Dyrektywa 74/148/EWG w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do odważników od 1 mg do 50 kg o dokładności wyższej niż średnia

DYREKTYWA RADY

z dnia 4 marca 1974 r.

w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do odważników od 1 mg do 50 kg o dokładności wyższej niż średnia

(74/148/EWG)

RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, w szczególności jego art. 100,

uwzględniając wniosek Komisji,

uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego,

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego,

a także mając na uwadze, co następuje:

produkcja i procedury kontroli odważników o większej niż średnia dokładności są przedmiotem ścisłych przepisów, które różnią się między jednym a drugim Państwem Członkowskim, a wskutek tego stanowią przeszkodę w handlu tymi odważnikami; wspomniane przepisy należy ujednolicić;

dyrektywa Rady z dnia 26 lipca 1971 r.⁽¹⁾ w sprawie zbliżania ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się zarówno do postanowień dla przyrządów pomiarowych, jak i metod kontroli metrologicznej, ustanowiła procedurę zatwierdzania typu według EWG oraz procedurę wstępnej weryfikacji według EWG; stosownie do wyżej wymienionej dyrektywy należy ustalić wymagania techniczne, jakie powinny spełniać odważniki o dokładności większej niż średnia, w celu swobodnego wprowadzania ich na rynek oraz ich użytkowania, po ich kontroli oraz umieszczeniu na nich znaku wstępnej kontroli według EWG;

uwzględniając pojęcie masy standardowej, należy wziąć pod uwagę międzynarodowy projekt międzynarodowej organizacji metrologicznej z maja 1973 r., zalecający "valeur conventionnelle du résultat des pesées dans l'air", (wartość standardową wyniku ważenia w powietrzu),

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł  1 ¹

Niniejsza dyrektywa dotyczy odważników klasy dokładności wyższej niż średnia o masie nominalnej równej 1 mg lub większej i równej 50 kg lub mniejszej.

Niniejsza dyrektywa nie dotyczy odważników karatowych lub odważników specjalnych omówionych w innych dyrektywach.

Artykuł  2 ²

Odważniki, które mogą otrzymać oznaczenia i cechy EWG, są wymienione w wykazie w załączniku. Nie są one przedmiotem zatwierdzenia wzoru EWG; muszą one przejść legalizację pierwotną EWG.

Artykuł  3 ³

Żadne z państw członkowskich nie może odmówić, zabronić lub ograniczyć wprowadzania do obrotu lub do użytkowania odważników określonych w art. 1 i oznaczonych cechą legalizacji pierwotnej EWG.

Artykuł  4

1. Państwa Członkowskie wprowadzą w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy w ciągu osiemnastu miesięcy od dnia jej notyfikacji i niezwłocznie powiadomią o tym Komisję.

2. Państwa Członkowskie przekażą Komisji teksty podstawowych przepisów prawa krajowego przyjętych na podstawie niniejszej dyrektywy.

Artykuł  5

Niniejsza dyrektywa jest skierowana do Państw Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 4 marca 1974 r.

	W imieniu Rady
	W. SCHEEL
	Przewodniczący

______

⁽¹⁾ Dz.U. L 202 z 26.7.1971, str. 1.

ZAŁĄCZNIK  ⁴

1. Definicje

1.1. Odważnik

Fizyczna miara masy, której konstrukcja i charakterystyki metrologiczne są określone poprzez kształt, wymiary, materiał, wykończenie powierzchni, wartość masy nominalnej i błąd graniczny dopuszczalny.

1.2. Komplety odważników

Komplety odważników są przeważnie umieszczane w skrzynce, w takim zestawieniu, które pozwala na ważenie wszystkich ładunków o każdej masie w zakresie od wartości masy nominalnej najmniejszego odważnika do wartości masy sumy wszystkich odważników, z taką rozdzielczością, w której wartość masy nominalnej najmniejszego odważnika kompletu stanowi jednostkę.

Zestawienie odważników w komplecie jest przeważnie następujące:

(1; 1; 2; 5) × 10ⁿ kg

(1; 1; 1; 2; 5) × 10ⁿ kg

(1; 2; 2; 5) × 10ⁿ kg

(1; 1; 2; 2; 5) × 10ⁿ kg

W tych wyrażeniach n przedstawia albo zero, albo dodatnią lub ujemną liczbę całkowitą.

1.3. Wzorce

Odważniki stosowane do sprawdzania wag i innych odważników nazywane są wzorcami.

2. Wartość masy nominalnej

Wartość masy nominalnej odważników musi być równa 1 × 10ⁿ kg lub 2 × 10ⁿ kg, lub 5 × 10ⁿ kg; w tych wyrażeniach n przedstawia albo zero, albo dodatnią lub ujemną całkowitą liczbę.

3. Masa umowna

3.1. Dla odważnika ważonego w temperaturze 20 °C masa umowna jest masą wzorca o gęstości 8.000 kg/m³, który go równoważy w powietrzu o gęstości 1,2 kg/m³.

3.2. Błędy graniczne dopuszczalne, wymienione w pkt 4, odnoszą się do masy umownej.

4. Błędy graniczne dopuszczalne przy legalizacji pierwotnej EWG

4.1. Błąd graniczny dopuszczalny, dodatni lub ujemny, dla każdego indywidualnego odważnika, podany jest w miligramach w poniższej tabeli:

Masa nominalna	Klasa E1	Klasa E2	Klasa F1	Klasa F2	Klasa M1
50 kg	25	75	250	750	2.500
20 kg	10	30	100	300	1.000
10 kg	5	15	50	150	500
5 kg	2,5	7,5	25	75	250
2 kg	1,0	3,0	10	30	100
1 kg	0,50	1,5	5	15	50
500 g	0,25	0,75	2,5	7,5	25
200 g	0,10	0,30	1,0	3,0	10
100 g	0,05	0,15	0,5	1,5	5
50 g	0,030	0,10	0,30	1,0	3,0
20 g	0,025	0,080	0,25	0,8	2,5
10 g	0,020	0,060	0,20	0,6	2,0
5 g	0,015	0,050	0,15	0,5	1,5
2 g	0,012	0,040	0,12	0,4	1,2
1 g	0,010	0,030	0,10	0,3	1,0
500 mg	0,008	0,025	0,08	0,25	0,8
200 mg	0,006	0,020	0,06	0,20	0,6
100 mg	0,005	0,015	0,05	0,15	0,5
50 mg	0,004	0,012	0,04	0,12	0,4
20 mg	0,003	0,010	0,03	0,10	0,3
10 mg	0,002	0,008	0,025	0,08	0,25
5 mg	0,002	0,006	0,020	0,06	0,20
2 mg	0,002	0,006	0,020	0,06	0,20
1 mg	0,002	0,006	0,020	0,06	0,20

5. Ogólny kształt odważników

Odważnik jednogramowy może posiadać kształt odważnika o wielokrotności jednego grama lub kształt odważnika o podwielokrotności jednego grama.

5.1. Odważniki jednogramowe i wielokrotności jednego grama.

5.1.1. Odważniki klasy dokładności M₁ powinny mieć kształt odważników średniej klasy dokładności.

5.1.2. Odważniki innych klas dokładności mogą mieć zewnętrzne wymiary odważników średniej klasy dokładności.

Odważniki od 10 g do 1 grama mogą mieć także kształt walca lub lekko ściętego stożka zakończonego główką.

5.1.2.1. Wysokość korpusu powinna być w przybliżeniu równa średniej średnicy, dopuszczalna różnica pomiędzy średnią średnicą a wysokością wynosi pomiędzy 3/4 a 5/4 tej średnicy.

5.1.2.2. We wszystkich odważnikach wysokość główki powinna zawierać się pomiędzy średnią średnicą a połową średniej średnicy korpusu.

5.1.3. Odważniki klas dokładności E₁, E₂ oraz F₁ nie muszą posiadać główki; mogą one stanowić jednolity korpus w kształcie walca.

5.1.4. Odważniki klasy dokładności E₁ oraz E₂ muszą być wykonane w całości; inne odważniki mogą mieć jamę adiustacyjną zamkniętą główką lub w jakikolwiek inny odpowiedni sposób. Objętość jamy adiustacyjnej nie powinna przekraczać 1/5 całkowitej objętości odważnika.

5.2. Odważniki jednogramowe oraz podwielokrotności jednego grama.

Odważniki jednogramowe oraz podwielokrotności jednego grama powinny być wykonane jako wieloboczne blaszki lub odpowiednio ukształtowane druciki, ułatwiające posługiwanie się nimi.

Kształty odważników powinny wskazywać na ich masę nominalną.

Wieloboczne blaszki, ich kształt i wartości:

trójkątne dla 1 - 10 - 100 - 1.000 mg

kwadratowe dla 2 - 20 - 200 mg

pięciokątne dla 5 - 50 - 500 mg

Wielosegmentowe druciki i ich wartości:

1 segment dla 1 - 10 - 100 - 1.000 mg

2 segmenty dla 2 - 20 - 200 mg

5 segmentów dla 5 - 50 - 500 mg

Tam, gdzie dwa lub trzy odważniki w komplecie są identyczne, powinny być one rozróżniane odpowiednio jedną lub dwiema gwiazdkami lub kropkami w przypadku odważników blaszkowych albo odpowiednio jednym lub dwoma wygięciami w przypadku drucików.

5.3. Odważniki 20 kg i 50 kg, inne niż klasy dokładności M₁, mogą mieć kształt przystosowany do sposobu posługiwania się nimi.

6. Materiał na odważniki

6.1. Odważniki powinny być wykonane z metalu lub stopu metalu. Metal lub stop powinien być takiej jakości, żeby w normalnych warunkach użytkowania zużycie odważników było pomijalnie małe w stosunku do błędów granicznych dopuszczalnych dla danej klasy dokładności odważników.

6.1.1. Gęstość odważnika powinna być taka, żeby odchylenie gęstości powietrza o 10 % od gęstości przyjmowanej (1,2 kg/m³) nie spowodowało błędu większego niż 1/4 wartości błędu granicznego dopuszczalnego.

6.1.2. Metal lub stop na odważniki klas dokładności E₁, E₂ oraz F₁ powinien być praktycznie niemagnetyczny.

6.2. Odporność na korozję i łuszczenie się metalu lub stopu stosowanego do wytwarzania odważników od 5 kg do 50 kg klasy dokładności M₁ o kształcie prostopadłościanu powinna być co najmniej równa tej, jaką posiada żeliwo szare.

6.3. Odważniki walcowe klasy dokładności M₁ o masie nominalnej mniejszej lub równej 10 kg powinny być wykonane z mosiądzu lub z materiału o jakości co najmniej równej tej, jaką posiada mosiądz.

6.4. Wymagania jakościowe podane w pkt 6.2 i 6.3 można uzyskać poprzez odpowiednią obróbkę powierzchni.

7. Stan powierzchni

7.1. Powierzchnia odważników, łącznie z ich podstawami i krawędziami, powinna być całkowicie gładka. Powierzchnia odważników klas dokładności E₁, E₂, F₁ i F₂ nie powinna wykazywać porowatości podczas jej oceny gołym okiem oraz powinna być dokładnie wypolerowana.

Powierzchnia odważników walcowych klasy dokładności M₁ od 10 kg do 1 kg powinna być wypolerowana i nie powinna wykazywać porowatości widocznych gołym okiem. Stan powierzchni odważników prostopadłościennych klasy dokładności M₁ 50 kg, 20 kg, 10 kg oraz 5 kg powinien być porównywalny do stanu powierzchni odważników z żeliwa szarego dokładnie odlanych w formie z piasku drobnoziarnistego.

7.2. Powierzchnia odważników klas dokładności E₁, E₂, F₁ i F₂ jednogramowych i ich wielokrotności może być zabezpieczana metalową powłoką ochronną.

7.3. Powierzchnia odważników klasy dokładności M₁ jednogramowych i ich wielokrotności może być zabezpieczana odpowiednią powłoką ochronną.

8. Materiał adiustacyjny

Odważniki klas dokładności F₁ i F₂ z jamą adiustacyjną powinny być adiustowane albo tym samym materiałem, z którego są wykonane, albo czystą cyną, albo molibdenem.

Odważniki klasy dokładności M₁ mogą być adiustowane ołowiem.

9. Oznaczenia

9.1. Odważniki blaszkowe lub z drutu o masie nominalnej mniejszej lub równej jeden gram nie powinny posiadać żadnych oznaczeń wartości nominalnej.

9.2. Odważniki o masie nominalnej większej lub równej jeden gram:

- klas dokładności E₁ i E₂ - nie powinny mieć żadnych oznaczeń ich wartości nominalnej,

- klasy dokładności F₁ - powinny mieć jedynie oznaczenie wartości nominalnej, jak to przedstawiono w pkt 9.2.1; oznaczenie to powinno być wybite lub wygrawerowane,

- klasy dokładności F₂ - powinny mieć oznaczenia odważników klasy dokładności F₁, dołączając literę F;

- klasy dokładności M₁ - powinny mieć oznaczenie masy nominalnej w postaci cyfr z następującym po nich symbolem odpowiedniej jednostki, albo wytłoczone albo wyryte, na górnej powierzchni korpusu lub główki odważników.

Odważniki walcowe powinny być oznaczane literą M, albo wytłoczoną albo wyrytą; odważniki prostopadłościenne powinny być oznaczane literą M, która nie musi być wytłoczona lub wyryta.

9.2.1. Wartości nominalne odważników powinny być oznaczane w:

- kilogramach dla odważników 1 kilogram i powyżej,

- gramach dla odważników od 1 grama do 500 gramów.

9.2.2. Odważniki występujące w komplecie po dwa lub trzy powinny być rozróżnione jedną lub dwiema gwiazdkami lub jedną lub dwiema kropkami.

10. Cecha legalizacji EWG

Na skrzynkach zawierających odważniki klas dokładności E₁, E₂ i F₁ oraz na skrzynkach zawierających odważniki jeden gram i podwielokrotności jednego grama powinna być umieszczona cecha legalizacji EWG.

Dla odważników klasy dokładności F₂ cecha legalizacji EWG powinna być umieszczona na zamknięciu jamy adiustacyjnej, a w przypadku gdy nie ma jamy adiustacyjnej, na powierzchni podstawy odważnika. Dla odważników klasy dokładności M₁ od jednego grama do 50 g cecha legalizacji EWG powinna być umieszczona na plombie zamykającej jamę adiustacyjną lub na powierzchni podstawy, w przypadku gdy odważniki nie posiadają jamy adiustacyjnej.

11. Przechowywanie

11.1. Pojedyncze odważniki i komplety odważników klas dokładności E₁, E₂, F₁ i F2 powinny być umieszczane w skrzynkach.

11.2. Dla klasy dokładności M₁:

- pojedyncze odważniki lub komplety odważników do 500 gramów powinny znajdować się w skrzynkach,

- odważniki o masie nominalnej większej niż 500 gramów mogą być umieszczane w skrzynkach, w podstawkach lub mogą być luzem bez zabezpieczenia.

11.3. Wieka skrzynek powinny być oznakowane tak, aby wskazywać na klasę dokładności znajdujących się w nich odważników, czyli: E₁; E₂; F₁; F₂ lub M₁.

1 Art. 1 zmieniony przez pkt 1 sprostowania z dnia 22 sierpnia 2007 r. (Dz.U.UE.L.07.217.42).

2 Art. 2 zmieniony przez pkt 2 sprostowania z dnia 22 sierpnia 2007 r. (Dz.U.UE.L.07.217.42).

3 Art. 3 zmieniony przez pkt 3 sprostowania z dnia 22 sierpnia 2007 r. (Dz.U.UE.L.07.217.42).

4 Załącznik zmieniony przez pkt 4 sprostowania z dnia 22 sierpnia 2007 r. (Dz.U.UE.L.07.217.42).

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.1974.84.3
• Rodzaj: Dyrektywa
• Tytuł: Dyrektywa 74/148/EWG w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do odważników od 1 mg do 50 kg o dokładności wyższej niż średnia
• Data aktu: 04/03/1974
• Data ogłoszenia: 28/03/1974
• Data wejścia w życie: 01/05/2004, 07/03/1974