a także mając na uwadze, co następuje:(1) Celem ogólnym programu "Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej" (dalej "Instrument") powinno być umacnianie i propagowanie zapewnienie ram finansowych na rzecz umacniania i propagowania wartości, zasad i podstawowych i interesów unijnych na całym świecie, tak aby dążyć do realizacji celów i zasad zgodnie z celami i zasadami działań zewnętrznych Unii określonych w art. 3 ust. 5, art. 8 i art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE).[Popr. 1]
(2) Zgodnie z art. 21 TUE Unia dąży do osiągnięcia spójności między poszczególnymi obszarami swoich działań zewnętrznych, a także między tymi a innymi politykami, a ponadto dąży do zapewnienia wysokiego poziomu współpracy we wszystkich dziedzinach stosunków międzynarodowych. Szeroka gama działań wspieranych na podstawie niniejszego rozporządzenia powinna przyczynić się do osiągnięcia celów określonych w rzeczonym artykule TUE.
(2a) Zgodnie z art. 21 TUE stosowanie niniejszego rozporządzenia ma opierać się na zasadach działań zewnętrznych Unii, a mianowicie na demokracji, państwie prawnym, powszechności i niepodzielności praw człowieka i podstawowych wolności, poszanowaniu godności ludzkiej, na zasadach równości i solidarności oraz na poszanowaniu zasad Karty Narodów Zjednoczonych i prawa międzynarodowego. Niniejsze rozporządzenie ma na celu przyczynienie się do osiągnięcia celów działań zewnętrznych Unii, w tym unijnych polityk dotyczących praw człowieka oraz celów określonych w strategicznych ramach UE i w Planie działania UE dotyczącym praw człowieka i demokracji. Działania Unii powinny sprzyjać przestrzeganiu Powszechnej deklaracji praw człowieka. [Popr. 2]
(3) Zgodnie z art. 8 Traktatu o Unii Europejskiej Unia rozwija szczególne stosunki z państwami z nią sąsiadującymi, dążąc do utworzenia przestrzeni dobrobytu i dobrego sąsiedztwa opartej na wartościach Unii i charakteryzującej się bliskimi i pokojowymi stosunkami opartymi na współpracy. Niniejsze rozporządzenie powinno przyczynić się do osiągnięcia tego celu. [Popr. 3]
(3a) Zgodnie z art. 167 TUE Unia i jej państwa członkowskie powinny sprzyjać współpracy z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi właściwymi w dziedzinie kultury. Niniejsze rozporządzenie powinno przyczynić się do osiągnięcia celów określonych w przywołanym artykule.
(4) Głównym celem unijnej polityki rozwoju, określonym w art. 208 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dalej "TFUE"), jest zmniejszenie, a docelowo, likwidacja ubóstwa. Polityka Unii w zakresie współpracy na rzecz rozwoju przyczynia się również do osiągnięcia celów działań zewnętrznych Unii, w szczególności polegających na wspieraniu trwałego rozwoju gospodarczego, społecznego i środowiskowego krajów rozwijających się, przyjmując za nadrzędny cel likwidację ubóstwa, jak przewidziano w art. 21 ust. 2 lit. d) Traktatu o Unii EuropejskiejTUE, a także na utrzymaniu trwałego pokoju, zapobieganiu konfliktom i umacnianiu bezpieczeństwa międzynarodowego, jak przewidziano w art. 21 ust. 2 lit. c) TUE. [Popr. 4]
(5) Unia zapewnia spójność polityki na rzecz rozwoju zgodnie z wymogiem określonym w art. 208 TFUE. Unia powinna uwzględniać cele współpracy na rzecz rozwoju w politykach, które mogą wpływać na kraje rozwijające się, co będzie stanowiło najważniejszy element strategii na rzecz osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju określonych w Agendzie na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 ("agenda 2030") przyjętej przez Organizację Narodów Zjednoczonych we wrześniu 2015 r. 5 Zapewnienie spójności polityki na rzecz zrównoważonego rozwoju, zapisane w agendzie 2030, wymaga uwzględnienia oddziaływania wszystkich polityk na zrównoważony rozwój na wszystkich szczeblach - na szczeblu krajowym, w obrębie UE, w innych krajach i na szczeblu globalnym. Polityki Unii i państw członkowskich w zakresie współpracy na rzecz rozwoju powinny wzajemnie się uzupełniać i wzmacniać. [Popr. 5]
(6) W ramach Instrumentu przewidziano działania wspomagające realizację tych celów i polityki działań zewnętrznych, opierając się także na działaniach wcześniej wspieranych na mocy rozporządzenia (UE) nr 233/2014 6 ; Umowy wewnętrznej 7 i rozporządzenia wykonawczego 8 w sprawie 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR); rozporządzenia (UE) nr 232/2014 9 , rozporządzenia (UE) nr 230/2014 10 , rozporządzenia (UE) nr 235/2014 11 , rozporządzenia (UE) nr 234/2014 12 , rozporządzenia (Euratom) nr 237/2014 13 rozporządzenia (UE) nr 236/2014 14 , decyzji nr 466/2014/UE; rozporządzenia (WE, Euratom) nr 480/2009 15 oraz rozporządzenia (UE) 2017/1601 16 .
(7) Światowym kontekstem działań jest dążenie do ustanowienia opartego na określonych zasadach i wartościach porządku światowego, w którym multilateralizm stanowi kluczową zasadę, a którego elementem centralnym jest Organizacja Narodów Zjednoczonych. Agenda 2030 i porozumienie klimatyczne z Paryża 17 (dalej "porozumienie paryskie") oraz Program działań z Addis Abeby 18 są odpowiedzią wspólnoty międzynarodowej na globalne wyzwania i tendencje związane ze zrównoważonym rozwojem. Agenda 2030, której centralnym elementem są cele zrównoważonego rozwoju, stanowi ramy dla przemian mających na celu eliminację ubóstwa, osiągnięcie zrównoważonego rozwoju w skali globalnej oraz wspieranie pokojowych, sprawiedliwych i integracyjnych społeczeństw, jednocześnie przeciwdziałając zmianie klimatu i pracując na rzecz zachowania naszych oceanów i lasów. Ma ona uniwersalny zasięg i zapewnia kompleksowe wspólne ramy działań mające zastosowanie do Unii, jej państw członkowskich i partnerów. Zapewnia ona równowagę między gospodarczymi, społecznymi, kulturalnymi, edukacyjnymi i ekologicznymi aspektami trwałego rozwoju i uznaje zasadnicze znaczenie wzajemnych powiązań między celami ogólnymi i szczegółowymi. Agenda 2030 dąży do tego, by nikogo nie pozostawić bez pomocy oraz by w pierwszej kolejności dotrzeć do tych, którzy najbardziej tego potrzebują. Realizacja agendy 2030 będzie ściśle skoordynowana z wdrażaniem innych odnośnych międzynarodowych zobowiązań Unii. W ramach działań podjętych na mocy niniejszego rozporządzenia należy zwrócić opierać się na zasadach i celach określonych w Agendzie 2030, porozumieniu paryskim oraz Programie działań z Addis Abeby, jak również przyczynić się do osiągania celów zrównoważonego rozwoju, zwracając szczególną uwagę na wzajemne powiązania między celami zrównoważonego rozwoju nimi oraz na zintegrowane działania, które mogą przynieść dodatkowe korzyści i w spójny sposób posłużyć wielu celom. [Popr. 6]
(8) Wdrożenie Stosowanie niniejszego rozporządzenia powinno odbywać się z uwzględnieniem pięciu priorytetówo- pierać się na pięciu priorytetach ustanowionych w globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej ("globalna strategia") 19 przedstawionej w dniu 19 czerwca 2016 r., która stanowi wizję Unii i ramy dla zjednoczonego i odpowiedzialnego zaangażowania w partnerstwo z innymi w celu wspierania jej wartości i interesów. Unia powinna zachęcać do zawierania partnerstw, upowszechniać dialog merytoryczny oraz wspólne podejście do wyzwań ogólnoświatowych. Działania Unii powinny być ukierunkowane na wspieranie jej podstawowych interesów, zasad i wartości we wszystkich aspektach, w tym na wspieranie demokracji i praw człowieka, przyczynianie się do eliminacji ubóstwa, utrzymywanie pokoju, zapobieganie konfliktomzapobieganie konfliktom, mediację i odbudowę po zakończeniu konfliktu, z uwzględnieniem kobiet na wszystkich etapach, zapewnianie bezpieczeństwa jądrowego, umacnianie bezpieczeństwa międzynarodowego, zwalczanie podstawo wych przyczyn mierzenie się z podstawowymi przyczynami nielegalnej migracji i przymusowych wysiedleń, niesienie pomocy narodom, krajom i regionom borykającym się z klęskami żywiołowymi lub katastrofami spowodowanymi przez człowieka, stworzenie warunków umożliwiających utworzenie międzynarodowych ram prawnych na rzecz ochrony osób wysiedlonych z powodu zmiany klimatu, tworzenie dostępnej dla wszystkich wysokiej jakości edukacji, wspieranie uczciwej, zrównoważonej oraz opartej na zasadach i wartościach polityki handlowej jako narzędzia służącego do rozwoju i poprawy rządów prawa i praw człowieka, dyplomacji gospodarczej i kulturalnej oraz współpracy gospodarczej, propagowanie innowacji, rozwiązań i technologii cyfrowych, ochronę dziedzictwa kulturowego, zwłaszcza na obszarach dotkniętych konfliktami, przeciwdziałanie globalnym zagrożeniom w dziedzinie zdrowia publicznego oraz upowszechnianie międzynarodowego wymiaru polityk Unii. Wspierając swoje podstawowe interesy, zasady i wartości, Unia powinna stosować się do zasad poszanowania wysokich standardów społecznych, pracowniczych i środowiskowych, w tym w odniesieniu do zmiany klimatu, rządów prawa, prawa międzynarodowego, także z uwzględnieniem prawa humanitarnego i prawa międzynarodowego w dziedzinie praw człowieka, jednocześnie promując te zasady. [Popr. 7]
(9) Nowy Europejski konsensus Stosowanie niniejszego rozporządzenia powinno opierać się również na Europejskim konsensusie w sprawie rozwoju ("konsensus") 20 podpisany podpisanym w dniu 7 czerwca 2017 r., który zapewnia ramy wspólnego podejścia do współpracy na rzecz rozwoju między Unią a jej państwami członkowskimi w celu wdrożenia agendy 2030 i Programu działań z Addis Abeby. Eliminacja ubóstwa, zwalczanie dyskryminacji i nierówności, niepomijanie nikogo, ochrona środowiska, walka ze zmianą klimatu i wzmacnianie odporności stanowią trzon polityki współpracy na rzecz rozwojupowinny stanowić podstawę stosowania niniejszego rozporządzenia. [Popr. 8]
(9a) Oprócz Agendy 2030 ONZ, porozumienia klimatycznego z Paryża, Programu działań z Addis Abeby, globalnej strategii UE, Europejskiego konsensusu w sprawie rozwoju i europejskiej polityki sąsiedztwa, które stanowią podstawowe ramy polityki, przy stosowaniu niniejszego rozporządzenia należy również kierować się następującymi dokumentami i ich przyszłymi zmienionymi wersjami:
- Ramy strategiczne UE i Plan działania UE dotyczący praw człowieka i demokracji;
- wytyczne UE w sprawie praw człowieka;
- zintegrowane podejście UE do konfliktów i kryzysów zewnętrznych oraz wszechstronne podejście UE do konfliktów zewnętrznych i kryzysów z 2013 r.;
- wszechstronne podejście do wprowadzania w życie przez UE rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych nr 1325 oraz 1820 w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa;
- unijny program zapobiegania konfliktom z użyciem siły;
- konkluzje Rady z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie zapobiegania konfliktom;
- koncepcja wzmocnienia zdolności mediacyjnych i dialogowych UE;
- ogólnounijne ramy strategiczne służące wsparciu reformy sektora bezpieczeństwa;
- strategia UE na rzecz zwalczania nielegalnej broni palnej, broni strzeleckiej i lekkiej oraz amunicji do tych rodzajów broni;
- koncepcja UE dotyczącej wsparcia rozbrojenia, demobilizacji i reintegracji (DDR);
- konkluzje Rady z dnia 19 listopada 2007 r. w sprawie reakcji UE na sytuacje niestabilności oraz konkluzje Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zgromadzonych w Radzie również z dnia 19 listopada 2007 r. w sprawie bezpieczeństwa i rozwoju;
- deklaracja Rady Europejskiej z dnia 25 marca 2004 r. w sprawie zwalczania terroryzmu, strategia Unii Europejskiej w dziedzinie walki z terroryzmem z dnia 30 listopada 2005 r. oraz konkluzje Rady z dnia 23 maja 2011 r. w sprawie wzmocnienia związku między wewnętrznymi a zewnętrznymi aspektami walki z terroryzmem;
- wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych;
- wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka;
- Nowa agenda miejska ONZ;
- Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych;
- Konwencja w sprawie uchodźców;
- Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet;
- wyniki pekińskiej platformy działania oraz programu działania Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju (ICPD);
- plan działania UNCTAD w sprawie zrównoważonych mechanizmów spłaty długu państwowego (kwiecień 2015 r.);
- przewodnie zasady dotyczące zadłużenia zagranicznego i praw człowieka opracowane przez Biuro Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka;
- globalne porozumienie w sprawie uchodźców;
- globalne porozumienie w sprawie bezpiecznej, uporządkowanej i legalnej migracji przyjęte w Marrakeszu 10 grudnia 2018 r.;
- Konwencja Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka. [Popr. 9]
(10) Z myślą o wdrożeniu nowych ram międzynarodowych ustanowionych na mocy agendy 2030, globalnej strategii i konsensusu celem niniejszego rozporządzenia powinno być zwiększenie spójności i zapewnienie skuteczności działań zewnętrznych Unii przez skoncentrowanie jej wysiłków z wykorzystaniem sprawnego instrumentu na realizacji poszczególnych polityk w zakresie działań zewnętrznych.
(11) Zgodnie z globalną strategią i ramami z Sendai dotyczącymi ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych w latach 20152030 przyjętymi w dniu 18 marca 2015 r. 21 należy uznać potrzebę odejścia od reagowania kryzysowego i działań zmierzających do wyjścia z kryzysu na rzecz bardziej strukturalnego, zapobiegawczego, długoterminowego podejścia, które pozwala skuteczniej przeciwdziałać sytuacjom niestabilności, klęskom żywiołowym i katastrofom spowodowanym przez człowieka i przedłużającym się sytuacjom kryzysowym. Należy zwiększyć nacisk na zmniejszenie, zapobieganie i ograniczenie ryzyka oraz gotowość, a w odniesieniu do tych kwestii stosować podejście zbiorowe. Konieczne są też dalsze wysiłki na rzecz wzmocnienia szybkiej reakcji i zapewnienia trwałej poprawy sytuacji. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem przyczynić się do wzmocnienia odporności i połączenia operacji humanitarnych z działaniami na rzecz rozwoju, szczególnie dzięki działaniom szybkiego reagowania, a także odpowiednim programom geograficznym i tematycznym, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniej przewidywalności, przejrzystości i rozliczalności, a także spójności, jednolitości i komplementarności z pomocą humanitarną oraz pełnej zgodności z międzynarodowym prawem humanitarnym oraz bez utrudniania świadczenia nadzwyczajnej i pokryzysowej pomocy humanitarnej zgodnie z zasadami humanitaryzmu, neutralności, bezstronności i niezależności. [Popr. 10]
(12) Zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami Unii dotyczącymi skuteczności pomocy rozwojowej przyjętymi w Pusanie w 2011 r., odnowionymi na forum wysokiego szczebla w Nairobi w 2016 r. i przywołanymi w konsensusie, w ramach unijnej współpracy na rzecz rozwoju należy Unia powinna stosować - w kontekście oficjalnej pomocy rozwojowej, jakiej udziela, w ramach wszystkich rodzajów pomocy - oprócz zasady dostosowania i harmonizacji, także zasady skuteczności pomocy rozwojowej, mianowicie odpowiedzialność krajów rozwijających się za priorytety w dziedzinie rozwoju, skoncentrowanie się na rezultatach, integracyjne partnerstwa na rzecz rozwoju oraz wzajemną przejrzystość i rozliczalność. [Popr. 11]
(13) Zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju niniejsze rozporządzenie powinno przyczynić się do osiągnięcia konkretnych rezultatów obejmujących efekty, wyniki i wpływ w krajach partnerskich korzystających z zewnętrznej pomocy finansowej Unii. W szczególności, jak uzgodniono w konsensusie, oczekuje się, że działania w ramach niniejszego rozporządzenia wniosą powinny wnosić wkład wynoszący co najmniej 20 % oficjalnej pomocy rozwojowej finansowanej na podstawie niniejszego rozporządzenia na rzecz włączenia społecznego i rozwoju społecznego, w tym na włączenie społeczne i rozwój społeczny, z naciskiem na podstawowe usługi społeczne, takie jak usługi dotyczące zdrowia, edukacji, żywienia, wody, kwestii sanitarnych i higieny oraz ochrony socjalnej, w szczególności dla grup najbardziej zmarginalizowanych, z uwzględnieniem równouprawnienia płci i wzmocnienia pozycji kobiet i praw dziecka jako kwestii horyzontalnych. [Popr. 12]
(14) Jeżeli jest to możliwe i stosowne,Aby poprawić faktyczną rozliczalność i przejrzystość budżetu Unii, Komisja powinna ustanowić jasne mechanizmy monitorowania i oceny w celu zapewnienia skutecznej oceny postępów w realizacji celów niniejszego rozporządzenia. Rezultaty działań zewnętrznych Unii należy monitorować i oceniać na podstawie uprzednio zdefiniowanych, przejrzystych, właściwych dla danego państwa oraz mierzalnych wskaźników, dostosowanych do specyfiki i celów Instrumentu oraz w oparciu o ramy dotyczące wyników stosowane w kraju partnerskim. Komisja powinna regularnie monitorować swoje działania i dokonywać przeglądu postępów, udostępniając wyniki do wiadomości publicznej, w szczególności w formie rocznego sprawozdania dla Parlamentu Europejskiego i Rady. [Popr. 13]
(15) Niniejsze rozporządzenie powinno przyczyniać się do wspólnego celu Unii, jakim jest zapewnienie 0,7 % dochodu narodowego brutto jako oficjalnej pomocy rozwojowej w ramach czasowych agendy 2030. Zobowiązanie to powinno być oparte na jasnym planie działania dla Unii i państw członkowskich, w którym określone zostaną terminy i sposoby jego realizacji. W tym względzie przynajmniej 95 % puli środków finansowych utworzonej na mocy niniejszego rozporządzenia powinno być przeznaczonych na działania opracowane w taki sposób, aby spełniały kryteria oficjalnej pomocy rozwojowej ustanowione przez Komitet Pomocy Rozwojowej Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. [Popr. 14]
(16) W celu zapewnienia, aby środki były skierowane tam, gdzie są najbardziej potrzebne, w szczególności do krajów najsłabiej rozwiniętych oraz państw znajdujących się w sytuacji niestabilności i konfliktu, niniejsze rozporządzenie powinno przyczyniać się do realizacji wspólnego celu końcowego, jakim jest osiągnięcie poziomu przekazywania krajom najsłabiej rozwiniętym oficjalnej pomocy rozwojowej w wysokości 0,20 % dochodu narodowego brutto Unii w okresie obowiązywania agendy 2030.
(16a) Zgodnie z istniejącymi zobowiązaniami wynikającymi z drugiego unijnego planu działania w sprawie równości płci w co najmniej 85 % programów finansowanych z oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA), geograficznych i tematycznych, równouprawnienie płci powinno być celem głównym lub znaczącym, jak określono przez Komitet Pomocy Rozwojowej przy OECD. Obowiązkowy przegląd wydatków powinien zagwarantować, że głównym celem znacznej części tych programów jest równouprawnienie płci oraz prawa kobiet i dziewcząt, jak również wzmocnienie ich pozycji. [Popr. 16]
(16b) W niniejszym rozporządzeniu szczególną uwagę należy zwrócić na dzieci i młodzież, bowiem wnoszą oni wkład w realizację Agendy 2030. W działaniach zewnętrznych Unii prowadzonych na podstawie niniejszego rozporządzenia szczególną uwagę należy poświęcać potrzebom dzieci i młodzieży oraz wzmocnieniu ich pozycji, a ponadto działania te będą przyczyniać się do realizacji potencjału dzieci i młodzieży jako kluczowych inicjatorów zmian przez inwestowanie w rozwój społeczny i włączenie społeczne. [Popr. 17]
(16c) Kraje Afryki Subsaharyjskiej zamieszkują głównie nastolatki i ludzie młodzi. Każdy kraj powinien decydować o swojej polityce demograficznej. Jednak kwestią dynamiki zmian demograficznych 'należy zająć się w skali globalnej, aby zapewnić obecnym i przyszłym pokoleniom możliwości wykorzystania w pełni ich potencjału w zrównoważony sposób. [Popr. 18]
(17) Niniejsze rozporządzenie powinno uwzględniać potrzebę koncentracji na strategicznych priorytetach, zarówno pod względem geograficznym - państwa objęte polityką sąsiedztwa i państwa Afryki, a także państwa w sytuacji niestabilności i będące w potrzebie, szczególnie kraje najsłabiej rozwinięte, jak i pod względem tematycznym - zrównoważony rozwój, eliminacja ubóstwa, demokracja i prawa człowieka, praworządność, dobre rządy, bezpieczeństwo, bezpieczna, uporządkowana i legalna migracja, zmiana klimatu i prawa człowiekazmniejszanie nierówności, równouprawnienie płci, rozwiązanie problemu degradacji środowiska i zmiany klimatu oraz globalne zagrożenia dla zdrowia publicznego. [Popr. 19]
(17a) Niniejsze rozporządzenie powinno przyczyniać się do zapewnienia odporności państwa i społeczeństwa w dziedzinie globalnego zdrowia publicznego przez wyeliminowanie zagrożeń związanych z globalnym zdrowiem publicznym, wzmocnienie systemów opieki zdrowotnej, zapewnienie powszechnej opieki zdrowotnej, zapobieganie chorobom zakaźnym i ich zwalczanie oraz pomoc w zapewnieniu powszechnego dostępu do leków i szczepionek po przystępnych cenach. [Popr. 20]
(18) Niniejsze rozporządzenie Przez stosowanie niniejszego rozporządzenia należy, zgodnie z art. 8 TUE, zachować i wzmocnić szczególne stosunki wypracowane z państwami sąsiadującymi z Unią. Niniejsze rozporządzenie powinno przyczyniać się do wzmocnienia odporności państw i społeczeństw znajdujących się w sąsiedztwie Unii, zgodnie ze zobowiązaniem podjętym w ramach globalnej strategii. Powinno ono wspierać wdrażanie zmienionej w 2015 r. europejskiej polityki sąsiedztwa oraz wdrażanie ram współpracy regionalnej, takich jak współpraca transgraniczna i zewnętrzne aspekty odnośnych strategii i polityk makroregionalnych oraz strategii na rzecz basenu morskiego w południowym i wschodnim sąsiedztwie, w tym współpracę regionalną w zakresie Wymiaru Północnego i Morza Czarnego. Wszystkie te inicjatywy zapewniają uzupełniające ramy polityki ukierunkowanej na zacieśnienie stosunków z krajami partnerskimi oraz stosunków między tymi krajami, w oparciu o zasady wzajemnej rozliczalności, współodpowiedzialności i poczucia obowiązku. [Popr. 21]
(19) Europejska polityka sąsiedztwa, zrewidowana w 2015 r. 22 , ma na celu pogłębienie demokracji, promowanie praw człowieka i umacnianie rządów prawa, zapewnienie stabilizacji w państwach sąsiedzkich oraz wzmocnienie odporności, w szczególności w drodze pobudzania rozwoju gospodarczegowspierania reform politycznych, gospodarczych i społecznych, jako główny priorytet Unii. Aby osiągnąć swoje cele, zrewidowana'europejska polityka wdrażanie zrewidowanej europejskiej polityki sąsiedztwa skupiona jest na czterech w oparciu o niniejsze rozporządzenie powinno koncentrować się na obszarach priorytetowych, takich jak: dobre rządy, demokracja, rządy prawa i prawa człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem dalszej współpracy ze społeczeństwem obywatelskim, rozwój społeczno-gospodarczy, w tym walka z bezrobociem osób młodych, a także edukacja i zrównoważoność środowiskowa; bezpieczeństwo; migracja i mobilność, w tym zwalczanie podstawowych przyczyn migracji i przymusowych wysiedleń oraz wspieranie narodów, krajów i regionów, które mierzą się z problemem nasilonej presji migracyjnej. Niniejsze rozporządzenie powinno wspierać wdrażanie unijnych układów o stowarzyszeniu oraz pogłębionych i kompleksowych umów o wolnym handlu z krajami sąsiadującymi. Charakterystycznymi cechami nowej europejskiej polityki sąsiedztwa są zróżnicowanie i większa współwłasność, uznanie różnych poziomów zaangażowania oraz uwzględnienie interesów każdego państwa w kontekście charakteru i ukierunkowania jego partnerstwa z Unią. Jednym z kluczowych elementów europejskiej polityki sąsiedztwa jest podejście oparte na wynikach. W przypadku poważnego lub trwałego pogorszenia się sytuacji w zakresie demokracji w jednym z krajów partnerskich należy zawiesić wsparcie. Finansowanie w ramach polityki sąsiedztwa stanowi kluczową dźwignię dla sprostania wspólnym wyzwaniom takim jak nielegalna migracja i zmiana klimatu oraz wspierania dobrobytu, bezpieczeństwa i stabilności przez rozwój gospodarczy i lepsze sprawowanie rządów. Należy zwiększyć widoczność pomocy Unii na obszarze objętym polityką sąsiedztwa. [Popr. 22]
(20) Niniejsze rozporządzenie powinno wspierać wdrożenie zmodernizowanego układu o stowarzyszeniu z grupą państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) i umożliwić UE i jej partnerom z grupy państw AKP nawiązanie dalszych silnych sojuszy w zakresie najważniejszych i wspólnych globalnych wyzwań. W szczególności niniejsze rozporządzenie powinno wspierać kontynuację współpracy między Unią a Unią Afrykańską nawiązanej w ramach wspólnej strategii Afryka-UE, w tym zaangażowanie Afryki i Unii w propagowanie praw dzieci oraz wzmocnienie pozycji europejskiej i afrykańskiej młodzieży, i opierać się na przyszłej umowie AKP-UE po 2020 r., w tym z zastosowaniem podejścia kontynentalnego wobec Afryki, oraz wzajemnie korzystnym partnerstwie równych sobie stron między UE a Afryką. [Popr. 23]
(20a) Niniejsze rozporządzenie powinno również wnosić wkład w aspekty handlowe stosunków zewnętrznych Unii, takie jak współpraca z państwami trzecimi w zakresie należytej staranności w łańcuchu dostaw cyny, tantalu i złota, proces Kimberley, porozumienie na rzecz zrównoważoności, realizacja zobowiązań wynikających z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 978/2012 23 (rozporządzenie w sprawie GSP), współpraca w zakresie egzekwowania prawa, zarządzania i handlu w dziedzinie leśnictwa (FLEGT) oraz inicjatywy w zakresie pomocy na rzecz wymiany handlowej w celu zapewnienia spójności oraz wzajemnego wsparcia między polityką handlową Unii a celami i działaniami w zakresie rozwoju. [Popr. 24]
(21) Unia powinna dążyć do jak najskuteczniejszego wykorzystania dostępnych zasobów w celu optymalizacji wpływu prowadzonych przez nią działań zewnętrznych. Cel ten należy osiągnąć za sprawą spójności, jednolitości i komplementarności unijnych instrumentów finansowania zewnętrznego, w szczególności Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej III 24 , Instrumentu Pomocy Humanitarnej 25 , decyzji w sprawie krajów i terytoriów zamorskich 26 , Europejskiego Instrumentu na rzecz Bezpieczeństwa Jądrowego w celu uzupełnienia Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej na podstawie Traktatu Euratom 27 , wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz nowo zaproponowanego Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju 28 , który jest finansowany poza budżetem UE, a także tworzenia synergii z innymi politykami i programami unijnymii, w tym funduszami powierniczymi oraz strategiami politycznymi i programami państw członkowskich UE. Powyższe obejmuje spójność i komplementarność z pomocą makrofinansową, w stosownych przypadkach. Aby zmaksymalizować wpływ połączonych interwencji na osiągnięcie wspólnych celów, niniejsze rozporządzenie powinno umożliwiać połączenie finansowania z innymi programami Unii, o ile ich wkłady nie dotyczą tych samych kosztów. [Popr. 25]
(22) Finansowanie z niniejszego rozporządzenia powinno być wykorzystywane do finansowania działań prowadzonych w międzynarodowym wymiarze Erasmusa i programu "Kreatywna Europa", które należy wdrażać zgodnie z rozporządzeniem dotyczącym Erasmusa 29 i rozporządzeniem dotyczącym programu "Kreatywna Europa" 30 . [Popr. 26]
(22a) Należy zwiększyć międzynarodowy wymiar programu Erasmus+ w celu zwiększenia możliwości w zakresie mobilności i współpracy dla osób i organizacji z mniej rozwiniętych krajów świata - wspieranie budowania potencjału w państwach trzecich, rozwijanie umiejętności, wymiany międzyludzkie, oferując jednocześnie więcej możliwości w zakresie współpracy i mobilności z państwami rozwiniętymi i wschodzącymi. [Popr. 27]
(22b) Mając na uwadze znaczenie zajęcia się kwestiami edukacji i kultury zgodnie z Agendą na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i unijną strategią dotyczącą międzynarodowych stosunków kulturalnych, niniejsze rozporządzenie powinno przyczynić się do zapewnienia włączającej i sprawiedliwej edukacji o wysokiej jakości, promować możliwości uczenia się przez całe życie dla wszystkich, wspierać międzynarodowe stosunki kulturalne oraz uznać rolę kultury w promowaniu europejskich wartości za pomocą specjalnych i ukierunkowanych działań mających na celu wywarcie przez UE wyraźnego wpływu na scenie międzynarodowej. [Popr. 28]
(23) W przypadku działań finansowanych na mocy niniejszego rozporządzenia głównym podejściem powinno być stosowanie programów geograficznych, tak aby zmaksymalizować wpływ pomocy unijnej i przybliżyć krajom partnerskim i społeczeństwom działania Unii, a jednocześnie wspierać priorytety tematyczne, takie jak prawa człowieka, społeczeństwo obywatelskie i zrównoważoność. Cele programów geograficznych i tematycznych powinny być spójne i zgodne ze sobą, a w stosownych przypadkach takie podejście ogólne powinno powinny zostać uzupełnione o programy tematyczne i działania szybkiego reagowania. Należy zapewnić skuteczną komplementarność pomiędzy programami i działaniami geograficznymi, tematycznymi i w zakresie szybkiego reagowania. Aby uwzględnić specyfikę poszczególnych programów, Komisji należy przekazać uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w celu uzupełnienia przepisów niniejszego rozporządzenia przez określenie strategii Unii, obszarów priorytetowych, szczegółowych celów, oczekiwanych rezultatów, sprecyzowanych wskaźników realizacji celów oraz konkretnego przydziału środków finansowych w odniesieniu do każdego programu. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja przeprowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje zostały przeprowadzone zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. 31 . W szczególności, aby zapewnić udział na równych zasadach Parlamentu Europejskiego i Rady w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych. [Popr. 29]
(24) Zgodnie z konsensusem UE i jej państwa członkowskie powinny zintensyfikować wspólne programowanie, aby zwiększyć swój zbiorowy wpływ przez łączenie zasobów i zdolności. Wspólne programowanie powinno opierać się na zaangażowaniu, odpowiedzialności i samoodpowiedzialności krajów partnerskich. Unia i jej państwa członkowskie powinny dążyć do wspierania krajów partnerskich przez wspólną realizację wspólne stosowanie działań w stosownych przypadkach. Wspólne stosowanie działań będzie miało charakter pluralistyczny i będzie otwarte dla wszystkich partnerów Unii, którzy podzielają wspólną wizję i mogą przyczynić się do jej opracowania, w tym dla agencji państw członkowskich i instytucji finansowych ds. rozwoju działających w państwach członkowskich, władz lokalnych sektora prywatnego, społeczeństwa obywatelskiego i środowiska akademickiego. [Popr. 30]
(24a) W przypadku poważnego lub trwałego pogorszenia się sytuacji w zakresie demokracji, praw człowieka i rządów prawa w jednym z krajów partnerskich, wsparcie może zostać, w drodze aktu delegowanego, częściowo lub całkowicie zawieszone. Podejmując decyzje, Komisja powinna należycie uwzględnić stosowne rezolucje Parlamentu Europejskiego. [Popr. 31]
(24b) Niniejsze rozporządzenie powinno ponownie potwierdzić, że bezpieczeństwo jądrowe stanowi ważny element działań zewnętrznych Unii, oraz ułatwić realizację celów współpracy wyszczególnionych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE).../... 32 dotyczącym Europejskiego Instrumentu na rzecz Bezpieczeństwa Jądrowego. Jeśli zatem kraj partnerski trwale lekceważy podstawowe normy bezpieczeństwa jądrowego, takie jak przepisy odpowiednich konwencji międzynarodowych w ramach MAEA, konwencji z Espoo, konwencji z Aarhus i późniejszych poprawek do tych konwencji, Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej i protokołów dodatkowych do niego, zobowiązań do wdrożenia testów wytrzymałościowych i środków powiązanych oraz celów współpracy wyszczególnionych w rozporządzeniu dotyczącym Europejskiego Instrumentu na rzecz Bezpieczeństwa Jądrowego, należy ponownie rozważyć pomoc wynikającą z niniejszego rozporządzania dla odnośnego kraju, a także pomoc ta może zostać zawieszona albo częściowo zawieszona. [Popr. 32]
(25) Podczas gdy cele z zakresu demokracji, praw człowieka i podstawowych wolności, w tym ochrona dzieci, mniejszości, osób niepełnosprawnych i LGBTI oraz równouprawnienie płci, wzmocnienie pozycji kobiet i dziewcząt, powinny być włączone do głównego nurtu i konsekwentnie odzwierciedlone w procesie stosowania niniejszego rozporządzenia, pomoc Unii w ramach programów tematycznych na rzecz praw człowieka i demokracji oraz organizacji społeczeństwa obywatelskiego i władz lokalnych - ze względu na swój globalny charakter i niezależność działania od zgody rządów i organów publicznych odnośnych państw trzecich - powinna mieć szczególny charakter uzupełniający i dodatkowy. Unia powinna przy tym zwracać szczególną uwagę na państwa i sytuacje pilne, w których prawa człowieka i podstawowe wolności są najbardziej zagrożone i w których brak poszanowania tych praw i wolności jest szczególnie wyraźny i systematyczny, jak również na sytuacje, w których w grę wchodzi przestrzeń dla społeczeństwa obywatelskiego. Pomoc Unii na mocy niniejszego rozporządzenia powinna być zaplanowana w taki sposób, aby umożliwiała wsparcie społeczeństwa obywatelskiego oraz współpracę i partnerstwo ze społeczeństwem obywatelskim we wrażliwych sytuacjach dotyczących praw człowieka i demokracji, zapewniając elastyczność i wymaganą reaktywność na potrzeby reagowania na zmieniające się okoliczności, potrzeby beneficjentów lub okresy kryzysu, oraz przyczyniając się, w razie potrzeby, do budowania potencjału społeczeństwa obywatelskiego. W takich przypadkach priorytety polityczne powinny obejmować propagowanie przestrzegania prawa międzynarodowego oraz zapewnienie środków działania lokalnemu społeczeństwu obywatelskiemu i innym właściwym zainteresowanym stronom działającym w obszarze praw człowieka w celu wniesienia wkładu w prace, które są prowadzone w bardzo trudnych okolicznościach. Niniejsze rozporządzenie powinno również umożliwiać organizacjom społeczeństwa obywatelskiego otrzymywanie małych grantów w sposób szybki i efektywny, w razie potrzeby, szczególnie w najtrudniejszych sytuacjach, takich jak niestabilność, kryzys i napięcia między społecznościami. [Popr. 33]
(25a) Zgodnie z art. 2, 3 i 21 TUE oraz art. 8 TFUE przy wdrażaniu niniejszego rozporządzenia należy kierować się zasadami równości płci, wzmocnienia pozycji kobiet i dziewcząt, oraz należy dążyć do ochrony i promowania praw kobiet zgodnie z drugim planem działania w sprawie równości płci, konkluzjami Rady w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa z dnia 10 grudnia 2018 r., konwencją stambulską Rady Europy oraz celem nr 5 Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030; [Popr. 34]
(25b) Niniejsze rozporządzenie powinno odnieść się do promowania na całym świecie praw kobiet i równości płci oraz włączyć je do głównego nurtu polityki, w tym poprzez wspieranie organizacji zajmujących się promocją zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tym zakresie (udostępnianie wysokiej jakości i przystępnych informacji, edukacji i usług), a także zwalczać przemoc ze względu na płeć oraz uznać i uwzględnić ścisłe powiązania między kwestiami pokoju, bezpieczeństwa, rozwoju i równouprawnienia płci. Działania te powinny być spójne z odpowiednimi międzynarodowymi i europejskimi zasadami i konwencjami oraz promować ich wdrażanie. [Popr. 35]
(26) Organizacje społeczeństwa obywatelskiego obejmują szeroką gamę podmiotów pełniących różne wielorakie funkcje i posiadających różne uprawnienia, w tym wszystkie struktury niepaństwowe, niekomercyjne, bezstronne i nastawione pokojowo, dzięki którym ludzie łączą się w imię wspólnych celów i ideałów, czy to politycznych, kulturowych, społecznych, religijnych, środowiskowych, ekonomicznych, czy rozliczających władze. Obejmują one organizacje miejskie i wiejskie, formalne i nieformalne, działające na szczeblu lokalnym, krajowym, regionalnym i międzynarodowym. Inne organy lub podmioty, które nie są wyraźnie wyłączone z zakresu niniejszego rozporządzenia, powinny móc otrzymać finansowanie, jeżeli jest to konieczne do osiągnięcia celów niniejszego rozporządzenia. [Popr. 36]
(26a) Zgodnie z konsensusem w sprawie rozwoju, Unia i jej państwa członkowskie powinny wspierać udział organizacji społeczeństwa obywatelskiego i władz lokalnych w przyczynianiu się do zrównoważonego rozwoju i wdrażaniu celów zrównoważonego rozwoju, m.in. w zakresie demokracji, rządów prawa, podstawowych wolności i praw człowieka oraz sprawiedliwości społecznej, oraz jako dostawcy podstawowych usług społecznych na rzecz najbardziej potrzebującej ludności. Powinny one uznać liczne funkcje pełnione przez organizacje społeczeństwa obywatelskiego i samorządy terytorialne, w tym rolę samorządów terytorialnych jako promotorów terytorialnego podejścia do rozwoju, uwzględniającego procesy decentralizacji, udział, nadzór i rozliczalność. Unia i jej państwa członkowskie powinny promować funkcjonującą przestrzeń i sprzyjające środowisko dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz dalej zwiększać wsparcie na rzecz budowania zdolności organizacji społeczeństwa obywatelskiego i władz lokalnych, aby wzmocnić ich pozycję w procesie zrównoważonego rozwoju oraz stymulować postępy dialogu politycznego, społecznego i gospodarczego, w tym za pośrednictwem programów w ramach instrumentów na rzecz społeczeństwa obywatelskiego. [Popr. 37]
(26b) Unia powinna wspierać organizacje społeczeństwa obywatelskiego i promować ich większe strategiczne zaangażowanie we wszystkie zewnętrzne instrumenty i programy, w tym w programy geograficzne i działania szybkiego reagowania określone w niniejszym rozporządzeniu, zgodnie z konkluzjami Rady z 15 października 2012 r. pt. "Korzenie demokracji i zrównoważonego rozwoju: Współpraca Europy ze społeczeństwem obywatelskim w dziedzinie stosunków zewnętrznych". [Popr. 38]
(27) Niniejsze rozporządzenie określa pulę środków finansowych na przedmiotowy instrument, które stanowią główną kwotę odniesienia w rozumieniu pkt 17 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami 33 dla Parlamentu Europejskiego i Rady podczas rocznej procedury budżetowej.
(28) Odzwierciedlając znaczenie przeciwdziałania zmianie klimatu, ochrony środowiska i walki z utratą różnorodności biologicznej zgodnie z zobowiązaniami Unii do wdrożenia porozumienia klimatycznego z Paryża, Konwencji o różnorodności biologicznej oraz celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, rozporządzenie powinno przyczynić się do włączenia działań w dziedzinie klimatu i środowiska do głównego nurtu polityki Unii i do osiągnięcia ogólnego celu w postaci przeznaczania 25 % wydatków Unii na cele klimatyczne i wspierania działań przynoszących jasne i rozpoznawalne dodatkowe korzyści w różnych sektorach. Oczekuje się, że w ramach niniejszego rozporządzenia 25 % 45 % całkowitej puli środków finansowych na działania zostanie przeznaczonych na cele klimatyczne, inwestycje w dziedzinie ekozarządzania, ochrony środowiska, różnorodności biologicznej i przeciwdziałania pustynnieniu, natomiast 30 % tego właśnie przydziału finansowego powinno zostać przeznaczone na łagodzenie zmiany klimatu i dostosowanie się do niej. Podczas wykonywania stosowania niniejszego rozporządzenia zostaną określone właściwe działania, a całkowity wkład z niniejszego rozporządzenia powinien być przedmiotem odpowiednich procesów oceny i przeglądu. Działania Unii w tym obszarze powinny sprzyjać przestrzeganiu postanowień porozumienia paryskiego i konwencji z Rio, i nie powinny przyczyniać się do degradacji środowiska naturalnego ani szkodzić środowisku naturalnym lub klimatowi. Działania i środki przyczyniające się do osiągnięcia celów w dziedzinie klimatu powinny kłaść szczególny nacisk na wsparcie na przystosowanie się do zmiany klimatu w państwach ubogich i bardzo podatnych na zagrożenia, oraz powinny brać pod uwagę powiązanie między klimatem, pokojem, bezpieczeństwem, wzmocnieniem pozycji kobiet i zwalczaniem ubóstwa. Niniejsze rozporządzenie powinno przyczyniać się do zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi i wspierać zrównoważone i bezpieczne górnictwo, zarządzanie lasami i rolnictwo. [Popr. 39]
(29) Konieczne jest dalsze pogłębienie współpracy Współpraca z krajami partnerskimi w zakresie migracji z myślą o czerpaniu korzyści z dobrze zarządzanej i legalnej może prowadzić do wzajemnych korzyści z uporządkowanej, bezpiecznej i odpowiedzialnej migracji oraz skutecznym rozwiązaniu do skutecznego rozwiązania problemu nielegalnej migracji i przymusowych wysiedleń. Taka współpraca powinna przyczynić się do ułatwiania bezpiecznych i legalnych dróg migracji i azylu, zapewnienia dostępu do ochrony międzynarodowej, wyeliminowania pierwotnych przyczyn nielegalnej migracji, i przymusowych wysiedleń, kontaktów z diasporami poprawy zarządzania granicami oraz do prowadzenia działań w ramach walki z zajęcia się nielegalną migracją, handlem ludźmi i przemytem nielegalnych imigrantów, a także, w stosownych przypadkach, poprawy w zakresie bezpiecznych, godziwych i zrównoważonych powrotów, readmisji i reintegracji, w sposób uwzględniający specyfikę konfliktu, w oparciu o wzajemną rozliczalność i pełne przestrzeganie zobowiązań w dziedzinie pomocy humanitarnej i praw człowieka na mocy prawa międzynarodowego i prawa Unii. Dlatego nieodłącznym elementem ogólnych zasad niniejszego rozporządzenia powinna być skuteczna współpraca między państwami trzecimi a Unią. W celu zapewnienia, aby pomoc rozwojowa wspierała kraje partnerskie w skuteczniejszym zarządzaniu zwalczaniu ubóstwa i nierówności, promowaniu praw i wolności, jak również przyczynianiu się do uporządkowanego, bezpiecznego i odpowiedzialnego zarządzania migracją, ważna jest wzmocniona spójność pomiędzy polityką migracyjną a polityką współpracy na rzecz rozwoju. Niniejsze rozporządzenie powinno przyczynić się do przyjęcia skoordynowanego, całościowego i usystematyzowanego podejścia do migracji, dzięki maksymalizacji synergii i stosowaniu niezbędnych środków naciskupozytywnemu wpływowi migracji i mobilności na rozwój. [Popr. 40]
(30) Niniejsze rozporządzenie powinno umożliwić Unii reagowanie na wyzwania, potrzeby i możliwości związane z migracją, stanowiąc uzupełnienie polityki migracyjnej i rozwojowej Unii. W tym celu, aby zmaksymalizować wkład migracji w rozwój, i bez uszczerbku dla nowych, pojawiających się wyzwań lub nowych potrzeb oczekuje się przeznaczenia maksymalnie 10 % puli środków finansowych w ramach niniejszego rozporządzenia na potrzeby związane z wyeliminowaniem pierwotnych przyczyn nielegalnej migracji i przymusowego wysiedlenia oraz wsparcie zarządzania migracjamiwzmocnionego zaangażowania na rzecz ułatwienia bezpiecznej, uporządkowanej, legalnej i odpowiedzialnej migracji oraz wdrażania zaplanowanych i odpowiednio zarządzanych polityk migracyjnych, a także wsparcie sprawowania rządów, w tym ochrony praw uchodźców i migrantów, w oparciu o prawo międzynarodowe i unijne, w zakresie celów niniejszego rozporządzenia. Niniejsze rozporządzenie powinno również przyczynić się do rozwiązania problemu drenażu mózgów oraz do wsparcia potrzeb osób wysiedlonych i społeczności przyjmujących, w szczególności poprzez zapewnienie dostępu do podstawowych usług i możliwości utrzymania. [Popr. 41]
(30a) Technologie i usługi informacyjno-komunikacyjne w dowiedziony sposób przyczyniają się do zrównoważonego rozwoju i wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu. Mogą odgrywać kluczową rolę w poprawie życia obywateli nawet najuboższych krajów, szczególnie przez wzmocnienie pozycji kobiet i dziewcząt, wzmacnianie demokratycznych rządów i przejrzystości oraz zwiększanie wydajności i tworzenie miejsc pracy. Wciąż jednak problem stanowią łączność i przystępność, zarówno między regionami, jak i wewnątrz nich, ponieważ występują duże różnice między krajami o wysokich dochodach i tymi o niższych dochodach oraz między miastami i obszarami wiejskimi. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem pomóc Unii w dalszym włączaniu kwestii cyfryzacji do głównego nurtu polityki rozwojowej Unii. [Popr. 42]
(30b) Przyjęta uchwałą Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych 25 września 2015 r. Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 uwypukliła znaczenie promowania pokojowych i integracyjnych społeczeństw zarówno w ramach realizacji celu zrównoważonego rozwoju nr 16, jak i dla osiągnięcia innych efektów polityki rozwojowej. Cel zrównoważonego rozwoju 16.a zawiera konkretny postulat "wzmocnienia właściwych instytucji krajowych, w tym poprzez współpracę międzynarodową, oraz budowania zdolności na wszystkich szczeblach, w szczególności w krajach rozwijających się, na rzecz zapobiegania przemocy oraz zwalczania terroryzmu i przestępczości". [Popr. 43]
(30c) W komunikacie z posiedzenia wysokiego szczebla z dnia 19 lutego 2016 r. Komitet Pomocy Rozwojowej (DAC) Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) zaktualizował wytyczne dotyczące sprawozdawczości z zakresu oficjalnej pomocy rozwojowej w dziedzinie pokoju i bezpieczeństwa. Finansowanie działań podjętych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem stanowi oficjalną pomoc rozwojową, jeżeli spełnia kryteria określone we wspomnianych wytycznych sprawozdawczych lub innych późniejszych wytycznych sprawozdawczych, które Komitet Pomocy Rozwojowej będzie w stanie uzgodnić. [Popr. 44]
(30d) Budowanie zdolności na rzecz rozwoju i bezpieczeństwa służącego rozwojowi powinno stosować się tylko w wyjątkowych przypadkach, gdy celów rozporządzenia nie można osiągnąć za pomocą innych działań w zakresie współpracy na rzecz rozwoju. Wspieranie podmiotów sektora bezpieczeństwa w państwach trzecich, w tym w nadzwyczajnych okolicznościach wojska w kontekście zapobiegania konfliktom, zarządzania kryzysowego lub stabilizacji, ma zasadnicze znaczenie, aby zapewnić odpowiednie warunki dla zwalczania ubóstwa i dla rozwoju. Dobre rządy, skuteczna kontrola demokratyczna i nadzór cywilny nad systemem bezpieczeństwa, w tym wojskowym, a także przestrzeganie praw człowieka i zasad praworządności są zasadniczymi cechami dobrze funkcjonującego państwa w każdym kontekście i należy je propagować przez wspieranie państw trzecich w szerszej reformie sektora bezpieczeństwa. [Popr. 45]
(30e) Niniejsze rozporządzenie powinno opierać się na wnioskach z oceny Komisji, którą zlecono z terminem na czerwiec 2020 r., w tym na zakrojonych na szeroką skalę wielostronnych konsultacjach publicznych, oceniających spójność budowania zdolności na rzecz wsparcia rozwoju i bezpieczeństwa na rzecz rozwoju w ramach powiązania bezpieczeństwa z rozwojem, finansowanego przez Unię i jej państwa członkowskie, ze strategią globalną i z celami zrównoważonego rozwoju ONZ. [Popr. 46]
(30f) Unia powinna również wspierać podejście uwzględniające sytuacje konfliktu oraz aspekt płci we wszystkich działaniach i programach przewidzianych w ramach niniejszego rozporządzenia, aby unikać negatywnych skutków i maksymalizować pozytywne skutki. [Popr. 47]
(31) Do niniejszego rozporządzenia zastosowanie mają horyzontalne przepisy finansowe przyjęte przez Parlament Europejski i Radę na podstawie art. 322 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Przepisy te są ustanowione w rozporządzeniu finansowym i określają w szczególności procedurę ustanawiania i wykonania budżetu w drodze dotacji, zamówień, nagród, wykonania pośredniego, pomocy finansowej, wsparcia budżetowego, funduszy powierniczych, instrumentów finansowych i gwarancji budżetowych oraz przewidują kontrole wykonywania obowiązków przez podmioty upoważnione do działań finansowych. Przepisy przyjęte na podstawie art. 322 TFUE dotyczą również ochrony budżetu Unii w przypadku uogólnionych braków w zakresie praworządności w państwach członkowskich i państwach trzecich, jako że poszanowanie praworządności jest niezbędnym warunkiem wstępnym należytego zarządzania finansami i skuteczności unijnego finansowania.
(32) Rodzaje finansowania oraz metody wykonywania określone w tym rozporządzeniu są wybierane na podstawie ich zdolności do realizacji szczegółowych celów działań i osiągania rezultatów, z uwzględnieniem w szczególności kosztów kontroli, obciążenia administracyjnego oraz przewidywanego ryzyka braku zgodności. Dotyczy to wzięcia pod uwagę korzystania z kwot ryczałtowych, stawek ryczałtowych i kosztów jednostkowych, a także finansowania niepowiązanego z kosztami, o których mowa w art. 125 ust. 1 rozporządzenia finansowegoParlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/10461a ("rozporządzenie finansowe"). Na mocy niniejszego rozporządzenia należy wzmocnić i zwiększyć rolę Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji jako przedsięwzięcia upoważnionego przez instytucje europejskie do wspierania demokracji, społeczeństwa obywatelskiego i praw człowieka na całym świecie. Należy zapewnić Europejskiemu Funduszowi na rzecz Demokracji elastyczność administracyjną i możliwości finansowe do wypłacania dotacji celowych podmiotom społeczeństwa obywatelskiego w państwach objętych polityką sąsiedztwa działającym w zakresie wdrożenia europejskiej polityki sąsiedztwa, szczególnie w odniesieniu do rozwoju demokracji, praw człowieka, wolnych wyborów i rządów prawa. [Popr. 48]
(33) Nowy Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Plus ("EFZR+"), podobnie jak jego poprzednik, EFZR 34 , powinien stanowić zintegrowaną kopertę finansową zapewniającą zdolność finansowania w formie dotacji, gwarancji budżetowych i instrumentów finansowych na całym świecie. EFZR+ powinien wspierać Europejski
(34) EFZR+ powinien mieć na celu wsparcie inwestycji jako środek przyczyniający się do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju przez wspieranie trwałego i sprzyjającego włączeniu społecznemu rozwoju gospodarczego, kulturalnego i społecznego oraz promowanie społecznoekonomicznej odporności w krajach partnerskich, ze szczególnym naciskiem na eliminację ubóstwa, zapobieganie konfliktom oraz wspieranie pokojowych, sprawiedliwych i integracyjnych społeczeństw, zrównoważony wzrostpostęp gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu, przeciwdziałanie zmianie klimatu przez łagodzenie jej i dostosowanie się do niej, przeciwdziałanie degradacji środowiska, tworzenie godziwych miejsc pracy odpowiadających właściwym standardom MOP i możliwości gospodarczych, w szczególności dla kobiet oraz osób młodych i zagrożonych. Należy położyć nacisk na zapewnienie wysokiej jakości integracyjnej i sprawiedliwej edukacji oraz rozwijanie umiejętności i przedsiębiorczości, a-także-sektory społeczno gospodarcze-oraz mikro,-małe-i-średnie przedsiębiorstwa, jak również wyeliminowanie konkretnych społeczno ekonomicznych pierwotnych przyczyn poprzez wzmocnienie struktur edukacyjnych i kulturowych, w tym dla dzieci w nadzwyczajnych sytuacjach humanitarnych i w sytuacjach przymusowych przesiedleń. Powinien on również mieć na celu wspieranie stabilnego środowiska inwestycyjnego, industrializacji, sektorów społeczno-gospodarczych, mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, jak również wzmocnienie demokracji, praworządności i praw człowieka, których brak często stanowi konkretne społecznoekonomiczne pierwotne przyczyny nielegalnej migracji i przymusowych wysiedleń, zgodnie z właściwymi indykatywnymi dokumentami programowymi. Należy zwrócić szczególną uwagę na państwa wskazane jako doświadczające niestabilności lub konfliktu, kraje najsłabiej rozwinięte i głęboko zadłużone kraje ubogie. Szczególny nacisk należy położyć również na poprawę świadczenia podstawowych usług publicznych, bezpieczeństwa żywnościowego oraz na poprawę jakości życia szybko rosnącej populacji miejskiej, w tym poprzez odpowiednie, bezpieczne i przystępne cenowo mieszkania. EFZR+ powinien zachęcać do tworzenia partnerstw między podmiotami komercyjnymi i niekomercyjnymi jako środka umożliwiającego ukierunkowanie inwestycji sektora prywatnego na zrównoważony rozwój i eliminację ubóstwa. Strategiczne zaangażowanie organizacji społeczeństwa obywatelskiego i delegatur Unii w krajach partnerskich powinno być również wspierane na wszystkich etapach cyklu projektu, aby pomóc w znalezieniu rozwiązań dostosowanych do potrzeb w zakresie wspierania rozwoju społeczno-gospodarczego społeczności, tworzenia miejsc pracy i nowych możliwości biznesowych. Inwestycje powinny być oparte na analizie konfliktu, skoncentrować się na pierwotnych przyczynach konfliktów i sytuacji niestabilności, przy jednoczesnym maksymalizowaniu zdolności do krzewienia pokoju i minimalizowaniu ryzyka pogłębiania konfliktów. [Popr. 50]
(35) EFZR+ powinien zwiększać dodatkowość finansowania, eliminować niedoskonałości rynku i nieoptymalne sytuacje w zakresie inwestycji, tworzyć innowacyjne produkty oraz pozyskiwać środki z sektora prywatnego w celu optymalizacji wkładu finansów prywatnych w zrównoważony rozwój na szczeblu lokalnym. Zaangażowanie sektora prywatnego we współpracę Unii z krajami partnerskimi w ramach EFZR+ powinno skutkować wymiernym i dodatkowym wpływem na rozwój, przy pełnym poszanowaniu środowiska, praw społeczności lokalnych i źródeł utrzymania oraz bez zakłócania rynku lokalnego i bez nieuczciwej konkurencji z lokalnymi podmiotami gospodarczymi. Zaangażowanie to powinno być racjonalne pod względem kosztów w oparciu o wzajemną rozliczalność oraz podział ryzyka i kosztów. EFZR+, opierając się na odpowiednich kryteriach rozliczalności i przejrzystości, powinien funkcjonować jako "punkt kompleksowej obsługi" mający na celu odbieranie propozycji finansowania od instytucji finansowych i inwestorów publicznych lub prywatnych oraz zapewnianie szeroko zakrojonego wsparcia finansowego kwalifikującym się inwestycjom. [Popr. 51]
(35a) Gwarancja UE dla niezależnych operacji inwestycyjnych w sektorze publicznym stanowi część EFZR+. Ta gwarancja UE nie jest rozszerzana na niezależne operacje inwestycyjne, które obejmują udzielanie pożyczek sektorowi prywatnemu albo udzielanie pożyczek na rzecz lub na korzyść jednostek państwowych niższego szczebla, które mogą uzyskać dostęp do finansowania jednostek państwowych niższego szczebla bez gwarancji państwowych. Aby pomóc EBI w planowaniu zdolności, minimalna gwarantowana wielkość takich niezależnych operacji inwestycyjnych jest alokowana do EBI. [Popr. 52]
(36) Gwarancja na działania zewnętrzne powinna być ustanowiona w oparciu o istniejącą gwarancję EFZR i Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych. Gwarancja na działania zewnętrzne powinna wspierać operacje w ramach EFZR+ objęte gwarancjami budżetowymi, pomoc makrofinansową i pożyczki na rzecz państw trzecich w oparciu o decyzję Rady 77/270/Euratom 35 . Operacje te powinny być wspierane przy pomocy środków przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu oraz środków przewidzianych w rozporządzeniu (UE) nr .../... 36 (IPA III) i rozporządzeniu (UE) nr .../... (Europejski Instrument na rzecz Bezpieczeństwa Jądrowego), które powinny również obejmować odpowiednio tworzenie rezerw i zobowiązania wynikające z pożyczek udzielanych w ramach pomocy makrofinansowej oraz pożyczek udzielanych krajom trzecim, o których mowa w art. 10 ust. 2 rozporządzenia dotyczącego Europejskiego Instrumentu na rzecz Bezpieczeństwa Jądrowego. W przypadku finansowania operacji w ramach EFZR+ należy traktować priorytetowo te operacje, które mają duży wpływ na tworzenie godnych miejsc pracy i źródeł utrzymania oraz których współczynnik opłacalności zwiększa trwałość inwestycji i które zapewniają najwyższe gwarancje trwałości oraz długoterminowego wpływu na rozwój w ramach odpowiedzialności lokalnej. Działaniom wspieranym z gwarancji na działania zewnętrzne powinna towarzyszyć dogłębna ocena ex ante dotycząca aspektów środowiskowych, finansowych i społecznych, w tym wpływu na prawa człowieka i źródła utrzymania dotkniętych społeczności oraz wpływu na nierówności, jak też wskazanie sposobu postępowania w odniesieniu do nichw stosownych przypadkach i zgodnie z wymogami lepszego stanowienia prawa oraz z uwzględnieniem zasady dobrowolnie i uprzednio wyrażonej zgody dotkniętych społeczności w przypadku inwestycji związanych z ziemią. Gwarancja na działania zewnętrzne nie powinna być wykorzystywana do świadczenia podstawowych usług publicznych, co leży w gestii rządu. Oceny wpływu ex ante powinny również służyć pomiarowi wpływu operacji EFZR+ na rozwój. [Popr. 53]
(37) W celu zapewnienia elastyczności, zwiększenia atrakcyjności dla sektora prywatnego, wspierania uczciwej konkurencji oraz zmaksymalizowania wpływu inwestycji, należy przewidzieć odstępstwo od przepisów dotyczących metod wykonywania budżetu Unii określonych w rozporządzeniu finansowym, w odniesieniu do kwalifikujących się partnerów. Takimi kwalifikującymi się partnerami mogłyby być również podmioty, którym nie powierza się realizacji partnerstwa publiczno-prywatnego, oraz podmioty prawa prywatnego kraju partnerskiego. [Popr. 54]
(38) W celu zwiększenia wpływu gwarancji na działania zewnętrzne państwa członkowskie i umawiające się strony Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu powinny mieć możliwość wnoszenia wkładu w formie środków pieniężnych lub gwarancji. Wkład w formie gwarancji nie powinien przekraczać 50 % kwoty operacji gwarantowanych przez Unię. Nie należy tworzyć rezerw w odniesieniu do zobowiązań finansowych powstałych w wyniku tej gwarancji, a bufor płynnościowy powinien być zapewniony przez wspólny fundusz rezerw.
(39) Działania zewnętrzne są często realizowane stosowane w bardzo zmiennym środowisku wymagającym ciągłego i szybkiego dostosowywania do zmieniających się potrzeb partnerów UE oraz do globalnych wyzwań w dziedzinie praw człowieka i podstawowych wolności, demokracji i dobrych rządów, bezpieczeństwa i stabilności, zmiany klimatu i ochrony środowiska, oceanów, a także kryzysu migracyjnego i jego migracji, w tym jej pierwotnych przyczyn, takich jak ubóstwo i nierówności, oraz wpływu - szczególnie na kraje rozwijające się - coraz większej liczby osób wysiedlonych. Pogodzenie zasady przewidywalności z potrzebą szybkiego reagowania na nowe potrzeby w konsekwencji oznacza dostosowanie realizacji finansowej finansowego zastosowania programów. Aby zwiększyć zdolność UE do reagowania na nieprzewidziane potrzeby nieuwzględnione w programach i dokumentach programowych, a także w oparciu o pozytywne doświadczenia związane z Europejskim Funduszem Rozwoju (EFR), uprzednio zdefiniowana rezerwa na nowe wyzwania i priorytety powinna pozostać nieprzydzielona. Powinna ona być uruchamiana, w należycie uzasadnionych przypadkach, zgodnie z procedurami ustanowionymi w niniejszym rozporządzeniu. [Popr. 55]
(40) Dlatego też, przy poszanowaniu zasady jednoroczności budżetu UE, niniejsze rozporządzenie powinno zachować możliwość zastosowania mechanizmów elastyczności już dopuszczonych na mocy rozporządzenia finansowego w ramach innych polityk, mianowicie w odniesieniu do przeniesień i ponownego zaangażowania funduszy, w celu zapewnienia wydajnego wykorzystania funduszy unijnych zarówno na rzecz obywateli Unii, jak i krajów partnerskich, i maksymalnego zwiększenia w ten sposób puli funduszy unijnych dostępnych na potrzeby interwencji w ramach działań zewnętrznych Unii.
(41) Zgodnie z art. 83 decyzji Rady .../... (kraje i terytoria zamorskie), osoby i podmioty z siedzibą w krajach i terytoriach zamorskich (KTZ) powinny spełniać kryteria kwalifikowalności do finansowania w ramach niniejszego rozporządzenia, z zastrzeżeniem jego zasad i celów oraz ewentualnych uzgodnień mających zastosowanie do państwa członkowskiego, z którym dany kraj lub terytorium zamorskie są powiązane. Należy ponadto pobudzać współpracę między krajami partnerskimi oraz krajami i terytoriami zamorskimi jak również regionami najbardziej oddalonymi Unii w obszarach wspólnego zainteresowania zgodnie z art. 349 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
(42) Aby zwiększać demokratyczną odpowiedzialność krajów partnerskich za swój rozwój oraz podnosić trwałość pomocy zewnętrznej, Unia powinna, w stosownych przypadkach, propagować wykorzystanie instytucji, zasobów, wiedzy eksperckiej, systemów i procedur krajów partnerskich we wszystkich aspektach cyklu projektu dotyczącego współpracy, zapewniając jednocześnie lokalne zasoby i wiedzę ekspercką oraz pełne zaangażowanie lokalnych rządów i społeczeństwa obywatelskiego. Unia powinna również zapewniać urzędnikom samorządów terytorialnych i organizacjom społeczeństwa obywatelskiego programy szkoleniowe na temat sposobów stosowania finansowania unijnego, by pomóc im zwiększyć kwalifikowalność i wydajność ich projektów. Programy te powinny być przeprowadzane w odnośnych krajach i dostępne w języku danego kraju jako uzupełnienie utworzonych również programów nauczania na odległość, aby zagwarantować ukierunkowane szkolenia odpowiadające potrzebom tego kraju. [Popr. 56]
(43) Roczne lub wieloletnie plany działania i środki, o których mowa w art. 19, stanowią programy prac na mocy rozporządzenia finansowego. Roczne lub wieloletnie plany działania składają się z zestawu środków zgrupowanych w jednym dokumencie.
(44) Zgodnie z rozporządzeniem finansowym, rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 37 , rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 38 , rozporządzeniem Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 39 i rozporządzeniem Rady (UE) 2017/1939 40 interesy finansowe Unii należy chronić za pomocą skutecznych i proporcjonalnych środków, w tym środków zapobiegania nieprawidłowościom i nadużyciom finansowym, ich wykrywania, korygowania i dochodzenia, a także odzyskiwania środków straconych, nienależnie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych oraz, w stosownych przypadkach, nakładania sankcji administracyjnych. W szczególności, zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 883/2013 i rozporządzeniem (Euratom, WE) nr 2185/96 Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) może prowadzić dochodzenia administracyjne, w tym kontrole na miejscu i inspekcje, w celu ustalenia, czy miały miejsce nadużycie finansowe, korupcja lub jakiekolwiek inne nielegalne działanie, naruszające interesy finansowe Unii. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/1939 Prokuratura Europejska może prowadzić dochodzenia i ścigać nadużycia finansowe i inne przestępstwa naruszające interesy finansowe Unii, jak przewidziano w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 41 . Zgodnie z rozporządzeniem finansowym każda osoba lub podmiot, które otrzymują środki finansowe Unii, w pełni współpracują w celu ochrony interesów finansowych Unii, przyznają konieczne prawa i dostęp Komisji, OLAF-owi i Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu oraz zapewniają, aby wszelkie osoby trzecie uczestniczące w wykonaniu środków finansowych Unii przyznały tym organom równoważne prawa; W tym celu umowy z państwami i terytoriami trzecimi oraz organizacjami międzynarodowymi, a także każda umowa lub porozumienie wynikające z wykonania niniejszego rozporządzenia powinny zawierać przepisy wyraźnie uprawniające Komisję, Trybunał Obrachunkowy i OLAF do prowadzenia takich audytów, weryfikacji na miejscu i inspekcji, zgodnie z odpowiednimi kompetencjami tych organów, i zapewniać, aby wszelkie osoby trzecie uczestniczące w wykonaniu środków finansowych Unii przyznały tym organom równoważne prawa.
(44a) Aby przyczynić się do międzynarodowej walki z oszustwami podatkowymi, uchylaniem się od opodatkowania, korupcją i praniem pieniędzy, wszelkie środki finansowe w ramach niniejszego rozporządzenia należy przekazywać w całkowicie transparentny sposób. Ponadto kwalifikujący się kontrahenci nie powinni wspierać działań prowadzonych w celach niezgodnych z prawem ani uczestniczyć w żadnych operacjach w zakresie finansowania lub inwestycji realizowanych przez podmiot znajdujący się w jurysdykcji niechętnej współpracy lub w raju podatkowym. Kontrahenci powinni wstrzymać się również od unikania opodatkowania lub korzystania z programów agresywnego planowania podatkowego. [Popr. 57]
(45) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania odpowiednich przepisów niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te są wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 42 . [Popr. 58]
(46) W celu uzupełnienia lub innych niż istotne elementów niniejszego rozporządzenia uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 TFUE należy przekazać Komisji w odniesieniu do określenia strategii Unii, obszarów priorytetowych, szczegółowych celów, oczekiwanych rezultatów, sprecyzowanych wskaźników realizacji celów oraz konkretnego przydziału środków finansowych i form współpracy w odniesieniu do każdego programu geograficznego i tematycznego, a także w odniesieniu do planów działania i środków, które nie opierają się na dokumentach programowych ustanawiających ramy operacyjne w zakresie praw człowieka i ramy zarządzania ryzykiem, decydujących o potrzebach nieuwzględnionych w programach lub dokumentach programowych, decydujących o zawieszeniu pomocy, ustanawiających ramy podejścia opartego na wynikach, określających wskaźniki tworzenia rezerw, ustanawiających ramy monitorowania i oceny oraz rozszerzających zakres działań na państwa i terytoria nieobjęte przepisami niniejszego rozporządzenia. W celu zmiany niektórych innych niż istotne elementów niniejszego rozporządzenia, uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej TFUE należy przekazać Komisji w odniesieniu do wskaźników tworzenia rezerw określonych w art. 26 ust. 3, obszarów objętych współpracą i interwencją wymienionych w załączniku II, III i IV, obszarów priorytetowych operacji w ramach EFZR+ oraz okien inwestycyjnych wymienionych w załączniku V, zarządzania EFZR+ określonego w załączniku VI oraz a także wskaźników realizacji celów określonych wymienionych w załączniku VII, jeżeli uznaje się to za konieczne, oraz w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia przepisami dotyczącymi ustanowienia ram monitorowania i oceny. [Popr. 59]
(47) Zgodnie z ust. 22 i 23 Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. 43 konieczne jest dokonanie oceny tego programu w oparciu o informacje zebrane przy wykorzystaniu określonych wymogów dotyczących monitowania, przy czym należy unikać nadmiernej regulacji i obciążeń administracyjnych, zwłaszcza względem państw członkowskich. W stosownych przypadkach wymogi takie mogą powinny obejmować wymierne wskaźniki służące jako podstawa do przeprowadzenia oceny skutków programu. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertówz odpowiednimi zainteresowanymi stronami takimi jak społeczeństwo obywatelskie i eksperci, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. W szczególności, aby zapewnić udział na równych zasadach Parlamentu Europejskiego i Rady w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych. [Popr. 60]
(48) Odesłania do instrumentów unijnych w art. 9 decyzji Rady 2010/427/UE 44 , które zastępuje się niniejszym rozporządzeniem, powinny być rozumiane jako odesłania do Ze względu na szeroki charakter i zakres niniejszego rozporządzenia oraz w celu zapewnienia spójności między zasadami, celami i wydatkami na mocy zarówno niniejszego rozporządzenia, a Komisja powinna zapewnić, aby niniejsze rozporządzenie było wykonane zgodnie z rolą, jaką pełni ESDZ, jak określono w przywołanej decyzji., jak i innych instrumentów finansowania zewnętrznego, takich jak rozporządzenie (UE) .../... (EINS), lub instrumentów, które są nierozerwalnie związane z polityką zewnętrzną, takich jak rozporządzenie (UE) .../... (IPA III), horyzontalna grupa sterująca, w skład której wchodzą wszystkie właściwe służby Komisji i ESDZ, i której przewodniczy wiceprzewodnicząca Komisji / wysoka przedstawiciel Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa lub przedstawiciel tego organu, powinna odpowiadać za sterowanie, koordynację i zarządzanie politykami, programami, celami i działaniami na podstawie niniejszego rozporządzenia w celu zapewnienia spójności, wydajności, przejrzystości i rozliczalności finansowania zewnętrznego Unii. Wiceprzewodnicząca / wysoka przedstawiciel powinna zadbać o ogólną koordynację polityczną działań zewnętrznych Unii. W przypadku wszystkich działań, w tym również działań w ramach szybkiego reagowania i nadzwyczajnych środków pomocowych, a także w całym okresie trwania cyklu programowania, planowania i stosowania instrumentu wysoka przedstawiciel i ESDZ współpracują z właściwymi komisarzami i służbami Komisji wytypowanymi na podstawie charakteru i celów przewidzianego działania, korzystając przy tym z ich wiedzy fachowej. Wszystkie wnioski dotyczące decyzji należy przygotowywać zgodnie z procedurami Komisji i przedkładać jej celem przyjęcia. [Popr. 61]
(48a) Stosowanie niniejszego rozporządzenia powinno, w stosownych przypadkach, stanowić uzupełnienie środków przyjętych przez Unię w dążeniu do realizacji celów wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa w ramach tytułu V rozdział 2 TUE i środków przyjętych w ramach części piątej TFUE oraz powinno być zgodne z tymi środkami. [Popr. 62]
(49) Planowane działania, jak przewidziano poniżej, powinny być ściśle zgodne z warunkami i procedurami określonymi w unijnych środkach ograniczających, [Popr. 63]
(49a) Parlament Europejski powinien być w pełni zaangażowany na etapach projektowania, programowania, monitorowania i oceny instrumentów w celu zagwarantowania kontroli politycznej i demokratycznego nadzoru oraz rozliczalności finansowania Unii w obszarze działań zewnętrznych. Należy wzmocnić dialog między instytucjami, aby zapewnić, by Parlament Europejski był w stanie sprawować kontrolę polityczną podczas stosowania niniejszego rozporządzenia w sposób systematyczny i sprawny, zwiększając tym samym skuteczność i legitymację. [Popr. 64]
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
1 Dz.U. C 45 z 4.2.2019, s. 1.
2 Dz.U. C 110 z 22.3.2019, s. 163.
3 Dz.U. C 86 z 7.3.2019, s. 295.
4 Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 27 marca 2019 r.
5 "Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030" przyjęta podczas szczytu Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie zrównoważonego rozwoju w dniu 25 września 2015 r. (A/RES/70/1).
6 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 233/2014 z dnia 11 marca 2014 r. ustanawiające Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju na lata 2014-2020 (Dz.U. L 77 z 15.3.2014, s. 44).
7 Umowa wewnętrzna między przedstawicielami rządów państw członkowskich Unii Europejskiej, zebranymi w Radzie, w sprawie finansowania pomocy unijnej na podstawie wieloletnich ram finansowych na lata 2014-2020 zgodnie z umową o partnerstwie AKP-UE oraz w sprawie przydzielania pomocy finansowej dla krajów i terytoriów zamorskich, do których stosuje się część czwartą Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. L 210/1 z 6.8.2013).
8 Rozporządzenie Rady (UE) 2015/322 z dnia 2 marca 2015 r. w sprawie realizacji 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju (Dz.U. L 58/1 z 3.3.2015).
9 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 232/2014 z dnia 11 marca 2014 r. ustanawiające Europejski Instrument Sąsiedztwa (Dz.U. L 77 z 15.3.2014, s. 27).
10 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 230/2014 z dnia 11 marca 2014 r. ustanawiające Instrument na rzecz przyczyniania się do Stabilności i Pokoju (Dz.U. L 77 z 15.3.2014, s. 1).
11 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 235/2014 z dnia 11 marca 2014 r. ustanawiające instrument finansowy na rzecz wspierania demokracji i praw człowieka na świecie (Dz.U. L 77 z 15.3.2014, s. 85).
12 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 234/2014 z dnia 11 marca 2014 r. ustanawiające Instrument Partnerstwa na rzecz Współpracy z Państwami Trzecimi (Dz.U. L 77 z 15.3.2014, s. 77).
13 Rozporządzenie Rady (Euratom) nr 237/2014 z dnia 13 grudnia 2013 r. ustanawiające Instrument Współpracy w dziedzinie Bezpieczeństwa Jądrowego (Dz.U. L 77 z 15.3.2014, s. 109).
14 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 236/2014 ustanawiające wspólne zasady i procedury wdrażania unijnych instrumentów na rzecz finansowania działań zewnętrznych (Dz.U. L 77 z 15.3.2014, s. 95).
15 Rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 480/2009 z dnia 25 maja 2009 r. ustanawiające Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych (Dz.U. L 145 z 10.6.2009, s. 10).
16 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1601 z dnia 26 września 2017 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR), gwarancji EFZR i funduszu gwarancyjnego EFZR
17 Podpisane w Nowym Jorku w dniu 22 kwietnia 2016 r.
18 "Program działań z Addis Abeby przyjęty na trzeciej Międzynarodowej Konferencji w sprawie Finansowania Rozwoju" w dniu 16 czerwca 2015 r. i zatwierdzony przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w dniu 27 lipca 2015 r. (A/RES/69/313).
19 "Wspólna wizja, wspólne działanie: silniejsza Europa. Globalna strategia na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej", czerwiec 2016 r.
20 Nowy europejski konsensus w sprawie rozwoju "Nasz świat, nasza godność, nasza przyszłość". Wspólne oświadczenie Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie, Parlamencie Europejskim i Komisji Europejskiej z dnia 8 czerwca 2017 r.
21 "Ramy z Sendai dotyczące ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych" przyjęte w dniu 18 marca 2015 r. i zatwierdzone przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w dniu 3 czerwca 2015 r. (UNGA A/RES/69/283).
22 Wspólny komunikat do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Przegląd Europejskiej polityki sąsiedztwa" z dnia 18 listopada 2015 r.
23 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 978/2012 z dnia 25 października 2012 r. wprowadzające ogólny system preferencji taryfowych i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 732/2008 (Dz.U. L 303 z 31.10.2012, s. 1).
24 COM(2018)0465 Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III).
25 Rozporządzenie Rady (WE) nr 1257/96 z dnia 20 czerwca 1996 r. dotyczące pomocy humanitarnej (Dz.U. L 163 z 2.7.1996, s. 1).
26 COM(2018)0461 Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich z Unią Europejską, w tym stosunków między Unią Europejską, z jednej strony, a Grenlandią i Królestwem Danii, z drugiej strony ("decyzja o stowarzyszeniu zamorskim")
27 COM(2018)0462 Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady ustanawiającego Europejski Instrument na rzecz Bezpieczeństwa Jądrowego uzupełniający Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej na podstawie Traktatu Euratom.
28 C(2018)3800 Wniosek Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa skierowany do Rady dotyczący decyzji Rady ustanawiającej Europejski Instrument na rzecz Pokoju.
29 COM(2018)0367 Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego "Erasmus": unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu oraz uchylającego rozporządzenie (UE) 1288/2013
30 COM(2018)0366 Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego program "Kreatywna Europa" (2021-2027) oraz uchylającego rozporządzenie (UE) nr 1295/2013.
31 Dz.U. L 123 z 12.5.2016, s. 1.
32 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) .../... z dnia ... w sprawie ... (Dz.U. ...).
33 Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1.
34 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1601 z dnia 26 września 2017 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR), gwarancji EFZR i funduszu gwarancyjnego EFZR plan inwestycji zewnętrznych i mieścić w sobie działania łączone i gwarancje budżetowe objęte gwarancją na działania zewnętrzne, w tym te dotyczące ryzyka związanego z niewypłacalnością państwa w związku z operacjami w dziedzinie udzielania pożyczek, uprzednio prowadzone w ramach upoważnienia Europejskiego Banku Inwestycyjnego do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich. Z uwagi na rolę, jaką na mocy Traktatów pełni Europejski Bank Inwestycyjny oraz jego doświadczenie we wspieraniu polityki Unii w ostatnich dekadach, EBI powinien pozostać naturalnym partnerem Komisji w procesie realizacji stosowania działań w ramach gwarancji na działania zewnętrzne. Inne wielostronne banki rozwoju lub krajowe banki rozwoju w UE również dysponują kapitałem i zdolnościami, które mogą wnieść istotną wartość dodaną na rzecz wpływu unijnej polityki rozwoju i dlatego niniejsze rozporządzenie powinno wyraźnie promować udział tych banków w EFZR+. [Popr. 49]
35 Decyzja Rady 77/270/Euratom z dnia 29 marca 1977 r. upoważniająca Komisję do emisji pożyczek w ramach Euratom w celu udziału w finansowaniu elektrowni jądrowych (Dz.U. L 88 z 6.4.1977 s. 9).
36 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) ./. z dnia. w sprawie. (Dz.U. .).
37 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 z dnia 11 września 2013 r. dotyczące dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie Rady (Euratom) nr 1074/1999 (Dz.U. L 248 z 18.9.2013, s. 1).
38 Rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 312 z 23.12.1995, s. 1).
39 Rozporządzenie Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami (Dz.U. L 292 z 15.11.1996, s. 2).
40 Dz.U. L 283 z 31.10.2017, s. 1.
41 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii (Dz.U. L 198 z 28.7.2017, s. 29).
42 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiające przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (Dz.U. L 55 z 28.2.2011, a. 13).
43 Porozumienie międzyinstytucjonalne pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej a Komisją Europejską w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r.; Dz.U. L 123 z 12.5.2016, s. 1-14.
44 Decyzja Rady 2010/427/UE z dnia 26 lipca 2010 r. określająca organizację i zasady funkcjonowania Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (Dz.U. L 201 z 3.8.2010, s. 30).
45 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (Dz.U. L).
46 COM(2018)0374 Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących celu "Europejska współpraca terytorialna" (Interreg) wspieranego w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz instrumentów finansowania zewnętrznego
47 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko (tekst jednolity) (Dz.U. L 26 z 28.1.2012, s. 1).
48 Dyrektywa Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (Dz.U. L 175 z 5.7.1985, s. 40-48).
49 Decyzja Rady .../... z dnia ... w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich z Unią Europejską ...(Dz.U. ...).
50 Dz.U. L 130 z 19.5.2017, s. 1.
