(2021/C 337/02)
(Dz.U.UE C z dnia 23 sierpnia 2021 r.)
Strefa Schengen jest jednym z najważniejszych i najbardziej widocznych osiągnięć Unii Europejskiej. Jej ramy prawne, czyli dorobek Schengen, obejmują różne środki, w tym mechanizm oceny i monitorowania.
W dniu 2 czerwca 2021 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie ustanowienia i funkcjonowania mechanizmu oceny i monitorowania w celu weryfikacji stosowania dorobku Schengen oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1053/2013. Celem tego wniosku jest:
1) zwiększenie strategicznego ukierunkowania mechanizmu i zapewnienie bardziej proporcjonalnego wykorzystania poszczególnych narzędzi oceny;
2) skrócenie i uproszczenie procedur, aby uczynić proces bardziej skutecznym i efektywnym, oraz zwiększenie presji grupy;
3) zoptymalizowanie udziału ekspertów z państw członkowskich oraz współpracy z organami i jednostkami organizacyjnymi Unii oraz
4) usprawnienie oceny przestrzegania praw podstawowych w ramach dorobku Schengen.
W swojej opinii EIOD z zadowoleniem przyjmuje fakt, że szczególną uwagę poświęcono we wniosku kwestii poszanowania praw podstawowych - przy przeprowadzaniu ocen Schengen - w tym prawidłowego wdrażania wymogów dotyczących ochrony danych zawartych w dorobku Schengen. Jednocześnie przedstawia dwa konkretne zalecenia mające na celu zagwarantowanie pewności prawa i poszanowanie niezależności organów nadzorczych ds. ochrony danych.
EIOD uważa, że planowane rozporządzenie powinno określić zakres ocen Schengen przez ustanowienie niewyczerpującego wykazu odpowiednich obszarów polityki, które podlegałyby ocenie. Nowy mechanizm Schengen powinien w szczególności nadal przewidywać oceny poświęcone wyłącznie ochronie danych, przeprowadzane przez ekspertów w dziedzinie ochrony danych.
Ponadto EIOD podkreśla potrzebę wyraźnego rozróżnienia kompetencji poszczególnych agencji, urzędów i organów Unii uczestniczących w ocenach Schengen. W tym kontekście należy zapewnić pełne poszanowanie niezależności Europejskiego Inspektora Ochrony Danych, zgodnie z art. 55 rozporządzenia (UE) 2018/1725.
1. Wprowadzenie i kontekst
1. Strefa Schengen 1 jest jednym z najważniejszych i najbardziej widocznych osiągnięć Unii Europejskiej. Zwiększyła swobodę przemieszczania się, umożliwiając ponad 420 mln osób przemieszczanie się bez poddawania się kontrolom na granicach wewnętrznych.
2. Dorobek Schengen obejmuje przepisy prawne włączone w ramy Unii zgodnie z Protokołem nr 19 załączonym do TUE i TFUE, wraz z aktami opartymi na nich lub w inny sposób z nimi związanymi. Dorobek obejmuje zatem:
1) środki na granicach zewnętrznych (zarządzanie granicami zewnętrznymi),
2) środki wyrównawcze (wspólna polityka wizowa, współpraca policyjna, polityka powrotowa i System Informacyjny Schengen) oraz
3) mechanizm oceny i monitorowania. Dorobek Schengen obejmuje również wymogi dotyczące ochrony danych i poszanowania innych praw podstawowych.
3. Celem mechanizmu oceny Schengen jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania strefy Schengen poprzez zagwarantowanie skutecznego stosowania przez państwa członkowskie przepisów Schengen, między innymi poprzez utrzymanie wysokiego poziomu wzajemnego zaufania między uczestniczącymi państwami członkowskimi. Obecny mechanizm oceny i monitorowania dorobku Schengen został ustanowiony rozporządzeniem Rady (UE) nr 1053/2013 2 , które weszło w życie w 2015 r.
4. Aby stawić czoła wyzwaniom stojącym przed strefą Schengen, przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen zapowiedziała w swoim orędziu o stanie Unii w 2020 r. strategię dotyczącą strefy Schengen. Jedną z inicjatyw w tym kontekście jest przegląd mechanizmu oceny i monitorowania dorobku Schengen. W związku z tym w dniu 2 czerwca 2021 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie ustanowienia i funkcjonowania mechanizmu oceny i monitorowania w celu weryfikacji stosowania dorobku Schengen oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1053/2013 3 . Celem tego wniosku jest:
1) zwiększenie strategicznego ukierunkowania mechanizmu i zapewnienie bardziej proporcjonalnego wykorzystania poszczególnych narzędzi oceny;
2) skrócenie i uproszczenie procedur, aby uczynić proces bardziej skutecznym i efektywnym, oraz zwiększenie presji grupy;
3) zoptymalizowanie udziału ekspertów z państw członkowskich oraz współpracy z organami i jednostkami organizacyjnymi Unii oraz
4) usprawnienie oceny przestrzegania praw podstawowych w ramach dorobku Schengen.
5. Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1725 Komisja musi konsultować się z EIOD po przyjęciu wniosku w sprawie aktu ustawodawczego, jeżeli ma on wpływ na ochronę praw i wolności osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych. Komisja przeprowadziła formalne konsultacje z EIOD 3 czerwca 2021 r. Konsultowano się również nieformalnie z EIOD w trakcie przygotowywania wniosku, a w maju 2021 r. przedstawił on nieformalne uwagi. EIOD z zadowoleniem przyjmuje fakt, że zasięgnięto jego opinii na wczesnym etapie procedury, i zachęca Komisję do kontynuowania tej dobrej praktyki.
6. Niniejsza opinia pozostaje bez uszczerbku dla wszelkich przyszłych dodatkowych uwag lub zaleceń EIOD, w szczególności w przypadku stwierdzenia dalszych kwestii lub udostępnienia nowych informacji. Ponadto niniejsza opinia pozostaje bez uszczerbku dla wszelkich przyszłych działań, które EIOD może podjąć w ramach wykonywania swoich uprawnień zgodnie z art. 58 rozporządzenia (UE) 2018/1725.
5. Wnioski
19. EIOD z zadowoleniem przyjmuje fakt, że szczególną uwagę poświęcono we wniosku kwestii poszanowania praw podstawowych - przy przeprowadzaniu ocen Schengen - w tym prawidłowego wdrażania i stosowania wymogów dotyczących ochrony danych zawartych w dorobku Schengen.
20. W odniesieniu do zakresu ocen Schengen, EIOD uważa, że przyszłe rozporządzenie powinno go zdefiniować poprzez ustanowienie niewyczerpującego wykazu odpowiednich obszarów polityki, które podlegałyby ocenie. Nowy mechanizm Schengen powinien w szczególności nadal przewidywać oceny poświęcone wyłącznie ochronie danych, przeprowadzane przez ekspertów w dziedzinie ochrony danych.
21. Ponadto EIOD podkreśla, że należy wyraźnie rozróżnić kompetencje różnych agencji, biur i organów Unii uczestniczących w ocenach Schengen. Wniosek powinien w szczególności zapewniać pełne poszanowanie niezależności Europejskiego Inspektora Ochrony Danych, zgodnie z art. 55 rozporządzenia (UE) 2018/1725.
| Wojciech Rafał WIEWIÓROWSKI |
W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.
19.12.2025
Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.
19.12.2025
Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.
18.12.2025
Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.
16.12.2025
Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.
15.12.2025
Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.
10.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2021.337.2 |
| Rodzaj: | Informacja |
| Tytuł: | Streszczenie opinii Europejskiego Inspektora Ochrony Danych w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady w sprawie ustanowienia i funkcjonowania mechanizmu oceny i monitorowania w celu weryfikacji stosowania dorobku Schengen (Pełny tekst niniejszej opinii jest dostępny w wersji angielskiej, francuskiej i niemieckiej na stronie internetowej EIOD www.edps.europa.eu). |
| Data aktu: | 23/08/2021 |
| Data ogłoszenia: | 23/08/2021 |