Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 29 listopada 2018 r. w sprawie sprawozdania Komisji za rok 2018 dotyczącego Albanii (2018/2147(INI)).

Sprawozdanie za rok 2018 dotyczące Albanii

P8_TA(2018)0481

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 29 listopada 2018 r. w sprawie sprawozdania Komisji za rok 2018 dotyczącego Albanii (2018/2147(INI))

(2020/C 363/21)

(Dz.U.UE C z dnia 28 października 2020 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając układ o stabilizacji i stowarzyszeniu UE-Albania,

– uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dni 19-20 czerwca 2003 r. oraz agendę z Salonik dla Bałkanów Zachodnich,

– uwzględniając decyzję Rady Europejskiej z dni 26-27 czerwca 2014 r. o przyznaniu Albanii statusu kraju kandydującego do członkostwa w UE,

– uwzględniając decyzję Rady do Spraw Ogólnych z dnia 26 czerwca 2018 r.,

– uwzględniając decyzję Rady Europejskiej z dni 28-29 czerwca 2018 r.,

– uwzględniając zalecenia Wysokiego Komisarza ds. Mniejszości Narodowych Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), dotyczące projektu prawa wtórnego na rzecz ochrony mniejszości narodowych w Albanii,

– uwzględniając deklarację przyjętą na szczycie UE-Bałkany Zachodnie w dniu 17 maja 2018 r. i załączony do niej Program działań priorytetowych z Sofii,

– uwzględniając 9. posiedzenie Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia UE-Albania, które odbyło się w dniu 15 listopada 2017 r.,

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 lutego 2018 r. pt. "Wiarygodna perspektywa rozszerzenia dla Bałkanów Zachodnich oraz zwiększone zaangażowanie UE w tym regionie" (COM(2018)0065),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 17 kwietnia 2018 r. pt. "Komunikat w sprawie polityki rozszerzenia UE w 2018 r." (COM(2018)0450), któremu towarzyszy dokument roboczy służb Komisji pt. "Sprawozdanie za rok 2018 dotyczące Albanii" (SWD(2018)0151),

– uwzględniając zalecenia przyjęte na 12. posiedzeniu Parlamentarnego Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia UE- Albania, które odbyło się w Tiranie w dniach 12-13 lutego 2018 r.,

– uwzględniając wyniki badania z 2017 r. dotyczącego marginalizacji Romów na Bałkanach Zachodnich, wspieranego przez Komisję i przeprowadzonego przez Bank Światowy oraz Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju,

– uwzględniając wspólny dokument roboczy służb pt. "Równość płci i wzmocnienie pozycji kobiet: odmiana losu dziewcząt i kobiet w kontekście stosunków zewnętrznych UE w latach 2016-2020",

– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Albanii,

– uwzględniając art. 52 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0334/2018),

A. mając na uwadze, że proces rozszerzenia UE w dalszym ciągu stanowi strategiczną inwestycją w pokój, demokrację, dobrobyt, bezpieczeństwo i stabilność w Europie;

B. mając na uwadze, że Albania nieprzerwanie czyni postępy w kierunku spełnienia kryteriów politycznych i pięciu priorytetowych warunków rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych oraz konsolidacji demokratycznych instytucji i praktyk;

C. mając na uwadze, że Komisja zaleca otwarcie negocjacji akcesyjnych z Albanią ze względu na należyte postępy, jakie osiągnięto w dążeniu do spełnienia pięciu priorytetowych warunków; mając na uwadze, że negocjacje akcesyjne umożliwią ściślejszą kontrolę ze strony UE oraz zdecydowanie przyspieszają wprowadzanie kolejnych reform oraz konsolidację demokratycznych instytucji i praktyk;

D. mając na uwadze, że w dniu 28 czerwca 2018 r. Rada Europejska zatwierdziła konkluzje Rady z dnia 26 czerwca 2018 r., które wskazują drogę do otwarcia negocjacji akcesyjnych w czerwcu 2019 r.;

E. mając na uwadze, że nadal istnieją wyzwania, którym należy stawić czoła szybko i skutecznie w duchu dialogu i współpracy;

F. mając na uwadze, że konstruktywny dialog między rządem a opozycją w kwestii reform związanych z UE nadal jest warunkiem dalszej realizacji programu reform z korzyścią dla obywateli oraz warunkiem przybliżenia tego kraju do UE;

G. mając na uwadze, że przystąpienie Albanii do UE cieszy się dużym poparciem opinii społecznej w tym kraju;

H. mając na uwadze, że praworządność jest jedną z podstawowych wartości, na których opiera się UE, oraz jest centralnym elementem procesu rozszerzenia oraz procesu stabilizacji i stowarzyszenia. mając na uwadze, że w celu stawienia czoła pozostającym wciąż ważnym wyzwaniom niezbędne są reformy w tej dziedzinie, zwłaszcza jeżeli chodzi o zagwarantowanie niezawisłego, bezstronnego, odpowiedzialnego i skutecznego sądownictwa, a także walkę z korupcją i przestępczością zorganizowaną oraz ochronę praw podstawowych;

I. mając na uwadze, że ochrona wolności wyznania, dziedzictwa kulturowego i praw mniejszości należy do podstawowych wartości Unii Europejskiej;

J. mając na uwadze, że Albania ratyfikowała wszystkie podstawowe konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy, w tym również w szczególności Konwencję dotyczącą wolności związkowej i ochrony praw związkowych z 1948 r. (nr 87) oraz Konwencję dotyczącą stosowania zasad prawa organizowania się i rokowań zbiorowych z 1949 r. (nr 98);

K. mając na uwadze, że każdy kraj objęty procesem rozszerzenia jest oceniany odrębnie na podstawie indywidualnych osiągnięć, a o harmonogramie przystąpienia decyduje tempo i jakość reform;

L. mając na uwadze, że współpraca regionalna i stosunki dobrosąsiedzkie mają zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia przez Albanię postępów w procesie przystąpienia do UE;

1. przyjmuje z zadowoleniem wzmożone wysiłki Albanii w tym względzie, prowadzące do należytych postępów w obszarze wdrażania reform związanych z UE, w szczególności kompleksowej reformy wymiaru sprawiedliwości; wzywa Albanię do ugruntowania przeprowadzonych reform i dalszego przygotowywania się do spełnienia obowiązków wynikających z członkostwa w UE we wszystkich rozdziałach;

2. w pełni popiera zalecenie Komisji dotyczące otwarcia negocjacji akcesyjnych w uznaniu wysiłków w zakresie reform podejmowanych przez Albanię; przyjmuje do wiadomości decyzję Rady o ponownej ocenie sytuacji w czerwcu 2019 r.; wyraża zadowolenie z powodu jasno określonej drogi ku rozpoczęciu rozmów akcesyjnych w 2019 r., a także podkreśla, że w ramach przygotowań rozpoczął się przegląd zgodności prawa krajowego z prawem unijnym; przypomina, że decyzja o rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych będzie zależała od dalszych postępów w procesie reform, apeluje do Rady o obiektywną i uczciwą ocenę postępów osiągniętych przez ten kraj oraz o zwołanie pierwszej konferencji międzyrządowej do końca bieżącego roku, a także zachęca Albanię do utrzymania tempa reform w tym celu; uważa, że otwarcie negocjacji pozytywnie wpłynie na umocnienie demokracji i praworządności, gdyż będzie źródłem dodatkowych bodźców dla procesu reform i wzmocni jego kontrolę;

3. wzywa Komisję do zastosowania wzmocnionego podejścia do negocjowania rozdziału 23 (sądownictwo i prawa podstawowe) i rozdziału 24 (sprawiedliwość, wolność i bezpieczeństwo);

4. przypomina o potrzebie wzmocnienia zdolności parlamentu albańskiego w zakresie nadzoru, w tym w ramach procesu przystąpienia do UE; apeluje o skuteczniejsze wykorzystywanie różnych mechanizmów i instytucji nadzoru, w tym komisji śledczych; z zadowoleniem odnosi się do przyjęcia kodeksu postępowania parlamentu albańskiego, który zwiększy prawomyślność i przejrzystość procesów parlamentarnych oraz zaufanie, jakim darzy tę instytucję opinia publiczna; podkreśla potrzebę mechanizmu egzekwowania, obejmującego również sankcje, aby kodeks był skutecznym narzędziem; podkreśla centralną rolę Komitetu Integracji Europejskiej i odpowiedzialność Krajowej Rady do spraw Integracji Europejskiej jako forum konsultacji w sprawie przygotowań do przystąpienia; apeluje o dalszą współpracę z parlamentem Albanii w ramach realizowanego przez Parlament Europejski programu wsparcia dla parlamentów krajów objętych procesem rozszerzenia w celu zwiększenia jego zdolności do zapewnienia wysokiej jakości stanowionego prawa zgodnego z dorobkiem prawnym UE i do wykonywania uprawnień kontrolnych;

5. podkreśla znaczenie podniesienia poziomu wiedzy opinii publicznej na temat procesu przystępowania do UE oraz roli instytucji albańskich i unijnych zaangażowanych w ten proces;

6. domaga się podjęcia działań ustawodawczych i administracyjnych w celu uwzględnienia zaleceń Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE/ODIHR); podkreśla, że przeprowadzona w odpowiednim czasie i angażująca wszystkie strony reforma ordynacji wyborczej jest potrzebna w celu zwiększenia zaufania opinii publicznej do procesu wyborczego; przypomina o potrzebie zwrócenia należytej uwagi na zarzuty dotyczące nielegalnego i zatajonego finansowania partii politycznych; przyjmuje z zadowoleniem prace Komitetu ad hoc ds. Reformy Ordynacji Wyborczej, utworzonego w parlamencie albańskim, które są związane z niezależnością i odpolitycznieniem administracji wyborczej, z przejrzystością finansowania kampanii, rejestrowaniem wyborców, kupowaniem głosów, stosowaniem nowych technologii głosowania i głosowaniem poza granicami kraju, oraz zwraca się do tego organu o pilne osiągnięcie porozumienia w sprawie koniecznych reform i przyjęcie ich we właściwym czasie przed wyborami lokalnymi w 2019 r.;

7. przyjmuje z zadowoleniem nowelizację albańskiej ustawy o finansowaniu partii politycznych; ponawia apele do krajowych partii politycznych o wywiązanie się z obowiązku zapewnienia, aby sprawcy przestępstw kryminalnych zostali wykluczeni z piastowania stanowisk publicznych we wszystkich działach i na wszystkich szczeblach rządu;

8. przypomina, że konstruktywny dialog polityczny, gotowość do osiągnięcia kompromisu, trwała współpraca ponad podziałami partyjnymi oraz ciągłe niezachwiane zobowiązanie do realizowania i ugruntowywania reform w odniesieniu do wszystkich pięciu priorytetowych warunków mają zasadnicze znaczenie dla wysiłków podejmowanych w celu osiągnięcia postępów w procesie przystępowania do UE, jak i dla prawidłowego funkcjonowania ustroju demokratycznego; z zadowoleniem przyjmuje coraz intensywniejszą współpracę dwustronną i szeroki ogólnopartyjny konsensus, jaki osiągnięto w odniesieniu do pewnych kluczowych reform; zachęca wszystkie siły polityczne do czynienia dalszych wysiłków w celu nawiązania faktycznego dialogu politycznego i konstruktywnej współpracy, wspierając w ten sposób proces reform; ponownie podkreśla swoje niezachwiane przekonanie, że dialog polityczny należy prowadzić w obrębie instytucji demokratycznych; jest poważnie zaniepokojony faktycznym bojkotem prac parlamentarnych przez opozycję po przerwie wakacyjnej w 2018 r.;

9. podkreśla, że reforma sądownictwa jest jednym z podstawowych żądań ze strony obywateli Albanii oraz warunkiem przywrócenia zaufania do rządów prawa, instytucji publicznych i przedstawicieli politycznych; powtarza, że wiarygodność i skuteczność ogólnego procesu reform, w szczególności walki z korupcją i przestępczością zorganizowaną, a także wdrożenia przepisów dotyczących prawa własności, są zależne od procesu weryfikacji oraz ciągłego i zdecydowanego realizowania reformy sądownictwa;

10. przyjmuje z zadowoleniem postępy osiągnięte w obszarze reformy sądownictwa ukierunkowane na zwiększenie niezawisłości, rozliczalności, profesjonalizmu i skuteczności krajowych instytucji sądowych oraz na zwiększenie zaufania obywateli do organów sądowych; ubolewa, że administracja wymiaru sprawiedliwości wciąż jest opieszała i niewydajna; zwraca uwagę, że proces ponownej oceny wszystkich sędziów i prokuratorów przynosi już pierwsze wymierne rezultaty; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że większość priorytetowych spraw została już rozpatrzona; wzywa jednak władze albańskie do dalszego przyspieszenia bezstronnego procesu weryfikacji bez szkody dla jakości czy sprawiedliwości; podkreśla, jak ważne jest, by proces weryfikacji prowadzono zgodnie z najwyższymi międzynarodowymi standardami, a także zachęca Albanię do dalszej zacieśnionej współpracy w ramach międzynarodowej operacji monitorowania; odnotowuje pierwsze przypadki zwolnień i dobrowolnej rezygnacji kandydatów przed ich przesłuchaniem; w związku z tym uważa, że przygotowanie następnego pokolenia sędziów i prokuratorów ma jeszcze większe znaczenie, i wobec tego ubolewa, iż partie polityczne w Albanii nie osiągnęły jeszcze porozumienia co do niezbędnych zmian w ustawie o statusie sędziów i prokuratorów w odniesieniu do zwiększenia skali naboru i szkoleń; zachęca do stałego zapewniania instytucjom weryfikacyjnym odpowiednich zasobów finansowych i ludzkich;

11. wzywa władze albańskie, by jak najszybciej zakończyły proces ustanawiania nowych organów sądowych oraz przywróciły Trybunałowi Konstytucyjnemu i Sądowi Najwyższemu zdolność do funkcjonowania; podkreśla potrzebę wspierania skutecznego funkcjonowania tych instytucji z wykorzystaniem odpowiednich zasobów ludzkich i finansowych;

12. przyjmuje z zadowoleniem ciągłe postępy w dążeniu do ustanowienia bardziej przyjaznej dla obywatela, przejrzystej, profesjonalnej i odpolitycznionej administracji publicznej, w tym na szczeblu lokalnym; wzywa do pełnego wdrożenia zaleceń instytucji nadzoru oraz zaleceń rzecznika praw obywatelskich; odnotowuje także postępy poczynione w zakresie reformy terytorialnej i dalszej konsolidacji nowo utworzonych gmin pod względem administracyjnym i finansowym, a także utworzenia rady konsultacyjnej w celu poprawy koordynacji między rządem na szczeblu centralnym a instytucjami samorządowymi na szczeblu lokalnym; przyjmuje z zadowoleniem ustanowienie lokalnych punktów kontaktowych ds. UE i koordynatorów ds. UE;

13. domaga się dalszego wzmocnienia zdolności administracyjnych instytucji i organów odpowiedzialnych za realizację reform związanych z przystąpieniem, transpozycję prawodawstwa UE do prawa krajowego oraz przygotowania do prowadzenia negocjacji w sprawie przystąpienia do UE;

14. pochwala istotne udoskonalenie ram prawnych i instytucjonalnych w celu zapobiegania korupcji i walki z korupcją w instytucjach publicznych, jako że korupcja jest nadal kwestią budzącą największe obawy; domaga się dodatkowych wysiłków w celu ograniczenia wpływu korupcji na życie codzienne obywateli Albanii, poprawy warunków do inwestycji, a także zagwarantowania bezpieczeństwa prawnego inwestycji; podkreśla, że urzędnikom wysokiego szczebla, w przypadku gdy postawiono im zarzuty, nie przysługuje preferencyjne traktowanie w porównaniu ze zwykłymi obywatelami; apeluje do Albanii o częstsze stosowanie dochodzeń finansowych oraz wykazanie się postępami w zajmowaniu, konfiskacie i odzyskiwaniu mienia pochodzącego z przestępstw związanych z korupcją, a także o przedstawienie wymiernych rezultatów w walce z handlem narkotykami i praniem pieniędzy;

15. przyjmuje z zadowoleniem ostatnie aktualizacje ustawodawstwa krajowego w dziedzinie zwalczania korupcji; podkreśla potrzebę ukończenia tworzenia Krajowego Biura Śledczego, wyspecjalizowanego trybunału i wyspecjalizowanej prokuratury ds. walki z korupcją i przestępczością zorganizowaną; domaga się dalszej poprawy współpracy międzyinstytucjonalnej i wymiany informacji między policją i prokuraturą; z zadowoleniem przyjmuje ponowną ocenę personelu organów ścigania na mocy ustawy o weryfikacji funkcjonariuszy policji;

16. domaga się zwrócenia większej uwagi na korupcję w kręgach politycznych i w sektorze publiczno-prywatnym; wzywa do poprawy wyników w zakresie proaktywnie prowadzonych postępowań przygotowawczych, postępowań karnych i ostatecznych wyroków skazujących w ramach walki z korupcją i przestępczością zorganizowaną, w tym na wysokim szczeblu;

17. z zadowoleniem przyjmuje postępy w walce z korupcją i przestępczością zorganizowaną, zwłaszcza niedawne aresztowania członków grupy przestępczej Bajri, oraz apeluje, by nadal dążono do namacalnych i trwałych rezultatów, w tym w konkretnym obszarze walki z uprawą środków odurzających i handlem nimi poprzez realizację planów działania na rzecz zwalczania upraw konopi; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że albańska policja staje się coraz bardziej aktywna w walce z przestępczością zorganizowaną, i pozytywnie odbiera wzmożone zaangażowanie Albanii w międzynarodową współpracę policyjną - prowadzące do skutecznych operacji przeciwko siatkom przestępczym - w tym w ramach wspólnych grup roboczych z organami państw członkowskich; uważa, że konieczna jest dalsza konsolidacja współpracy między policją, prokuraturą i innymi właściwymi agencjami i organami;

18. wzywa władze albańskie do podjęcia zdecydowanych działań w celu rozbijania siatek przestępczych zaangażowanych w handel ludźmi, bronią palną i środkami odurzającymi oraz do zwiększenia liczby postępowań przygotowawczych i karnych, a także ostatecznych wyroków skazujących, zwłaszcza dla członków wysokiego szczebla zorganizowanych grup przestępczych; podkreśla, że należy zwiększyć wysiłki na rzecz zapobiegania handlowi ludźmi, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci pozbawionych opieki i dzieci będących ofiarami handlu ludźmi, szczególnie wśród dzieci ulicy;

19. ponownie apeluje do władz albańskich, aby skutecznie zapewniały egzekwowanie przepisów dotyczących prawa własności i lepszą ochronę tych praw w skuteczny i przejrzysty sposób, przy jednoczesnym uwzględnieniu ewidencji i zwrotu własności oraz rekompensaty z tytułu własności; wzywa do poczynienia niezbędnych postępów w zakresie cyfryzacji i lokalizacji własności; wzywa władze albańskie do odpowiedniego informowania obywateli o ich prawach i o możliwościach, jakie mają oni w zakresie egzekwowania roszczeń; podkreśla, że skuteczny system w dziedzinie prawa własności ma duże znaczenie dla zagwarantowania rządów prawa i atrakcyjnego otoczenia biznesowego;

20. przyjmuje z zadowoleniem kroki podjęte w celu wzmocnienia i ochrony praw człowieka, praw mniejszości i polityki antydyskryminacyjnej, w tym równego traktowania wszystkich mniejszości; z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie ramowej ustawy o mniejszościach, która zniosła zróżnicowanie między mniejszościami narodowymi i społecznościami etnicznojęzykowymi, a także wprowadziła zasadę samookreślenia, zakaz dyskryminacji oraz prawo do zachowania kultury, tradycji i języka ojczystego; wzywa do jej pełnego wdrożenia w praktyce oraz zachęca Albanię, aby podejmowała dalsze wysiłki poprzez przyjęcie niezbędnych przepisów prawa wtórnego do ustawy ramowej, zgodnie z normami europejskimi oraz przy zaangażowaniu wszystkich zainteresowanych stron w ich opracowanie; domaga się podjęcia środków w celu dalszej poprawy kształcenia, zdrowia, wskaźników zatrudnienia i warunków życia Romów, Egipcjan i innych mniejszości etnicznych;

21. zwraca uwagę na napiętą sytuację po śmierci Konstantinosa Katsifasa, członka greckiej mniejszości narodowej i obywatela o podwójnym obywatelstwie (albańskim i greckim), który został zastrzelony przez albańskie specjalne siły policyjne w Bularat w dniu 28 października 2018 r. podczas ceremonii upamiętniającej żołnierzy greckich poległych w czasie drugiej wojny światowej; wzywa wszystkie strony do powściągliwości i oczekuje od władz albańskich zbadania i wyjaśnienia okoliczności, które doprowadziły do tej śmierci;

22. z zadowoleniem przyjmuje postępy w zwiększaniu udziału kobiet w życiu politycznym i ich reprezentacji w polityce, w szczególności poprzez wprowadzenie parytetu płci, a także równą reprezentację kobiet w nowym rządzie; ponownie wyraża zaniepokojenie dyskryminacją kobiet i brakiem odpowiednich środków na rzecz ochrony kobiet i dziewcząt należących do grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji i grup zmarginalizowanych, takich jak kobiety romskie ¹  lub kobiety niepełnosprawne, wciąż obowiązującymi przepisami dyskryminacyjnymi ze względu na płeć w szeregu ustaw, utrudnionym dostępem kobiet do wymiaru sprawiedliwości, odsetkiem kobiet na nieformalnym rynku pracy, a także dużą liczbą przypadków przemocy domowej wobec kobiet i dziewcząt, zwłaszcza należących do grup szczególnie wrażliwych; wzywa do właściwej reakcji na te zagadnienia i pochwala przyjęcie rezolucji w sprawie walki z przemocą uwarunkowaną płcią oraz ustanowienie podkomisji parlamentarnej ds. równości płci;

23. zauważa z niepokojem, że kobiety żyjące na terenach wiejskich i w odległych rejonach oraz kobiety narodowości romskiej i egipskiej wciąż mają ograniczony dostęp do podstawowej opieki zdrowotnej oraz usług medycznych z zakresu zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, a także są często nieświadome dostępności takich usług; w związku z tym wzywa władze albańskie do zapewnienia lepszych informacji na temat takich usług i zapewnienia, aby były one dostępne po przystępnych cenach i były dobrej jakości;

24. z zadowoleniem przyjmuje wzmocnienie ram prawnych dotyczących praw dziecka przez przyjęcie ustawy o ochronie praw dziecka, kodeksu postępowania karnego w sprawie dzieci oraz agendy na rzecz dzieci 2020; przypomina, że mechanizmy instytucjonalne służące ochronie praw dzieci wymagają dalszego usprawnienia; wzywa władze do wdrożenia przepisów prawa wtórnego w zakresie ochrony praw dzieci i wymiaru sprawiedliwości dla nieletnich oraz wzywa do znacznego podwyższenia środków finansowych na system ochrony dzieci, w szczególności na jednostki ochrony dzieci na szczeblu lokalnym i regionalnym;

25. pochwala atmosferę tolerancji i współpracy, jaka panuje wśród wspólnot religijnych w kraju; wzywa władze albańskie do skutecznej walki z mową nienawiści oraz wykluczeniem i dyskryminacją mniejszości, w tym osób LGBTI; z zadowoleniem przyjmuje niedawno przyjęte przez pięć albańskich gmin plany działania na rzecz równouprawnienia płci, zgodnie z Europejską kartą równości kobiet i mężczyzn w życiu lokalnym;

26. wzywa władze albańskie do zacieśnienia współpracy z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego przez zapewnienie skutecznego uczestnictwa w życiu publicznym i konsultacji w całym procesie decyzyjnym i toczącym się procesie integracji z UE, w tym na szczeblu krajowym i lokalnym, wzmacniając w ten sposób demokrację i zwiększając przejrzystość; zwraca uwagę, że należy dokonać reformy ram prawnych i podatkowych organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz finansowania publicznego dostępnego dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego zajmujących się prawami człowieka, demokracją i praworządnością, w tym organizacji nadzorujących i wspierających oraz małych organizacji lokalnych, ponieważ stabilność finansowa pozostaje istotnym wyzwaniem dla wielu takich organizacji, obecny proces rejestracji charakteryzuje się długotrwałymi procedurami i wysokimi kosztami, a obowiązujący system podatkowy nakłada znaczne obciążenia na organizacje społeczeństwa obywatelskiego i utrudnia zarówno darowizny korporacyjne, jak i indywidualne; przypomina, że upodmiotowione społeczeństwo obywatelskie jest kluczowym elementem dynamicznej demokracji i ma strategiczne znaczenie dla przekształcenia Albanii w państwo członkowskie UE;

27. z zadowoleniem przyjmuje podpisanie umowy o współpracy między rządem albańskim a Międzynarodową Komisją ds. Osób Zaginionych, dzięki której komisja ta będzie mogła przyczynić się do zlokalizowania i identyfikacji osób zaginionych w epoce komunizmu;

28. wzywa władze Albanii do wzmocnienia strategii politycznych na rzecz osób niepełnosprawnych, które wciąż napotykają trudności w dostępie do edukacji, zatrudnienia, opieki zdrowotnej i usług społecznych oraz w uczestnictwie w procesie decyzyjnym;

29. ubolewa nad opóźnieniami w ustanowieniu w Tiranie regionalnego biura ds. współpracy na rzecz młodzieży; wzywa organy do wspierania działań tego biura w elastyczny sposób, który umożliwia jak największej liczbie młodych osób odniesienie korzyści dzięki jego działalności;

30. ponownie zwraca uwagę na decydujące znaczenie profesjonalnych i niezależnych mediów publicznych i prywatnych; odnotowuje częściowe postępy poczynione w zwiększaniu niezależności krajowego organu ds. mediów audiowizualnych i nadawcy publicznego; domaga się działań na rzecz poprawy przejrzystości finansowej zamieszczenia reklam w mediach przez organy państwowe; domaga się także środków mających na celu wzmocnienie ochrony praw pracowniczych i socjalnych dziennikarzy;

31. z zadowoleniem przyjmuje utworzenie albańskiej rady ds. mediów i podkreśla jej rolę w określaniu wysokich standardów etycznych i zawodowych dla dziennikarzy i mediów oraz propagowaniu ich niezależności i wolności; przyjmuje z zadowoleniem zmieniony kodeks etyki dziennikarskiej oraz wytyczne etyczne dla mediów internetowych i wzywa do wzmocnienia tych zasad w celu utrzymania zaufania publicznego, wiarygodności, sprawiedliwości, uczciwości, niezależności i odpowiedzialności;

32. apeluje do władz albańskich o przyspieszenie reform mających na celu zwiększenie konkurencyjności i rozwiązanie problemu gospodarki nieformalnej; podkreśla, że korupcja, uchybienia w zakresie rządów prawa oraz uciążliwe procedury regulacyjne nadal zniechęcają do inwestowania i powstrzymują zrównoważony rozwój Albanii; wzywa do dalszej poprawy otoczenia biznesowego i inwestycyjnego poprzez zapewnienie przewidywalnych ram regulacyjnych i prawnych, pewności prawa, praworządności, egzekwowania praw własności oraz wzmocnionego egzekwowania umów, a także poprzez zdecydowane dążenie do konsolidacji budżetowej i wzmocnienie administracji podatkowej;

33. podkreśla potrzebę zapewnienia pozytywnej konwergencji standardów społecznych w ramach procesu przystąpienia; wyraża zadowolenie z powodu przyjęcia Programu działań priorytetowych z Sofii, a w szczególności ukierunkowania go na rozwój społeczno-gospodarczy i na młodzież; wzywa władze albańskie do ponownego rozważenia roli partnerstw publiczno-prywatnych i ich wpływu na wspólne zasoby i dobra publiczne, takie jak autostrady, służba zdrowia, przyroda i dziedzictwo kulturowe, zgodnie ze zobowiązaniami UNESCO; wzywa Albanię do upublicznienia kryteriów przyznawania pomocy społecznej;

34. obawia się możliwych negatywnych skutków dla zatrudnienia i kształtowania polityki społecznej w następstwie likwidacji albańskiego Ministerstwa Spraw Społecznych wskutek restrukturyzacji rządu; wzywa władze albańskie do zacieśnienia współpracy ze związkami zawodowymi oraz do wzmocnienia dialogu społecznego; wzywa do podjęcia skutecznych środków, aby zająć się wysoką stopą bezrobocia, zwłaszcza wśród osób młodych i kobiet, oraz zapobiegać pracy dzieci; wzywa do dalszej poprawy jakości kształcenia, przy jednoczesnym zagwarantowaniu, że edukacja pozostanie dostępna dla wszystkich obywateli;

35. zauważa z uznaniem, że według urzędu statystycznego Albanii (INSTAT) stopa bezrobocia w tym kraju spadła; podkreśla potrzebę poprawy jakości systemu edukacji, w tym zwiększenia potencjału, aby zapewnić ludziom lepsze umiejętności i wiedzę odpowiadające potrzebom rynku pracy; podkreśla potrzebę wspierania długoterminowego wzrostu poprzez rozwijanie zdolności absorpcji technologii, badań, rozwoju i innowacji;

36. wzywa rząd do modernizacji systemu edukacji, aby budować bardziej integracyjne społeczeństwo, zmniejszać nierówności i dyskryminację oraz umożliwić młodym ludziom zdobywanie lepszych umiejętności i wiedzy;

37. przyjmuje z zadowoleniem zobowiązanie Albanii do wdrożenia programu dotyczącego sieci połączeń w ramach procesu berlińskiego oraz przyjęcie pakietu Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (IPA) na 2018 r., obejmującego strategicznie ważny projekt infrastrukturalny, jakim jest odbudowa portu w Durres, która poprawi połączenia Albanii z Chorwacją i Włochami oraz zapewni dostęp do morskich szlaków transportowych sąsiadom Albanii pozbawionym dostępu do morza - Kosowu i Macedonii; wzywa władze albańskie, by przyspieszyły planowanie i budowę albańskich odcinków sieci transeuropejskich oraz przystąpiły do harmonizacji ram prawnych z dorobkiem prawnym UE; popiera propozycję obniżenia opłat roamingowych w regionie Bałkanów Zachodnich w celu promowania środowiska przyjaznego rynkowi i inwestycjom z myślą o gospodarce cyfrowej; zauważa, że 40 % ludności Albanii mieszka na obszarach wiejskich, ale tylko 1 % ma dostęp do internetu;

38. ponownie podkreśla znaczenie poprawy infrastruktury publicznej w krajach Bałkanów Zachodnich i we współpracy z państwami członkowskimi UE; zaleca władzom przyspieszenie budowy dużych projektów infrastrukturalnych, takich jak linia kolejowa i nowoczesna autostrada między Tiraną a Skopje w ramach korytarza VIII;

39. wyraża głębokie zaniepokojenie niektórymi projektami gospodarczymi, które doprowadziły do szkód środowiskowych na obszarach chronionych, takimi jak duże ośrodki turystyczne i elektrownie wodne na rzece Wjosie i Valbone; zaleca Albanii dokonanie przeglądu strategii w zakresie energii odnawialnej i zmniejszenie zależności od energii wodnej przy wytwarzaniu energii elektrycznej; w związku z tym wzywa władze do zbadania możliwości inwestowania w projekty z zakresu energii odnawialnej innej niż energia wodna; wzywa władze do podniesienia jakości strategicznych ocen oddziaływania na środowisko, ocen oddziaływania na środowisko i konsultacji publicznych na temat takich projektów, z uwzględnieniem poglądów społeczności lokalnych; wzywa Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR) oraz Europejski Bank Inwestycyjny (EBI), aby dokonały przeglądu wsparcia udzielanego projektom elektrowni wodnych w przypadku braku należytej strategicznej oceny ex ante oddziaływania na środowisko i oceny oddziaływania na środowisko; podkreśla, że należy zagwarantować, by projekt gazociągu transadriatyckiego (TAP) był zgodny ze środowiskowymi i społecznymi aspektami dorobku prawnego UE; ponownie wzywa Albanię do wdrożenia odpowiednich środków gospodarki odpadami oraz do dostosowania ustawodawstwa krajowego do dorobku prawnego UE w zakresie ochrony środowiska;

40. wyraża zaniepokojenie faktem, że Albania pozostaje tym krajem Bałkanów Zachodnich, z którego wyjeżdża najwięcej osób nielegalnie wjeżdżających do państw członkowskich, nielegalnie przebywających w państwach członkowskich, a także bezzasadnie ubiegających się o azyl w państwach członkowskich; wzywa do nasilenia środków podejmowanych w ostatnich miesiącach w celu skutecznego rozwiązania problemu nieuzasadnionych wniosków o azyl składanych w UE oraz przyjazdu nieletnich pozbawionych opieki, a także eliminowania podstawowych przyczyn tych zjawisk; zachęca do podejmowania konkretnych działań na rzecz zwiększenia zatrudnienia, zwłaszcza młodych ludzi, a także edukacji, warunków życia i zdrowia; wzywa władze albańskie do ustanowienia systemów wspierających skuteczną reintegrację rodzin i dzieci po ich powrocie do kraju;

41. z zadowoleniem przyjmuje kroki podjęte w celu wypracowania porozumienia o współpracy operacyjnej między Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej a Albanią - pierwszym krajem w regionie, z którym takie porozumienie zostało zawarte - i zachęca do dalszej współpracy na szczeblu operacyjnym;

42. wzywa rząd Albanii, by przestrzegał postanowień art. 3 Europejskiej konwencji o ekstradycji, wydanej przez Radę Europy, oraz art. 19 Karty praw podstawowych UE, a także by nie zezwalał na ekstradycję za przestępstwa polityczne lub w przypadku, gdy dana osoba może zostać poddana torturom lub nieludzkiemu traktowaniu w kraju domagającym się ekstradycji;

43. pochwala sukces Albanii w powstrzymywaniu wypływu zagranicznych bojowników; przyjmuje z zadowoleniem nawiązanie współpracy w regionie w celu zwalczania potencjalnych zagrożeń terrorystycznych; ponownie podkreśla potrzebę podejmowania dalszych działań w celu zahamowania przepływów finansowych ukierunkowanych na finansowanie terroryzmu, wzmocnienia mechanizmów prewencji i monitorowania obejmujących społeczeństwo obywatelskie i wspólnoty religijne, oraz w celu skutecznego zwalczania radykalizacji w internecie; ponownie podkreśla potrzebę dalszej poprawy programów służących reintegracji osób powracających i ich rodzin oraz zapobiegania radykalizacji postaw w więzieniach poprzez wzmocnienie zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego i wspólnot religijnych;

44. apeluje o ściślejszą współpracę między Albanią i UE w kwestiach dotyczących cyberprzestępczości i cyberobrony;

45. przyjmuje z zadowoleniem aktywne uczestnictwo Albanii w procesie berlińskim, inicjatywie dotyczącej "zachodniobałkańskiej szóstki" i innych regionalnych inicjatywach oraz jej wkład we wzmacnianie profilu Rady Współpracy Regionalnej; z zadowoleniem przyjmuje podpisanie w ramach procesu berlińskiego wspólnej deklaracji w sprawie współpracy regionalnej i stosunków dobrosąsiedzkich; przyjmuje z zadowoleniem proaktywną rolę Albanii w promowaniu współpracy regionalnej i dobrosąsiedzkich stosunków z innymi krajami objętymi procesem rozszerzenia oraz z sąsiednimi państwami członkowskimi i podkreśla, że dobre stosunki stanowią zasadniczy element procesu rozszerzenia; z zadowoleniem przyjmuje oficjalne uruchomienie Funduszu na rzecz Bałkanów Zachodnich, który powinien promować wspólne wartości i rozwijać współpracę regionalną między obywatelami, społeczeństwem obywatelskim i instytucjami regionu Bałkanów Zachodnich; z zadowoleniem przyjmuje utworzenie wspólnej albańsko-serbskiej Izby Handlowej w Tiranie i zachęca do wzmocnienia współpracy handlowej i gospodarczej w regionie; z zadowoleniem przyjmuje stałe wysiłki na rzecz zacieśnienia współpracy regionalnej, zwłaszcza w dziedzinie ochrony środowiska naturalnego, jak przedstawiono w trójstronnej inicjatywie adriatyckiej; przypomina, że należy unikać oświadczeń i działań mogących negatywnie wpłynąć na stosunki dobrosąsiedzkie;

46. ponownie wyraża poparcie dla inicjatywy w sprawie utworzenia komisji regionalnej ds. ustalenia faktów dotyczących wszystkich ofiar zbrodni wojennych i innych poważnych przypadków naruszenia praw człowieka popełnionych na terytorium byłej Jugosławii (RECOM); apeluje do rządu albańskiego o objęcie przewodniej roli w ustanowieniu tej komisji; podkreśla znaczenie tego procesu i aktywnego zaangażowania wszystkich regionalnych przywódców politycznych w celu niezwłocznego rozpoczęcia prac; zwraca uwagę na propozycję koalicji na rzecz RECOM dotyczącą planu działania, zawierającego jasne terminy i punkty odniesienia;

47. wyraża szczególne uznanie dla Albanii za niezmienne dostosowywanie się do wszystkich stanowisk i deklaracji UE przedstawianych w kontekście wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa; wzywa Albanię do dostosowania się do wspólnego stanowiska UE w sprawie integralności Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego oraz do wypowiedzenia umowy dwustronnej ze Stanami Zjednoczonymi o niedostarczaniu osób; pochwala aktywny udział Albanii w wojskowych misjach zarządzania kryzysowego w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony, a także jej wkład w misje NATO o strategicznym znaczeniu dla UE;

48. wzywa władze albańskie do jak najskuteczniejszego wykorzystywania środków finansowych UE we wszystkich regionach kraju; wzywa Komisję do zapewnienia rygorystycznej warunkowości dostępu do środków finansowych z IPA oraz do oceny w ramach sprawozdań krajowych skuteczności wsparcia w ramach IPA dla Albanii, w szczególności w zakresie głównych priorytetów i odpowiednich projektów;

49. zwraca uwagę na konstruktywną atmosferę, jaka panowała na 12. posiedzeniu Parlamentarnego Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia UE-Albania, które odbyło się w Tiranie w dniach 12-13 lutego 2018 r.; odnotowuje poprawę współpracy między przedstawicielami większości i opozycji w ramach Parlamentarnego Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia; podkreśla znaczenie nieustannej współpracy międzypartyjnej w zakresie przeprowadzania reform w dążeniu do przystąpienia do UE;

50. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządowi i parlamentowi Albanii.

1 Termin "romski" jest używany jako uogólnienie i obejmuje różne powiązane grupy ludności, zarówno osiadłe, jak i nieosiadłe, m.in. Romów, Aszkali, Egipcjan Bałkańskich itd., które mogą być odrębne pod względem kultury i stylu życia.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2020.363.146
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 29 listopada 2018 r. w sprawie sprawozdania Komisji za rok 2018 dotyczącego Albanii (2018/2147(INI)).
• Data aktu: 29/11/2018
• Data ogłoszenia: 28/10/2020