uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 1 , w szczególności jego art. 92 ust. 2 akapit trzeci,
(1) Należy ustanowić wymagania dotyczące rozwiązań, procedur i systemów, które osoby zawodowo pośredniczące w zawieraniu transakcji lub realizujące transakcje związane z kryptoaktywami są zobowiązane posiadać na potrzeby zgłaszania zleceń, transakcji oraz innych aspektów funkcjonowania technologii rozproszonego rejestru (DLT), takich jak mechanizm konsensusu, w przypadku gdy mogą istnieć okoliczności wskazujące na to, iż nadużycie na rynku zostało popełnione, jest właśnie popełniane lub może zostać popełnione. Takie wymagania mają kluczowe znaczenie i powinny pomagać w zapobieganiu nadużyciom na rynku i ich wykrywaniu. Wymagania te powinny również pomóc w zapewnieniu, aby składane do właściwych organów zgłoszenia dotyczące uzasadnionych podejrzeń dotyczących zleceń, transakcji oraz innych aspektów funkcjonowania technologii rozproszonego rejestru (zgłoszenia STOR) były konstruktywne, wyczerpujące i użyteczne.
(2) Aby zapewnić skuteczne zapobieganie nadużyciom na rynku i ich skuteczne wykrywanie, należy wprowadzić odpowiednie systemy monitorowania zleceń, transakcji i innych aspektów funkcjonowania DLT, odpowiednie do skali, wielkości i charakteru działalności gospodarczej osoby zawodowo pośredniczącej w zawieraniu transakcji lub realizującej transakcje. W ramach tych systemów należy przewidzieć analizę dokonywaną przez człowieka, przeprowadzaną przez odpowiednio wyszkolonych pracowników w oparciu o obiektywne informacje znajdujące się w posiadaniu jednostki dokonującej zgłoszenia. Podmiot ten powinien gromadzić dodatkowe dane osobowe wyłącznie w celu zapewnienia odpowiedniej analizy dokonywanej przez człowieka. W celu umożliwienia dalszej analizy potencjalnego wykorzystania informacji poufnych bądź potencjalnej manipulacji na rynku lub usiłowania wykorzystania informacji poufnych bądź manipulacji na rynku systemy monitorowania nadużyć na rynku powinny być w stanie wydawać ostrzeżenia zgodnie z określonymi parametrami. Dostęp do takich ostrzeżeń powinien podlegać rejestracji w celu zapewnienia, aby były one wykorzystywane wyłącznie do wykrywania nadużyć na rynku. Cały ten proces prawdopodobnie wymagać będzie pewnego stopnia automatyzacji.
(3) W celu analizy, czy rozwiązania, systemy i procedury służące zapobieganiu nadużyciom na rynku i ich wykrywaniu są odpowiednie, należy ocenić wpływ, jaki osoba zawodowo pośrednicząca w zawieraniu transakcji lub realizująca transakcje może mieć na rynek. W ramach tej oceny takie osoby powinny ocenić, czy zajmują znaczącą lub dominującą pozycję w jakimkolwiek segmencie rynku kryptoaktywów, w którym to przypadku te rozwiązania, systemy i procedury powinny być proporcjonalne do ich pozycji.
(4) Zapobieganie nadużyciom na rynku i ich wykrywanie wymaga stałego monitorowania wszystkich zleceń i transakcji organizowanych lub realizowanych przez osoby zawodowo pośredniczące w zawieraniu transakcji lub realizujące transakcje, niezależnie od tego, czy te zlecenia i transakcje są realizowane w rozproszonym rejestrze ("on-chain") czy poza rozproszonym rejestrem ("off-chain"), w tym transferów kryptoaktywów na rachunki klientów lub z rachunków klientów tego samego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów.
(5) W celu ułatwienia i propagowania spójnego podejścia i praktyk w całej Unii w odniesieniu do zapobiegania nadużyciom na rynku, ich wykrywania i karania należy ustanowić szczegółowe przepisy harmonizujące treść wzoru służącego do zgłaszania podejrzanych zleceń i transakcji oraz innych aspektów funkcjonowania DLT, a także termin dokonywania tych zgłoszeń.
(6) W celu umożliwienia dzielenia się zasobami, centralnego opracowywania i utrzymywania systemów monitorowania oraz gromadzenia wiedzy specjalistycznej w kontekście monitorowania podejrzanych zleceń i transakcji osoby zawodowo pośredniczące w zawieraniu transakcji związanych z kryptoaktywami lub realizujące takie transakcje powinny móc przekazywać w ramach grupy zadania z zakresu zapobiegania takim zleceniom, transakcjom i innym aspektom funkcjonowania DLT i ich wykrywania lub powinny móc przekazywać zadania z zakresu analizy danych i generowania ostrzeżeń, z zastrzeżeniem spełnienia stosownych warunków. Przekazanie takie nie powinno uniemożliwiać właściwym organom dokonania w dowolnym momencie oceny, czy rozwiązania, systemy i procedury stosowane przez osobę, której przekazano dane funkcje, pozwalają skutecznie wypełniać obowiązek zapobiegania nadużyciom na rynku i ich wykrywania. Obowiązek zgłaszania i odpowiedzialność za przestrzeganie niniejszego rozporządzenia i art. 92 rozporządzenia (UE) 2023/1114 powinny nadal spoczywać na osobie przekazującej dane zadania lub funkcje.
(7) Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów prowadzący platformę obrotu powinni posiadać stosowne zasady obrotu przyczyniające się do zapobiegania nadużyciom na rynku. Podmioty te powinny również posiadać mechanizmy umożliwiające odtworzenie arkusza zleceń w celu analizy aktywności transakcyjnej.
Jednolity i zharmonizowany wzór na potrzeby składania zgłoszenia podejrzanych transakcji i zleceń ("zgłoszenie STOR") drogą elektroniczną powinien ułatwić skuteczną wymianę informacji o podejrzanych zleceniach i transakcjach między właściwymi organami w ramach dochodzeń transgranicznych.
(8) Pola informacyjne w takim wzorze zgłoszenia STOR powinny, w przypadku ich jasnego, wyczerpującego, obiektywnego i dokładnego wypełnienia, pomagać właściwym organom w szybkiej ocenie podejrzanych zleceń i transakcji oraz w podjęciu niezbędnych działań. Taki wzór zgłoszenia STOR powinien zatem umożliwiać osobom składającym zgłoszenie STOR przekazanie informacji, które właściwe organy uznają za istotne, o zgłaszanych podejrzanych zleceniach, transakcjach lub innych aspektach funkcjonowania technologii rozproszonego rejestru oraz wyjaśnienie powodów stanowiących podstawę podejrzenia. Wzór zgłoszenia STOR powinien również umożliwiać osobom składającym zgłoszenie STOR przekazanie danych osobowych, które pozwalałyby zidentyfikować osoby zaangażowane w podejrzaną działalność i pomogłyby właściwym organom w prowadzonych przez nie dochodzeniach. Informacje takie powinny być przekazywane na początku, tak by nie zakłócać prawidłowego przebiegu dochodzenia poprzez potencjalną konieczność ponownego zwrócenia się przez właściwy organ o informacje w trakcie dochodzenia do osoby, która złożyła zgłoszenie STOR. Wszelkie przetwarzanie danych osobowych na podstawie niniejszego rozporządzenia należy przeprowadzać zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 2 w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych. W przypadku gdy dane osobowe są gromadzone, aby zapewnić zgodność z niniejszym rozporządzeniem, należy w szczególności przestrzegać zasady minimalizacji danych.
(9) Aby ułatwić składanie zgłoszenia STOR, we wzorze należy uwzględnić możliwość załączania dokumentów i materiałów niezbędnych do poparcia dokonywanego zgłoszenia, również w postaci załącznika zawierającego wykaz podejrzanych zleceń lub transakcji wraz ze szczegółowym zestawieniem cen i wolumenu tych zleceń lub transakcji. Ponadto wzór zgłoszenia STOR powinien umożliwiać zgłaszanie podejrzanych zachowań związanych z funkcjonowaniem DLT.
(10) Nie wszystkie otrzymane zlecenia lub przeprowadzone transakcje, które spowodowały wygenerowanie wewnętrznego ostrzeżenia, powinny być zgłaszane przez osoby zawodowo pośredniczące w zawieraniu transakcji lub realizujące transakcje związane z kryptoaktywami. Taki wymóg byłby niespójny z wymogiem dokonywania oceny, czy w poszczególnych przypadkach istnieją uzasadnione powody do podejrzeń.
(11) Analiza zleceń, transakcji lub innych aspektów funkcjonowania DLT powinna uwzględniać nie tylko wewnętrzne informacje w dyspozycji osoby zawodowo pośredniczącej w zawieraniu transakcji lub realizującej transakcje związane z kryptoaktywami, ale również wszystkie publicznie dostępne informacje, w tym informacje na temat transakcji dostępne w systemie rejestru publicznego.
(12) Zgłoszenia STOR należy składać do właściwego organu niezwłocznie po powstaniu uzasadnionego podejrzenia co do zaistnienia nadużycia na rynku. Analiza, czy dane zlecenie lub daną transakcję należy uznać za podejrzane, powinna opierać się na faktach, a nie na spekulacjach lub przypuszczeniach, i powinna zostać przeprowadzona tak szybko jak to możliwe. Opóźnianie dokonania zgłoszenia, aby uwzględnić dodatkowe podejrzane zlecenia, transakcje lub inne aspekty funkcjonowania DLT lub zagregować kilka zgłoszeń STOR, byłoby nie do pogodzenia z obowiązkiem niezwłocznego działania, w przypadku gdy powstało już uzasadnione podejrzenie. W każdym razie osoby zawodowo pośredniczące w zawieraniu transakcji lub realizujące transakcje związane z kryptoaktywami powinny oceniać indywidualnie w każdym przypadku, czy kilka zleceń, transakcji lub innych aspektów funkcjonowania DLT można zgłosić w ramach jednego zgłoszenia STOR.
(13) Mogą zaistnieć okoliczności, w których uzasadnione podejrzenie nadużycia na rynku powstanie po pewnym czasie od wystąpienia podejrzanej aktywności, ze względu na późniejsze zdarzenia lub informacje dostępne w późniejszym czasie. Nie powinno to stanowić powodu niezgłaszania podejrzanej aktywności właściwemu organowi. W celu wykazania, że w tych szczególnych okolicznościach dopełniono obowiązku zgłoszenia, osoba składająca zgłoszenie STOR powinna być w stanie uzasadnić odstęp czasowy pomiędzy wystąpieniem podejrzanej aktywności a powstaniem uzasadnionego podejrzenia, że nadużycie na rynku zostało popełnione, jest właśnie popełniane lub może zostać popełnione.
(14) Aby pomóc osobom zawodowo pośredniczącym w zawieraniu transakcji lub realizującym transakcje związane z kryptoaktywami przy dokonywaniu osądu, gdy będą rozpatrywać kolejne podejrzane zlecenia lub transakcje, powinny one mieć możliwość przywołania i przeglądu analiz złożonych zgłoszeń STOR oraz tych podejrzanych zleceń, transakcji i zachowań związanych z funkcjonowaniem DLT, które zostały poddane analizie, ale w odniesieniu do których dany właściwy organ stwierdził, że podstawy do podejrzeń nie są uzasadnione.
(15) Aby w jak największym stopniu zapobiegać nadużyciom na rynku, osoby zawodowo pośredniczące w zawieraniu transakcji lub realizujące transakcje związane z kryptoaktywami powinny być w stanie udoskonalać swoje systemy nadzoru i wykrywać schematy powtarzających się zachowań, które jako całość rozpatrywana łącznie mogłyby spowodować powstanie uzasadnionego podejrzenia nadużyć na rynku. Osoby te powinny być zatem zobowiązane do analizowania podejrzanych zleceń, transakcji, zachowań i innych aspektów związanych z funkcjonowaniem technologii rozproszonego rejestru, które nie doprowadziły do złożenia zgłoszenia STOR, oraz do rejestrowania takich analiz. Takie rejestry powinny również pomóc takim osobom udokumentować przestrzeganie wymogów art. 92 rozporządzenia (UE) 2023/1114 oraz ułatwiać właściwym organom wykonywanie ich funkcji nadzorczych, dochodzeniowych i wykonawczych na podstawie art. 92 rozporządzenia (UE) 2023/1114.
(16) Biorąc pod uwagę, że rynki kryptoaktywów mają z natury charakter transgraniczny, konieczne jest określenie procedur koordynacji między właściwymi organami w zakresie wykrywania i karania nadużyć na rynku w przypadkach transgranicznych nadużyć na rynku. Takie procedury koordynacji powinny zapewniać, aby nie dochodziło do kolizji prowadzonych dochodzeń ani działań związanych z egzekwowaniem przepisów. W tym kontekście przypadki transgranicznych nadużyć na rynku powinny obejmować sytuacje, w których w państwie członkowskim przeprowadzane są podejrzane transakcje dotyczące kryptoaktywa dopuszczonego do obrotu w innym państwie członkowskim, oraz sytuacje, w których dany dostawca usług w zakresie kryptoaktywów prowadzi działalność w więcej niż jednym państwie członkowskim.
(17) Konieczne jest ustanowienie przepisów dotyczących przekazywania zgłoszeń STOR między właściwymi organami. Wobec braku systemu sprawozdawczości transakcyjnej wymogi takie mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia skutecznego nadzoru nad rynkiem i egzekwowania przepisów, przy jednoczesnym zapobieganiu masowemu przepływowi informacji, które nie byłyby przydatne dla organu otrzymującego informacje.
(18) Podstawę niniejszego rozporządzenia stanowi projekt regulacyjnych standardów technicznych przedłożony Komisji przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych ("ESMA").
(19) ESMA przeprowadziła otwarte konsultacje publiczne na temat projektu regulacyjnych standardów technicznych, który stanowi podstawę niniejszego rozporządzenia, dokonała analizy potencjalnych powiązanych kosztów i korzyści oraz zwróciła się o opinię do Grupy Interesariuszy z Sektora Giełd i Papierów Wartościowych powołanej zgodnie z art. 37 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 3 .
(20) Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1725 4 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię dnia 22 stycznia 2025 r.,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Sporządzono w Brukseli dnia 29 kwietnia 2025 r.
Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.
15.12.2025Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.
10.12.2025Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.
10.12.2025Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.20254 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2025.885 |
| Rodzaj: | Rozporządzenie |
| Tytuł: | Rozporządzenie delegowane 2025/885 uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych określających rozwiązania, systemy i procedury służące zapobieganiu nadużyciom na rynku, ich wykrywaniu i zgłaszaniu, wzory, z których należy korzystać do zgłaszania podejrzeń nadużyć na rynku, oraz procedury koordynacji między właściwymi organami w zakresie wykrywania i karania nadużyć na rynku w przypadkach transgranicznych nadużyć na rynku |
| Data aktu: | 29/04/2025 |
| Data ogłoszenia: | 20/08/2025 |
| Data wejścia w życie: | 09/09/2025 |