P9_TA(2020)0199Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 lipca 2020 r. w sprawie przeglądu wytycznych dotyczących transeuropejskiej infrastruktury energetycznej (2020/2549(RSP))
(2021/C 371/09)
(Dz.U.UE C z dnia 15 września 2021 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 347/2013 z dnia 17 kwietnia 2013 r. w sprawie wytycznych dotyczących transeuropejskiej infrastruktury energetycznej, uchylające decyzję nr 1364/2006/WE oraz zmieniające rozporządzenia (WE) nr 713/2009, (WE) nr 714/2009 i (WE) nr 715/2009 1 ,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające instrument "Łącząc Europę", zmieniające rozporządzenie (UE) nr 913/2010 oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 680/2007 i (WE) nr 67/2010 2 ,
- uwzględniając stanowisko Parlamentu przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 17 kwietnia 2019 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 1316/2013 ustanawiającego instrument "Łącząc Europę" 3 oraz apel Parlamentu o poddanie przeglądowi rozporządzenia (UE) nr 347/2013 w sprawie transeuropejskich sieci energetycznych (TEN-E) w świetle obecnych celów Unii Europejskiej w zakresie klimatu i energii,
- uwzględniając decyzję Rady (UE) 2016/1841 z dnia 5 października 2016 r. w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, porozumienia paryskiego przyjętego na mocy Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu 4 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 października 2017 r. w sprawie konferencji klimatycznej ONZ w 2017 r. (COP23) w Bonn (Niemcy) 5 ,
- uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów i Europejskiego Banku Inwestycyjnego pt. "Czysta planeta dla wszystkich. Europejska długoterminowa wizja strategiczna dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu gospodarki" (COM(2018)0773),
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2018 r. w sprawie konferencji ONZ w sprawie zmiany klimatu w 2018 r. w Katowicach, Polska (COP24) 6 ,
- uwzględniając pakiet legislacyjny "Czysta energia dla wszystkich Europejczyków",
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 28 listopada 2019 r. w sprawie konferencji ONZ w sprawie zmiany klimatu 2019 (COP25) w Madrycie (Hiszpania) 7 ,
- uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 12 grudnia 2019 r., w których wyrażono poparcie dla celu osiągnięcia przez UE neutralności klimatycznej do 2050 r.,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 28 listopada 2019 r. w sprawie alarmującej sytuacji klimatycznej i środowiskowej 8 ,
- uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pt. "Europejski Zielony Ład" (COM(2019)0640),
- uwzględniając kryteria kredytowania energetyki stosowane przez Europejski Bank Inwestycyjny,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2020 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu 9 ,
- uwzględniając art. 172 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),
- uwzględniając pytanie do Komisji w sprawie przeglądu wytycznych dotyczących transeuropejskiej infrastruktury energetycznej (O-000012/2020 - B9-0008/2020),
- uwzględniając art. 136 ust. 5 oraz art. 132 ust. 2 Regulaminu,
- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii,
A. mając na uwadze, że w rozporządzeniu (UE) nr 347/2013 w sprawie wytycznych dotyczących transeuropejskiej infrastruktury energetycznej (zwanym dalej rozporządzeniem TEN-E) ustanowiono zasady terminowego rozwoju i interoperacyjności sieci TEN-E z myślą o osiągnięciu celów unijnej polityki energetycznej;
B. mając na uwadze, że w rozporządzeniu TEN-E określono priorytetowe korytarze i obszary tematyczne transeuropejskiej infrastruktury energetycznej oraz zapewniono wytyczne dotyczące wyboru projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania; mając na uwadze, że rozporządzenie TEN-E stanowi, iż projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania mogą uzyskać wsparcie finansowe ze środków instrumentu "Łącząc Europę" oraz będzie można wobec nich stosować uproszczone procedury udzielania zezwoleń, a także szczególne regulacje, zapewniające dostęp do transgranicznych mechanizmów alokacji kosztów i zachęt oraz większą przejrzystość;
C. mając na uwadze, że pierwsza lista projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, sporządzona w 2013 r. i zawarta w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) nr 1391/2013, obejmowała 248 projektów, na drugiej liście, zawartej w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2016/89, znalazło się 195 projektów, a trzecia lista, ustanowiona w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2018/540, obejmowała 173 projekty; mając na uwadze, że 31 października 2019 r. Komisja przyjęła czwartą listę projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, na której znalazło się 151 projektów;
D. mając na uwadze, że jak stwierdzono w stanowisku Parlamentu przyjętym w pierwszym czytaniu w dniu 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie instrumentu "Łącząc Europę" na lata 2021-2027, współprawodawcy tymczasowo uzgodnili, że Komisja oceni skuteczność rozporządzenia TEN-E i spójność określonej w nim polityki, między innymi w świetle unijnych celów w zakresie energii i klimatu na 2030 r., długoterminowego zobowiązania UE do obniżenia emisyjności oraz zasady "efektywność energetyczna przede wszystkim"; mając na uwadze, że ocena ta ma zostać przedłożona Parlamentowi Europejskiemu i Radzie do 31 grudnia 2020 r.;
E. mając na uwadze, że rozporządzenie TEN-E zatwierdzono przez przyjęciem porozumienia paryskiego przewidującego zobowiązanie do utrzymania wzrostu średniej temperatury na świecie o znacznie mniej niż 2 oC powyżej poziomów sprzed epoki przemysłowej i dążenia do ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5 oC powyżej poziomów sprzed epoki przemysłowej;
F. mając na uwadze, że od czasu przyjęcia rozporządzenia TEN-E w 2013 r. szereg wydarzeń znacząco zmienił kontekst polityki energetycznej w Unii;
G. mając na uwadze, że energia odgrywa główną rolę w przechodzeniu na gospodarkę o zerowej emisji gazów cieplarnianych netto, oraz mając na uwadze, że w związku z tym konieczne są działania na rzecz dalszego obniżenia emisyjności systemu energetycznego, aby umożliwić Unii osiągnięcie zeroemisyjności netto najpóźniej do 2050 r., a jednocześnie wspierać transformację w innych sektorach oraz sprostać wzrostowi zapotrzebowania na energię elektryczną;
H. mając na uwadze, że Unia potrzebuje nowoczesnej i wysoce efektywnej infrastruktury energetycznej, która jest dostosowana do przyszłych wyzwań, racjonalna pod względem kosztów i może zapewnić bezpieczeństwo dostaw energii, w tym dywersyfikację tras, źródeł i dostawców, aby osiągnąć cele w zakresie klimatu i energii oraz pobudzić inteligentny i trwały wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu;
I. mając na uwadze, że w rozporządzeniu TEN-E ustalono priorytety transeuropejskiej infrastruktury energetycznej, które należy zrealizować, aby osiągnąć cele unijnej polityki w zakresie energii i klimatu, oraz określono projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania, niezbędne do wdrożenia tych priorytetów;
J. mając na uwadze, że priorytetowe korytarze i obszary oraz kryteria kwalifikowalności powinny być dostosowane do rozwoju systemu energetycznego i zawsze zgodne z priorytetami polityki Unii, w szczególności w kontekście ścieżek długofalowego obniżenia emisyjności;
K. mając na uwadze, że rozwój odpowiedniej infrastruktury i politykę w zakresie efektywności energetycznej należy realizować na zasadzie wzajemnego uzupełniania, aby pomóc w osiągnięciu celów Unii w jak najbardziej oszczędny sposób;
L. mając na uwadze, że w rezolucji z dnia 15 stycznia 2020 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu Parlament wzywa do "przeglądu wytycznych dotyczących transeuropejskich sieci energetycznych (TEN-E) przed przyjęciem kolejnego wykazu projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania";
1. z zadowoleniem przyjmuje ogłoszenie w komunikacie w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu, że wytyczne dotyczące TEN-E zostaną poddane przeglądowi w 2020 r.;
2. wzywa Komisję do przedstawienia najpóźniej do końca 2020 r. wniosku w sprawie przeglądu wytycznych dotyczących TEN-E, uwzględniającego w szczególności unijne cele w zakresie energii i klimatu na 2030 r., długoterminowe zobowiązanie Unii do obniżenia emisyjności oraz zasadę "efektywność energetyczna przede wszystkim";
3. wzywa Komisję, by zaproponowała przejściowe wskazówki dotyczące wydatków w ramach instrumentu "Łącząc Europę" i wyboru projektów na piątą listę projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania do końca 2020 r., aby zapewnić zgodność wydatków i wyboru z zobowiązaniami podjętymi na mocy porozumienia paryskiego;
4. uważa, że kryteria przyznawania statusu projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, określone w wytycznych dotyczących TEN-E, muszą być zgodne z unijnymi celami w zakresie klimatu i energii, w tym z celem osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r., jak wskazano w konkluzjach Rady Europejskiej z grudnia 2019 r., oraz z wszystkimi pięcioma wymiarami unii energetycznej, w tym z celem przystępności cenowej;
5. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
