych, wzywając ich jednocześnie do dokonania wpłat na książeczki oszczędnościowo-inwestycyjne.

2. W przypadku nie wniesienia wkładu władza podatkowa wdroży przeciw uczestnikowi postępowanie egzekucyjne.

Rozdział  IV. ²⁵

(skreślony).

Rozdział  V. ²⁶

Fundusz D.

Art.  31a.

Składki oszczędnościowe uczestników funduszu D pobierają płatnicy, których określi rozporządzenie Ministra Skarbu, wydane w porozumieniu z Ministrami: Żeglugi oraz Handlu Wewnętrznego. Rozporządzenie to określi również tryb i sposób pobierania składek oszczędnościowych oraz terminy ich płatności.

Art.  31b.

1. Podstawą obliczenia składki oszczędnościowej jest kwota, uzyskana ze sprzedaży połowu.

2. Składki oszczędnościowe pobiera się według następujących stawek:

klasa kutra	"A"	- 4%
" "	"B"	- 3%
" "	"C"	- 2%
" "	"D"	- 1,5%
" "	"E"	- 1%
" "	"F"	- 0,1%.

3. Zakwalifikowania kutra do właściwej klasy dokonuje Morski Urząd Rybacki.

Dział  IV

Administracja Społecznym Funduszem Oszczędnościowym.

Art.  32.

1. Bank Gospodarstwa Krajowego sporządza corocznie plan finansowy Społecznego Funduszu Oszczędnościowego.

2. Plan finansowy jest zestawieniem przewidywanego zbioru składek oszczędnościowych oraz zamierzonych zwolnień, przewidywanych zwrotów kwot, przeznaczonych na finansowanie państwowego planu inwestycyjnego, z podziałem na inwestycje prywatne i inne inwestycje oraz przewidywanego wycofywania wkładów w ramach uprawnień, zawartych w art. 14 ust. 1 pkt 3.

3. Plan finansowy Społecznego Funduszu Oszczędnościowego zatwierdza Rada Ministrów na wniosek Ministra Skarbu. W planie tym uwidoczniona będzie kwota dopuszczalnych zwolnień z wkładów oszczędnościowych na cele inwestycji prywatnych (art. 19) w poszczególnych funduszach.

Art.  33.

1. Bank Gospodarstwa Krajowego prowadzi operacje, dokonywane na podstawie niniejszej ustawy, na oddzielnym rachunku.

2. Bank Gospodarstwa Krajowego składa Ministrowi Skarbu sprawozdania okresowe z całości operacyj Społecznego Funduszu Oszczędnościowego.

3. Banki i instytucje, którym powierzono czynności na podstawie art. 7 ust. 3, prowadzą oddzielną rachunkowość operacyj, dokonywanych na podstawie niniejszej ustawy i przedkładają okresowe sprawozdania Bankowi Gospodarstwa Krajowego.

Dział  V

Przepisy karne i końcowe.

Art.  34.

1. Kto użył środków pieniężnych z otrzymanej ze Społecznego Funduszu Oszczędnościowego pożyczki na cele, niezgodne z jej przeznaczeniem - podlega karze grzywny do wysokości trzykrotnej kwoty, użytej niezgodnie z przeznaczeniem.

2. Czyn, określony w ust. 1, uważa się za występek skarbowy.

3. W zakresie ścigania tych przestępstw maja odpowiednie zastosowanie przepisy prawa karnego skarbowego (Dz. U. R. P. z 1947 r. Nr 32, poz. 140) z tym, że rozpoznanie sprawy w I instancji należy do władz skarbowych II instancji, a instancją odwoławczą jest Minister Skarbu.

4. Do wykrywania przestępstw i prowadzenia dochodzeń są upoważnione organa wykonawcze władz skarbowych, które określi Minister Skarbu.

Art.  35.

Niewykonanie obowiązków:

1) przedstawienia książeczki oszczędnościowo-inwestycyjnej (art. 13 ust. 4),

2) dołączenia odpisu deklaracji na zaliczkę miesięczną na podatek dochodowy (art. 27 ust. 1) oraz

3) 27 (skreślony)

uważa się za wykroczenia skarbowe, do których mają odpowiednie zastosowanie przepisy prawa karnego skarbowego (Dz. U. R. P. z 1947 r. Nr 32, poz. 140) z tym, że karę porządkową wymierzyć można w kwocie od 20 zł do 500 zł.

Art.  36.

Wykonanie niniejszej ustawy porucza się Ministrowi Skarbu w porozumieniu z właściwymi ministrami.

Art.  37.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą obowiązującą od dnia 1 stycznia 1948 r.

*Z dniem 1 stycznia 1952 r. przepisy dotyczące ustalania i poboru wkładów (składek) oszczędnościowych funduszów A, B i D Społecznego Funduszu Oszczędnościowego utraciły moc zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 29 lutego 1952 r. (Dz.U.52.12.72) zmieniającej nin. ustawę. Zob. jednak też art. 2 powołanej ustawy.

1 Art. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 marca 1949 r. (Dz.U.49.21.136) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

2 Art. 2 ust. 1 pkt 3 według numeracji ustalonej przez art. 1 pkt 1 dekretu z dnia 18 czerwca 1951 r. (Dz.U.51.33.258) zmieniającego nin. ustawę z dniem 18 czerwca 1951 r.

3 Art. 3 pkt 1 zmieniony przez art. 1 pkt 2 lit. a) dekretu z dnia 25 października 1948 r. (Dz.U.48.52.415) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

4 Art. 3 pkt 4 zmieniony przez art. 1 pkt 2 lit. b) dekretu z dnia 25 października 1948 r. (Dz.U.48.52.415) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

5 Art. 3 pkt 6 zmieniony przez art. 1 pkt 2 lit. c) dekretu z dnia 25 października 1948 r. (Dz.U.48.52.415) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

6 Art. 4 ust. 1:

- zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 9 marca 1949 r. (Dz.U.49.21.136) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 2 dekretu z dnia 18 czerwca 1951 r. (Dz.U.51.33.258) zmieniającego nin. ustawę z dniem 18 czerwca 1951 r.

7 Art. 6 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 9 marca 1949 r. (Dz.U.49.21.136) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

8 Art. 9 ust. 3:

- zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 4 lutego 1949 r. (Dz.U.49.7.42) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 9 marca 1949 r. (Dz.U.49.21.136) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 3 dekretu z dnia 18 czerwca 1951 r. (Dz.U.51.33.258) zmieniającego nin. ustawę z dniem 18 czerwca 1951 r.

9 Art. 10 ust. 4 zmieniony przez art. 1 pkt 3 dekretu z dnia 25 października 1948 r. (Dz.U.48.52.415) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

10 Art. 13 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 9 marca 1949 r. (Dz.U.49.21.136) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

11 Art. 14 ust. 1 pkt 3 zmieniony przez art. 1 pkt 4 dekretu z dnia 18 czerwca 1951 r. (Dz.U.51.33.258) zmieniającego nin. ustawę z dniem 18 czerwca 1951 r.

12 Art. 18a dodany przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 9 marca 1949 r. (Dz.U.49.21.136) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

13 Art. 20 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 9 marca 1949 r. (Dz.U.49.21.136) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

14 Art. 23 zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 4 lutego 1949 r. (Dz.U.49.7.42) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

15 Art. 23 ust. 1 pkt 2:

- zmieniony przez art. 1 pkt 8 ustawy z dnia 9 marca 1949 r. (Dz.U.49.21.136) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 5 lit. a) dekretu z dnia 18 czerwca 1951 r. (Dz.U.51.33.258) zmieniającego nin. ustawę z dniem 18 czerwca 1951 r.

16 Art. 23 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 5 lit. b) dekretu z dnia 18 czerwca 1951 r. (Dz.U.51.33.258) zmieniającego nin. ustawę z dniem 18 czerwca 1951 r.

17 Art. 23 ust. 4 zmieniony przez art. 1 pkt 5 lit. b) dekretu z dnia 18 czerwca 1951 r. (Dz.U.51.33.258) zmieniającego nin. ustawę z dniem 18 czerwca 1951 r.

18 Art. 24 ust. 3 dodany przez art. 1 ustawy z dnia 10 lipca 1952 r. (Dz.U.52.32.216) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1952 r.

19 Art. 24 ust. 4 dodany przez art. 1 ustawy z dnia 10 lipca 1952 r. (Dz.U.52.32.216) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1952 r.

20 Art. 25 zmieniony przez art. 1 pkt 4 dekretu z dnia 25 października 1948 r. (Dz.U.48.52.415) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

21 Art. 26 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 5 dekretu z dnia 25 października 1948 r. (Dz.U.48.52.415) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

22 Art. 27 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 6 dekretu z dnia 25 października 1948 r. (Dz.U.48.52.415) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

23 Art. 28 ust. 2 skreślony przez art. 1 dekretu z dnia 28 lipca 1948 r. (Dz.U.48.36.256) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1948 r.

24 Art. 28 ust. 3 pkt 2:

- zmieniony przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 9 marca 1949 r. (Dz.U.49.21.136) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 6 dekretu z dnia 18 czerwca 1951 r. (Dz.U.51.33.258) zmieniającego nin. ustawę z dniem 18 czerwca 1951 r.

25 Rozdział IV skreślony przez art. 1 pkt 7 dekretu z dnia 18 czerwca 1951 r. (Dz.U.51.33.258) zmieniającego nin. ustawę z dniem 18 czerwca 1951 r.

26 Rozdział V dodany przez art. 1 pkt 10 ustawy z dnia 9 marca 1949 r. (Dz.U.49.21.136) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1949 r.

27 Art. 35 pkt 3 skreślony przez art. 1 pkt 8 dekretu z dnia 18 czerwca 1951 r. (Dz.U.51.33.258) zmieniającego nin. ustawę z dniem 18 czerwca 1951 r.

• Identyfikator: Dz.U.1948.10.74
• Rodzaj: Ustawa
• Tytuł: Obowiązek społecznego oszczędzania.
• Data aktu: 30/01/1948
• Data ogłoszenia: 27/02/1948
• Data wejścia w życie: 27/02/1948, 01/01/1948