Parlament Europejski,- uwzględniając projekt rozporządzenia Komisji zmieniającego załącznik do rozporządzenia (UE) nr 231/2012 ustanawiającego specyfikacje dla dodatków do żywności wymienionych w załącznikach II i III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 w odniesieniu do specyfikacji dla ditlenku tytanu (E 171) (D066794/04,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności 1 , w szczególności jego art. 14,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1331/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. ustanawiające jednolitą procedurę wydawania zezwoleń na stosowanie dodatków do żywności, enzymów spożywczych i środków aromatyzujących 2 , w szczególności jego art. 7 ust. 5,
- uwzględniając sprawozdanie podsumowujące wydane 13 maja 2019 r. przez Stały Komitet ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz 3 ,
- uwzględniając oświadczenie Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) przyjęte 10 maja 2019 r. i opublikowane 12 czerwca 2019 r. 4 ,
- uwzględniając art. 5a ust. 3 lit. b) i art. 5a ust. 5 decyzji Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającej warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji 5 ,
- uwzględniając art. 112 ust. 2 i 3 oraz art. 112 ust. 4 lit. c) Regulaminu,
- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,
A. mając na uwadze, że w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008 wprowadzono przepisy dotyczące dodatków do żywności stosowanych w środkach spożywczych, by zapewnić efektywne funkcjonowanie rynku wewnętrznego oraz wysoki poziom ochrony zdrowia ludzi i wysoki poziom ochrony konsumentów, w tym ochrony interesów konsumentów i uczciwych praktyk w handlu żywnością, w odpowiednich przypadkach z uwzględnieniem ochrony środowiska;
B. mając na uwadze, że w rozporządzeniu (WE) nr 1331/2008 wprowadzono m.in. jednolitą procedurę oceny i wydawania zezwoleń na stosowanie dodatków do żywności, co przyczynia się do swobodnego przepływu żywności w Unii oraz do wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego i ochrony konsumentów, w tym ochrony interesów konsumentów;
Stosowanie ditlenku tytanu (E 171) w żywności
C. mając na uwadze, że ditlenek tytanu (E 171) jest dodatkiem do żywności zawierającym nanocząsteczki i występującym głównie w takich kategoriach żywności jak wyroby cukiernicze, ciasta, desery, lody, herbatniki, batoniki czekoladowe, pieczywo i wyroby ciastkarskie; mając na uwadze, że dodatek ten ma przede wszystkim nadawać produktom białą barwę lub nieprzejrzystość;
D. mając na uwadze, że ditlenek tytanu (E 171) stosuje się głównie w produktach spożywczych szczególnie popularnych wśród dzieci, np. w gumie do żucia, cukierkach, czekoladzie i lodach, co budzi obawy o potencjalnie wysokie narażenie tej podatnej na zagrożenia grupy społecznej;
Ocena zagrożeń dla bezpieczeństwa
E. mając na uwadze, że w opinii naukowej EFSA z 28 czerwca 2016 r. 6 w sprawie ditlenku tytanu (E 171) wskazano już na brak danych utrudniający pełną ocenę ryzyka, jakie może stwarzać ten dodatek do żywności; mając na uwadze, że niepewności dotyczące bezpieczeństwa ditlenku tytanu (E 171) wynikają po części z niedostarczenia przez producentów danych niezbędnych do przeprowadzenia oceny ryzyka;
F. mając na uwadze, że w szeregu niedawnych publikacji naukowych 7 zakwestionowano bezpieczeństwo ditlenku tytanu (E 171) i zwrócono uwagę na potencjalne zagrożenia wynikające z jego spożycia;
G. mając na uwadze, że w opinii francuskiej Agencji ds. Bezpieczeństwa i Ochrony Żywności, Środowiska i Pracy (ANSES) z 12 kwietnia 2019 r. 8 wśród negatywnych skutków wskazano możliwą rakotwórczość ditlenku tytanu (E 171) oraz stwierdzono, że jak dotąd nie wyjaśniono wątpliwości naukowych co do bezpieczeństwa tego związku i nadal nie ma pełnych danych na ten temat, co oznacza, że nie można rozwiać obaw o potencjalną toksyczność ditlenku tytanu (E 171) dla konsumentów; mając na uwadze, że na brak danych i niepewność zwrócił uwagę również holenderski Urząd ds. Oceny Ryzyka i Badań (BuRO) 9 ;
H. mając na uwadze, że w ostatnim oświadczeniu EFSA w sprawie ditlenku tytanu (E 171) w żywności 10 odniesiono się do opinii ANSES i również stwierdzono pewne niejasności w kwestii bezpieczeństwa jego stosowania;
I. mając na uwadze, że 19 naukowców z ośmiu państw spotkało się w lutym 2016 r. w Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC) w Lyonie (Francja), by ponownie ocenić rakotwórczość ditlenku tytanu (E 171), i doszło do wniosku, że związek ten należy zaliczyć do substancji potencjalnie rakotwórczych dla ludzi (grupa 2B) 11 ;
J. mając na uwadze, że według ustaleń amerykańskiego Krajowego Instytutu BHP (NIOSH) narażenie na ultradrobne cząstki ditlenku tytanu (E 171) należy uznać za potencjalny czynnik rakotwórczy w miejscu pracy 12 ;
Decyzje dotyczące zarządzania ryzykiem
K. mając na uwadze, że w związku z opinią ANSES i późniejszym oświadczeniem EFSA, które nie rozwiało obaw, rząd francuski przyjął dekret zakazujący sprzedaży produktów spożywczych zawierających ditlenek tytanu (E 171) od 1 stycznia 2020 r., co stanowi środek ostrożnościowy służący ochronie zdrowia konsumentów;
L. mając na uwadze, że mimo tego Komisja zamiast zaproponować stopniowe wycofywanie ditlenku tytanu (E 171) z produktów spożywczych przedstawiła projekt rozporządzenia, w którym zmieniono definicję tego dodatku do żywności i specyfikacje dla niego, nadal umożliwiając legalne wprowadzanie do obrotu i pozostawienie ditlenku tytanu (E 171) na rynku;
M. mając na uwadze, że decyzja o niewprowadzeniu zakazu stosowania ditlenku tytanu (E 171) stawia w niekorzystnej sytuacji przedsiębiorstwa, które zdecydowały zastosować zasadę ostrożności i zastąpiły ditlenek tytanu (E 171) w swoich produktach lub go z nich usunęły;
Zasada ostrożności i "inne czynniki"
N. mając na uwadze, że w art. 191 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) uznano zasadę ostrożności za jedną z podstawowych zasad Unii;
O. mając na uwadze, że art. 168 ust. 1 TFUE stanowi, iż przy "określaniu i urzeczywistnianiu wszystkich polityk i działań Unii zapewnia się wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego";
P. mając na uwadze, że ponad 85 000 obywateli w całej Europie podpisało już petycję 13 , w której poparli oni francuski zakaz stosowania ditlenku tytanu (E 171) i zaapelowali o wdrożenie zasady ostrożności w związku z niepewnościami dotyczącymi dodatków do żywności, które nie służą celom żywieniowym i mogą stanowić zagrożenie dla konsumentów;
Q. mając na uwadze, że dopuszczając dodatki do żywności, można również uwzględniać inne istotne czynniki, w tym społeczne, gospodarcze, dotyczące tradycji, etyczne i środowiskowe, a także zasadę ostrożności i wykonalność kontroli, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1331/2008;
Warunki udzielania zezwoleń i rozwiązania alternatywne
R. mając na uwadze, że zgodnie z art. 6 rozporządzenia (WE) nr 1333/2008 dodatek do żywności można dopuścić tylko wtedy, gdy jego stosowanie jest bezpieczne, uzasadnione technologicznie oraz nie wprowadza w błąd, lecz przynosi korzyści konsumentom;
S. mając na uwadze, że ditlenek tytanu (E 171) służy wyłącznie celom estetycznym, nie ma wartości odżywczej ani żadnej korzystnej funkcji technologicznej w żywności;
T. mając na uwadze, że nie ma przekonujących dowodów na technologiczną potrzebę stosowania ditlenku tytanu (E 171), a wielu producentów żywności i sprzedawców detalicznych działających na rynku francuskim z powodzeniem usunęło ditlenek tytanu (E 171) ze swoich produktów, by zastosować się do francuskiego dekretu zawieszającego wprowadzanie do obrotu środków spożywczych zawierających ten dodatek 14 ; mając na uwadze, że niektóre przedsiębiorstwa wielonarodowe zobowiązały się do usunięcia ditlenku tytanu (E 171) ze swojej oferty środków spożywczych 15 ;
U. mając na uwadze, że do tej pory większość państw członkowskich z trudem egzekwowała wymóg informowania o dodawaniu nanocząsteczek do żywności; mając na uwadze, że badania przeprowadzone przez grupy konsumentów w Hiszpanii, Belgii, Włoszech i Niemczech wykazały obecność ditlenku tytanu (E 171) zawierającego nanocząsteczki w proporcji powyżej 50 % bez oznaczenia dodatku jako "nano" 16 , w tym w środkach spożywczych takich jak słodycze, gumy do żucia i ciasta, często spożywane przez dzieci i inne grupy społeczne podatne na zagrożenia;
1. sprzeciwia się przyjęciu projektu rozporządzenia Komisji;
2. uważa, że projekt rozporządzenia Komisji nie jest zgodny z celem i postanowieniami rozporządzeń (WE) nr 1333/2008 i (WE) nr 1331/2008;
3. uważa, że dalsze zezwalanie na wprowadzanie do obrotu i sprzedaż ditlenku tytanu (E 171) jako dodatku do żywności jest sprzeczne z przepisami art. 6 rozporządzenia (WE) nr 1333/2008 i może mieć negatywny wpływ na zdrowie europejskich konsumentów;
4. wzywa Komisję do wycofania projektu rozporządzenia;
5. wzywa Komisję do zastosowania zasady ostrożności i usunięcia ditlenku tytanu (E 171) z unijnego wykazu dopuszczonych dodatków do żywności;
6. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
