Wprowadzenie tymczasowej komunikacji towarowej pomiędzy Polską (z wyłączeniem polskiego Śląska Górnego) z jednej a Polską (włączając w to stacje zarządzanych przez Polskę kolei obszaru W.M. Gdańska) z drugiej strony przez polski i niemiecki Śląsk Górny.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA KOLEI ŻELAZNYCH
z dnia 23 grudnia 1922 r.
o wprowadzeniu tymczasowej komunikacji towarowej pomiędzy Polską (z wyłączeniem polskiego Śląska Górnego) z jednej a Polską (włączając w to stacje zarządzanych przez Polską kolei obszaru W. M. Gdańska) z drugiej strony przez polski i niemiecki Śląsk Górny.

Na mocy dekretu z dnia 7 lutego 1919 r. o tymczasowem przekazaniu Ministrowi Komunikacji prawa wydawania przepisów o przewozie osób, bagażu i towarów oraz ustalania taryf przewozowych na kolejach polskich (Dz. P. P. P. № 14, poz. 152) i w porozumieniu z Ministrami Skarbu oraz Przemyślu i Handlu zarządza się co następuje:
§  1.
Taryfa kolejowa na przewóz towarów i zwierząt pomiędzy a) Polską (z wyłączeniem polskiego Śląska Górnego) i Polską, b) Polską (z wyłączeniem polskiego Śl. Górnego) i stacjami zarządzanych przez Polskę kolei obszaru W. M. Gdańska ad a) i b) przez Śląsk Górny polski i niemiecki przez linje:
1)
Chorzów-Bytom (G. Sl.) dw. górny [Beuthen (Oberschles.) Ob. Bf.]-Szarlej i dalej przez Lubliniec- Ciasną [Cziasnau] - Kluczbork [Kreuzburg] - Kostów [Costauj-Hanulin.
2)
Chebzie - Karf - Bytom (G. Śl.) Stadtwald [Beuthen (Oberschles.) Stadtwald] - Nowy Radzion-ków i dalej ptzez Lubliniec - Ciasną [Cziasnau] - Kluczbork [Kreuzburg]-Kostów [Costau]-Hanulin.
3)
Lubliniec - Ciasną [Cziasnau] - Kluczbork [Kreuzburg]-Kostów [Costauj-Hanulin.

Uwaga. Urzędowe nazwy stacji niemieckich podane są w nawiasach [ ].

Postanowienia wstępne.

Bezpośredni przewóz towarów (włączając węgiel) I zwierząt będzie się odbywa! pomiędzy:
a)
Polską i Polską (z wyłączeniem polskiego Śląska Górnego),
b)
pomiędzy Polską (z wyłączeniem polskiego Śląska Górnego) i stacjami zarządzanych przez Polskę kolei obszaru W. M. Gdańska

ad a) i b) przez niemiecki Śląsk Górny w zwartych pociągach uprzywilejowanych po linjach wyżej podanych na następujących warunkach:

A.

Postanowienia regulaminowe.

(przewozowe)
1)
Przewóz przesyłek odbywa się na zasadzie postanowień Konwencji -międzynarodowej (K. M.) o przewozie towarów kolejami żelaznemi (Konwencja Berneńska) z dnia 14 października 1890 r. (Dz. U. R. P. r. 1922 № 76, poz. 685) ze wszystkiemi uzupełnieniami i na zasadzie ujednostajnionych postanowień dodatkowych do niej, o ile poniżej pod B) nie są przewidziane postanowienia szczególne.
2)
W uprzywilejowanej komunikacji tranzytowej przewozi się w zwartych pociągach wszystkie towary, które są dopuszczone do przewozu w wewnętrznej komunikacji kraju tranzytowego, bez wzglądu na ich pochodzenie i bez wzglądu na przynależność państwową nadawcy lub odbiorcy.

Istniejące w kraju tranzytowym zakazy wwozu i wywozu nie stosują się do komunikacji tranzytowej; również nie wymaga się osobnych zezwoleń na wwóz, wywóz i przewóz.

Towarów, których przewóz według powyższego jest dozwolony, nie wolno w czasie przewozu w kraju tranzytowym obłożyć sekwestrem w drodze administracyjnej (skonfiskować).

Zakazane jest w kraju tranzytowym wyładowywanie, załadowywanie, doładowywanie lub przeładowywanie, o ile nie wymagają tego szczególne przyczyny techniczno-ruchowe.

3)
W uprzywilejowanej komunikacji tranzytowej niedozwolony jest przewóz przesyłek wojskowych.
4)
Uprzywilejowana komunikacja tranzytowa podlega ustawom i przepisom kraju tranzytowego o utrzymaniu porządku i bezpieczeństwa publicznego, jako-też o zdrowotności i policji weterynaryjnej.

B.

Szczególne postanowienia.

1)
Do Art. 3 Konwencji Międzynarodowej. Przedmioty, wyłączone z przewozu lub dopuszczone tylko warunkowo do przewozu.

Materjały samozapalne lub wybuchowe, ciecze palne, materjały trujące, żrące i ulegające gniciu dopuszcza się do przewozu w komunikacji tranzytowej nawet w tym wypadku, gdy nie są wymienione W załączniku I do postanowień wykonawczych Konwencji Międzynarodowej lub też gdy nie są dopuszczone do przewozu według przepisów tej ostatniej konwencji. Przewóz tranzytem zmienionych powyżej artykułów podlega warunkom następuiącym:

a)
wysyłane będą wyłącznie przedmioty, dopuszczane każdocześnie do przewozu na kolejach kraju tranzytowego,
b)
stosuje się przepisy każdocześnie obowiązujące w kraju tranzytowym,
c)
przedmioty te mogą być przeznaczone tylko dla użytku niewojskowego (cywilnego),
d)
do przesyłek ma być dołączona deklaracja właściwej władzy państwowej kraju odbiorczego, stwierdzająca przeznaczenie przesyłek dla celów, wymienionych pod c). Deklaracja ta pozostaje na tej stacji kolei kraju tranzytowego, na której przesyłki ostatecznie opuszczają niemiecki kraj tranzytowy.
2)
Do Art. 4 Konwencji Międzynarodowej. Ważność postanowień taryfowych.

W zakresie niniejszej taryfy nie obowiązują terminy ogłaszań o podwyższaniu taryf lub o innych obostrzeniach warunków przewozowych.

3)
Do Art. 5 Konwencji Międzynarodowej. Obowiązek kolei do przewozu.

Konwojowanie przesyłek jest tylko wtedy dozwolone, gdy to przewidują taryfy kolei wysyłającej, Konwojenci muszą posiadać bilet jazdy Iii klasy.

4)
Do Art. 6 Konwencji Międzynarodowej. Treść listu przewozowego.
a)
Zamiast międzynarodowego listu przewozowego należy używać listu kolei wysyłającej. Listy przewozowe muszą zawierać pod napisem "List przewozowy" powołanie się na niniejszą taryfę na przewóz towarów i zwierząt.
b)
Nadawca ma wskazać w liście przewozowym tylko tę stację przejściową pomiędzy polskim Śląskiem Górnym i resztą Polski (porównaj rozdział C), przez którą ma się towar przewieźć. Listów przewozowych, które nie odpowiadają temu przepisowi, nie należy przyjmować.
5)
Do Art. 7 Konwencji Międzynarodowej.

Odpowiedzialność za oświadczenia w liście przewozowym. Sprawdzanie ze strony kolei, dopłaty (karne).

a)
Kolej nie odpowiada za szkody, wynikłe wskutek tego, że nazwę stacji przeznaczenia mylnie oznaczono, lub że nieuwzględniono zakresu jej czynności ekspedycyjnych.
b)
Dopłaty (karne) oblicza się według postanowień tej kolei (por. roz. B, cyfra 7), w której granicach stwierdzoną została konieczność pobrania takiej dopłaty.
6)
Do Art. 8 Konwencji Międzynarodowej. Zawarcia umowy o przewóz.

Wtórniki listów przewozowych będą sporządzane i wydawane według przepisów kolei wysyłającej.

7)
Do Art. 11 Konwencji Międzynarodowej. Obliczanie przewoźnego.

Należności przewozowe i inne opłaty oblicza się stosownie do użytej faktycznie drogi przewozu, a mianowicie:

1. Między Polską i Polską Śląska:

a)
na linjach Śląska Górnego polskiego i niemieckiego na zasadach taryfy kolejowej na przewóz towarów i zwierząt dla "górnośląskiej komunikacji sąsiedzkiej" przewoźne dla węgla i t. p. oblicza się według klas E, E10 i E5 (dawne klasy D, Dn 10 i Dn 5),
b)
na pozostałych linjach na zasadach polskiej "Taryfy ogólnej na przewóz towarów, zwłok i zwierząt", przyczem odcinki polskie (z wyłączeniem odległości polskiego Śląska Górnego) sumuje się a należność przewozową oblicza się za całą zesumowaną odległość.

2. Pomiędzy Polską (z wyłączeniem polskiego Śląska Górnego) i stacjami zarządzanych przez Polskę kolei obszaru W. M. Gdańska:

a)
na linjach Śląska Górnego polskiego i niemieckiego na zasadach taryfy kolejowej na przewóz towarów i zwierząt dla "górnośląskiej komunikacji sąsiedzkiej" przewoźne dla węgla i t. p. oblicza się według klas E, E10 i E5 (dawne klasy D, Dn 10 i Dn 5),
b)
na linjach zarządzanych przez Polską kolej obszaru W. M. Gdańska na zasadach taryf wewnętrznych, obowiązujących na tym obszarze,
c)
na pozostałych linjach na zasadach polskiej "Taryfy Ogólnej na przewóz towarów, zwłok i zwierząt", przyczem odcinki polskie (z wyłączeniem odległości polskiego Śląska Górnego) sumuje się, a należność przewozową oblicza się za całą zesumowaną odległość.
8)
Do Art. 12 Konwencji Międzynarodowej. Uiszczanie przewoźnego.
a)
Przy opłacaniu należności przewozowych zgóry za towary, które według uznania kolei przyjmującej ulegają szybkiemu zepsuciu lub, które wskutek swej małej wartości nie pokrywają w całości przewoźnego, stosuje się postanowienia kolei wysyłającej.
b)
Należności przewozowe i inne opłaty wszelkiego rodzaju uiszcza się w walucie, obowiązującej w miejscu płatności, przyczem kwoty zaliczone w innej walucie przerachowywuje się na walutę miejsca płatności po kursie, obowiązującym w dniu płatności i ustanowionym przez kolej. Na stacjach polskiego Śląska Górnego i na stacjach zarządzanych przez Polskę kolei obszaru W. M. Gdańska mogą być należności przewozowe i inne opłaty wszelkiego rodzaju, narosła w walucie polskiej, na życzenie płacącego uiszczane w walucie polskiej. Zresztą na obszarze W. M. Gdańska miarodajne są odnośne postanowienia taryfy obowiązującej w komunikacji miedzy Polską a Gdańskiem.
9)
Do Art. 13 Konwencji Międzynarodowej. Zaliczenia.

Wydatki w gotowiźnie i zaliczenia w komunikacji ze stacjami zarządzanych przez Polskę, kolei obszaru W. M. Gdańska są aż do odwołania wyłączone-

10)
Do Art. 14 Konwencji Międzynarodowej Terminy dostawy.

Zamiast par. 6 post. wyk. do art. 14 obowiązują postanowienia i terminy dostawy (włączając w to terminy dodatkowe) "Ogólnopolskiej taryfy wewnętrznej" (nie polskiej górnośląskiej).

11)
Do Art. 15 Konwencji Międzynarodowej. Prawo nadawcy rozporządzania przesyłką.

Kolej kraju tranzytowego nie ma obowiązku wykonywania dodatkowych zleceń nadawcy.

W razie korzystania przez nadawcę z prawa dawania dodatkowych zleceń miarodajne są przepisy kolei wysyłającej.

12).
Do Art. 38 Konwencji Międzynarodowej. Deklaracja o ubezpieczeniu dostawy.

Przy obliczaniu kwot, wymienionych w punkcie (2) i (3) Paragrafu 9 Post. Wyk. do art. 38 Konwencji Międzynarodowej stosuje się postanowienia kolei wysyłającej.

13)
Odnośnie do odpowiedzialności za zaginięcie, zmniejszenie wagi, uszkodzenie i przekroczenie terminu dostawy, stosuje się względem uprawnionego do rozporządzania przesyłką postanowienia kolei wysyłającej. Odstąpienie praw nadawcy lub odbiorcy z tego wypływających osobom trzecim jest niedozwolone, nie wyklucza to jednak prawa osób trzecich do występowania w imieniu nadawcy lub odbiorcy z roszczeniami wobec kolei, na podstawie ustawą wymaganego pełnomocnictwa.

Pozasądowe roszczenia należy wnosić tylko do kolei wysyłającej lub do kolei przeznaczenia.

C.

Stacje przejściowe.

Stacjami przejściowemi pomiędzy polskim Śląskiem Górnym i resztą Polski są: Dziedzice, Herby Polskie, Mysłowice, Oświęcim i Sosnowiec.
§  2.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życia z dniem 1 lutego 1923 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1923.5.29

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Wprowadzenie tymczasowej komunikacji towarowej pomiędzy Polską (z wyłączeniem polskiego Śląska Górnego) z jednej a Polską (włączając w to stacje zarządzanych przez Polskę kolei obszaru W.M. Gdańska) z drugiej strony przez polski i niemiecki Śląsk Górny.
Data aktu: 23/12/1922
Data ogłoszenia: 18/01/1923
Data wejścia w życie: 01/02/1923