Rezolucja Komitetu Regionów przygotowana na posiedzenie Rady Europejskiej na wiosnę 2008 r. "Strategia na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia - Rozwiązywanie "paradoksu lizbońskiego""(2008/C 105/07)
(Dz.U.UE C z dnia 25 kwietnia 2008 r.)
Mając na uwadze, że wiosną 2006 r. Rada Europejska zwróciła się do Komitetu Regionów z wnioskiem o przedstawienie na szczycie w 2008 r. sprawozdania podsumowującego, by wesprzeć partnerstwo na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, ocenić skutki odnowionej strategii lizbońskiej na szczeblu lokalnym i regionalnym oraz opracować perspektywy po 2008 r.
KOMITET REGIONÓW
1. Z zadowoleniem przyjmuje powyższy wniosek, zważywszy, że regiony i miasta w Europie odgrywają znaczącą rolę w realizacji strategii lizbońskiej. W istocie odgrywają one kluczową rolę w dziedzinie innowacji, badań naukowych i edukacji. Są one również źródłem ponad 66 % wszystkich inwestycji publicznych w UE i w coraz większym stopniu koncentrują wydatki w ramach funduszy strukturalnych na celach związanych ze wzrostem gospodarczym i zatrudnieniem.
2. Przypomina, że unijny traktat reformujący przyjęty w Lizbonie dodaje spójność terytorialną jako trzeci cel Unii Europejskiej, obok spójności społecznej i gospodarczej. W rezultacie rozwiązywanie problemów związanych z nierównomiernym rozwojem regionalnym wpływającym na ogólną konkurencyjność gospodarki UE staje się priorytetem, a rola regionów i miast wzrasta bardziej niż kiedykolwiek.
3. Z zadowoleniem przyjmuje strategiczny raport Komisji Europejskiej na temat reform gospodarczych w całej Europie, który zawiera ocenę postępów poszczególnych państw członkowskich wraz z projektami odpowiednich zaleceń odnoszących się do danego kraju, a także propozycję dotyczącą zasadniczego zatwierdzenia zintegrowanych wytycznych oraz dotyczącą nowego wspólnotowego programu lizbońskiego 2008-2010. Przywołany raport strategiczny pokazuje, że strategia lizbońska wykazała do tej pory swoje atuty poprzez określenie ogólnego celu, jakim jest wyższy poziom wzrostu i zatrudnienia w Europie. Zwraca uwagę w tym kontekście na fakt, że powstało wiele ugrupowań współpracy między regionami, które ukierunkowują swoje działania także na cele określone w strategii lizbońskiej. Chodzi m.in. o takie struktury, jak Innovation Alliance - ugrupowanie współpracy około 20 regionów europejskich, które już odnotowały sukcesy na polu innowacji i licznie spełniają kryteria lizbońskie.
4. Podkreśla jednak, że nie wszystkie państwa członkowskie wdrażają programy reform w wymaganym tempie i że wiele pozostaje jeszcze do zrobienia, by pchnąć reformy do przodu.
5. Z zadowoleniem przyjmuje decyzję Rady Europejskiej z 2006 r. o zaangażowaniu KR-u w realizację partnerstwa na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia poprzez przedstawienie sprawozdania z rezultatów odnowionej strategii lizbońskiej na szczeblu lokalnym i regionalnym. Zwraca się do Rady Europejskiej, by na swym posiedzeniu wiosną 2008 r. upoważniła KR do składania regularnego sprawozdania z wdrażania strategii lizbońskiej i monitorowania dalszych związanych z nią działań na szczeblu lokalnym i regionalnym.
6. Uważa, że strategię lizbońską można z powodzeniem realizować jedynie pod warunkiem pełnego zaangażowania władz lokalnych i regionalnych w proces decyzyjny oraz w jej wdrażanie i monitorowanie. Podkreśla swoje zaangażowanie w przyczynianie się do realizacji w terenie strategii na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.
7. Jest głęboko przekonany, że istnieje potrzeba opracowania europejskiej strategii wspierania konkurencyjności Europy również po 2010 roku, opartej na skoordynowanej i kompleksowej polityce reform gospodarczych na rzecz wzrostu i zatrudnienia realizowanej w całej UE, aby umożliwić lepsze rozwiązywanie globalnych wyzwań, z którymi borykają się w coraz większym stopniu władze wszystkich szczebli w Europie.
8. Oferuje swoją pomoc Komisji Europejskiej w zorganizowaniu w całej Europie kampanii uświadamiającej, by zwrócić uwagę na powyższą strategię i zapewnić wsparcie dla niej teraz i w przyszłości.
"Paradoks lizboński" i udział w realizacji agendy lizbońskiej
1. Z zadowoleniem stwierdza, że jedną z głównych zmian w odnowionej strategii lizbońskiej jest koncepcja "działania lokalnego" i zamiar podkreślania znaczenia szczebla lokalnego i regionalnego.
2. Zauważa, że podczas gdy regiony i miasta Europy angażują się w realizację praktycznie wszystkich celów strategii lizbońskiej związanych ze wzrostem gospodarczym i zatrudnieniem, większość z nich ma poczucie, że strategia ta w małym stopniu przyczynia się do osiągania tych celów.
3. Ubolewa nad owym "paradoksem lizbońskim" i przypomina, że większy udział w realizacji agendy na rzecz wzrostu i zatrudnienia, zgodnie z postulatem odnowionej strategii lizbońskiej z 2005 r., można osiągnąć jedynie pod warunkiem, że władze różnych szczebli (na poziomie unijnym, regionalnym i lokalnym) współpracują ze sobą, mając na względzie ten cel.
4. Zatem wzywa do większej współpracy między władzami różnych szczebli zgodnie z zasadą pomocniczości, by umożliwić spójniejszą, skoordynowaną i skuteczną realizację różnych kierunków polityki i zwiększanie "wartości dodanej" płynącej z ogólnoeuropejskiej strategii na rzecz zatrudnienia i wzrostu.
Luka we wdrażaniu strategii - Udział regionów i miast w cyklu zarządzania
5. Przypomina, że władze lokalne i regionalne są bardzo zainteresowane celami lizbońskimi, a wiele z nich dostrzega możliwość zwiększenia swojej roli w procesie wdrożeniowym. Zauważa z ich strony powszechne niezadowolenie ze stopnia zaangażowania w realizację tych celów, co pokazuje, ze pomimo pewnej poprawy, nadal istnieje luka w ich wdrażaniu, z którą należy się zmierzyć w następnym cyklu zarządzania.
6. Postuluje, by doroczne zalecenia Komisji w sprawie monitoringu, które są skierowane do poszczególnych krajów, zawierały systematyczne informacje o zaangażowaniu wszystkich zainteresowanych stron.
7. Ponownie wzywa państwa członkowskie do bardziej systematycznego angażowania władz lokalnych i regionalnych na wszystkich etapach cyklu wdrażania strategii lizbońskiej zgodnie z ich zapisami konstytucyjnymi.
8. Wnosi o udział w grupie roboczej ds. metodologii strategii lizbońskiej w ramach Komitetu Polityki Gospodarczej.
9. Zaleca, by powierzyć Eurostatowi zadanie przedstawienia wszystkich danych statystycznych odnośnie do szczebla regionalnego, co umożliwiłoby sporządzenie i opublikowanie strukturalnego sprawozdania monitorującego w sprawie realizacji celów strategii lizbońskiej.
Polityka spójności wnosi istotny wkład w realizację strategii na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia
10. Widzi w europejskiej polityce spójności ważny instrument umożliwiający regionom i miastom w Europie osiąganie w terenie celów strategii na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Polityka spójności jest najważniejszą polityką dodatkowego wspierania konkurencyjności i zatrudnienia w regionach o opóźnionym rozwoju.
11. Odnotowuje, że wymóg konkretnego asygnowania środków w nowym okresie programowania polityki spójności 2007-2013 wprowadził odpowiednie i istotne zmiany w planowaniu wydatków regionów i miast, które prowadzą głównie do zwiększenia wydatków na innowacje. Uważa ponadto, że asygnowanie środków na konkretne cele przyczynia się do zbliżania strategii lizbońskiej i göteborskiej do kluczowych zadań polityki spójności; wyraża z tego powodu zadowolenie i oczekuje, że po ocenie doświadczeń z obecnego okresu programowania Komisja przedstawi propozycje na temat tego, w jaki sposób polityka spójności może przyczynić się do realizacji strategii lizbońskiej w przyszłości.
12. Podziela pogląd Komisji Europejskiej(1), że nowa "polityka spójności na lata 2007-2013 stworzyła podstawy do bardziej strategicznego podejścia do planowania inwestycyjnego, opartego na strategii lizbońskiej, oraz do głębszego udziału w jej realizacji w terenie poprzez większą decentralizację zarządzania i zwiększenie roli partnerów". Ubolewa jednakże, że Komisja ogranicza się do "ścisłego współdziałania z państwami członkowskimi za pośrednictwem systemów i procesów ustanowionych w celu monitorowania, oceny i dostosowania programów do zmieniających się warunków i priorytetów". Zachęca Komisję do należytego uznania kluczowej roli, którą regiony i miasta mogłyby odgrywać w tym kontekście.
13. Domaga się zatem mechanizmów na rzecz lepszej koordynacji między różnymi szczeblami decyzyjnymi w celu opracowania skutecznej strategii angażującej wszystkie władze zainteresowane osiągnięciem celów lizbońskich na szczeblu regionalnym i lokalnym. Komitet Regionów jest gotów, we współpracy z krajowymi i europejskimi stowarzyszeniami władz lokalnych i regionalnych, wnieść wkład do takiego skoordynowanego podejścia opartego na uczestnictwie.
14. Podkreśla nowe możliwości stworzone przez Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT), które pozwala władzom krajowym, regionalnym i lokalnym rozwijać ściślejszą współpracę terytorialną w celu lepszej, spójniejszej i skuteczniejszej realizacji celów lizbońskich na danym obszarze poprzez opracowanie zarówno konkretnych projektów w regionach przygranicznych, jak i tych realizowanych w ramach współpracy ponadnarodowej i międzyregionalnej.
15. Mając na względzie podstawę prawną spójności terytorialnej, zawartą w nowym traktacie lizbońskim, wnosi, by UE ustanowiła konkretne przepisy i wdrożyła odpowiednie działania, które pozwolą zaspokoić szczególne potrzeby regionów najbardziej oddalonych, wyspiarskich, górskich i przybrzeżnych.
16. Wierzy ponadto, że spodziewany przegląd budżetu UE przyczyni się do zwiększenia świadomości tego, że w kontekście konkretnych potrzeb na szczeblu terytorialnym, sprostanie wyzwaniom, które stoją przed europejskimi regionami i miastami oraz wykorzystanie rysujących się przed nimi możliwości, jest wykonalne jedynie za pośrednictwem wzmocnionej europejskiej polityki spójności po 2013 roku.
17. Przypomina o potrzebie dalszego umożliwiania i ułatwiania horyzontalnej koordynacji między funduszami strukturalnymi i innymi odpowiednimi europejskimi programami finansowania, takimi jak program na rzecz konkurencyjności i innowacji (CIP), VII ramowy program badań (FP7) oraz program uczenia się przez całe życie (LLL), by maksymalnie zwiększyć wartość dodaną finansowania unijnego w celu osiągnięcia celów lizbońskich.
18. Podkreśla, że w warunkach wysokiej konkurencji w XXI wieku należy zapewnić dynamiczny rozwój gospodarczy na wszystkich szczeblach: UE, państw członkowskich oraz regionów lub społeczności, tak by budować stabilne i dostatnie społeczeństwo we wszystkich regionach Europy. Dostrzega, że władze lokalne i regionalne mogą stwarzać warunki zachęcające do wzrostu przedsiębiorczości w swoich regionach. Uważa, że nie da się kształtować przyszłości terytoriów europejskich jedynie na podstawie czysto konkurencyjnej dynamiki.
Przyszłe priorytety polityki rozwoju lokalnego i regionalnego
19. Wzywa UE oraz państwa członkowskie do uwzględnienia priorytetów regionów i miast w swoich programach rozwojowych.
20. Wierzy, że program lizboński jest istotnym bodźcem podnoszenia świadomości na temat agendy na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia oraz wnoszonej przez nią wartości dodanej do kształtowania polityki na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym.
21. Upoważnia swego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji słoweńskiej prezydencji UE oraz Radzie Europejskiej obradującej na wiosennym szczycie w 2008 r., jak również Komisji Europejskiej, Parlamentowi Europejskiemu oraz Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu.
Bruksela, 7 lutego 2008 r.
|
Przewodniczący |
|
Komitetu Regionów |
|
Luc VAN DEN BRANDE |
______
(1) Komunikat "Realizacja strategii lizbońskiej na rzecz wzrostu i zatrudnienia przez państwa członkowskie i regiony za pośrednictwem polityki spójności UE w latach 2007-2013" z 11 listopada 2007 r., str. 11-12, "Konkluzje".
