Decyzja 2024/2133 w sprawie istnienia nadmiernego deficytu w Polsce

DECYZJA RADY (UE) 2024/2133
z dnia 26 lipca 2024 r.
w sprawie istnienia nadmiernego deficytu w Polsce

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 126 ust. 6,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

uwzględniając uwagi przedstawione przez Polskę,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Art. 126 ust. 1 Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) stanowi, że państwa członkowskie mają unikać nadmiernego deficytu budżetowego.

(2) Pakt stabilności i wzrostu opiera się na celu, jakim są zdrowe i stabilne finanse publiczne jako sposób poprawy warunków sprzyjających stabilności cen oraz silnemu zrównoważonemu i inkluzywnemu wzrostowi, którego fundamentem jest stabilność finansowa, pomagając tym samym w osiągnięciu celów Unii w zakresie zrównoważonego wzrostu i zatrudnienia.

(3) Procedura nadmiernego deficytu na podstawie art. 126 TFUE, doprecyzowana w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1467/97 1 , wchodzącym w skład paktu stabilności i wzrostu, przewiduje podjęcie decyzji w sprawie istnienia nadmiernego deficytu. Protokół nr 12 w sprawie procedury dotyczącej nadmiernego deficytu, załączony do Traktatu o Unii Europejskiej i TFUE, zawiera dodatkowe postanowienia w sprawie wdrażania procedury nadmiernego deficytu. W rozporządzeniu Rady (WE) nr 479/2009 2  określono szczegółowe zasady i definicje do celów stosowania tych postanowień. Zreformowane unijne ramy zarządzania gospodarczego, które weszły w życie dnia 30 kwietnia 2024 r., obejmują rozporządzenie Rady (UE) 2024/1264 3  które zmieniło rozporządzenie (WE) nr 1467/97. Niniejsza decyzja Rady, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, dotyczy jedynie tego, że stosunek deficytu publicznego do produktu krajowego brutto (PKB) przekracza określoną w TFUE wartość odniesienia wynoszącą 3 % PKB.

(4) Art. 126 ust. 5 TFUE stanowi, że jeżeli Komisja uzna, że w państwie członkowskim istnieje nadmierny deficyt lub że taki deficyt może wystąpić, kieruje opinię do danego państwa członkowskiego i informuje o tym Radę. Uwzględniwszy swoje sprawozdanie z dnia 19 czerwca 2024 r. przyjęte zgodnie z art. 126 ust. 3 TFUE oraz mając na uwadze opinię Komitetu Ekonomiczno-Finansowego przyjętą zgodnie z art. 126 ust. 4 TFUE, Komisja stwierdziła, że w Polsce istnieje nadmierny deficyt. W związku z tym dnia 8 lipca 2024 r. Komisja skierowała do Polski stosowną opinię i poinformowała o tym odpowiednio Radę.

(5) Art. 126 ust. 6 TFUE stanowi, że Rada ma rozważyć ewentualne uwagi danego państwa członkowskiego przed podjęciem decyzji o istnieniu nadmiernego deficytu, którą powinno poprzedzać dokonanie oceny ogólnej. W przypadku Polski ta ocena ogólna prowadzi do poniższych wniosków.

(6) Z danych zatwierdzonych przez Komisję (Eurostat) w dniu 22 kwietnia 2024 r. wynika, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w Polsce wyniósł 5,1 % PKB w 2023 r., a dług sektora instytucji rządowych i samorządowych - 49,6 % PKB. Komisja w sprawozdaniu sporządzonym na podstawie art. 126 ust. 3 TFUE stwierdziła, że przekroczenie w 2023 r. przez deficyt określonej w TFUE wartości odniesienia wynoszącej 3 % PKB nie ma charakteru wyjątkowego, gdyż nie jest wynikiem ani nadzwyczajnego zdarzenia, ani znacznego pogorszenia koniunktury gospodarczej w rozumieniu oraz paktu stabilności i wzrostu. Z prognozy Komisji z wiosny 2024 r. - w której przewidziano, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych utrzyma się w 2024 i 2025 r. na poziomie powyżej 3 % PKB - wynika, że przekroczenie wartości odniesienia określonej w TFUE nie ma również charakteru tymczasowego. Podsumowując, deficyt w 2023 r. przekraczał wartość odniesienia określoną w TFUE jako 3 % PKB i nie był jej bliski. Nie uznaje się, że przekroczenie to ma charakter wyjątkowy, w rozumieniu TFUE i paktu stabilności i wzrostu, ani tymczasowy. W związku z tym kryterium deficytu określone w TFUE i rozporządzeniu (WE) nr 1467/97 nie jest spełnione prima facie.

(7) Z danych zgłoszonych Komisji (Eurostatowi) wynika, że planowany deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w Polsce osiągnie w 2024 r. poziom 5,1 % PKB. W prognozie Komisji z wiosny 2024 r. wskazano, że deficyt wyniesie 5,4 % PKB - poziom ten przekracza określoną w TFUE wartość odniesienia wynoszącą 3 % PKB i nie jest jej bliski. Wzrost deficytu w porównaniu z 2023 r. wynika z rosnących wydatków, w szczególności wzrostu wydatków na wzmocnienie zdolności obronnych, w tym na inwestycje w sprzęt wojskowy i infrastrukturę wojskową oraz bieżących wydatków wojskowych, nowych świadczeń społecznych, w tym zwiększenia świadczeń wychowawczych, podniesienia wynagrodzeń nauczycieli o 30 % oraz podniesienia wynagrodzeń urzędników administracji publicznej o 20 %.

(8) Zgodnie z wymogami art. 126 ust. 3 TFUE Komisja przeanalizowała też wszystkie istotne czynniki w sprawozdaniu sporządzonym na podstawie tego artykułu. Zgodnie z art. 2 ust. 4 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1467/97, jeśli relacja długu publicznego do PKB nie przekracza wartości odniesienia, przy podejmowaniu kroków prowadzących do decyzji w sprawie istnienia nadmiernego deficytu należy uwzględnić istotne czynniki. Ogólnie rzecz biorąc, istotne czynniki zbadane w sprawozdaniu sporządzonym na podstawie art. 126 ust. 3 TFUE ocenia się jako przedstawiające niejednoznaczny obraz sytuacji. Uwzględnienie tych istotnych czynników nie wpłynęło na wniosek, zgodnie z którym określone w TFUE kryterium deficytu nie jest spełnione.

(9) W związku z wyznaczonym na dzień 20 września 2024 r. terminem przedłożenia krajowych średniookresowych planów budżetowo-strukturalnych, który to termin może zostać przedłużony zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1263 4 , orientacyjnie do dnia 15 października 2024 r., czyli do dnia przedłożenia projektów planów budżetowych przez państwa członkowskie strefy euro, Rada przyjmuje do wiadomości, że kolejny etap procedury, a mianowicie przedłożenie przez Komisję zalecenia dotyczącego zalecenia Rady na podstawie art. 126 ust. 7 TFUE w sprawie korekty nadmiernego deficytu, nastąpi w tym samym terminie co przyjęcie przez Komisję opinii w sprawie projektów planów budżetowych państw członkowskich strefy euro na podstawie art. 7 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 473/2013 5 . Podejście to umożliwia zapewnienie spójności między wymogami budżetowymi w ramach procedury nadmiernego deficytu a ścieżką dostosowania określoną w krajowych średniookresowych planach budżetowo-strukturalnych. Aby można było zapewnić tę spójność, a jednocześnie uniknąć luki w nadzorze w ramach procedury nadmiernego deficytu, konieczne jest terminowe przedłożenie krajowych średniookresowych planów budżetowo-strukturalnych. Należy uznać, że harmonogram ten ma charakter wyjątkowy i wiąże się z przejściem na nowe ramy, a zatem nie stanowi precedensu. Rada przyjmuje również do wiadomości, że w razie nieprzedłożenia krajowego średniookresowego planu budżetowo- strukturalnego w terminie, w zaleceniu Komisji dotyczącym zalecenia Rady na podstawie art. 126 ust. 7 TFUE uwzględniona zostanie trajektoria referencyjna przekazana przez Komisję państwu członkowskiemu, określona zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2024/1263,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł  1

Z oceny ogólnej wynika, że w Polsce istnieje nadmierny deficyt wynikający z niespełnienia kryterium deficytu.

Artykuł  2

Niniejsza decyzja staje się skuteczna z dniem jej notyfikacji.

Artykuł  3

Niniejsza decyzja skierowana jest do Rzeczypospolitej Polskiej.

Sporządzono w Brukseli dnia 26 lipca 2024 r.
1 Rozporządzenie Rady (WE) nr 1467/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu (Dz.U. L 209 z 2.8.1997, s. 6).
2 Rozporządzenie Rady (WE) nr 479/2009 z dnia 25 maja 2009 r. o stosowaniu Protokołu w sprawie procedury dotyczącej nadmiernego deficytu załączonego do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (Dz.U. L 145 z 10.6.2009, s. 1).
3 Rozporządzenie Rady (UE) 2024/1264 z dnia 29 kwietnia 2024 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1467/97 w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu (Dz.U. L, 2024/1264, 30.4.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/ 2024/1264/oj).
4 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1263 z dnia 29 kwietnia 2024 r. w sprawie skutecznej koordynacji polityk gospodarczych i w sprawie wielostronnego nadzoru budżetowego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 (Dz.U. L, 2024/1263, 30.4.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/1263/oj).
5 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 473/2013 z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie wspólnych przepisów dotyczących monitorowania i oceny projektów planów budżetowych oraz zapewnienia korekty nadmiernego deficytu w państwach członkowskich należących do strefy euro (Dz.U. L 140 z 27.5.2013, s. 11).

Zmiany w prawie

Co się zmieni w prawie dla osób z niepełnosprawnościami w 2026 roku

Nowa grupa osób z niepełnosprawnością uprawnionych do świadczenia wspierającego, wyższe świadczenie pielęgnacyjne i zmiany organizacyjne w orzecznictwie o niezdolności do pracy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – to tylko niektóre zmiany w prawie, które będą dotyczyły osób z niepełnosprawnościami w 2026 roku.

Beata Dązbłaż 27.12.2025
Nowe terapie onkologiczne z refundacją

Od 1 stycznia 2026 r. będą refundowane 24 nowe terapie, w tym 9 onkologicznych, 15 nieonkologicznych i 8 terapii w chorobach rzadkich. Dla 585 terapii refundacja będzie kontynuowana. Nowe opcje leczenia zyskały osoby chore na chłoniaka grudkowego, chłoniaka Hodgkina, raka piersi, niedrobnokomórkowego raka płuca, raka przełyku i gruczolakoraka żołądka lub połączenia żołądkowo-przełykowego.

Beata Dązbłaż 27.12.2025
Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.2024.2133

Rodzaj: Decyzja
Tytuł: Decyzja 2024/2133 w sprawie istnienia nadmiernego deficytu w Polsce
Data aktu: 26/07/2024
Data ogłoszenia: 01/08/2024
Data wejścia w życie: 01/08/2024