(2013/442/UE)(Dz.U.UE L z dnia 22 sierpnia 2013 r.)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 714/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1228/2003 1 oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 2 , w szczególności ich art. 6 ust. 1,
a także mając na uwadze, co następuje:
KONTEKST
(1) Na posiedzeniu Rady Europejskiej w dniu 4 lutego 2011 r. ustalono, że rok 2014 będzie stanowić docelowy termin realizacji wewnętrznego rynku energii elektrycznej i gazu. Trzeci pakiet energetyczny stanowi istotny element osiągnięcia powyższego celu. Konieczne jest jednak podjęcie dalszych starań w celu umożliwienia swobodnego przepływu gazu i energii elektrycznej w całej Europie. Kodeksy sieci oraz wytyczne dotyczące sieci, które przewidziano w ramach trzeciego pakietu, zapewnią odpowiednie zasady dla tego rodzaju dalszych działań.
(2) Pierwszy etap na drodze do powstania wiążących europejskich kodeksów sieci, czyli roczny wykaz priorytetów określający obszary, które należy uwzględnić w ramach opracowywania kodeksów sieci, musi zostać ustanowiony przez Komisję zgodnie z art. 6 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 714/2009 ("rozporządzenie w sprawie sieci przesyłowych energii elektrycznej") i art. 6 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 715/2009 ("rozporządzenie w sprawie sieci przesyłowych gazu"). Wyznaczając priorytety, Komisja Europejska musi się konsultować z Agencją ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki ("ACER"), odpowiedzialną europejską siecią operatorów systemów przesyłowych ("ENTSO") oraz pozostałymi właściwymi zainteresowanymi stronami. W niniejszej decyzji wyznaczono priorytety zgodnie z decyzją Komisji, której podstawę stanowi wynik konsultacji społecznych.
(3) Na potrzeby planowania zasobów jest rzeczą ważną, aby co roku określać obszary najważniejsze dla rozwoju kodeksów sieci i wytycznych dotyczących sieci. Natychmiast po uznaniu danego obszaru za ważny należy rozpocząć działania rozpoznawcze w celu określenia stopnia koniecznej harmonizacji. Najważniejsze obszary, w których rozpoczęły się już prace nad kodeksami sieci i wytycznymi dotyczącymi sieci, zostaną utrzymane i uzupełnione.
KONSULTACJE SPOŁECZNE
(4) Konsultacje społeczne, konieczne na mocy art. 6 ust. 1 rozporządzenia w sprawie sieci przesyłowych energii elektrycznej i rozporządzenia w sprawie sieci przesyłowych gazu, odbyły się w okresie od dnia 2 kwietnia do dnia 13 maja 2013 r. Komisja otrzymała 22 odpowiedzi 3 .
(5) Poniżej przedstawiono najważniejsze uwagi zgłoszone w trakcie konsultacji społecznych:
a) Z konsultacji społecznych wynika jednoznacznie, że zainteresowane strony popierają ukierunkowane podejście Komisji zakładające wyznaczenie priorytetów dla prac mających na celu wdrożenie najważniejszych elementów niezbędnych dla realizacji wewnętrznego rynku energii. Interesariusze stoją na stanowisku, że w swoich konsultacjach Komisja wskazała najważniejsze zadania, które należy wykonać w celu osiągnięcia dalszej integracji rynku energii, i że do rocznych wykazów priorytetów na rok 2014 nie należy dodawać nowych zadań.
b) Niektóre zainteresowane strony podkreślają znaczenie właściwego wdrażania już przyjętych kodeksów sieci, przy czym niektóre z nich wzywają Komisję i ACER do odgrywania bardziej aktywnej roli w zapewnieniu spójnego wdrożenia. Oprócz tego zainteresowane strony postulują większą przejrzystość w kwestii przyszłych zmian już przyjętych kodeksów sieci oraz formy, jaką przyjmie w przyszłości zarządzanie. Jedna z zainteresowanych stron wskazuje na pilną potrzebę powstania globalnego i niepowtarzalnego wykazu definicji obowiązujących w odniesieniu do wszystkich kodeksów sieci.
c) Niektórzy interesariusze zaakcentowali znaczenie przejrzystego, efektywnego i spójnego procesu gwarantującego wczesne i ścisłe zaangażowanie zainteresowanych stron. Wskazano również, że należy przewidzieć niezbędne ramy czasowe do celów opracowania solidnych kodeksów sieci, gwarantujące wystarczającą ilość czasu na potrzeby konsultacji z interesariuszami. W tym kontekście zainteresowane strony wnioskowały, aby projekty propozycji dotyczących wytycznych ramowych i kodeksów sieci były opatrzone odpowiednimi ocenami skutków, które są poddawane konsultacjom z zainteresowanymi stronami.
(6) Poniżej przedstawiono najważniejsze uwagi przekazane w trakcie konsultacji społecznych na temat rocznego wykazu priorytetów na 2014 r., odnoszące się do zasad dla sieci elektroenergetycznych:
a) Niektóre zainteresowane strony wyraziły obawy, że opracowywane kodeksy sieci nie zapewniają dostatecznego poziomu harmonizacji na szczeblu europejskim, wskazując na fakt, że decyzje w wielu kwestiach (np. wartości i metodyk) nie są podejmowane w samym kodeksie, ale są zależne od dalszych procedur decyzyjnych i zatwierdzających operatorów systemów przesyłowych i krajowych organów regulacyjnych. Zainteresowane strony obawiają się, że sytuacja ta może doprowadzić do powstania dodatkowej warstwy regulacyjnej na poziomie europejskim i zamiast rozwiązać problem braku jednolitości przepisów dotyczących zarządzania siecią i struktury rynku, jeszcze go spotęguje.
b) Niektórzy interesariusze wyrazili obawy dotyczące ewentualnego braku spójności pomiędzy kodeksami sieci i stwierdzili, że opracowywanie większej liczby kodeksów sieci na podstawie tej samej wytycznej ramowej nie sprawdziło się jako optymalna metoda ustanawiania europejskich przepisów; w związku z tym interesariusze ci zaproponowali, aby na podstawie jednej wytycznej ramowej powstawał tylko jeden odpowiedni kodeks sieci. Inna grupa zainteresowanych stron podkreślała, że w celu zapewnienia spójności przynajmniej niektóre kodeksy sieci muszą być opracowywane łącznie, np. zasady dotyczące wymagań wobec wytwórców w związku z przyłączeniem do sieci, zasady dotyczące długoterminowej alokacji zdolności przesyłowych, zasady dotyczące bilansowania i zasady dotyczące wymogów w sytuacjach awaryjnych.
c) Część zainteresowanych stron opowiada się za opracowaniem zasad dotyczących zharmonizowanych struktur taryf przesyłowych, ponieważ istniejące zróżnicowanie struktur taryf prowadzi do nierówności pod względem sytuacji wytwórców energii elektrycznej w UE, gdyż niektórzy z nich muszą płacić np. taryfy sieciowe, a inni nie.
d) ENTSO-E wyraziła zaniepokojenie faktem, że roczny wykaz priorytetów na 2014 r. nie zawiera zasad dotyczących zachęt inwestycyjnych, chociaż znalazły się one w wykazie na 2013 r. ENTSO-E jest zdania, że poleganie na procedurze określonej nowym rozporządzeniem w sprawie wytycznych dotyczących trans-europejskiej infrastruktury energetycznej 4 ("rozporządzenie TEN-E"), która przewiduje, że KE może wydawać wytyczne, jeśli uzna, że metodologia, która ma zostać opublikowana do dnia 31 marca 2014 r. przez każdy krajowy organ regulacyjny nie jest wystarczająca, aby zapewnić terminową realizację projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, nie zapewni terminowej realizacji projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania oraz zagraża skuteczności całego rozporządzenia TEN-E.
(7) Poniżej przedstawiono najważniejsze uwagi na temat rocznego wykazu priorytetów na 2014 r. dotyczących zasad dla sieci gazowych, które przedstawiono w trakcie konsultacji społecznych:
a) Większość zainteresowanych stron przyjmuje z zadowoleniem włączenie kwestii przyrostu zdolności do rocznego wykazu priorytetów na 2014 r. i podkreśla, że zasady te muszą być poddane szczegółowym konsultacjom z zainteresowanymi stronami na etapie ich przygotowywania oraz muszą być spójne z kodeksem sieci w zakresie zasad alokacji zdolności. Kilku interesariuszy, w tym ENTSO gazu, wskazuje na silne powiązanie pomiędzy zasadami dotyczącymi taryf a przyrostem zdolności i na konieczność zachowania spójności pomiędzy nimi.
b) Pewna liczba interesariuszy, w tym ENTSO gazu, popiera przeprowadzenie w 2014 r. działań rozpoznawczych w zakresie zasad dotyczących wymiany handlowej, aby określić, czy potrzebne są zharmonizowane europejskie przepisy dotyczące struktury produktów i umów z zakresu zdolności w odniesieniu do ciągłości zdolności, ograniczeń dotyczących alokacji oraz rynków wtórnych. Działanie to uwzględni doświadczenie zgromadzone podczas wdrażania kodeksów sieci w zakresie zasad alokacji zdolności i w zakresie bilansowania, a także ewentualne skutki rosnącego udziału rynkowego energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Jedna z zainteresowanych stron proponuje przeprowadzenie dokładnej analizy różnic pomiędzy warunkami umownymi i procedurami mającymi zastosowanie do operatorów systemów przesyłowych w każdym punkcie połączenia międzysystemowego. ENTSO gazu wzywa do uznania faktu, że niedopasowanie zdolności i różne poziomy ciągłości zdolności stanowią nieuniknione konsekwencje wprowadzania systemów wejściawyjścia. Jeden z interesariuszy zaprotestował stanowczo przeciwko dalszej harmonizacji struktury produktów i umów z zakresu zdolności, twierdząc, że nie jest ona konieczna i że doprowadzi do niedostatecznej oferty zdolności ciągłej, a ostatecznie do nieefektywnych inwestycji. Ponadto stwierdzono, że zasady dotyczące wymiany handlowej nie powinny dodatkowo komplikować procesu wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1227/2011 5 w sprawie integralności i przejrzystości rynku energii.
c) Jedna z zainteresowanych stron wzywa do ustanowienia kodeksu sieci w zakresie jakości gazu oraz kodeksu sieci w zakresie wydajności związanych z analizami porównawczymi, w tym analizą porównawczą taryf, aby osiągnąć cel polegający na utworzeniu wewnętrznego rynku w sprawny i skuteczny sposób; jako pierwszy krok sugeruje ona zlecenie ACER przeprowadzenia porównania wszystkich europejskich operatorów systemów przesyłowych, w tym wszystkich świadczonych usług.
d) Jedna z zainteresowanych stron sugeruje włączenie do wykazu priorytetów opracowywania wytycznych, aby rozwiązać problem umów zawartych w przeszłości, zgodnie z art. 23 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 715/2009.
(8) Mimo że niniejsza decyzja skupia się wyłącznie na określeniu rocznych wykazów priorytetów na 2014 r., Komisja skonsultowała się również z zainteresowanymi stronami w sprawie potrzeby i ewentualnego zakresu kodeksów sieci i wytycznych, którym można by było nadać priorytetowe znaczenie po 2014 r., aby umożliwić ACER uwzględnienie działań rozpoznawczych w jej programie prac na 2014 r.
(9) Poniżej przedstawiono najważniejsze uwagi przekazane w trakcie konsultacji społecznych na temat potencjalnego zakresu i niezbędności kodeksów sieci i wytycznych dotyczących sieci po roku 2014, odnoszące się do zasad sieci elektroenergetycznych:
a) Niektóre z zainteresowanych stron przyjmują z zadowoleniem zasady określające sposób ustalania odpowiedniej zdolności sieci przesyłowych, a tym samym wymagań wobec osób trzecich. Inni interesariusze są zdania, że zasady dotyczące rezerw, odpowiedniej zdolności i mechanizmów zdolności przesyłowych nie są objęte art. 8 ust. 6 rozporządzenia w sprawie sieci przesyłowych energii elektrycznej i rozporządzenia w sprawie sieci przesyłowych gazu, w związku z czym wydaje się, że nie mają wyraźnej podstawy prawnej, a tym samym podlegają kompetencjom rządów krajowych.
b) Pewna liczba zainteresowanych stron zwróciła się o wyjaśnienia, które zostaną zawarte w zasadach dotyczących koordynacji operacyjnej.
c) Jeden z interesariuszy proponuje opracowanie zasad dotyczących zamówień, wymiany handlowej i zarządzania w zakresie usług dodatkowych, jak również wszystkich typów usług w zakresie elastyczności i zdolności, mając na uwadze ogólny cel stworzenia europejskiego rynku usług wspierających sieci, w tym bilansowania i wszelkiego rodzaju usług zapewniających elastyczność.
(10) Poniżej przedstawiono najważniejsze uwagi przekazane w trakcie konsultacji społecznych na temat potencjalnego zakresu i niezbędności kodeksów sieci i wytycznych dotyczących sieci po roku 2014, odnoszące się do zasad sieci gazowych:
a) Pewna liczba zainteresowanych stron wyraziła opinię, że zasady dotyczące przyłączania do sieci oraz procedur w sytuacjach awaryjnych muszą być spójne z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 994/2010 6 w sprawie środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego.
b) Interesariusze kwestionowali zakres zasad przyłączania do sieci w odniesieniu do zapewniania sygnałów lokalizacyjnych i opowiedzieli się przeciwko opracowywaniu tego typu zasad.
DECYZJA
(11) Uwzględniając odpowiedzi zainteresowanych stron opowiadających się za nadaniem priorytetowego charakteru pracom mającym na celu realizację najważniejszych elementów niezbędnych dla osiągnięcia wewnętrznego rynku energii do 2014 r. oraz biorąc pod uwagę poszczególne działania konieczne do jego osiągnięcia, ograniczenia dotyczące zasobów oraz fakt, że właściwe wdrożenie już przyjętych kodeksów sieci i wytycznych będzie wymagać zasobów oraz że dodanie nowego obszaru do rocznego wykazu priorytetów na 2014 r. może doprowadzić do nieprzyjęcia wytycznych lub kodeksu sieci do 2014 r.,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
