Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Gwatemali (2019/2618(RSP)).

Sytuacja w zakresie praw człowieka w Gwatemali

P8_TA(2019)0205

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Gwatemali (2019/2618(RSP))

(2021/C 23/15)

(Dz.U.UE C z dnia 21 stycznia 2021 r.)

Parlament Europejski,

uwzględniając swoje rezolucje: z dnia 15 marca 2007 r. w sprawie Gwatemali 1 , z dnia 11 grudnia 2012 r. w sprawie projektu decyzji Rady dotyczącej zawarcia Umowy ustanawiającej stowarzyszenie między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ameryką Centralną, z drugiej strony 2  oraz z dnia 16 lutego 2017 r. w sprawie Gwatemali, w szczególności sytuacji obrońców praw człowieka 3 ,
uwzględniając wizytę Podkomisji Praw Człowieka w Meksyku i Gwatemali z lutego 2016 r. oraz końcowe sprawozdanie z tej wizyty,
uwzględniając sprawozdanie z wizyty Delegacji do spraw stosunków z państwami Ameryki Środkowej w Gwatemali i Hondurasie w dniach 16-20 lutego 2015 r.,
uwzględniając wizytę Delegacji do spraw stosunków z państwami Ameryki Środkowej w Gwatemali w dniach 28 października - 1 listopada 2018 r.,
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2016 r. w sprawie odpowiedzialności przedsiębiorstw za poważne naruszenia praw człowieka w państwach trzecich 4 ,
uwzględniając wieloletni program indykatywny na lata 2014-2020 dotyczący Gwatemali oraz wyrażone w nim zaangażowanie na rzecz rozwiązywania konfliktów, pokoju i bezpieczeństwa,
uwzględniając programy wsparcia Unii Europejskiej dla wymiaru sprawiedliwości w Gwatemali, a w szczególności SEJUST,
uwzględniając Wytyczne UE w sprawie obrońców praw człowieka oraz strategiczne ramy UE dotyczące praw człowieka, które zobowiązują do zaangażowania na rzecz obrońców praw człowieka,
uwzględniając roczny plan działania UE na rzecz Gwatemali na 2018 r. mający na celu trwały wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu w gwatemalskiej strefie przygranicznej i w jej sąsiedztwie, a także poparcie UE dla przedłużenia mandatu Międzynarodowej Komisji przeciw Bezkarności w Gwatemali (CICIG),
uwzględniając porozumienie o doradztwie podpisane w sierpniu 2017 r. między CICIG a Sądem Najwyższym Gwatemali,
uwzględniając oświadczenie rzecznik Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) z dnia 2 września 2018 r. w sprawie decyzji rządu gwatemalskiego o nieprzedłużeniu mandatu CICIG,
uwzględniając wspólne pismo skierowane dnia 6 kwietnia 2018 r. przez przewodniczącego grupy roboczej ONZ ds. przymusowych lub wymuszonych zaginięć oraz przez specjalnego sprawozdawcę ONZ ds. wspierania prawdy, sprawiedliwości, zadośćuczynienia i gwarancji niepowtórzenia do prezydenta Gwatemali,
uwzględniając oświadczenie wysokiej komisarz NZ ds. praw człowieka Michelle Bachelet z dnia 10 września 2018 r. w sprawie decyzji rządu gwatemalskiego o nieprzedłużeniu mandatu CICIG,
uwzględniając oświadczenie wysokiej komisarz NZ ds. praw człowieka Michelle Bachelet z dnia 6 marca 2019 r. w sprawie gwatemalskiej ustawy o organizacjach pozarządowych zajmujących się rozwojem,
uwzględniając najnowsze sprawozdanie organizacji Human Rights Watch dotyczące Gwatemali,
uwzględniając konstytucję Gwatemali,
uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,
A.
mając na uwadze, że w znacznej mierze dzięki współpracy między biurem prokuratora generalnego Gwatemali a popieraną przez ONZ Międzynarodową Komisją przeciw Bezkarności w Gwatemali (CICIG), którą podjęto w 2007 r. w celu prowadzenia dochodzeń w sprawie przestępczości zorganizowanej i wzmacniania lokalnych wysiłków na rzecz umocnienia praworządności, Gwatemala poczyniła pewne postępy w ściganiu sprawców naruszeń praw człowieka i korupcji;
B.
mając na uwadze, że w ciągu ostatnich kilku lat wzrosła w Gwatemali liczba zabójstw i ataków na obrońców praw człowieka oraz organizacje i społeczności działające na rzecz praw gospodarczych, społecznych, kulturalnych i środowiskowych; mając na uwadze, że według danych ze sprawozdania Jednostki ds. Ochrony Obrońców Praw Człowieka w Gwatemali (UDEFEGUA) w 2018 r. odnotowano łącznie 391 ataków na obrońców praw człowieka i ludność tubylczą, a w szczególności na osoby działające na rzecz prawa do ziemi i terytorium, w tym 147 przypadków kryminalizowania i 26 zabójstw, co stanowi wzrost o 136 % w porównaniu z 2017 r.;
C.
mając na uwadze, że obrońcy praw człowieka narażeni są również na groźby, zastraszanie, stygmatyzację, kampanie zniesławiające ze strony podmiotów prywatnych i władz gwatemalskich oraz na prześladowania sądowe; mając na uwadze, że nadużywanie postępowań karnych wobec obrońców praw człowieka w celu uniemożliwiania im działalności lub karania za nią wciąż budzi niepokój;
D.
mając na uwadze, że liczba ataków na dziennikarzy również budzi niepokój, ponieważ w 2017 r. odnotowano 93 ataki, w tym cztery zabójstwa; mając na uwadze, że ze względu na koncentrację własności mediów w rękach kilku przedsiębiorstw, niezależne serwisy informacyjne i niezależni dziennikarze wciąż padają ofiarą ataków i gróźb;
E.
mając na uwadze, że przemoc wobec kobiet w Gwatemali jest nadal poważnym problemem, o czym świadczy fakt, że liczba zgonów kobiet w wyniku przemocy wzrosła o 8 % do 662 przypadków; mając na uwadze, że w Międzynarodowym Dniu Kobiet w 2017 r. 41 dziewcząt zmarło w wyniku pożaru w państwowej placówce dla małoletnich, gdyż były uwięzione po proteście przeciwko niegodziwemu traktowaniu ze strony strażników; mając na uwadze, że wskaźnik bezkarności sprawców przestępstw w Gwatemali wynosi 97 %;
F.
mając na uwadze, że od 2007 r. na zaproszenie rządu Gwatemali i w ścisłej współpracy z instytucjami publicznymi w tym kraju CICIG walczy z korupcją i bezkarnością, mając za cel identyfikowanie instytucji parapaństwowych i pomaganie w ich likwidowaniu, a także przyczynia się do wzmocnienia zdolności organów sądowniczych i organów bezpieczeństwa wewnętrznego;
G.
mając na uwadze, że po czterokrotnym przedłużeniu dwuletnich mandatów CICIG rząd gwatemalski zwrócił się do sekretarza generalnego ONZ z wnioskiem o ponowne przedłużenie mandatu CICIG do września 2019 r., a tym samym o dalsze wzmocnienie rządów dzięki odbijającym się szerokim echem dochodzeniom CICIG i wspieraniu przez nią praworządności w Gwatemali oraz o utrwalenie jej osiągnięć pod względem znacznego ograniczenia korupcji oraz walki z bezkarnością działań niepaństwowych mających związek z państwem (CIACS);
H.
mając na uwadze, że w kwietniu 2018 r. CICIG i Prokuratura Generalna przedstawiły wyniki nowych dochodzeń dotyczących nielegalnego finansowania rządzącej partii FCN w trakcie kampanii wyborczej; mając na uwadze, że w lipcu 2018 r. Sąd Najwyższy zaplanował dochodzenie w sprawie działalności prezydenta Jimmy'ego Moralesa w związku z nielegalnym finansowaniem jego kampanii wyborczej;
I.
mając na uwadze, że pod koniec sierpnia 2018 r. rząd gwatemalski ogłosił odwołanie mandatu CICIG od września 2019 r.; mając na uwadze, że wkrótce potem rząd zakazał powrotu do kraju dyrektorowi CICIG Ivánowi Velásquezowi, a następnie anulował wizy 11 pracownikom CICIG, którzy prowadzili dochodzenia dotyczące korupcji na wysokich szczeblach władzy; mając na uwadze, że w styczniu 2019 r. rząd jednostronnie anulował porozumienie z ONZ w sprawie CICIG ze skutkiem natychmiastowym i zwrócił się do CICIG o opuszczenie kraju; mając na uwadze, że Ivánowi Velásquezowi postawiono zarzuty i są prowadzone przeciwko niemu kampanie zniesławiające;
J.
mając na uwadze, że środki te zakwestionował i unieważnił Trybunał Konstytucyjny Gwatemali; mając na uwadze, że Trybunał Konstytucyjny jednomyślnie nakazał rządowi, by zezwolił Ivánowi Velásquezowi na powrót do kraju; mając na uwadze, że rząd zignorował te orzeczenia; mając na uwadze, że Kongres zaplanował podjęcie kroków przeciwko przeciwko Trybunałowi Konstytucyjnemu i jego członkom, co stanowi rażące naruszenie praworządności;
K.
mając na uwadze, że projekt ustawy o reformie nr 5377 zmieniającej ustawę o pojednaniu narodowym, który w Kongresie przeszedł przez drugie z trzech czytań na początku marca 2019 r., rozszerzyłby zakres amnestii na sprawców wszystkich przestępstw popełnionych przez siły bezpieczeństwa wewnętrznego i osoby działające w imieniu rządu, w tym zbrodni przeciwko ludzkości, takich jak tortury, wymuszone zaginięcia i ludobójstwo; mając na uwadze, że wysoka komisarz NZ ds. praw człowieka oraz Międzyamerykańska Komisja Praw Człowieka (IACHR) wyraziły obawy co do projektu ustawy i wezwały do zaniechania zmiany obowiązującego prawa;
L.
mając na uwadze, że według IACHR projekt ustawy o reformie nr 5377 nie jest zgodny z międzynarodowymi zobowiązaniami Gwatemali, jest przypuszczalnie sprzeczny z prawem międzynarodowym i narusza art. 171 lit. g) konstytucji Gwatemali, ponieważ wszystkie osoby odbywające karę więzienia uznane za winne zbrodni politycznych i zbrodni przeciwko ludzkości popełnionych w czasie konfliktu zbrojnego i za nie skazane w ciągu kilku godzin zostałyby zwolnione;
M.
mając na uwadze, że ludność Gwatemali cierpi z powodu wyjątkowego braku bezpieczeństwa, a także mając na uwadze, że w ostatnich latach poważnie osłabiono Krajową Policję Cywilną (PNC); mając na uwadze doniesienia o zastraszaniu i groźbach wobec sędziów pokoju, sędziów, prokuratorów i innych pracowników wymiaru sprawiedliwości, którzy współpracowali z CICIG;
N.
mając na uwadze, że dostęp do wymiaru sprawiedliwości, warunki panujące w więzieniach, zachowania policji i oskarżenia o tortury, co spotęgowane jest szerzącą się korupcją, działaniem w zmowie i bezkarnością, wciąż budzą wielki niepokój;
O.
mając na uwadze, że rzecznik praw człowieka w Gwatemali, którego budżet został poważnie obcięty, Prokuratura Generalna i sądy podjęły istotne kroki w celu zwalczania bezkarności i uznawania praw człowieka; mając na uwadze, że władze Gwatemali wyraźnie dążą do udaremnienia walki z korupcją i bezkarnością oraz do unicestwienia praworządności;
P.
mając na uwadze, że według UDEFEGUA ofiarami ataków "byli głównie przywódcy ludności tubylczej, którzy bronią prawa do ziemi i terytorium"; mając na uwadze, że specjalny sprawozdawca ONZ wyraził obawy o przestrzeganie praw ludów tubylczych w następstwie skarg dotyczących projektów budowy elektrowni wodnych, projektów wydobywczych i rolno-przemysłowych oraz związanych z nimi pozwoleń i działań, które spowodowały naruszenie praw ludów tubylczych; mając na uwadze, że według specjalnego sprawozdawcy ONZ niepokojące jest to, że pokojowe protesty społeczności są traktowane przez państwo i strony trzecie jako konflikty o charakterze przestępczym, które zagrażają bezpieczeństwu publicznemu; mając na uwadze, że wywodząca się z ludności tubylczej gwatemalska obrończyni środowiska i finalistka Nagrody im. Sacharowa za 2017 r. Aura Lolita Chávez opuściła kraj po serii poważnych ataków, gróźb zabójstwa i prób zniesławienia oraz że toczą się przeciwko niej różne postępowania sądowe;
Q.
mając na uwadze, że 9 października 2018 r. funkcjonariusze oddziału PNC do tłumienia zamieszek zaatakowali między innymi członków Pokojowego Ruchu Oporu z Mikroregionu Ixquitis, w wyniku czego sześciu demonstrantów odniosło obrażenia;
R.
mając na uwadze, że ambasador Szwecji w Gwatemali został uznany za persona non grata (decyzja ta została następnie anulowana przez Trybunał Konstytucyjny) pod zarzutem wspierania prac CICIG w tym kraju;
S.
mając na uwadze, że wybory parlamentarne i prezydenckie w Gwatemali zaplanowano na 16 czerwca i 11 sierpnia 2019 r.;
T.
mając na uwadze, że szerzenie i umacnianie demokracji i praworządności oraz poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności muszą być nieodłącznymi elementami polityki zewnętrznej UE, w tym układu o stowarzyszeniu zawartego między UE a krajami Ameryki Środkowej w 2012 r.; mając na uwadze, że układ ten zawiera klauzulę demokratyczną, która stanowi jego zasadniczy element; mając na uwadze, że Gwatemala jest trzecim pod względem wielkości beneficjentem dwustronnej pomocy rozwojowej UE w Ameryce Środkowej, która wynosi 167 mln EUR na lata 2014-2020 i skupia się na bezpieczeństwie żywnościowym, rozwiązywaniu konfliktów, pokoju, bezpieczeństwie i konkurencyjności;
1.
wyraża głębokie zaniepokojenie rosnącą liczbą zabójstw i aktów przemocy oraz brakiem poczucia bezpieczeństwa wśród wszystkich obywateli, a w szczególności wśród kobiet i obrońców praw człowieka; przypomina o znaczeniu niezależnego i skutecznego wymiaru sprawiedliwości oraz o konieczności położenia kresu bezkarności; ubolewa, że rząd Gwatemali nadal dopuszcza się łamania zasad praworządności i narusza podział władzy; przypomina, że podstawową zasadą liberalnych demokracji jest podział władzy i poszanowanie praworządności;
2.
wzywa władze Gwatemali, aby zaprzestały wszelkich aktów zastraszania gwatemalskiego społeczeństwa obywatelskiego, w szczególności organizacji praw człowieka, aby przestrzegały porządku konstytucyjnego i zagwarantowały wszystkim obywatelom Gwatemali prawa podstawowe; podkreśla, że dynamiczne społeczeństwo obywatelskie jest niezbędne do tego, aby państwo na wszystkich szczeblach było w większym stopniu rozliczalne, zdolne do reagowania, pluralistyczne i skuteczne, a co za tym idzie - bardziej wiarygodne; nalega, aby wspierać i wzmacniać wszystkie instytucje, które bronią demokracji konstytucyjnej i praw człowieka w Gwatemali; przypomina, że zasadniczą sprawą jest zagwarantowanie niezależnego sądownictwa i poszanowanie jego niezawisłości, a także zapewnienie bezstronnego systemu prawnego; podkreśla, że ma to kluczowe znaczenie dla konsolidacji wysiłków na rzecz walki z korupcją i bezkarnością; uważa, że zarzuty dotyczące zastraszania i gróźb wobec sędziów pokoju, sędziów i prokuratorów powinny prowadzić do natychmiastowych działań mających na celu ochronę krajowych instytucji sądowych i ich przedstawicieli; wzywa organy wykonawcze Gwatemali do natychmiastowego zapewnienia niezależności sądownictwa i zagwarantowania wolności prasy i mediów;
3.
jest przekonany, że CICIG odgrywa żywotną rolę w Gwatemali oraz że jej prace na rzecz zwalczania bezkarności i korupcji, a także przygotowywania dochodzeń przed postępowaniem sądowym, które mają prowadzić instytucje gwatemalskie, mają zasadnicze znaczenie dla utrzymania praworządności; wyraża głębokie zaniepokojenie sytuacją, w której CICIG się obecnie znalazła w Gwatemali, i zwraca się do rządu gwatemalskiego o zaprzestanie wszelkich nielegalnych ataków wymierzonych w CICIG i jej lokalnych i zagranicznych pracowników;
4.
z zadowoleniem przyjmuje zatem decyzję wykonawczą Komisji z września 2018 r. o wsparciu przedłużonego mandatu CICIG kwotą dodatkowych 5 mln EUR ze środków Instrumentu Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju przeznaczonych na roczny program działań w Gwatemali na rok 2018; wzywa Komisję, aby zgodnie z ustaleniami w trybie pilnym przekazała kwotę 5 mln EUR, a także aby kontynuowała wraz z CICIG realizację wszystkich zatwierdzonych programów; zwraca się do Komisji, by po wrześniu 2019 r. była gotowa do kontynuacji współpracy z CICIG i do jej finansowania, oraz aktywnie popiera takie przedłużenie współpracy;
5.
jest przekonany, że proponowana zmiana ustawy o pojednaniu narodowym stanowi poważne zagrożenie dla praworządności w Gwatemali i drastycznie osłabi istotne postępy osiągnięte w walce z bezkarnością dzięki pracy sądów krajowych; podziela opinię wysokiej komisarz NZ, że amnestia dla osób, które dopuściły się łamania praw człowieka, sprawców zbrodni przeciwko ludzkości i zbrodniarzy wojennych, przewidziana w projekcie ustawy, jeszcze bardziej podsyciłaby przemoc w kraju; zauważa, że takie działania mogą obejmować odwet ze strony zwolnionych więźniów, co może prowadzić do destabilizacji społeczeństwa; w związku z tym wzywa Kongres gwatemalski, aby nie przyjmował projektu ustawy;
6.
wzywa do przeprowadzenia, pod auspicjami Organizacji Narodów Zjednoczonych, niezależnego badania, które powinno ukazać ostateczny wpływ prac CICIG na wymiar sprawiedliwości w Gwatemali i jej wkład w stabilność polityczną kraju, a także rezultaty porozumienia zawartego między CICIG a Najwyższym Trybunałem Wyborczym;
7.
jest zaniepokojony projektem ustawy o organizacjach pozarządowych zajmujących się rozwojem; zwraca się do Kongresu gwatemalskiego, aby - zgodnie z opinią techniczną przedstawioną przez Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka - powstrzymał się od przyjęcia tego projektu, który, o ile zostanie zatwierdzony, mógłby ograniczyć wolność słowa i wolność zgromadzeń organizacji pozarządowych oraz ich dostęp do finansowania, mógłby zawęzić ich definicję, co spowodowałoby ograniczenie ich zakresu i utrudnienie działalności, a także mógłby otworzyć drogę do arbitralnego zakazu działalności NGO; przypomina władzom i instytucjom Gwatemali o konieczności tworzenia i podtrzymywania bezpiecznego środowiska sprzyjającego organizacjom pozarządowym, aby mogły swobodnie wyrażać opinie i prowadzić działalność z korzyścią dla całego społeczeństwa;
8.
wyraża zaniepokojenie z powodu skarg dotyczących braku dobrowolnych, uprzednich i świadomych konsultacji (konwencja MOP nr 169); przypomina zalecenie specjalnego sprawozdawcy ONZ dotyczące obowiązku pełnego poszanowania praw ludów tubylczych zgodnie z międzynarodowymi standardami, które obejmują prawo do dobrowolnych, uprzednich i świadomych konsultacji; przypomina, że krajowe i międzynarodowe korporacje są bezpośrednio związane traktatami i innymi krajowymi i międzynarodowymi przepisami dotyczącymi praw człowieka i praw środowiskowych w obrębie ich całych łańcuchów wartości, a także przypomina, że jeżeli okaże się, iż przedsiębiorstwa spowodowały szkody lub przyczyniły się do nich, muszą one przewidzieć skuteczne procedury ochrony prawnej osób i społeczności lub w nich uczestniczyć; zauważa, że obejmuje to restytucję, odszkodowanie, rehabilitację i gwarancję niepowtórzenia; przypomina, że rządy mają obowiązek ochrony praw człowieka i pociągnięcia do odpowiedzialności osób łamiących te prawa;
9.
ponawia postulat ochrony obrońców praw człowieka, w szczególności kobiet broniących praw człowieka; z zadowoleniem przyjmuje i popiera działania podejmowane dotychczas przez ambasady europejskie i delegaturę UE w Gwatemali; wnioskuje, aby Unia Europejska kontynuowała, a w razie konieczności nasiliła, projekty wspierające prace krajowych i międzynarodowych organizacji w Gwatemali;
10.
nalega, by władze Gwatemali zadeklarowały i zapewniły prawne i fizyczne bezpieczeństwo finalistki Nagrody im. Sacharowa Lolity Chávez, jeżeli zdecyduje się ona na powrót do ojczyzny;
11.
nalega, by wybory w Gwatemali odbyły się w pokojowy i przejrzysty sposób oraz aby wszystkim kandydatom zapewniono bezpieczeństwo; podkreśla, że Najwyższy Trybunał Wyborczy musi działać niezależnie i bez ingerencji ze strony instytucji lub podmiotów państwowych; proponuje wysłanie misji ekspertów ds. wyborów z UE;
12.
ubolewa, że gwatemalskie porozumienia pokojowe, po ponad 20 latach od ich zawarcia, nadal nie zostały wdrożone i faktycznie grozi im rozwiązanie; zdecydowanie zachęca wszystkie podmioty krajowe i międzynarodowe do podjęcia wszelkich możliwych działań w celu przyspieszenia pełnego wdrożenia porozumień; wzywa rząd Gwatemali, aby w tym celu zapewnił demokratyczną i polityczną kontrolę oraz profesjonalizację PNC i innych instytucji, takich jak CONRED - krajowy koordynator ds. ograniczania skutków katastrof, w celu zapobieżenia ich militaryzacji i przekazywaniu funduszy humanitarnych za pośrednictwem wojska, ponieważ nie jest to zgodne z założeniami porozumień pokojowych;
13.
przypomina rządowi Gwatemali, że układ o stowarzyszeniu UE-Ameryka Środkowa zawiera klauzulę praw człowieka, stanowiącą jego zasadniczy element, i że w przypadku jej naruszenia członkostwo w układzie może zostać zawieszone; wzywa Unię Europejską i jej państwa członkowskie do wykorzystania mechanizmów ustanowionych w układzie o stowarzyszeniu oraz umowie o dialogu politycznym i współpracy, aby zdecydowanie zachęcić Gwatemalę do realizacji ambitnego programu działań dotyczących praw człowieka i walki z bezkarnością;
14.
zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, prezydentowi, rządowi i parlamentowi Republiki Gwatemali, Międzynarodowej Komisji przeciw Bezkarności w Gwatemali (CICIG), Sekretariatowi Integracji Gospodarczej Ameryki Środkowej (SIECA), Parlamentowi Środkowoamerykańskiemu oraz współprzewodniczącym Europejsko-Latynoamerykańskiego Zgromadzenia Parlamentarnego.
1 Dz.U. C 301 E z 13.12.2007, s. 257.
2 Dz.U. C 434 z 23.12.2015, s. 181.
3 Dz.U. C 252 z 18.7.2018, s. 196.
4 Dz.U. C 215 z 19.6.2018, s. 125.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024