Zmiana nazwisk hańbiących, ośmieszających lub nielicujących z godnością człowieka.

ROZPORZĄDZANIE
MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH
z dnia 15 listopada 1930 r.
o zmianie nazwisk hańbiących, ośmieszających lub nielicujących z godnością człowieka.

Na podstawie art. 10 ustawy z dnia 22 marca 1929 r. o zmianie nazwisk hańbiących, ośmieszających lub nielicuiących z godnością człowieka (Dz. U. R. P. z 1930 r. Nr. 3, poz. 16) zarządzam co następuje:
Do art. 1.
§  1.
Za nazwiska hańbiące, ośmieszające lub nielicujące z godnością człowieka należy uważać nazwiska: urobione od słów, używanych w potocznym języku na wyrażenie o kimś ujemnego mniemania o jego moralnej wartości, nazwiska o brzmieniu powodującem ośmieszenie noszącego je, wreszcie nazwiska pochodzące od nazw takich zwierząt, roślin lub przedmiotów, które ze względu na pewne charakterystyczne właściwości tych zwierząt i roślin lub przeznaczenie użytkowe tych przedmiotów narażają osoby noszące je na żartobliwe uwagi otoczenia, w następstwie czego wymienione nazwiska dla osób używających ich są szczególnie przykre.

Do art. 3.

§  2.
Prośby o zmianę nazwiska, o których mowa w § 1, nie wymagają uzasadnienia.

W podaniu należy wyraźnie zaznaczyć, że prośba o zmianę nazwiska oparta jest na ustawie z dnia 22 marca 1929 r. (Dz. U. R. P. z 1930 r. Nr. 3, poz. 16). Prośby o zezwolenie na zmianę nazwiska osoby zainteresowane winny wnosić za pośrednictwem właściwego starostwa powiatowego lub grodzkiego, a na terenie województwa śląskiego również za pośrednictwem właściwej dyrekcji policji.

Do prośby o zmianę nazwiska, która oprócz danych przewidzianych w art. 16 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu administracyjnem (Dz. U. R. P. Nr. 36, poz. 341) winna także zawierać wiadomości odnoszące się do stosunków rodzinnych, majątkowych i zarobkowych proszącego, należy dołączyć: metrykę urodzenia, a o ile proszący pozostaje w związku małżeńskim także metrykę ślubu, następnie metryki urodzenia dzieci, które w dniu wniesienia prośby o zmianę nazwiska były niepełnoletnie, wreszcie dowód obywatelstwa polskiego osoby, która prosi o zmianę nazwiska.

Osoby, których małżeństwo ustało przez śmierć jednego małżonka, unieważnienie lub rozwód, winny fakt ten udowodnić przedłożeniem odpowiedniego dokumentu.

Za osoby nie mające zdolności do działań prawnych lub ograniczone w tej zdolności, wnosi prośbę o zmianę nazwiska prawny zastępca, który winien uzyskać zezwolenie sądu opiekuńczego względnie uchwałę rady familijnej na wniesienie takiej prośby.

Do art. 4 i 5.

§  3. 1
Podanie o zezwolenie na zmianę nazwiska podlega w myśl art. 140 i 145 ustawy z dnia 1 lipca 1926 r. o opłatach stemplowych (Dz. U. R. P. z 1932 r. Nr. 41, poz. 413) opłacie w wysokości 5 zł oraz po 50 gr od każdego załącznika. Jest wolne od opłaty stemplowej podanie osoby, której stan niezamożności jest niewątpliwie znany wojewódzkiej władzy administracji ogólnej, mającej podanie załatwić, jeżeli uiszczenie opłaty nie jest możliwe bez dotkliwego uszczerbku majątkowego (art. 142 pkt. 17 powołanej ustawy o opłatach stemplowych).

Akt zezwolenia na zmianę nazwiska podlega opłacie w wysokości 200 zł, przewidzianej w art. 156 pkt. 2 ustawy o opłatach stemplowych.

Władza zezwalająca na zmianę nazwiska może zwolnić petenta od tej opłaty całkowicie lub częściowo ze względu na stan majątkowy lub ze względów natury publicznej (art. 156 ustawy o opłatach stemplowych).

Te same warunki, które decydowały o zwolnieniu od opłat stemplowych podania i aktu zezwalającego na zmianę nazwiska, są dostateczne i dla zwolnienia od obowiązku opłacania kosztów ogłoszeń w Monitorze Polskim o zamierzonej i dokonanej zmianie nazwiska.

Umieszczanie ogłoszeń w Monitorze Polskim zarządza wojewódzka władza administracji ogólnej, o ile możności zbiorowo, raz na kwartał.

Do art. 6.

§  4.
Sprzeciwy należy wnosić bezpośrednio do tej wojewódzkiej władzy administracji ogólnej, która załatwia sprawę zmiany nazwisk.

Do sprzeciwu zgłoszonego przez osobę, która twierdzi, iż ma prawo do używania takiego samego nazwiska jak to, które proszący o zmianę przybrać zamierza, należy dołączyć metrykę urodzenia lub inny dowód, któryby co do siły dowodowej stał narówni z metryką urodzenia.

Jeżeli do sprzeciwu nie dołączono dowodów, wymienionych w poprzednim ustępie, wojewódzka władza administracji ogólnej wezwie sprzeciwiającego się do przedłożenia tych dowodów w terminie czterotygodniowym, licząc od dnia następnego po dniu doręczenia wezwania.

W razie bezskutecznego upływu tego terminu, sprzeciw jako niepoparty dowodami, nie zostanie uwzględniony.

Sprzeciw, o ile nie pochodzi od osoby mającej prawo do używania takiego samego nazwiska, jakie proszący o zmianę przybrać zamierza, wymaga wyczerpującego uzasadnienia tych ważnych powodów, z jakich go zgłoszono.

Sprzeciwy ostatniego rodzaju władze administracji ogólnej rozstrzygają na podstawie swobodnej oceny.

Jeśli sprzeciwy nie zostały zgłoszone lub jeśli nie zostały uwzględnione, wojewódzka władza administracji ogólnej wyda proszącemu akt zezwolenia na zmianę nazwiska, zarządzając równocześnie dokonanie o tem wpisu w odpowiednich aktach stanu cywilnego, w myśl art. 2 ustawy.

Do art. 7.

§  5.
Pod pojęcie nazwisk historycznych i popularnych podpadają między innemi nazwiska znane i zasłużone w historji, literaturze, nauce, sztuce, na polu zasług wojskowych, politycznych i t. p. Do nazwisk rozpowszechnionych zaliczyć należy nazwiska, które nie są ani historyczne, ani popularne, niemniej jednak tak są powszechnie używane, że powstaje trudność stwierdzenia identyczności poszczególnych osób lub rodzin.
§  6.
Od odmownych decyzyj, wydanych przez wojewódzkie władze administracji ogólnej, w sprawach unormowanych ustawą z dnia 22 marca 1929 r. (Dz. U. R. P. z 1930 r. Nr. 3, poz. 16) przysługuje odwołanie do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w myśl przepisów zawartych w art. 82 i 83 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu administracyjnem (Dz. U. R. P. Nr. 36, poz. 341).

Do art. 11.

§  7.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia i obowiązuje na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej do dnia 23 stycznia 1940 r.
1 § 3 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 11 października 1932 r. (Dz.U.32.100.847) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 listopada 1932 r.

Zmiany w prawie

Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1930.89.702

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Zmiana nazwisk hańbiących, ośmieszających lub nielicujących z godnością człowieka.
Data aktu: 15/11/1930
Data ogłoszenia: 18/12/1930
Data wejścia w życie: 18/12/1930