Postępowanie doraźne.

DEKRET
z dnia 16 listopada 1945 r.
o postępowaniu doraźnym *

Na podstawie ustawy z dnia 3 stycznia 1945 r. o trybie wydawania dekretów z mocą ustawy (Dz. U. R. P. Nr 1, poz. 1) - Rada Ministrów postanawia, a Prezydium Krajowej Rady Narodowej zatwierdza, co następuje:
Art.  1.
1.
Postępowaniu doraźnemu podlegają:
a)
przestępstwa umyślne określone w rozdziale XXXIII kodeksu karnego,
b)
przestępstwo określone w art. 225 § 1 kodeksu karnego,
c)
przestępstwa określone w art. 258 i 259 kodeksu karnego,
d)
(1) przestępstwa na szkodę Skarbu Państwa, samorządu, instytucji prawa publicznego, spółdzielni, przedsiębiorstw stanowiących własność lub pozostających pod zarządem Państwa, samorządu, instytucji prawa publicznego lub spółdzielni,

(2) inne przestępstwa -

jeżeli interesy gospodarcze Polski Ludowej zostały narażone na znaczną szkodę,

e)
przestępstwa określone w art. 14 dekretu z dnia 13 czerwca 1946 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa, jeżeli związek nie miał na celu zbrodni określonej w rozdziale I tego dekretu lub w art. 85, 86, 87 albo w art. 88 kodeksu karnego Wojska Polskiego.
2.
Ponadto podlegają postępowaniu doraźnemu przestępstwa, przewidziane w art. 32 i 43 § 1 dekretu z dnia 13 czerwca 1946 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa (Dz. U. R. P. Nr 30, poz. 192) oraz w art. 33 tego dekretu, o ile chodzi o udział w porozumieniu, mającym na celu popełnienie przestępstwa, określonego w art. 32, albo w zbiegowisku publicznym, które wspólnymi siłami dopuszcza się takiego przestępstwa.
3.
Postępowanie doraźne stosuje się, jeżeli prokurator sądu apelacyjnego ze względu na okoliczności sprawy złoży wniosek o jej rozpoznanie w tym trybie.
4.
Przestępstwo poddane postępowaniu doraźnemu (ust. (1) i (2)) ulega ukaraniu w tym postępowaniu, jeżeli je popełniono w czasie mocy obowiązującej niniejszego dekretu.
5.
Postępowania doraźnego nie stosuje się do przestępstw popełnionych przez osoby podlegające odpowiedzialności przed sądami wojskowymi.
6.
Sąd nie przestaje być właściwy, jeżeli na podstawie okoliczności, które wyszły na jaw w toku rozprawy uzna, że czyn nie stanowi przestępstwa podlegającego postępowaniu doraźnemu; w tym przypadku jednak nie stosuje się przepisów art. 2 i 13.
Art.  2.
1.
Za przestępstwa, podlegające rozpoznaniu w postępowaniu doraźnym, wymierza się bez względu na to, jakie kary przewidziane są w ustawie za dane przestępstwo, następujące kary zasadnicze:
a)
karę śmierci lub
b)
karę więzienia dożywotniego, lub
c)
karę więzienia na czas nie krótszy od lat 3 oraz
d)
karę grzywny w przypadkach przewidzianych w art. 42 § 2 kodeksu karnego.
2.
Nie można jednak wymierzyć kary niższej od najniższej kary przewidzianej w ustawie za dane przestępstwo.
3.
W razie skazania za przestępstwa, wymienione w art. 1 ust. 1 lit. d) lub e), sąd może jako karę dodatkową orzec przepadek mienia skazanego w całości lub w części.
Art.  3.

W postępowaniu doraźnym stosuje się przepisy kodeksu postępowania karnego, o ile przepisy niniejszego dekretu nie stanowią inaczej.

Art.  4.

Sprawy o przestępstwa, podlegające postępowaniu doraźnemu, rozpoznaje sąd apelacyjny w składzie określonym w art. 23 § 1 kodeksu postępowania karnego. Przepis art. 22 § 2 kodeksu postępowania karnego stosuje się odpowiednio.

Art.  5.

Postępowanie doraźne stosuje się wyłącznie do przestępstw podlegających temu postępowaniu z pominięciem wszelkich innych przestępstw zarzucanych oskarżonemu, a ściganych w innym trybie.

Art.  6.

Postępowanie doraźne jest niedopuszczalne przeciwko osobom, które w chwili popełnienia przestępstwa nie ukończyły 17 lat, kobietom brzemiennym oraz osobom, w stosunku do których zachodzi wątpliwość co do ich poczytalności.

Art.  7.

O każdym czynie zawierającym cechy przestępstwa, podlegającego postępowaniu doraźnemu, organa powołane do ścigania przestępstw zawiadamiają niezwłocznie prokuratora sądu okręgowego i apelacyjnego, przesyłając lub komunikując temu ostatniemu zebrane lub posiadane wiadomości i dowody.

Art.  8.
1.
W sprawach o przestępstwa, podlegające postępowaniu doraźnemu, zastosowanie aresztu tymczasowego jest obowiązkowe. Aresztowanie tymczasowe zarządza się, jeżeli zarzut co do popełnienia przez podejrzanego przestępstwa, podlegającego postępowaniu doraźnemu uznano za wiarogodny.
2.
Aresztowanie tymczasowe zarządza prokurator. Jeżeli doprowadzenie zatrzymanego do prokuratora jest połączone z niewspółmiernymi trudnościami, aresztowanie tymczasowe zarządza sędzia grodzki.
Art.  9.

Jeżeli sprawy należą do właściwości kilku sądów, właściwy jest sąd, do którego najpierw wniesiono akt oskarżenia.

Art.  10.

Akt oskarżenia powinien zawierać wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu doraźnym.

Art.  11.
1.
W ciągu 24 godzin po otrzymaniu aktu oskarżenia przewodniczący wyznacza termin rozprawy głównej i zarządza potrzebne doręczenia i wezwania.
2.
W razie obłożnej choroby oskarżonego wyznaczenie rozprawy może nastąpić po jego powrocie do zdrowia.
3.
Przepisu art. 262 k.p.k. nie stosuje się, termin określony w art. 265 k.p.k. skraca się do 3 dni.
4.
Przewodniczący postanawia w przedmiocie sprowadzenia dowodów podanych przez oskarżonego.
5.
Jeżeli zachodzi obawa uchylenia się świadka lub biegłego od stawiennictwa, przewodniczący może zabezpieczyć jego przybycie na rozprawę, zarządzając przymusowe sprowadzenie go bez względu na ograniczenie przewidziane w art. 112 k.p.k.
Art.  12.
1.
Na rozprawie głównej oskarżony musi mieć obrońcę.
2.
Jeżeli oskarżony nie ma obrońcy z wyboru, przewodniczący wyznacza mu obrońcę z urzędu.
3.
Powództwo cywilne jest niedopuszczalne.
Art.  13.
1.
Po odbyciu narady sąd niezwłocznie wydaje wyrok; odroczenie ogłoszenia sentencji wyroku jest niedopuszczalne.
2.
Wyrok powinien być uzasadniony na piśmie w ciągu 24 godzin po jego ogłoszeniu.
3.
Sąd wymierza karę śmierci tylko w razie jednomyślności zarówno co do winy, jak i co do zastosowania kary śmierci.
4.
Wyroki i postanowienia sądu nie podlegają zaskarżeniu.
Art.  14.

O każdym wykonanym wyroku śmierci należy podać do powszechnej wiadomości przez obwieszczenie w prasie lub w inny sposób z wymienieniem osoby skazanego tudzież istoty, miejsca i czasu przestępstwa.

Art.  15.
1.
W razie wznowienia postępowania sprawa nie może być po raz wtóry sądzona w postępowaniu doraźnym.
2.
O wznowieniu postępowania rozstrzyga Sąd Najwyższy.
Art.  16.

Wykonanie niniejszego dekretu porucza się Ministrowi Sprawiedliwości.

Art.  17.
1.
Dekret niniejszy wchodzi w życie po upływie 10 dni od dnia ogłoszenia i traci moc obowiązującą z dniem, który określi rozporządzenie Rady Ministrów.
2.
Na czas obowiązywania niniejszego dekretu zawiesza się moc obowiązującą rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 marca 1928 r. o postępowaniu doraźnym (Dz. U. R. P. Nr 33, poz. 315).
* Tekst jednolity uwzględnia zmiany wynikające z ustawy z dnia 27 kwietnia 1949 r. (Dz.U.49.32.239) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 lipca 1949 r. oraz z przepisów prawnych ogłoszonych przed dniem ogłoszenia niniejszego jednolitego tekstu, z zastosowaniem nowej, ciągłej numeracji jednostek redakcyjnych.

Zmiany w prawie

Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1949.33.244 t.j.

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Postępowanie doraźne.
Data aktu: 16/11/1945
Data ogłoszenia: 24/05/1949
Data wejścia w życie: 18/12/1945