Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 września 2015 r. w sprawie 30. i 31. sprawozdania rocznego z kontroli stosowania prawa UE (2012-2013) (2014/2253(INI)).

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 września 2015 r. w sprawie 30. i 31. sprawozdania rocznego z kontroli stosowania prawa UE (2012-2013) (2014/2253(INI))

(2017/C 316/28)

(Dz.U.UE C z dnia 22 września 2017 r.)

Parlament Europejski,

-
uwzględniając 30. sprawozdanie roczne z kontroli stosowania prawa UE (2012) (COM(2013)0726),
-
uwzględniając 31. sprawozdanie roczne z kontroli stosowania prawa UE (2013) (COM(2014)0612),
-
uwzględniając sprawozdanie Komisji zatytułowane "Ocena projektu EU Pilot" (COM(2010)0070),
-
uwzględniając sprawozdanie Komisji zatytułowane "Drugie sprawozdanie z oceny projektu EU Pilot" (COM(2011)0930),
-
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 marca 2002 r. w sprawie stosunków ze skarżącym w przedmiocie naruszeń prawa wspólnotowego (COM(2002)0141),
-
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 kwietnia 2012 r. zatytułowany "Aktualizacja zasad postępowania w stosunkach ze skarżącymi w przedmiocie stosowania prawa unijnego" (COM(2012)0154),
-
uwzględniając Porozumienie ramowe w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską 1 ,
-
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie 29. sprawozdania rocznego z kontroli stosowania prawa UE (2011 r.) 2 ,
-
uwzględniając analizę zatytułowaną "Wpływ kryzysu na prawa podstawowe w poszczególnych państwach członkowskich UE - analiza porównawcza" 3 ,
-
uwzględniając pakiet lepszego stanowienia prawa przyjęty przez Komisję dnia 19 maja 2015 r.,
-
uwzględniając art. 52 i art. 132 ust. 2 Regulaminu,
-
uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, Komisji Spraw Konstytucyjnych i Komisji Petycji (A8-0242/2015),
A.
mając na uwadze, że w art. 17 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) określono zasadniczą rolę Komisji jako "strażniczki traktatów";
B.
mając na uwadze, że zgodnie z art. 6 ust. 1 TUE Karta praw podstawowych Unii Europejskiej ma taką samą wartość prawną jak traktaty i obowiązuje instytucje, organy, biura i agencje Unii oraz państwa członkowskie przy stosowaniu przez nie prawa Unii (art. 51 ust. 1 karty);
C.
mając na uwadze, że zgodnie z art. 258 ust. 1 i 2 TFUE Komisja przedstawia państwu członkowskiemu uzasadnioną opinię, jeżeli uzna, że uchybiło ono jednemu ze zobowiązań na mocy traktatów, i może skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości, jeżeli to państwo członkowskie nie dostosowuje się do uzasadnionej opinii w terminie określonym przez Komisję;
D.
mając na uwadze, że Porozumienie ramowe w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską przewiduje wymianę informacji dotyczących wszystkich postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wszczętych na podstawie wezwań do usunięcia uchybienia, ale nie dotyczy nieformalnej procedury EU Pilot, która poprzedza wszczęcie postępowania w sprawie uchybienia;
E.
mając na uwadze, że w art. 41 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej prawo do dobrej administracji definiuje się jako prawo każdej osoby do bezstronnego i sprawiedliwego rozpatrzenia jej sprawy w rozsądnym terminie przez instytucje, a zgodnie z art. 298 TFUE instytucje, organy, biura i agencje Unii, wykonując swoje zadania, korzystają ze wsparcia otwartej, efektywnej i niezależnej administracji europejskiej;
F.
mając na uwadze, że art. 51 Karty praw podstawowych UE ogranicza obowiązek stosowania się przez państwa członkowskie do postanowień karty wyłącznie w zakresie, w jakim stosują one prawo UE, ale nie przewiduje takiego ograniczenia zobowiązań nałożonych na mocy karty na instytucje, organy, biura czy agencje UE;
G.
mając na uwadze, że w kontekście niedawnego kryzysu finansowego państwa członkowskie musiały podjąć środki podważające prawo pierwotne UE, zwłaszcza przepisy dotyczące ochrony praw społecznych i gospodarczych;
1.
zwraca uwagę, że zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną Parlamentu Europejskiego, Rady oraz Komisji z dnia 27 października 2011 r. dotyczącą dokumentów wyjaśniających Komisja przesłała obu prawodawcom sprawozdanie z wdrożenia deklaracji;
2.
z zadowoleniem przyjmuje 30. i 31. sprawozdanie Komisji ze stosowania prawa UE i zauważa, że zgodnie z tymi sprawozdaniami czterema obszarami, w których głównie wszczynano przeciw państwom członkowskim postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przy transpozycji w 2012 r., są transport, ochrona zdrowia i konsumentów, ochrona środowiska oraz kwestie związane z rynkiem wewnętrznym i usługami, natomiast w 2013 r. najbardziej problematycznymi obszarami były środowisko, ochrona zdrowia i konsumentów, rynek wewnętrzny i usługi oraz transport; przypomina jednakże, że taka ocena ex post nie zwalnia Komisji z obowiązku monitorowania w skuteczny i terminowy sposób stosowania i wdrażania prawa UE, a także zauważa, że Parament mógłby pomagać w przeglądzie stosowania ustawodawstwa, wykorzystując swoje uprawnienia kontrolne w stosunku do Komisji;
3.
przypomina, że w Unii Europejskiej opartej na zasadzie praworządności oraz pewności i przewidywalności praw obywatele europejscy jako pierwsi muszą, zgodnie z przysługującym im prawem, mieć możliwość dowiadywania się w sposób jasny, przystępny, przejrzysty i w odpowiednim czasie (również za pośrednictwem internetu), czy i jakie przepisy krajowe zostały dostosowane w drodze transpozycji prawa UE oraz jakie organy krajowe są odpowiedzialne za ich właściwe wdrażanie;
4.
zauważa, że obywatele i przedsiębiorstwa oczekują prostych, przewidywalnych i wiarygodnych ram regulacyjnych;
5.
wzywa Komisję, aby przy tworzeniu i ocenie przepisów prawnych zwracała większą uwagę na możliwe obciążenia dla MŚP;
6.
wzywa Komisję i państwa członkowskie do koordynacji działań na wcześniejszym etapie procesu ustawodawczego w celu skuteczniejszego wdrażania przyjętych ostatecznie przepisów;
7.
zauważa, że opóźnienia w transpozycji, nieprawidłowa transpozycja i niewłaściwe stosowanie prawa UE mogą prowadzić do różnic między państwami członkowskimi i naruszać równe warunki działania w UE;
8.
wzywa Komisję do jednakowego traktowania wszystkich państw członkowskich, bez względu na ich wielkość czy datę przystąpienia do UE;
9.
zwraca uwagę, że wdrożenie i transpozycja prawa UE w państwach członkowskich pozostają niespójne; zauważa, że obywatele, którzy chcą żyć, pracować lub prowadzić działalność gospodarczą w innym państwie członkowskim, spotykają się z codzienną rzeczywistością nieustannych trudności spowodowanych niejednolitym wdrażaniem prawa UE do systemów prawnych poszczególnych państw członkowskich;
10.
przypomina, że Komisja jest na mocy art. 17 TUE odpowiedzialna za zagwarantowanie stosowania prawa Unii, w tym Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (art. 6 ust. 1 TUE), której przepisy obowiązują instytucje, organy, biura i agencje Unii oraz państwa członkowskie przy stosowaniu przez nie prawa Unii (art. 51 ust. 1 karty); przypomina, że Komisja ma uprawnienia do wszczynania postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego na mocy art. 258-260 TFUE w celu zagwarantowania poszanowania prawa UE; apeluje jednakże do Komisji o ułatwianie Parlamentowi wypełniania roli współustawodawcy dzięki dostarczaniu mu odpowiednich informacji i zachowaniu odpowiedzialności przed nim;
11.
odnotowuje, że łącznie 731 postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego zamknięto, ponieważ państwa członkowskie, których te postepowania dotyczyły, wykazały zgodność swojego prawa z prawodawstwem UE; podkreśla, że w 2013 r. Trybunał Sprawiedliwości wydał 52 wyroki na mocy art. 258 TFUE, z czego 31 wyroków (59,6 %) zapadło na niekorzyść państw członkowskich; aby umieścić te dane statystyczne w kontekście, przypomina, że do chwili obecnej 3 274 wyroki (87,3 %) wydane przez Trybunał w postępowaniach w sprawie uchybienia zapadły na korzyść Komisji; zwraca się do Komisji o zwrócenie szczególnej uwagi na faktyczne egzekwowanie wszystkich tych wyroków;
12.
wyraża zadowolenie w związku z rosnącym stosowaniem przez Komisję kierowanych do państw członkowskich planów wdrażania dotyczących nowych aktów prawnych UE, gdyż zwiększa to prawdopodobieństwo terminowego i właściwego wdrożenia, zapobiega problemom z transpozycją i stosowaniem aktu, a w konsekwencji ma wpływ na liczbę składanych petycji, które się do niego odnoszą;
13.
przypomina o konieczności koncentrowania się przez Komisję na skutecznym rozwiązywaniu problemów, skutecznym zarządzaniu i skutecznych środkach zapobiegawczych, jednak sugeruje, że Komisja powinna także pomyśleć o nowych sposobach, innych niż oficjalne postępowania w sprawie uchybienia, aby poprawić transpozycję i egzekwowanie prawa UE;
14.
uważa, że ustawodawstwo UE musi być właściwie i niezwłocznie transponowane do porządku prawnego każdego państwa członkowskiego; nalega, by organy państw członkowskich unikały praktyk "nadmiernie rygorystycznego wdrażania", ponieważ często prowadzi to do widocznych rozbieżności w procesie wdrażania na szczeblu państwa członkowskiego, co z kolei osłabia poszanowanie ustawodawstwa Unii Europejskiej, ponieważ obywatele nabierają świadomości występowania wyraźnych różnic w UE; wskazuje na dalszą potrzebę zacieśnienia współpracy między posłami do Parlamentu Europejskiego a komisjami do spraw europejskich w parlamentach narodowych i regionalnych; z zadowoleniem przyjmuje wprowadzoną w traktacie lizbońskim innowację, dzięki której Trybunał Sprawiedliwości na wniosek Komisji będzie mógł nakładać na państwa członkowskie kary za opóźnienia w transpozycji, bez konieczności czekania na drugi wyrok; wzywa instytucje UE (Radę, Komisję, EBC) do przestrzegania prawa pierwotnego UE (traktaty i Karta praw podstawowych) przy tworzeniu aktów prawa wtórnego lub przyjmowaniu strategii w dziedzinach gospodarczych i społecznych, które mają wpływ na prawa człowieka i wspólne dobro;
15.
odnotowuje używanie przez Komisję pojęcia "nadmiernie rygorystyczne wdrażanie", które odnosi się do obowiązków wykraczających poza wymogi UE i oznacza nadmiar norm, wytycznych i procedur nagromadzonych na krajowym, regionalnym i lokalnym szczeblu, kolidując z oczekiwanymi celami polityki; apeluje do Komisji, by jednoznacznie zdefiniowała to pojęcie; podkreśla, że w takiej definicji należy jasno zaznaczyć, iż państwa członkowskie mają prawo do ustanowienia surowszych norm tam, gdzie to konieczne, a jednocześnie uwzględnić duże znaczenie lepszej harmonizacji we wdrażaniu prawa unijnego w dziedzinie ochrony środowiska dla funkcjonowania rynku wewnętrznego;
16.
zauważa, że spadek liczby postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego z powodu opóźnień w transpozycji w 2012 r. w porównaniu z rokiem poprzedzającym był w głównej mierze spowodowany faktem, że w 2012 r. było mniej dyrektyw do transpozycji w porównaniu z poprzednimi latami; przyznaje jednakże, że dane statystyczne za 2013 r. pokazują rzeczywisty spadek liczby postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego z powodu opóźnień w transpozycji, gdyż liczba otwartych postępowań tego rodzaju osiągnęła w 2013 r. poziom najniższy od pięciu lat, co można uznać za pozytywny wynik wprowadzenia do art. 260 ust. 3 TFUE procedury przyspieszonej umożliwiającej nakładanie kar w przypadku braku transpozycji;
17.
zauważa, że spadek liczby postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego z powodu opóźnień w transpozycji w latach 2013, 2012 i ogólnie w ciągu ostatnich pięciu lat można wytłumaczyć częstszym korzystaniem z platformy EU Pilot oraz z innych mechanizmów (w tym SOLVIT 2), a także wprowadzeniem do art. 260 ust. 3 TFUE procedury przyspieszonej umożliwiającej nakładanie kar w przypadku braku transpozycji; podkreśla, że terminowa transpozycja dyrektyw powinna pozostać głównym priorytetem w Komisji, a terminy transpozycji muszą być egzekwowane;
18.
podkreśla, że wzrost liczby nowych spraw EU Pilot dotyczących w szczególności środowiska, podatków, wymiaru sprawiedliwości i unii celnej w badanym okresie oraz spadek liczby wszczynanych postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wskazuje na pozytywne tendencje w państwach członkowskich dotyczące wdrażania prawa UE, dowodząc skuteczności EU Pilot we wczesnym rozwiązywaniu potencjalnych przypadków uchybienia; utrzymuje jednak, że należy poczynić więcej wysiłków w dziedzinie egzekwowania prawa UE, aby zwiększyć jego przejrzystość i kontrolowanie przez skarżących czy zainteresowane strony, i wyraża ubolewanie, że pomimo wielokrotnych apeli Parlament nadal ma niewystarczający dostęp do informacji o procedurze EU Pilot i nierozstrzygniętych sprawach; zauważa konieczność umocnienia statusu prawnego i legitymacji platformy EU Pilot i uważa, że można to osiągnąć tylko poprzez zapewnienie większej przejrzystości oraz większe uczestnictwo skarżących i Parlamentu Europejskiego;
19.
dlatego ponownie wzywa Komisję do zaproponowania wiążących przepisów w formie rozporządzenia na mocy nowej podstawy prawnej, którą jest art. 298 TFUE, aby zagwarantować pełne poszanowanie prawa obywateli do dobrej administracji zgodnie z art. 41 Karty praw podstawowych;
20.
przyznaje, że główna odpowiedzialność za właściwe wdrażanie i stosowanie prawa UE spoczywa na państwach członkowskich, i podkreśla obowiązek przestrzegania przez instytucje unijne prawa pierwotnego UE przy opracowywaniu prawa wtórnego czy też podejmowaniu decyzji dotyczących polityki społecznej, gospodarczej lub innej, wdrażaniu i narzucaniu jej państwom członkowskim, a także kładzie nacisk na ich obowiązek wspomagania wszelkimi dostępnymi środkami państw członkowskich w działaniach na rzecz poszanowania demokratycznych i społecznych wartości oraz transpozycji ustawodawstwa UE w czasach polityki oszczędnościowej i ograniczeń gospodarczych, przypomina, że instytucje UE są związane zasadą pomocniczości oraz prerogatywami państw członkowskich;
21.
wyraża zaniepokojenie, że skutkiem środków oszczędnościowych nałożonych na nadmiernie zadłużone państwa członkowskie UE i włączonych następnie do aktów prawa wtórnego UE przed ich transpozycją do prawa krajowego, w okresie objętym przedmiotowymi dwoma sprawozdaniami rocznymi, a zwłaszcza drastycznych cięć w wydatkach publicznych, było znaczne ograniczenie zdolności administracji państw członkowskich i systemów sądowniczych do wypełniania obowiązków z zakresu prawidłowego wdrażania prawa UE;
22.
uważa, że państwa członkowskie stosujące programy dostosowań gospodarczych powinny nadal być w stanie wypełniać obowiązki z zakresu poszanowania praw społecznych i gospodarczych;
23.
ponownie podkreśla, że instytucje UE, nawet jeśli działają jako członkowie grup międzynarodowych kredytodawców ("trojki"), mają przestrzegać traktatów i Karty praw podstawowych Unii Europejskiej;
24.
podkreśla, że poszanowanie traktatów przez instytucje UE jest sprawą najwyższej wagi; zauważa, że Komisja musi pomagać państwom członkowskim we właściwym wdrażaniu prawa UE, aby zwiększyć poparcie dla UE i wiarę w jej legalność; zachęca Komisję do publikowania zastrzeżeń zgłaszanych przez państwa członkowskie podczas procesu wdrażania; podkreśla, że wsparcie parlamentów narodowych w transpozycji prawodawstwa odgrywa istotną rolę w udoskonaleniu stosowania prawa UE i w związku z tym wzywa do intensywniejszego dialogu z parlamentami narodowymi, w tym w przypadkach, gdy zgłaszane są zastrzeżenia dotyczące pomocniczości; zauważa kluczową rolę regularnych ocen ex post oraz znaczenie zwracania się o opinie parlamentów narodowych w celu odpowiedzi na zastrzeżenia lub złożoność prawodawstwa, która wcześniej mogła być niewidoczna;
25.
zwraca uwagę, że prawo do złożenia petycji do Parlamentu jest jednym z filarów obywatelstwa europejskiego, o czym stanowi art. 44 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej i art. 227 TFUE; podkreśla, że prawo to dostarcza niezbędnych, choć niewystarczających instrumentów do zwiększenia społecznego udziału w procesie podejmowania decyzji w UE, a także odgrywa istotną rolę w identyfikowaniu i ocenie potencjalnych braków i naruszeń przy wdrażaniu prawodawstwa UE przez państwa członkowski oraz w informowaniu o tym instytucji unijnych; w tym kontekście podkreśla kluczową rolę Komisji Petycji jako skutecznego łącznika między obywatelami UE, Parlamentem, Komisją i parlamentami narodowymi;
26.
z zadowoleniem przyjmuje uznanie przez Komisję istotnej roli, jaką odgrywają skarżący, pomagając w wykrywaniu przypadków naruszenia prawa UE;
27.
przypomina, że instytucje europejskie, a w szczególności Komisja i Rada, muszą w pełni stosować prawo UE i unijne orzecznictwo w dziedzinie przejrzystości i dostępu do dokumentów oraz przestrzegać go; w związku z tym wzywa do skutecznego stosowania rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji 4  oraz odnośnych wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej;
28.
podkreśla, że UE powstała jako unia oparta na praworządności i poszanowaniu praw człowieka (art. 2 TUE); ponownie podkreśla, że uważne monitorowanie działań i zaniedbań państw członkowskich i instytucji UE ma zasadnicze znaczenie, a także podkreśla, że liczba petycji kierowanych do Parlamentu i skarg do Komisji dotyczących problemów uznanych za rozwiązane przez Komisję pokazuje, iż obywatele wykazują większe zainteresowanie koniecznością lepszego stosowania prawa UE; apeluje do Komisji o szybsze i bardziej wyraźne reagowanie na informacje od obywateli dotyczące naruszeń prawa UE;
29.
zwraca uwagę na dużą liczbę postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom zamkniętych w 2013 r. przed przekazaniem ich do Trybunału Sprawiedliwości, zauważając, że zaledwie około 6,6 % wszystkich spraw zakończyło się orzeczeniem Trybunału; uznaje zatem, iż istotne jest monitorowanie w dalszym ciągu działań państw członkowskich, z uwzględnieniem faktu, że pewne petycje ciągle dotyczą problemów nadal występujących po zamknięciu sprawy;
30.
z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja przywiązuje coraz większą wagę do petycji jako źródła informacji zarówno o skargach obywateli przeciwko władzom publicznym, w tym UE, jak i potencjalnych naruszeniach prawa UE podczas jego wdrażania w praktyce, o czym świadczy fakt, że w dwóch sprawozdaniach rocznych poświęciła petycjom szczególną uwagę; odnotowuje, że towarzyszył temu odpowiedni wzrost liczby petycji przekazywanych Komisji Europejskiej przez Komisję Petycji z wnioskiem o informacje; wyraża jednak żal z powodu opóźnień w udzielaniu odpowiedzi przez Komisję, gdy w przypadku wielu petycji proszona jest ona o przedstawienie opinii;
31.
zauważa również potrzebę konstruktywnego dialogu z państwami członkowskimi w ramach Komisji Petycji i zwraca się do państw członkowskich, których dotyczą odnośne petycje, o wysyłanie przedstawiciela, który uczestniczyłby w posiedzeniach tej komisji;
32.
wskazuje, że petycje przedstawione przez obywateli UE odnoszą się do naruszeń prawa UE, w szczególności w dziedzinie praw podstawowych, spraw wewnętrznych, wymiaru sprawiedliwości, rynku wewnętrznego, zdrowia, konsumentów, transportu, podatków, rolnictwa, rozwoju obszarów wiejskich i ochrony środowiska; uważa, że petycje świadczą o tym, iż nadal częste i powszechne są przypadki niepełnej transpozycji lub że przepisy nie są właściwie egzekwowane, co w efekcie wiedzie do niewłaściwego stosowania prawa UE; podkreśla, że taka sytuacja wymaga wzmożenia wysiłków ze strony państw członkowskich oraz nieustannego monitorowania przez Komisję; w szczególności podkreśla, że złożono dużo petycji, w których sygnalizowano występowanie zjawiska dyskryminacji wobec osób niepełnosprawnych i przeszkód, jakie napotykają;
33.
zwraca uwagę, że wciąż trudny jest dialog z niektórymi państwami członkowskimi i regionami, które niechętnie odnoszą się do wniosków o dostarczenie dokumentacji lub przedstawienie wyjaśnień;
34.
z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie służb Komisji do usprawnienia wymiany informacji z Komisją Petycji i pragnie ponowić swoje postulaty dotyczące:
a)
poprawy komunikacji między obiema stronami, w szczególności w odniesieniu do wszczynania przez Komisję i przebiegu postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom, w tym procedur w ramach systemu "EU Pilot", aby zagwarantować, że Parlament jest w pełni informowany z myślą o nieustannej poprawie prowadzonych przez niego prac ustawodawczych;
b)
starań, jakie należy podjąć, aby wszelkie istotne informacje dotyczące petycji w odniesieniu do dochodzenia i postępowania w sprawie uchybienia docierały do Komisji Petycji w rozsądnym terminie, co umożliwi tej komisji skuteczniejszą odpowiedź na wnioski obywateli;
c)
uwzględniania przez Komisję sprawozdań Komisji Petycji, w szczególności wniosków i zaleceń w nich zawartych, przy sporządzaniu komunikatów i przygotowywaniu nowelizacji aktów prawnych;
35.
wyraża ubolewanie, że Parlament, który bezpośrednio reprezentuje obywateli europejskich i jest obecnie pełnoprawnym współustawodawcą odgrywającym coraz większą rolę w procedurach składania skarg, w szczególności dzięki pytaniom parlamentarnym lub za pośrednictwem działalności Komisji Petycji, nie dysponuje jeszcze przejrzystymi i przekazywanymi automatycznie na czas informacjami o wdrażaniu prawa UE, pomimo że takie informacje są niezbędne, nie tylko jako sposób poprawy dostępu i pewności prawa dla obywateli europejskich, ale również do wprowadzania zmian mających na celu poprawę przepisów; uważa, że lepsza komunikacja między Parlamentem Europejskim a parlamentami narodowymi mogłaby stanowić pomocny krok w tym zakresie; nawołuje do skuteczniejszej i bardziej wydajnej współpracy między instytucjami UE i oczekuje, że Komisja zastosuje w dobrej wierze klauzulę zawartą w zmienionym porozumieniu ramowym w sprawie stosunków z Parlamentem, w której zobowiązuje się udostępniać "Parlamentowi zwięzłe informacje o wszystkich postępowaniach w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego od momentu wezwania do ich usunięcia, w tym, na wniosek Parlamentu, [...] informacji o zagadnieniach, z którymi wiąże się dane postępowanie w sprawie uchybienia";
36.
zwraca się o opracowanie w ramach właściwych dyrekcji generalnych Parlamentu (DG IPOL, DG EXPO i DG ds. Analiz Parlamentarnych) autonomicznego systemu oceny ex post skutków głównych przepisów europejskich przyjętych przez Parlament w procedurze współdecyzji i zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą, także w formie współpracy z parlamentami narodowymi;
37.
odnotowuje, że Trybunał Sprawiedliwości zaznaczył, iż "szkody spowodowane przez instytucje krajowe [...] mogą prowadzić wyłącznie do odpowiedzialności tych instytucji, a sądy krajowe zachowują wyłączną właściwość w zakresie orzekania o wypłacie zadośćuczynienia za powstałe szkody" 5 ; z tego względu podkreśla, jak ważne jest wzmocnienie środków dochodzenia roszczeń dostępnych na szczeblu krajowym, które umożliwiają skarżącym dochodzenie praw w sposób bardziej bezpośredni i osobisty;
38.
zauważa, że większość skarg składanych przez obywateli w dziedzinie sprawiedliwości dotyczy swobody przemieszczania się i ochrony danych osobowych; powtarza, że prawo do swobodnego przemieszczania się jest jedną z czterech podstawowych swobód unijnych zapisanych w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i gwarantuje się ją wszystkim obywatelom Europy; przypomina, że prawo obywateli UE do swobodnego przemieszczania się, pobytu i pracy w innych państwach członkowskich należy zagwarantować i chronić jako jedną z podstawowych swobód Unii Europejskiej;
39.
podkreśla, że pełna transpozycja i skuteczne wprowadzenie w życie wspólnego europejskiego systemu azylowego jest absolutnym priorytetem; wzywa państwa członkowskie do dołożenia wszelkich starań, aby transpozycja odbywała się prawidłowo, w terminie i w pełnym wymiarze;
40.
zauważa, że w obszarze spraw wewnętrznych w 2012 r. wszczęto 22 postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom, a w 2013 r. - 44; ubolewa nad faktem, że w 2013 r. większość postępowań z powodu opóźnień wszczęto w związku z opóźnioną transpozycją dyrektywy 2011/36/UE w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar; zauważa, że polityka azylowa pozostaje obszarem, którego dotyczy wiele skarg;
41.
zauważa, że w obszarze sprawiedliwości w 2012 r. wszczęto 61 spraw w sprawie uchybienia zobowiązaniom, a w 2013 r. - 67; podkreśla, że większość tych spraw dotyczyła obywatelstwa i swobody przemieszczania się osób; ubolewa nad faktem, że większość postępowań z powodu opóźnień wszczęto w związku z opóźnioną transpozycją dyrektywy 2010/64/UE w sprawie prawa do tłumaczenia ustnego i tłumaczenia pisemnego w postępowaniu karnym; wyraża zaniepokojenie znacznym wzrostem liczby skarg w obszarze sprawiedliwości w 2013 r.;
42.
z zadowoleniem przyjmuje znaczny postęp poczyniony w ciągu ostatnich pięciu lat w zakresie umacniania w UE prawa podejrzanych lub oskarżonych do obrony; podkreśla kluczową rolę terminowej, pełnej i prawidłowej transpozycji wszystkich środków określonych w harmonogramie działań Rady mających na celu umocnienie praw procesowych osób podejrzanych lub oskarżonych w postępowaniu karnym; podkreśla, że środki te mają zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania unijnej współpracy wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych;
43.
podkreśla, że handel ludźmi jest poważnym przestępstwem i stanowi naruszenie praw człowieka i godności ludzkiej, którego Unia nie może tolerować; ubolewa nad faktem, że rośnie liczba ofiar handlu ludźmi do UE i z UE; zaznacza, że mimo odpowiednich ram prawnych prawidłowe wdrożenie przepisów przez państwa członkowskie wciąż wymaga poprawy; podkreśla, że obecna sytuacja na Morzu Śródziemnym zwiększa tylko zagrożenie, jakie stanowi handel ludźmi, i zwraca się do państw członkowskich o zachowanie wyjątkowej surowości wobec osób odpowiedzialnych za takie przestępstwa oraz o możliwie najskuteczniejszą ochronę ofiar;
44.
przypomina, że okres przejściowy przewidziany w Protokole nr 36 do Traktatu z Lizbony wygasł z dniem 1 grudnia 2014 r.; podkreśla, że po wygaśnięciu tego okresu przejściowego musi nastąpić rygorystyczny proces oceny środków dawnego trzeciego filaru i ich wdrożenia do ustawodawstwa krajowym państw członkowskich; zaznacza, że od kwietnia 2015 r. Parlament nie jest informowany o obecnej sytuacji każdego obowiązującego przed Traktatem z Lizbony instrumentu prawnego w dziedzinie współpracy sądowej i policyjnej w każdym państwie członkowskim; wzywa Komisję do przestrzegania zasady lojalnej współpracy i do jak najszybszego udostępnienia Parlamentowi tych informacji;
45.
przypomina, że w konkluzjach Rady Europejskiej z czerwca 2014 r. uznano spójną transpozycję, skuteczne wdrożenie i umocnienie istniejących instrumentów prawnych i środków politycznych za nadrzędny priorytet w obszarze wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości na następne pięć lat; zwraca się do Komisji o położenie większego nacisku na nadzorowanie unijnego ustawodawstwa i zapewnienie jego faktycznego wdrożenia przez państwa członkowskie; uważa, że musi to być priorytetem politycznym z uwagi na często obserwowany znaczny rozdźwięk między polityką przyjętą na szczeblu unijnym a jej wdrożeniem na szczeblu krajowym; zachęca parlamenty narodowe do większego zaangażowania się w debatę europejską i w monitorowanie stosowania prawa unijnego, w szczególności w obszarze spraw wewnętrznych;
46.
podkreśla, że w rezolucji z dnia 11 września 2013 r. w sprawie języków europejskich zagrożonych wymarciem oraz różnorodności językowej w Unii Europejskiej 6  Parlament przypomniał Komisji o konieczności zwrócenia uwagi na to, iż polityka prowadzona w niektórych państwach członkowskich i regionach zagraża przetrwaniu języków używanych w ich obrębie, nawet jeżeli języki te nie są zagrożone w kontekście europejskim, a także wezwał Komisję do przeanalizowania przeszkód administracyjnych i ustawodawczych, z jakimi borykają się projekty związane z językami zagrożonymi w danych niewielkich wspólnotach językowych; w związku z tym wzywa Komisję, by dokonując oceny stosowania prawa UE, brała gruntownie pod uwagę prawa osób należących do mniejszości;
47.
podkreśla, że konieczne jest rozszerzenie dostępu obywateli do informacji i dokumentów dotyczących stosowania prawa UE nie tylko w obszarze wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, lecz także w innych obszarach polityki; wzywa Komisję do określenia najlepszych sposobów osiągnięcia tego celu, wykorzystania istniejących narzędzi komunikacji z myślą o zwiększeniu przejrzystości, a także do zapewnienia właściwego dostępu do informacji i dokumentów dotyczących stosowania prawa UE; wzywa Komisję do zaproponowania prawnie wiążącego instrumentu w ramach procedury administracyjnej dotyczącego rozpatrywania skarg obywateli;
48.
przypomina, że sprawne funkcjonowanie rzeczywistej europejskiej przestrzeni sprawiedliwości opartej na poszanowaniu różnych systemów prawnych i tradycji państw członkowskich ma podstawowe znaczenie dla UE, zaś pełne, prawidłowe i terminowe wdrażanie ustawodawstwa unijnego to wstępny warunek realizacji tego celu;
49.
podkreśla, że poprawa wdrażania jest jednym z priorytetów siódmego unijnego programu działań w zakresie środowiska;
50.
ubolewa nad faktem, że państwa członkowskie nadal często transponują przepisy UE w dziedzinie środowiska i zdrowia z opóźnieniem, nieprawidłowo albo stosują je niewłaściwie; zauważa, że z 31. sprawozdania rocznego Komisji na temat stosowania prawa UE wynika, że w 2013 r. najwięcej postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego dotyczyło środowiska; przypomina, że koszty związane z brakiem realizacji polityki ochrony środowiska - w tym koszty postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego - są wysokie i szacowane na około 50 mld EUR rocznie (COWI i in., 2011); podkreśla ponadto, że realizacja polityki ochrony środowiska mogłaby przynieść wiele korzyści społeczno-gospodarczych, które nie zawsze są ujmowane w ocenach kosztów i korzyści;
51.
wzywa Komisję do wykazywania większej stanowczości w kwestii stosowania przepisów unijnych w dziedzinie ochrony środowiska oraz do przeprowadzenia szybszych i skutecznych dochodzeń w sprawie naruszeń dotyczących zanieczyszczania środowiska;
52.
wzywa Komisję do podjęcia bardziej zdecydowanych działań przeciwko opóźnieniom w transpozycji dyrektyw środowiskowych oraz do częstszego stosowania kar pieniężnych;
53.
wzywa Komisję do przedstawienia nowego wniosku dotyczącego dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sprawach środowiskowych oraz wniosku dotyczącego kontroli środowiskowych, w miarę możliwości bez zwiększania biurokracji i kosztów administracyjnych;
54.
zwraca uwagę na potrzebę utrzymania wysokiego poziomu ochrony środowiska i przestrzega przed kojarzeniem dużej liczby naruszeń z koniecznością uchwalania mniej ambitnych przepisów środowiskowych.
55.
wyraża zaniepokojenie tym, że w swojej polityce komunikacyjnej dotyczącej programu sprawności i wydajności regulacyjnej (REFIT) Komisja wyolbrzymia trudności z wdrażaniem przepisów w dziedzinie środowiska i zdrowia; podkreśla, że programu REFIT nie powinno się wykorzystywać do kwestionowania norm w zakresie środowiska, bezpieczeństwa żywności i zdrowia; uznaje potrzebę wprowadzenia lepszych uregulowań prawnych i jest zdania, że celem uproszczeń regulacyjnych powinno być między innymi rozwiązanie problemów z wdrażaniem; uważa, że wyniki programu REFIT powinny być przedstawiane obywatelom i przedsiębiorstwom w jak najbardziej przystępny sposób;
56.
z zadowoleniem przyjmuje nową praktykę, zgodnie z którą Komisja może w uzasadnionych przypadkach zwrócić się do państw członkowskich o dołączenie dokumentów wyjaśniających, gdy informują Komisję o przyjętych środkach transpozycji; ponawia jednak swój apel o wprowadzenie obowiązkowych tabel korelacji dotyczących transpozycji dyrektyw, które byłyby dostępne we wszystkich językach UE, a także wyraża ubolewanie, że program REFIT został przyjęty jednostronną decyzją Komisji, bez prawdziwego dialogu na forum społeczeństwa i parlamentów;
57.
podkreśla, że w związku z programem REFIT Komisja powinna usprawnić dialog dotyczący sprawności regulacyjnej, prowadzony z obywatelami, państwami członkowskimi, przedsiębiorcami i całym społeczeństwem obywatelskim, aby zapewnić utrzymanie wysokiej jakości oraz społecznych aspektów prawodawstwa UE, jak również dopilnować, żeby postęp w jednej dziedzinie nie odbywał się kosztem innej;
58.
zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.
1 Dz.U. L 304 z 20.11.2010, s. 47.
2 Teksty przyjęte P7_TA(2014)0051
3 Departament Tematyczny C: Prawa Obywatelskie i Sprawy Konstytucyjne dla Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (2015).
4 Rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (Dz.U. L 145 z 31.5.2001, s. 43).
5 Zob. wyrok w sprawie 175/84.
6 Teksty przyjęte P7_TA(2013)0350

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2017.316.246

Rodzaj: Rezolucja
Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 września 2015 r. w sprawie 30. i 31. sprawozdania rocznego z kontroli stosowania prawa UE (2012-2013) (2014/2253(INI)).
Data aktu: 10/09/2015
Data ogłoszenia: 22/09/2017