Czechosłowacja-Polska. Umowa o używaniu objektów miejskich dawnej gminy Cieszyna. Ołomuniec.1929.12.21.

UMOWA

pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o używaniu objektów miejskich dawnej gminy Cieszyna, podpisana w Ołomuńcu dn. 21 grudnia 1929 r.

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

MY,

IGNACY MOŚCICKI,

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

Wszem wobec i każdemu zosobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czynimy:

W dniu dwudziestym pierwszym grudnia tysiąc dziewięćset dwudziestego dziewiątego roku podpisana została w Ołomuńcu między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Czeskosłowackiej umowa wraz z protokółem końcowym o używaniu objektów miejskich dawnej gminy Cieszyna, o następującem brzmieniu dosłownem:

UMOWA

pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o używaniu objektów miejskich dawnej gminy Cieszyna.

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

i

PREZYDENT REPUBLIKI CZESKOSŁOWACKIEJ

mając na względzie postanowienia artykułu 37 umowy pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką z dnia 23 kwietnia 1925 roku w sprawach prawnych i finansowych, postanowili zawrzeć niniejszą umowę.

W tym celu mianowali swymi pełnomocnikami:

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej:

Profesora Doktora Walerego GOETLA, Delegata Rządu Rzeczypospolitej do rokowań granicznych polsko-czeskosłowackich,

Prezydent Republiki Czeskosłowackiej:

Václava ROUBÍKA, Inżyniera Dyrektora Departamentu w Ministerstwie Robót Publicznych,

KTÓRZY, po przedłożeniu swych pełnomocnictw i uznaniu ich za dobre i sporządzone w należytej formie, zgodzili się. na następujące postanowienia:

ROZDZIAŁ  I.

Postanowienia ogólne.

Artykuł  1.

1. Umowa niniejsza dotyczy używania wodociągu, elektrowni, gazowni, sieci tramwajowej i sieci kanalizacyjnej przez gminy Cieszyn i Český Tĕšín.

2. Wszelkie inne sprawy, wymienione w artykule 37 umowy pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką z dnia 23 kwietnia 1925 roku w sprawach prawnych i finansowych będą, o ile się tak dotychczas nie stało, uregulowane w osobnych umowach pomiędzy obu Państwami.

ROZDZIAŁ  II.

Wodociąg.

Artykuł  2.

1. Według artykułu 43 umowy między Rzecząpospolitą Polską i Republiką Czeskosłowacką o kwestjach prawnych i finansowych z dnia 23 kwietnia 1925 roku, rozstrzyga o własności nieruchomości z inwentarzem i przynależnością, jak i o własności ruchomości, zasada terytorjalna.

2. Wodociąg dawnej gminy Cieszyna jest więc przez wyznaczenie polsko - czeskosłowackiej granicy tak rozdzielony, iż części wodociągu z odnośnem urządzeniem, leżące na obszarze czeskosłowackim, w szczególności ujęcia, filtry i zbiornik, dalej główny rurociąg, aż do granicy państwowej, oraz sieć rozprowadzająca w v gminie Český Tĕšín są wyłącznie majątkiem gminy Český Tĕšín.

3. Wyłącznym majątkiem gminy Cieszyna są części wodociągu z odnośnem urządzeniem, leżące na obszarze polskim, w szczególności główny rurociąg od granicy państwowej do zbiornika wody, zbiornik i sieć rozprowadzająca w Cieszynie, której dwa rurociągi służą również dla dopływu wody do gminy Český Tĕšín.

Artykuł  3.

Używanie wodociągu przez gminy Cieszyn i Český Tĕšín reguluje w sposób następujący:

a) Gmina Český Tĕšín będzie dostarczać gminie Cieszyn część wody z dziennego przepływu obecnie istniejących ujęć źródlanych, przypadającą na tę gminę według artykułu 4 i może dołączać do niej również swoją część wody, określoną w tymże artykule. Wodę przejmie gmina Cieszyn w miejscu, w którem obecnie istniejący główny rurociąg przechodzi przez granicę państwową,

b) Gmina Cieszyn będzie doprowadzać wodę należącą do gminy Český Tĕšín od miejsca pod a) wymienionego do obecnie istniejącego zbiornika, tam ją przechowywać i tak nią gospodarować, aby przy normalnem zapotrzebowaniu był w zbiorniku konieczny zapas do pokrywania godzinnych szczytów, aż do jednej ósmej dziennego zużycia. Gmina Cieszyn obowiązuje się dalej dostarczać gminie Český Tĕšin wodę ze zbiornika obecnie istniejącemi rurociągami w ten sposób, aby gmina Český Tĕšín z całej ilości wody, jaka w danym dniu w ciągu 24 godzin będzie przypuszczalnie do dyspozycji w zbiorniku, otrzymywała przypadającą na nią część według artykułu 4; szczytowe zużycie musi być przytem w zupełności pokryte,

c) Jeśli gmina Český Tĕšín w następstwie zarządzeń wymienionych w artykule 12, ustęp 2, dostarczy do zbiornika w Cieszynie mniej wody, niż na nią przypada według artykułu 4, przechowa gmina Cieszyn tę ilość aż do czterech dziesiątych całkowitej pojemności zbiornika i będzie ją gminie Český Tĕšín dostarczać aż do maksymalnej granicy szczytowego zużycia, ustanowionego pod b).

d) Oprócz wody ze źródlanych zbiorników będą obie gminy używały, jak długo tego będzie potrzeba, i wody z potoku Tyry w stosunku określonym w artykule 4.

Artykuł  4.

Z dziennej ilości wody uzyskanej z ujęć źródlanych w ich obecnie istniejącym rozmiarze i z wody potoku Tyry (jak długo tej ostatniej będzie potrzeba) przypada na gminy Český Tĕšin i Cieszyn ilość wody w stosunku czterdzieści do sześćdziesiąt. Gmina Cieszyn jest zobowiązana z każdorazowego dziennego dopływu zwrócić gminie Český Tĕšin należną jej ilość wody. Dozwolona strata wody w głównym rurociągu na obszarze Czeskosłowackim, między wodomierzem w Oldřichovicach a wodomierzem na granicy państwowej, nie może przewyższać czterech procentów przepływu. Przy takiej stracie może być odliczony z ilości wody, którą gmina Cieszyn zwraca gminie Český Tĕšin najwyżej jeden procent, jako najwyżej dopuszczalna strata. Ten stosunek jest stały i obowiązuje bez względu na całkowitą wielkość straty.

Artykuł  5.

Gmina Český Tĕšín jest obowiązana utrzymywać stale w należytym stanie urządzenia zbiorcze (ujęcia, filtry i zbiornik w Oldřichovicach) i główny rurociąg od zbiornika aż do państwowej granicy, jak również przeprowadzać zawsze jak najprędzej potrzebne naprawy i ewentualne rekonstrukcje tych objektów; te same obowiązki ma gmina Cieszyn, o ile chodzi o główny rurociąg od państwowej granicy do zbiornika, o zbiornik i o obydwa doprowadzające rurociągi od zbiornika do państwowej granicy. Obie gminy są obowiązane przy utrzymaniu i używaniu wodociągu postępować jak najoszczędniej.

Artykuł  6.

Gmina Cieszyn jest zobowiązana płacić gminie Český Tĕšín z wydatków na zwyczajne i nadzwyczajne utrzymywanie obecnie istniejących wspólnie używanych urządzeń zbiorczych i głównego rurociągu aż do państwowej granicy, jak również i z wydatków eksploatacyjnych tych części wodociągu, udział według klucza wymienionego w artykule 4.

Artykuł  7.

Gmina Český Tĕšin jest zobowiązana płacić gminie Cieszyn udział według klucza wymienionego w artykule 4 z wydatków na zwyczajne i nadzwyczajne utrzymywanie obecnie istniejących wspólnie używanych wodociągowych urządzeń, to jest głównego rurociągu od państwowej granicy do zbiornika, zbiornika i dwóch rurociągów, prowadzących wodę od zbiornika do państwowej granicy, jak również z wydatków eksploatacyjnych tych części wodociągu.

Artykuł  8.

Obie gminy zobowiązują się wypłacać wzajemne należytości, określone w artykułach 6 i 7 zawsze do trzydziestu dni po doręczeniu rachunku; w przeciwnym razie będą doliczane dziesięcioprocentowe odsetki zwłoki. Rachunki wypłaca się w walucie, w której zostały wystawione.

Artykuł  9.

1. Gmina Český Tĕšín założy na rurociągach cztery wodomierze, i to jeden na głównym rurociągu w należytej wysokości ciśnieniowej, poniżej zbiornika w Oldřichovicach, jeden na głównym rurociągu przed przejściem jego przez państwową granicę i po jednym na rurociągach, doprowadzających wodę do gminy Český Tĕšin. Z kosztów zakupienia, założenia i utrzymania tych czterech wodomierzy zwróci gmina Cieszyn gminie Český Tĕšín część, według klucza wymienionego w artykule 4.

2. Wzajemną kontrole odczytywania wodomierzów przeprowadzają obie gminy.

Artykuł  10.

1. Dostarczenie wody przez gminę Český Tĕšín gminie Cieszyn jest ograniczone objętością obecnie istniejących urządzeń zbiorczych, jako też średnicą i technicznem urządzeniem dzisiejszego głównego rurociągu. Gmina Český Tĕšín nie jest więc zobowiązana do powiększenia swoim kosztem wydajności wodociągu.

2. Gmina Český Tĕšín może na żądanie gminy Cieszyn i to na podstawie umowy z nią zawartej, powiększyć wydajność wodociągu na obszarze czesko-słowackim i powiększyć w ten sposób możliwość odbioru wody i dla gminy Cieszyn.

3. Gmina Cieszyn może również na żądanie gminy Český Tĕšín i to na podstawie umowy z nią zawartej, powiększyć wydajność wodociągu na polskim obszarze i powiększyć w ten sposób możliwość odbioru wody i dla gminy Český Tĕšín.

4. W umowach wymienionych w ustępach 2 i 3 będzie oznaczona także cena wody, uzyskanej wskutek zwiększenia wydajności wodociągu.

5. Każda z gmin wykonuje swoim kosztem i niezależnie od drugiej rozszerzenie swej sieci rozprowadzającej.

6. Umowy wymienione w ustępach 2 i 3 zatwierdzają śląski urząd wojewódzki w Katowicach i urząd krajowy w Brnie.

Artykuł  11.

Gminy Cieszyn i Český Tĕšín są zobowiązane przy utrzymywaniu wodociągu w ruchu przestrzegać wszystkie zdrowotne zarządzenia, celem osiągnięcia i zachowania jakości wody bez zarzutu.

Artykuł  12.

1. Żadnej z gmin nie wolno aż do dnia 31 grudnia 1933 roku przeprowadzać jednostronnie jakichkolwiek zmian obecnie istniejących urządzeń technicznych dla doprowadzania i przechowywania wody, któreby spowodowały zmianę stanu umownego (artykuł 3, a) i b). Po 31 grudnia 1933 roku każda z gmin ma prawo zawiadomić drugą gminę o zamiarze dokonania zmian w urządzeniach technicznych, może jednak w ten sposób zmienione urządzenia uruchomić dopiero w dwa lata po zawiadomieniu; te zmiany nie mogą naruszać praw i obowiązków wymienionych w artykułach 3 i 4.

2. O ile gmina Český Tĕšín z zastrzeżeniem postanowień ustępu 1 wykona własne odgałęzienie od głównego rurociągu wprost do miasta, ewentualnie z własnym zbiornikiem, nastąpi podział dziennej ilości wody z obecnie istniejących ujęć nadal według stosunku określonego w artykule 4 także na miejscu odgałęzienia; to miejsce zaopatrzy się wodomierzem, którego koszta urządzenia pokryje gmina Český Tĕšín.

3. Każdej z gmin wolno ujmować do wyłącznego swego użytku i na własny rachunek dalsze ilości wody na obszarze swego Państwa i prowadzić je przez istniejące rurociągi; nowe ujęcia nie mogą spowodować zmniejszenia wydajności ujęć istniejących, ani też pogorszyć jakości dotychczasowej źródlanej wody. Prace te nie są uzależnione od terminów wymienionych w ustępie 1.

Artykuł  13.

Jeżeli gmina Cieszyn wybuduje własny wodociąg, a okaże się, że woda z tego wodociągu jest mniej wartościowa od wody dotychczasowej, odda gmina Cieszyn - o ile nie nastąpi w tej sprawie pomiędzy gminami inne porozumienie - gminie Český Tĕšín do dyspozycji jedną komorę w obecnie istniejącym zbiorniku, o rozmiarach czterdziestu procent jego pojemności dla wyłącznego przechowywania wody Českego Tĕšína, nie dopuści do mieszania wody w doprowadzającym rurociągu i wybuduje własnym kosztem osobny rurociąg od zbiornika do granicy państwowej o wydajności takiej, aby pozostał bez zmiany dopływ wody, który należy się Českemu Tĕšínowi według artykułu 3, b) i przyłączy również własnym kosztem ten nowy rurociąg do sieci gminy Český Tĕšín w taki sposób, aby dotychczasowe zaopatrywanie tej gminy nie doznało uszczerbku. Utrzymanie nowego rurociągu odbywać się będzie według postanowień artykułów 5 i 7: dotychczasowe dwa doprowadzające rurociągi od zbiornika do granicy państwowej, będzie utrzymywać gmina Cieszyn swoim kosztem.

Artykuł  14.

1. W okresach braku wody (posucha, uszkodzenie wodociągu i tym podobne) są obie gminy zobowiązane zadowolić się zmniejszoną ilością wody; tę ilość wody rozdziela się również według klucza wymienionego w artykule 4. Potrzebne ograniczenia w używaniu wody wprowadzą obie gminy w porozumieniu, równocześnie i na ten sam okres czasu.

2. W wypadkach przewidzianych w ustępie 1 nie może ani jedna ani druga gmina rościć sobie prawa do jakiegokolwiek odszkodowania.

Artykuł  15.

1. Każda z gmin jest upoważniona po upływie terminów przewidzianych w artykule 12 zrzec się zupełnie lub częściowo prawa do używania wodociągu, czem się zupełnie lub częściowo zwalnia od obowiązku płacenia należytości określonych w artykule 6, względnie w artykule 7, nigdy jednak od innych obowiązków, wypływających z tej umowy. O ile idzie o koszta poczynione po 29 kwietnia 1926 r. na urządzenia, których używania gmina się zrzekła, może zrzekająca się gmina być zwolniona od obowiązków płatniczych dopiero od czasu, w którym koszta te będą całkowicie zapłacone według klucza określonego w artykule 4, lub według klucza osobno umówionego pomiędzy obu gminami.

2. Ani przez zupełne, ani przez częściowe zrzeczenie się prawa wspólnego używania urządzeń wodociągowych nie nabywa zrzekająca się gmina jakichkolwiek bądź praw do odszkodowania na rzecz drugiej gminy. O ile obydwie gminy zrzekną się wspólnego używania dotychczasowych urządzeń wdociągowych, nie należy się ani w tym wypadku żadnej z nich za to odszkodowanie. Gminy mogą się jednakże porozumieć w sprawie odszkodowania, jeśli jedna z nich zrzeknie się na życzenie drugiej częściowo lub zupełnie, prawa wspólnego używania dotychczasowych urządzeń wodociągowych.

3. Dla ważności częściowego lub zupełnego zrzeczenia się prawa wspólnego używania wodociągowych urządzeń, potrzebne jest pozwolenie śląskiego urzędu wojewódzkiego w Katowicach i urzędu krajowego w Brnie.

Artykuł  16.

1. Na miejsce istniejącej t. zw. międzymiastowej wodociągowej komisji, ustanowi się mieszaną komisję dla wspólnych spraw wodociągu. Do tej mieszanej komisji wysyła każda z obydwóch gmin po czterech członków. Przedstawiciele każdej z gmin wybiorą z pośród siebie przewodniczącego. Obydwaj przewodniczący zmieniają się w prowadzeniu zebrań komisji. Dla pierwszego zebrania wyznaczy się przewodniczącego losem. Zebrania mieszanej komisji odbywają się na zmianę w Cieszynie i Českým Tĕšínie. Każda delegacja na posiedzenie mieszanej komisji może zaprosić znawców i gminnych urzędników, jako doradców.

2. Celem mieszanej komisji jest ułatwiać porozumienie obu gmin przy wykonywaniu niniejszej Umowy. Komisja jest organem doradczym obu gmin w sprawach zarządzeń technicznych, zdrowotnych gospodarczych, budżetowych i administracyjnych, związanych ze współużywaniem wodociągu. Komisja jest obowiązana ustalić przepisy jednolitego, technicznego administrowania wodociągiem, w szczególności przepisy dla współdziałania odpowiedzialnych organów technicznych obu gmin w sprawach, dotyczących wodociągu, jako całości oraz przedkładać zawczasu obu gminom preliminarz budżetowy wodociągu.

3. Obydwie gminy mogą używać mieszanej komisji przy załatwianiu spraw technicznych, zdrowotnych, gospodarczych i administracyjnych, dotyczących wspólnego używania wodociągu.

4. Sposób obradowania i załatwiania agend mieszanej komisji ustali się w regulaminie, co do którego obydwie gminy porozumieją się, a który podlega zatwierdzeniu przez śląski urząd wojewódzki w Katowicach i urząd krajowy w Brnie.

Artykuł  17.

Z kwoty, którą gmina Cieszyn przyczyniła się do ujęcia źródła "U lotra", zwróci gmina Český Tĕšín gminie Cieszyn kwotę pięćdziesiąt pięć tysięcy koron czeskosłowackich najpóźniej do 31 grudnia 1930 roku.

Rozdział  III.

Gazownia, elektrownia, sieć tramwajowa i kanalizacyjna.

Artykuł  18.

W myśl zasady ustalonej w art. 2 ustęp 1 są gazownia z urządzeniem rozprowadzającem, elektrownia z urządzaniem rozprowadzającem, sieć tramwajowa i kanalizacyjna dawnej gminy Cieszyn w części znajdującej się na terytorjum Polski wyłącznym majątkiem gminy Cieszyn, a w części znajdującej się na terytorjum Czechosłowacji wyłącznym majątkiem gminy Český Tĕšín.

Artykuł  19.

1. Gmina Český Tĕšín będzie dostarczać ze swej, gazowni gminie Cieszyn gaz za cenę, którą się ustali w porozumieniu. O ile w następstwie dostarczania gazu gminie Cieszyn trzeba będzie rozszerzyć gazownię gminy Český Tĕšín, ułożą się co do tego obydwie gminy w osobnej umowie.

2. Gmina Cieszyn ma prawo przerwać odbiór gazu po upływie jednego roku od dnia, w którym da gminie Český Tĕšín piśmienne wypowiedzenie.

Artykuł  20.

O ile tego gmina Český Tĕšín zażąda, będzie jej gmina Cieszyn ze swej elektrowni dostarczać prądu za cenę, którą się ustali w porozumieniu. O ile w następstwie dostarczania prądu gminie Český Tĕšín trzeba będzie rozszerzyć elektrownię gminy Cieszyn, ułożą się co do tego obydwie gminy w osobnej umowie.

Artykuł  21.

Umawiające się Państwa uznają, że sieci tramwajowej i kanalizacyjnej dawnej gminy Cieszyna wspólnie się nie używa i wskutek tego nie zachodzi potrzeba uregulowania tych spraw w umowie.

ROZDZIAŁ  IV.

Postanowienia końcowe.

Artykuł  22.

1. O ile wyniknie spór między gminą Cieszyn i Český Tĕšín co do interpretacji lub wykonania niniejszej umowy, spór ten przedłoży się do rozstrzygnięcia Ministerstwom Spraw Wewnętrznych obu Umawiających się Państw, które spór rozstrzygną lub skierują na właściwą drogę.

2. W razie niedojścia do porozumienia między zainteresowanemu władzami obu Umawiających się Państw, zastosowane będą postanowienia art. 73 umowy pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawach prawnych i finansowych z dnia 23 kwietnia 1925 r.

3. Postanowienia ustępów 1 i 2 obowiązują również przy rozstrzygnięciu kwestji wstępnej, czy wogóle spór dotyczy interpretacji lub wykonania umowy.

4. Odwoływania się do sądu rozjemczego należy w miarę możliwości unikać w takich wypadkach, w którychby koszta sądu rozjemczego były znacznie większe, niż wartość przedmiotu sporu.

5. O obowiązkach płatniczych wymienionych w tej umowie rozstrzyga się w porządku prawnym.

Artykuł  23.

Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach i Urząd Krajowy w Brnie, jako też Ministerstwa Spraw Wewnętrznych obu Państw mogą korespondować ze sobą bezpośrednio w sprawach zawartych w tej umowie.

Artykuł  24.

Umowa niniejsza będzie ratyfikowana. Dokumenty ratyfikacyjne zostaną wymienione w Warszawie. Umowa wejdzie w życie trzydziestego dnia po wymianie dokumentów ratyfikacyjnych. Umowa ta została sporządzona w dwóch zgodnych oryginałach w językach polskim i czeskosłowackim; obydwa teksty są autentyczne.

NA DOWÓD CZEGO wyżej wymienieni Pełnomocnicy podpisali niniejszą umowę i wycisnęli na niej swe pieczęcie.

Działo się w Ołomuńcu dnia dwudziestego pierwszego grudnia tysiąc dziewięćset dwudziestego dziewiątego roku.

PROTOKÓŁ KOŃCOWY.

Przy podpisywaniu umowy niniejszej Pełnomocnicy Umawiających się Państw zgodzili się na następujące:

Wszędzie tam, gdzie w tekście Umowy używa się w brzmieniu polskiem wyrazu "obecnie istniejący", a w brzmieniu czeskosłowackiem wyrazu "dnešní", rozumie się zawsze przez to stan rzeczy, jaki jest w dniu podpisania tej umowy.

Protokół ten stanowi nierozdzielną część umowy i nie wymaga osobnej ratyfikacji.

Działo się w Ołomuńcu, dnia 21 grudnia 1929 roku.

Zaznajomiwszy się z powyższą umową i dołączonym do niej protokółem końcowym, uznaliśmy je i uznajemy za słuszne zarówno w całości jak i każde z zawartych w nich postanowień; oświadczamy, że są przyjęte, ratyfikowane i potwierdzone oraz przyrzekamy, że będą niezmiennie zachowywane.

Na dowód czego wydaliśmy Akt niniejszy opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

W Warszawie, dnia 20 września 1930 roku.

• Identyfikator: Dz.U.1931.38.296
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Czechosłowacja-Polska. Umowa o używaniu objektów miejskich dawnej gminy Cieszyna. Ołomuniec.1929.12.21.
• Data aktu: 21/12/1929
• Data ogłoszenia: 25/04/1931
• Data wejścia w życie: 25/04/1931