Opinia Komitetu Regionów w sprawie wniosku dotyczącego zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie mobilności transnarodowej we Wspólnocie w celach edukacji i kształcenia zawodowego: Europejska Karta na rzecz Jakości Mobilności(2006/C 206/07)
(Dz.U.UE C z dnia 29 sierpnia 2006 r.)
KOMITET REGIONÓW,
uwzględniając wniosek dotyczący zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie mobilności transnarodowej we Wspólnocie w celach edukacji i kształcenia zawodowego: Europejska Karta na rzecz Jakości Mobilności (COM(2005) 450 końcowy),
uwzględniając decyzję Rady z dnia 10 października 2005 r. o zasięgnięciu opinii Komitetu w tej sprawie zgodnie z art. 265 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską,
uwzględniając decyzję swego Przewodniczącego z 10 listopada 2005 r. o powierzeniu Komisji ds. Kultury i Edukacji przygotowania opinii w tej sprawie,
uwzględniając opinię Komisji ds. Kultury, Edukacji i Badań Naukowych przyjętą dnia 1 marca 2006 r. (CdR 34/2006 rev.1) (sprawozdawca: Luciano Caveri, Przewodniczący Regionu Autonomicznego Valle d'Aosta (IT/ALDE)),
przyjął na 64. sesji plenarnej w dniach 26-27 kwietnia 2006 r. (posiedzenie z dnia 27 kwietnia) następującą opinię:
1. Uwagi Komitetu Regionów
Komitet Regionów
1.1 przyjmuje do wiadomości, że w strategii lizbońskiej Europa określiła uczenie się przez całe życie jako podstawę rozwoju osobistego i zawodowego. Edukacja i kształcenie nie tylko na etapie przygotowania do zawodu - lecz także na przestrzeni całego życia zawodowego - będą miały decydujące znaczenie dla innowacji technologicznej i konkurencyjności oraz dla stworzenia miejsc pracy i przygotowania do nich pracowników;
1.2 podkreśla, że planowanie i realizacja procesu uczenia się jako aktywnego procesu badań - a nie biernego procesu przyswajania treści - zwiększa jego skuteczność. Programy szkoleniowe dla dorosłych okazują się bardziej skuteczne, jeżeli zmiany z nich wynikające rozwijają zdolności i kompetencje potrzebne w dzisiejszym społeczeństwie, tak by umożliwić uczącym się - zarówno jako jednostkom, jak i jako obywatelom - świadome kierowanie swą karierą i przyszłością zawodową. Udział w programach szkoleniowych nabiera zatem wartości wtedy, gdy jednostka aktywnie planuje swą drogę zawodową i życiową w sposób umożliwiający indywidualny rozwój oraz wniesienie wkładu do rozwoju społeczeństwa;
1.3 podkreśla, że doświadczenia z zakresu edukacji, kształcenia zawodowego i pracy za granicą stanowią szczególny instrument zachęcający do rozważenia indywidualnych procesów i strategii poznawczych, który w czasie próby doprecyzowania i dostosowania kompetencji do odmiennego kontekstu doskonali strategie zarządzania własnymi zasobami intelektualnymi, zwiększa i wzmacnia autonomię oraz umiejętności komunikacyjne;
1.4 stwierdza, że - jeżeli są one odpowiednio przygotowane, ukierunkowane i wspierane -szkolenie i praca za granicą mają wartość edukacyjną wybiegającą znacznie poza zwykłe uwieńczenie kształcenia zawodowego i obejmują o wiele szerszy zakres. Jeżeli istotnie przez kulturę nie rozumiemy jedynie pewnego zakresu wiedzy, lecz całokształt zachowań, wartości i praktycznej wiedzy określonej grupy osób, cóż może w większym stopniu - niż doświadczenie nabyte za granicą - stanowić podstawę budowania prawdziwej kultury Unii Europejskiej?
1.5 przyjmuje do wiadomości, że warunkiem wstępnym międzykulturowego podejścia do innych realiów jest otwartość na wymianę i empatia, jako że uprzywilejowaną dziedziną porównania różnic i uznania złożoności każdej z kultur jest praca i kształcenie. W istocie możliwe jest pokonanie uprzedzeń i stereotypów dzięki wartości przypisywanej pracy i kształceniu, różnorodnym i elastycznym formom organizacji oraz kontaktom interpersonalnym;
1.6 uważa, że udoskonalenie doświadczeń w zakresie mobilności stworzy warunki umożliwiające pełne uznanie roli jednostek w podnoszeniu poziomu wiedzy oraz kwalifikacji w kraju ich pochodzenia i we wnoszeniu nowej wiedzy, bodźców kulturalnych, tradycji oraz języków do kraju ich goszczącego;
1.7 z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji, jako że w ramach przedstawionego tu sposobu myślenia służy on podniesieniu ogólnego poziomu kształcenia w Europie, proponując model, który - w oparciu o uznanie podstawowego znaczenia jednostki - gwarantuje jak najlepsze wykorzystanie i jak największy wpływ możliwości edukacyjnych na osoby indywidualne oraz społeczeństwo;
1.8 podkreśla, że wartość przypisywana przez jednostki doświadczeniu wymiany powinna odpowiadać wartości, jaką kraje pochodzenia i kraje goszczące przypisują tym doświadczeniom, a także całości programów mobilności. Wskazówki zawarte w Europejskiej Karcie na rzecz Jakości Mobilności stanowią zatem warunek wstępny do zapewnienia pozytywnego doświadczenia uczestników zarówno w kraju goszczącym, jak i w kraju pochodzenia po ich powrocie. Model ten może zostać tym lepiej przyjęty, im bardziej doświadczenia mobilności zarządzane i koordynowane będą w kontekście lokalnym i regionalnym;
1.9 uważa, że to właśnie społeczności oraz władze lokalne i regionalne zapewnić mogą dokładne i obszerne informacje, zachęcić osoby indywidualne do korzystania z możliwości pobytu za granicą w celu nauki i połączenia go z ich osobistymi planami rozwoju zawodowego oraz dostosowania rezultatów takiego pobytu i nabytych umiejętności, tak aby mogły zostać spożytkowane w miejscu pracy w kraju pochodzenia. Administracja lokalna może zatem odgrywać bardzo ważną rolę w określeniu jakości i skuteczności programów mobilności;
1.10 zwraca uwagę, że to władze regionalne i lokalne mogą najskuteczniej zagwarantować przeprowadzenie działań podnoszących ogólną świadomość społeczną - w tym szczególnie ludzi młodych - na temat możliwości stworzonych przez mobilność w zakresie rozwoju kulturowego i zawodowego. Mobilność pozwala w istocie na pokonanie nie tylko przeszkód ekonomicznych, lecz także kulturowych, stojących na drodze do pełnego spełnienia się zawodowego jednostki;
1.11 ponadto uważa, że poszczególnym uczestnikom należy zapewnić nie tylko odpowiednie przygotowanie językowe, pedagogiczne i praktyczne, ale także ukierunkowane wsparcie mające na celu opracowanie ich osobistego planu rozwoju kulturalnego i zawodowego. W istocie obecnie - bardziej niż kiedykolwiek wcześniej - programy europejskiej mobilności zawodowej powinny być w pełni ukierunkowane na jednostkę i stanowić środek wykorzystywany w dziedzinie zatrudnienia. W tym celu konieczne będzie dostarczenie osobom powracającym z zagranicy pomocy w dziedzinie dostosowania zdobytych doświadczeń pod kątem umiejętności, które mogą zostać wykorzystane w miejscu pracy, także poprzez wprowadzenie w życie istniejących instrumentów uznawania i promowania wyuczonych umiejętności (na przykład Europass Mobility);
1.12 stwierdza, że oprócz roli w zakresie koordynacji i kontaktu z organami krajów goszczących, ukierunkowanej na ochronę jakości wsparcia logistycznego i edukacyjnego, kluczowe okazuje się również wprowadzenie monitoringu i oceny wpływu wszystkich doświadczeń w dziedzinie mobilności - na społeczeństwo, system edukacyjny i produkcyjny. Z tego punktu widzenia fundamentalne znaczenie zdaje się mieć stworzenie synergii obejmujących przedsiębiorstwa, ośrodki kształcenia, szkoły i uniwersytety, tak by wykorzystywały one we własnym zakresie wiedzę formalną i nieformalną zdobytą przez uczestników;
1.13 podkreśla, że nie należy lekceważyć faktu, iż przy wprowadzaniu w życie Europejskiej Karty na rzecz Jakości Mobilności, między władzami lokalnymi oraz wyspecjalizowanymi służbami różnych państw członkowskich rozwijają się wymiana wiedzy i dialog, które umożliwiają określenie wspólnego sposobu działania. Procesy te niewątpliwie zaowocują korzystnymi projektami w bardzo różnorodnych dziedzinach - począwszy od lokalnego i regionalnego rozwoju gospodarczego, a skończywszy na kształceniu i wymianie pracowników - prowadząc w ten sposób do nawiązania nowych relacji opartych na zaufaniu i współpracy, co będzie stanowiło podstawę wzajemnego uznania;
2. Zalecenia Komitetu Regionów
Zalecenie 1
Załącznik, pkt 1
| Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
|
Europejska Karta na rzecz Jakości Mobilności 1. Informacje i wskazówki
Kandydaci zainteresowani wzięciem udziału w procesie mobilności powinni mieć dostęp do rzetelnych źródeł informacji i wskazówek na temat istniejących możliwości w zakresie mobilności i warunków na jakich można z niego skorzystać.
|
Europejska Karta na rzecz Jakości Mobilności 1. Informacje i wskazówki
Kandydaci zainteresowani wzięciem udziału w procesie mobilności powinni mieć dostęp do rzetelnych źródeł informacji i wskazówek na temat istniejących możliwości w zakresie mobilności i warunków na jakich można z niego skorzystać.
Szczebel lokalny i regionalny odgrywa kluczową rolę w dostępie do informacji, a zatem - gdy jest to właściwe - w programy mobilności uczestników należy włączyć kontakty z władzami lokalnymi i regionalnymi.
|
Uzasadnienie
Potencjalni uczestnicy programów wymiany zwracają się przede wszystkim do szczebla lokalnego i regionalnego w celu uzyskania informacji i wskazówek. Jest to szczebel najbardziej zbliżony do obywateli i najbardziej świadomy potrzeb swej ludności, a zatem potrafi on także najlepiej wskazać istniejące możliwości, zaplanować działania i usługi w zakresie ukierunkowania i wsparcia zainteresowanych, w celu zagwarantowania jak największego udziału obywateli i jak największej skuteczności programów.
Zalecenie 2
Załącznik, pkt 3
| Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
|
Europejska Karta na rzecz Jakości Mobilności 3. Personalizacja
Mobilność w celach edukacji lub kształcenia powinna w jak największym możliwym stopniu być zgodna z osobistym tokiem nauki, kwalifikacjami i motywacją uczestników, a także rozwijać je i uzupełniać.
|
Europejska Karta na rzecz Jakości Mobilności 3. Personalizacja
Mobilność w celach edukacji lub kształcenia powinna w jak największym możliwym stopniu być zgodna z osobistym tokiem nauki, kwalifikacjami i motywacją uczestników, a także rozwijać je i uzupełniać zarówno poprzez edukację formalną, jak i nieformalną, z uwzględnieniem wychowania do integracji oraz z poświęceniem szczególnej uwagi wpływowi edukacji nieformalnej na najmłodszych.
|
Uzasadnienie
Tę samą wagę należy przypisywać edukacji formalnej, jak i nieformalnej.
Zalecenie 3
Załącznik, pkt 5
| Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
|
Europejska Karta na rzecz Jakości Mobilności 5. Aspekty językowe
Efektywne uczenie się wymaga znajomości języka. Uczestnicy, a także instytucje wysyłające i goszczące powinny kłaść szczególny nacisk na przygotowanie językowe. Powinno ono obejmować:
- przed wyjazdem, dokonanie oceny
znajomości języka i zapewnienie
możliwość uczestnictwa w kursach nauki
języka kraju goszczącego i języka
wykładowego, jeśli jest inny;
- w kraju goszczącym, udzielanie wsparcia
i porad językowych.
|
Europejska Karta na rzecz Jakości Mobilności 5. Aspekty językowe
Efektywne uczenie się wymaga znajomości języka. Uczestnicy, a także instytucje wysyłające i goszczące powinny kłaść szczególny nacisk na przygotowanie językowe, zwłaszcza tam, gdzie używa się języków mniejszościowych, aby ułatwić większą integrację. Powinno ono obejmować:
- przed wyjazdem, dokonanie oceny
znajomości języka i zapewnienie
możliwość uczestnictwa w kursach
nauki języka kraju goszczącego i
języka wykładowego, jeśli jest inny;
- w kraju goszczącym, udzielanie
wsparcia i porad językowych.
|
Uzasadnienie
Na obszarach, gdzie mówi się językami mniejszościowymi, agencje krajowe i wspólnotowe powinny ściśle współpracować z władzami lokalnymi i regionalnymi oraz z uniwersytetami w celu zachęcenia większej liczby studentów do uczęszczania na kursy tychże języków przed wyjazdem na wybrany program wymiany.
Zalecenie 4
Załącznik, pkt 8
| Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
|
Europejska Karta na rzecz Jakości Mobilności 8. Uznawanie
Jeśli okres studiów lub stażu zagranicą ma miejsce w trakcie regularnego programu studiów lub kształcenia, fakt ten trzeba odnotować w planie nauki, natomiast uczestnikom należy udzielić pomocy w uzyskaniu właściwego uznania i poświadczenia. Sposób, w jaki będzie się to odbywać powinien być opisany w planie nauki. Jeśli chodzi o inne rodzaje mobilności, szczególnie dotyczące nieformalnej edukacji i kształcenia, należy wystawić zaświadczenie, które w sposób zadowalający i wiarygodny potwierdza aktywne uczestnictwo i wyniki w nauce.
|
Europejska Karta na rzecz Jakości Mobilności 8. Uznawanie
Jeśli okres studiów lub stażu zagranicą ma miejsce w trakcie regularnego programu studiów lub kształcenia, fakt ten trzeba odnotować w planie nauki, natomiast uczestnikom należy udzielić pomocy w uzyskaniu właściwego uznania i poświadczenia. Sposób, w jaki będzie się to odbywać powinien być opisany w planie nauki. Jeśli chodzi o inne rodzaje mobilności, szczególnie dotyczące nieformalnej edukacji i kształcenia, należy wystawić zaświadczenie, które w sposób zadowalający i wiarygodny potwierdza aktywne uczestnictwo i wyniki w nauce.
Komitet podkreśla znaczenie uznawania i wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia w życie istniejących instrumentów lub do ich stworzenia, jeśli takowe nie istnieją. Należy w pełni wykorzystać istniejące instrumenty uznawania, szczególnie dokument Europass Mobility, aby zapewnić pozytywne zakończenie dla doświadczenia uczestników.
|
Uzasadnienie
Komitet podkreśla wagę uznawania umiejętności i kwalifikacji zdobytych podczas programu wymiany, w celu zwiększenia przejrzystości kwalifikacji i - w konsekwencji - rozwinięcia mobilności pracowników oraz studentów. KR wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia w życie istniejących instrumentów uznawania.
Zalecenie 5
Załącznik, pkt 9
| Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
|
9. Reintegracja i ocena Po powrocie do kraju pochodzenia uczestnikom należy udzielić wskazówek dotyczących wykorzystania umiejętności i kwalifikacji zdobytych na wyjeździe. Należy zapewnić pomoc w reintegracji ze środowiskiem edukacyjnym lub zawodowym w kraju pochodzenia, szczególnie osobom powracającym po długotrwałym okresie mobilności. Uczestnicy wraz z odpowiedzialnymi organizacjami powinni należycie ocenić zdobyte doświadczenie aby stwierdzić, czy zakładane cele planu nauki zostały osiągnięte.
|
9. Reintegracja i ocena Po powrocie do kraju pochodzenia uczestnikom należy udzielić wskazówek dotyczących wykorzystania umiejętności i kwalifikacji zdobytych na wyjeździe. Należy zapewnić pomoc w reintegracji ze środowiskiem edukacyjnym lub zawodowym w kraju pochodzenia, szczególnie osobom powracającym po długotrwałym okresie mobilności. Uczestnicy wraz z odpowiedzialnymi organizacjami powinni należycie ocenić zdobyte doświadczenie aby stwierdzić, czy zakładane cele planu nauki zostały osiągnięte.
Właściwe władze powinny pozyskać do współpracy lub zatrudnić, w zależności od tego, co jest właściwe, odnoszących sukcesy uczestników, aby działali jako "ambasadorzy mobilności", zachęcali innych do pójścia za ich przykładem oraz dostarczali im wiedzy i doświadczenia z pierwszej ręki.
|
Bruksela, 27 kwietnia 2006 r.
|
Przewodniczący |
|
Komitetu Regionów |
|
Michel DELEBARRE |
