a także mając na uwadze, co następuje:(1) Niedawne ataki i akty terrorystyczne wskazują, że zagrożenie ze strony materiałów wybuchowych wytwarzanych domowym sposobem pozostaje na wysokim poziomie. Substancje będące prekursorami materiałów wybuchowych są nadal dostępne i używane do wytwarzania domowym sposobem materiałów wybuchowych pomimo wysiłków na rzecz skutecznego ograniczania i kontrolowania dostępu do tych substancji.
(2) W rezolucji nr 2370 (2017) Rada Bezpieczeństwa ONZ podkreśla, że absolutnie konieczne jest powstrzymanie terrorystów przed stosowaniem surowców i składników, które mogą być używane do wytwarzania materiałów wybuchowych, lub usiłowaniem uzyskania dostępu do takich surowców i składników, oraz wzywa do wzmożonej czujności, w tym poprzez rozpowszechnianie dobrych praktyk, transgraniczną wymianę informacji i tworzenie partnerstw.
(3) W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 98/2013 1 ustanowiono zharmonizowane przepisy dotyczące udostępniania, wprowadzania, posiadania i używania substancji lub mieszanin, które mogą być użyte do nielegalnego wytwarzania materiałów wybuchowych, w celu ograniczenia ich dostępności dla ogółu społeczeństwa, oraz zapewniające odpowiednie zgłaszanie podejrzanych transakcji w ramach całego łańcucha dostaw.
(4) Prawidłowe stosowanie rozporządzenia (UE) nr 98/2013 przez wszystkie państwa członkowskie jest niezbędne dla osiągnięcia jego celu, jakim jest usprawnienie swobodnego przepływu substancji chemicznych i mieszanin na rynku wewnętrznym oraz wyeliminowanie zakłóceń konkurencji, przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony bezpieczeństwa ogółu społeczeństwa. Będzie ono również sprzyjać realizacji celów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/541 2 , którymi jest zapobieganie przestępstwom terrorystycznym, w tym wytwarzaniu, posiadaniu, nabywaniu, przewożeniu, dostarczaniu lub używaniu materiałów wybuchowych, oraz udzielaniu i otrzymywaniu instruktażu w zakresie wytwarzania lub stosowania materiałów wybuchowych.
(5) Celem niniejszego zalecenia jest zapewnienie bardziej skutecznego osiągnięcia celu rozporządzenia (UE) nr 98/2013 poprzez wydanie wytycznych dla państw członkowskich dotyczących stosowania tego rozporządzenia. Niniejsze zalecenie uzupełnia wytyczne 3 przyjęte przez Komisję oraz Stały Komitet ds. Prekursorów 4 i uwzględnia dyskusje przeprowadzone na forum tego komitetu oraz podczas szeregu warsztatów regionalnych z udziałem organów państw członkowskich, zorganizowanych w latach 2016 i 2017.
(6) Dostępność prekursorów materiałów wybuchowych dla ogółu społeczeństwa powinna być ograniczona, by uniemożliwić terrorystom nabywanie prekursorów materiałów wybuchowych. Rozporządzenie (UE) nr 98/2013 ogranicza dostęp do siedmiu substancji chemicznych i używanie tych substancji (prekursory materiałów wybuchowych podlegające ograniczeniom, wymienione w załączniku I do rozporządzenia (UE) nr 98/2013) 5 przez przeciętnych użytkowników.
(7) Niezależnie od wspomnianego zakazu państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o przyznaniu przeciętnym użytkownikom dostępu do tych substancji wyłącznie poprzez system pozwoleń i rejestracji. Na dzień 1 stycznia 2017 r. szesnaście państw członkowskich nie stosuje zakazu, tylko posiada systemy pozwoleń lub rejestracji 6 . Oznacza to, że w tych państwach członkowskich podlegające ograniczeniom substancje i mieszaniny będące prekursorami materiałów wybuchowych są nadal dostępne dla przeciętnych użytkowników i przez nich używane.
(8) Państwa członkowskie powinny określić i propagować niższe stężenia oraz substancje alternatywne, które stanowią mniejsze zagrożenie dla bezpieczeństwa, a także określić warunki przechowywania prekursorów materiałów wybuchowych. Państwa członkowskie, które posiadają system pozwoleń, powinny dokonywać podstawowego sprawdzenia osób fizycznych składających wniosek o udzielenie pozwolenia.
(9) W niniejszym zaleceniu wzywa się również do lepszego egzekwowania ograniczeń i kontroli ustanowionych w rozporządzeniu (UE) nr 98/2013 oraz do współpracy międzysektorowej. Podniesienie poziomu świadomości wszystkich podmiotów w łańcuchu dostaw, w tym tych prowadzących działalność online, umożliwi im w większym stopniu wywiązywanie się z zobowiązań wynikających z rozporządzenia (UE) nr 98/2013.
(10) Bez uszczerbku dla ram prawnych transgranicznej wymiany informacji w kontekście śledztw dotyczących przestępstw terrorystycznych 7 lub w dziedzinie ceł 8 w niniejszym zaleceniu wzywa się do wymiany informacji na temat podejrzanych transakcji, zniknięć, kradzieży oraz innych podejrzanych zdarzeń lub wniosków o udzielenie pozwolenia, jeżeli wydają się one zawierać w sobie element transgraniczny.
(11) Choć w niedawnych atakach i aktach terrorystycznych użyto głównie trinadtlenku triacetonu (TATP), zagrożenie dotyczy szerszej gamy materiałów wybuchowych wytwarzanych domowym sposobem i substancji będących prekursorami materiałów wybuchowych. Unia i jej państwa członkowskie muszą nadal zachowywać czujność poprzez śledzenie sytuacji w tej dziedzinie i reagowanie na nią, we współpracy z odpowiednimi zainteresowanymi stronami i użytkownikami.
(12) Od chwili przyjęcia rozporządzenia Komisja monitoruje i ułatwia jego stosowanie w ścisłej współpracy ze Stałym Komitetem ds. Prekursorów. W lutym 2017 r. Komisja przyjęła sprawozdanie 9 , w którym stwierdziła, że chociaż wejście w życie rozporządzenia przyczyniło się do zmniejszenia zagrożenia związanego z prekursorami materiałów wybuchowych w Europie, konieczne jest określenie środków i działań, które wzmocnią system kontroli w zakresie materiałów wybuchowych wytwarzanych domowym sposobem. W maju 2017 r. Komisja rozpoczęła prace nad przeglądem rozporządzenia 10 w sprawie prekursorów materiałów wybuchowych, obejmującym ewaluację, po której zostanie przeprowadzona ocena skutków w pierwszej połowie 2018 r. Ewaluacja ta będzie obejmowała zbadanie przydatności, skuteczności, efektywności, spójności i wartości dodanej rozporządzenia, a także zidentyfikowanie problemów i przeszkód, które mogą wymagać dalszych działań. W ocenie skutków przeanalizowane zostaną różne warianty strategiczne w celu rozwiązania wszelkich stwierdzonych problemów i przeszkód. W oczekiwaniu na wynik tego przeglądu w zaleceniu wskazuje się na potrzebę podjęcia przez państwa członkowskie natychmiastowych kroków w celu skutecznego ograniczenia dostępności prekursorów materiałów wybuchowych dla ogółu społeczeństwa w ramach obowiązującego rozporządzenia,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:
Ograniczenie dostępności prekursorów materiałów wybuchowych dla ogółu społeczeństwa