Konkluzje Rady z dnia 27 listopada 2009 r. w sprawie promowania pokolenia kreatywnego: rozwijanie kreatywności i innowacyjności dzieci i młodzieży dzięki ekspresji kulturowej i dostępowi do kultury(2009/C 301/08)
(Dz.U.UE C z dnia 11 grudnia 2009 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
PRZYPOMINAJĄC o politycznym tle przedmiotowego zagadnienia, przedstawionym w załączniku do niniejszych konkluzji,
ŚWIADOMA, że:
– Unia Europejska i jej obywatele stoją przed długofalowymi wyzwaniami, w szczególności takimi jak:
– potrzeba utrzymania konkurencyjnej pozycji w świecie w sposób zrównoważony i sprzyjający włączeniu społecznemu,
– wpływ starzenia się społeczeństwa oraz stałych przepływów migracyjnych na zatrudnienie i zapewnianie opieki,
– konieczność promowania dialogu międzykulturowego opartego na docenianiu zróżnicowania kulturowego w świecie, który staje się coraz bardziej różnorodny pod tym względem, w którym występuje coraz więcej wzajemnych powiązań i który charakteryzuje się szybkim przepływem informacji, mobilnością ludzi oraz globalizacją rynków,
– konieczność zareagowania na przemianę społeczeństwa w społeczeństwo wiedzy i komunikacji - które charakteryzuje się stałym rozwojem technologii komunikacyjnych oraz szybką wymianą informacji - a także konieczność wyeliminowania przepaści cyfrowej w państwach członkowskich UE i między nimi,
UWAŻA, że:
– udana reakcja na te długofalowe wyzwania wymaga przyjęcia perspektywy długoterminowej, która skupi się na rozwijaniu kreatywności i innowacyjności dzieci i młodzieży i wyposażaniu ich w umiejętności i kompetencje pozwalające na stawienie czoła tym wyzwaniom,
ZAZNACZA, że:
– kreatywność, innowacyjność, zdolności dostosowawcze i rozwinięte umiejętności komunikowania się są coraz bardziej pożądane u pracowników; konieczne jest także wypracowanie takich umiejętności w zakresie przedsiębiorczości, które będą elastyczne i podatne na zmiany,
– dostęp do rozmaitych form ekspresji kulturowej, działań artystycznych i dzieł sztuki oraz kontakt z nimi zapewniane od najmłodszych lat są ważne dla rozwoju osobistego, budowy tożsamości, wysokiej samooceny i indywidualnego poczucia przynależności; dzięki temu dzieci i młodzież nabywają kompetencji międzykulturowych oraz innych umiejętności, które mają znaczenie dla włączania społecznego i które pomagają im stać się aktywnymi obywatelami i zyskać szanse na zatrudnienie w przyszłości,
– uczestnictwo w działaniach kulturalnych, w tym bezpośredni kontakt z artystami, może zwiększyć kreatywność i innowacyjność wszystkich dzieci i młodych ludzi dzięki stymulowaniu kreatywnego myślenia, wyobraźni i autoekspresji,
– promowanie kultury i ekspresji kulturowej w szkołach i innych placówkach edukacyjnych oraz w kontekście uczenia się pozaformalnego - zarówno w formie konkretnych przedmiotów, jak i w ramach atrakcyjnego podejścia do nauki łączącego różne dziedziny wiedzy - przyczynia się do pełnego rozwoju jednostki, podnoszenia motywacji i poziomu wyników w nauce, a także do zwiększania kreatywności i innowacyjności,
– tzw. "pokolenie cyfrowe" w Europie to zarówno twórcy kultury, jak i jej odbiorcy, którzy - jeżeli da im się taką możliwość - będą w pełni potrafili wykorzystać potencjał nowych mediów i technologii cyfrowych,
– wśród dzieci i młodzieży nie wszyscy mają taki sam dostęp do ogólnie pojętej kultury i dziedzictwa kulturowego, a w szczególności do środków pozwalających im tworzyć i poznawać kulturę, a obecne spowolnienie gospodarcze może jeszcze bardziej ograniczać szanse dzieci i młodzieży, jeżeli chodzi o dostęp do kultury,
WYZNACZA, PRZESTRZEGAJĄC ZASADY POMOCNICZOŚCI, SZEŚĆ PRIORYTETÓW W CELU PROMOWANIA KREATYWNEGO POKOLENIA W UNII EUROPEJSKIEJ; SĄ TO:
1) Uwzględnianie aspektu "dzieci i młodzież" w odnośnych kierunkach polityki promujących kulturę
Państwa członkowskie i Komisja powinny:
(i) uwzględniać specyficzne potrzeby dzieci i młodzieży w tym młodych osób zawodowo związanych z kulturą, w obecnych i planowanych kierunkach polityki, programach i działaniach - zwłaszcza w dziedzinie kultury i mediów - zwracając uwagę na inicjatywy służące pobudzaniu kreatywności tych osób;
(ii) dalej rozwijać partnerstwa między sektorem kultury a innymi dziedzinami polityki, w których dąży się do pobudzania innowacyjności (chodzi m.in. o takie dziedziny, jak: edukacja i badania, polityka młodzieżowa, zatrudnienie i sprawy społeczne, przedsiębiorczość, wzrost gospodarczy i zrównoważony rozwój), w pełni wykorzystując w stosownych przypadkach istniejące struktury i programy.
2) Zwiększanie potencjału sektora edukacji w celu lepszego promowania kreatywności poprzez kulturę i ekspresję kulturową
Państwa członkowskie powinny:
(i) promować szerszy dostęp do kultury i form ekspresji kulturowej w ramach kształcenia formalnego i pozaformalnego, w szczególności tworząc ustrukturyzowane i strategiczne partnerstwa na szczeblu instytucjonalnym i politycznym. Należy skoncentrować się na rozwijaniu u dzieci i młodzieży kreatywności i innowacyjności oraz na rozwijaniu kompetencji interkulturowych i innych kompetencji kluczowych dla uczenia się przez całe życie, takich jak świadomość i ekspresja kulturowa;
(ii) stymulować ten proces przez, na przykład, specjalistyczne szkolenie i dalsze kształcenie nauczycieli i innych osób pracujących w sektorze edukacji, kultury i młodzieży. Do powodzenia tego procesu może także przyczynić się stosowanie nowoczesnych narzędzi i metod dydaktycznych, w tym też opartych na technologiach informacyjno-komunikacyjnych, a także wzmożony nacisk w szkołach na takie dziedziny, jak edukacja artystyczna i świadomość kulturowa. Praca z młodzieżą może również obejmować różnorakie zajęcia pozaszkolne służące promowaniu kultury i kreatywności.
3) Zachęcanie instytucji kultury (np. muzeów, bibliotek, galerii, teatrów) do większego uwzględniania dzieci i młodzieży w swojej działalności oraz wspieranie tych instytucji w takich działaniach
Państwa członkowskie powinny:
(i) zachęcać instytucje kultury na wszystkich szczeblach do wysiłków na rzecz większego uwzględniania dzieci i młodzieży w swojej działalności oraz na rzecz ułatwiania dostępu do treści kulturowych stanowiących dobro publiczne, np. dzięki programom cyfryzacji i zajęciom edukacyjnym, w tym dzięki stosowaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych, oraz dzięki rozwiązaniom interaktywnym czynnie angażującym dzieci i młodzież;
państwa członkowskie i Komisja powinny:
(ii) nadal wspierać rozwój europejskiej biblioteki cyfrowej (Europeana) i upowszechniać wymianę doświadczeń między państwami członkowskimi w zakresie polityki cyfryzacji treści kulturowych i publicznego dostępu do nich - zwłaszcza z myślą o dzieciach i młodzieży.
4) Promowanie talentów i kreatywności za pośrednictwem kultury jako element strategii włączania społecznego ukierunkowanych na dzieci i młodzież
Państwa członkowskie i Komisja powinny:
(i) promować wrodzone talenty wszystkich dzieci i młodych ludzi oraz rozwijać kreatywność przez objęcie kultury strategiami i programami włączania społecznego ukierunkowanymi na dzieci i młodzież o mniejszych szansach, w tym na osoby niepełnosprawne.
5) Propagowanie lepszego dostępu do kultury dla wszystkich dzieci i młodych ludzi dzięki stosowaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych.
Państwa członkowskie powinny:
(i) kontynuować działania na rzecz promowania lepszego i niedrogiego dostępu do kultury i form ekspresji kulturowej dzięki stosowaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych. Takie działania powinny objąć wszystkie dzieci i całą młodzież i dać im umiejętność komunikowania się i korzystania z mediów niezbędną do pełnego wykorzystania możliwości oferowanych przez techniki cyfrowe; jednocześnie powinny rozpowszechniać wiedzę o prawach i obowiązkach w zakresie własności intelektualnej i prywatności oraz promować ich rozumienie.
6) Ułatwianie wymiany sprawdzonych rozwiązań i gromadzenie empirycznej wiedzy w tej dziedzinie
Aby propagować kształtowanie polityki w oparciu o dane empiryczne w tej dziedzinie,
państwa członkowskie i Komisja powinny:
(i) popierać i ułatwiać wymianę przykładów sprawdzonych rozwiązań w zakresie wskazanych wyżej priorytetów za pośrednictwem istniejących struktur - a zwłaszcza za pomocą otwartej metody koordynacji - w dziedzinie kultury;
Komisja powinna:
(ii) popierać i ułatwiać partnerskie uczenie się i wymianę sprawdzonych rozwiązań za pośrednictwem istniejących struktur, takich jak platformy społeczeństwa obywatelskiego i wewnętrzne mechanizmy pomiędzy poszczególnymi służbami;
państwa członkowskie powinny:
(iii) namawiać do tworzenia sieci i prowadzenia ocen skuteczniej wspierających podejmowanie merytorycznych decyzji oraz ulepszających przyszłe działania,
WZYWA PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE I KOMISJĘ,
by w ramach własnych kompetencji współpracowały przy realizacji działań przewidzianych w niniejszych konkluzjach w kontekście prowadzonych obecnie prac nad europejską agendą kultury i planem prac w dziedzinie kultury na lata 2008-2010.