Zmiana w przepisach o państwowym podatku dochodowym, obowiązującym na zasadzie ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r. i ustawy z dnia 16 lipca 1920 r.

USTAWA
z dnia 9 marca 1923 r.
w przedmiocie zmiany w przepisach o państwowym podatku dochodowym, obowiązującym na zasadzie ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r. (Dz. U. R. P. № 29 poz. 232) i ustawy z dnia 16 lipca 1920 r. (Dz. U. R. P. № 82 poz. 550).

Na mocy art. 44 Konstytucji ogłaszam ustawę następującej treści:
Art.  1.

Kwotę dochodu, oznaczoną w art. 1 ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r. (Dz. U. R. P. № 29 poz. 232), podnosi się ze 180.000 mk. do 2.000.000 mk.

Art.  2.

W art. 3 ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r. wyraz "dziesięciokrotnie" zastępuje się wyrazem "czterdziestokrotnie".

Art.  3.

Ustęp 5 art. 10 ustawy z dnia 16 lipca 1920 r. (Dz. U. R. P. № 82 poz. 550) po słowach: "od tantjem" uzupełnia się słowami: "tudzież nadzwyczajnej daniny państwowej (ustawa z dnia 16 grudnia 1921 r. Dz. U. R. P. z r. 1922 № 1 poz. 1) i podatku od wzbogacenia się, które ujawniło się przez nabycie nieruchomości i przez spłatę długów hipotecznych (ustawa z dnia 31 marca 1922 r. Dz. U. R. P. № 30 poz. 238)".

Ponadto dodaje się do art. 10 powołanej ustawy z dnia 16 lipca 1920 r. nowy ustęp 6 treści następującej: "6) w spółdzielniach (ustawa z dnia 29 października 1920 r. Dz. U. R. P. № 111 poz. 733) kwoty, przelane do funduszów spółdzielni, niepodlegających statutowo podziałowi między członków".

Art.  4.

Art. 15 ustawy z dnia 16 lipca 1920 r. uzupełnia się następującą częścią drugą:

"Przy obliczaniu ogólnego dochodu z gospodarstw rolnych poniżej 15 ha, położonych w odległości ponad 5 klm. od granicy miast z ludnością wyżej 100.000 mieszkańców, przyjmuje się dochód w wysokości, nie przekraczającej wartości 2 cetnarów metrycznych żyta z 1 morga gruntu po cenach przeciętnych w 1922 r.".

Art.  5.

Uchyla się postanowienie ostatniego zdania części pierwszej art. 19 ustawy z dnia 16 lipca 1920 r., rozpoczynające się od wyrazów: "Jednakże dochody z akcji ....", a kończące się wyrazami: "poprzedzający rok podatkowy".

Art.  6.

Uchyla się postanowienia, zawarte w czterech ostatnich częściach art. 21 ustawy z dn. 16 lipca 1920 r.

Art.  7.

Zamiast skali, podanej w art. 6 ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r., ustanawia się skalę następującą:

L. p.

Wysokość dochodów w tysiącach marek

Stopa procentowa

Podatek w tysiącach marek

1.

ponad

2.000

do

2.600

2

52

2.

"

2.600

"

3.200

2,2

70,4

3.

"

3.200

"

3.800

2,4

91,2

4.

"

3.800

"

4.400

2,6

114,4

5.

"

4.400

"

5.000

2,8

140

6.

"

5.000

"

5.800

3

174

7.

"

5.800

"

6.600

3,2

211,2

8.

"

6.600

"

7.400

3,4

251,6

9.

"

7.400

"

8.200

3,6

295,2

10.

"

8.200

"

9.000

3,8

342

11.

"

9.000

"

10.000

4,1

410

12.

"

10.000

"

11.000

4,5

495

13.

"

11.000

"

12.000

4,9

588

14.

"

12.000

"

13.000

5,3

689

15.

"

13.000

"

14.000

5,7

798

16.

"

14.000

"

15.500

6,2

961

17.

"

15.500

"

17.000

6,7

1.139

18.

"

17.000

"

18.500

7,2

1.332

19.

"

18.500

"

20.000

7,7

1.540

20.

"

20.000

"

22.000

8,3

1.826

21.

"

22.000

"

24.000

8,9

2.136

22.

"

24.000

"

26.000

9,5

2.470

23.

"

26.000

"

28.000

9,9

2.772

24.

"

28.000

"

30.000

10,3

3.090

25.

"

30.000

"

32.000

10,7

3.424

26.

"

32.000

"

34.000

11,1

3.774

27.

"

34.000

"

36.000

11,5

4.140

28.

"

36.000

"

38.000

11,9

4.522

29.

"

38.000

"

40.000

12,3

4.920

30.

"

40.000

"

43.000

12,3

5.504

31.

"

43.000

"

46.000

13,3

6.118

32.

"

46.000

"

49.000

13,8

6.762

33.

"

49.000

"

52.000

14,4

7.488

34.

"

52.000

"

55.000

15

8.250

35.

"

55.000

"

58.000

15,6

9.048

36.

"

58.000

"

62.000

16,3

10.106

37.

"

62.000

"

66.000

17

11.220

38.

"

66.000

"

70.000

17,7

12.390

39.

"

70.000

"

75.000

18,5

13.875

40.

"

75.000

"

80.000

19,3

15.440

41.

"

80.000

"

85.000

20,1

17.085

42.

"

85.000

"

90.000

20,8

18.720

43.

"

90.000

"

95.000

21,5

20.425

44.

"

95.000

"

100.000

22,2

22.200

45.

"

100.000

"

105.000

22,9

24.045

46.

"

105.000

"

110.000

23,6

25.960

47.

"

110.000

"

115.000

24,3

27.945

48.

"

115.000

"

120.000

25

30.000

Przy dochodzie ponad 120.000.000 mk. podatek wynosi 30.000.000 mk. i oprócz tego 1.250.000 mk. od każdych pełnych 5.000.000 mk. ponad 120.000.000 mk.

Do podatku dolicza się ponadto, o ile chodzi o dochody osób fizycznych i spadków nieobjętych:

ponad

120.000.000

mk.

do

180.000.000

mk.

- 1½%

"

180.000.000

"

"

240.000.000

"

- 2½%

"

240.000.000

"

"

300.000.000

"

- 4%

"

300.000.000

"

"

360.000.000

"

- 5½%

"

360.000.000

"

"

450.000.000

"

- 7%

"

450.000.000

"

"

720.000.000

"

- 9%

"

720.000.000

"

"

900.000.000

"

- 11%

"

900.000.000

"

"

1.200.000.000

"

- 13%

"

1.200.000.000

"

- 15%

od całego podlegającego podatkowi dochodu.

Podatek jednak należy wymierzać w ten sposób, że z dochodu wyższego stopnia po potrąceniu podatku nigdy mniej nie ma pozostać, niż zostaje z najwyższego dochodu bezpośrednio niższego stopnia po potrąceniu podatku, na ten stopień przypadającego.

O ile z dochodu, ustalonego do wymiaru podatku, po potrąceniu przypadającej kwoty podatkowej pozostaje mniej, niż wynosi najwyższy dochód wolny od podatku, należy podatek wymierzyć i pobrać tylko w wysokości nadwyżki dochodu ponad tę najniższą granicę.

Do stawek państwowego podatku dochodowego nie mogą być ustanawiane dodatki na rzecz związków komunalnych.

Art.  8.

Kwotę tantjem, oznaczoną w art. 7 ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r. w wysokości 20.000 mk., podnosi się do 200.000 mk. Specjalny podatek od tantjem wynosi 50% stawki, przypadającej od otrzymanego z tantjem dochodu, według skali, podanej w art. 7 niniejszej ustawy, jednak nie mniej niż 26.000 mk.

Art.  9.

Kwotę dochodu, określoną w art. 8 ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r., podwyższa się z 500.000 mk. do 5.000.000 mk.

Art.  10.

Kwoty dochodu, określone w art. 9 ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r. w wysokości 1.000.000 mk. i 1.500.000 mk., podwyższa się dziesięciokrotnie.

Art.  11.

Uchyla się postanowienia, zawarte w artykułach 10 do 16 ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r.

Art.  12.

Art. 50 ustawy z dnia 16 lipca 1920 r. uzupełnia się następującą częścią:

"Osoby, których główny dochód płynie:

a) z nieruchomości gruntowej, nie przekraczającej 30 ha;

b) z przedsiębiorstwa handlowego, opłacającego zasadniczy podatek przemysłowy według IV i V kategorji wszędzie i według III kategorji w miejscowościach III i IV klasy;

c) z zakładu przemysłowego lub warsztatu rzemieślniczego, wolnego od zasadniczego podatku przemysłowego, lub opłacającego ten podatek wedle VIII kategorji przedsiębiorstw przemysłowych;

d) z domów mieszkalnych, składających się najwyżej z czterech izb -

są z reguły uwolnione od składania zeznań, a są do tego obowiązane tylko wtedy, gdy otrzymają osobne wezwanie władzy podatkowej lub przewodniczącego komisji wymiarowej. Te osoby są jednak w każdym razie uprawnione do wniesienia zeznania".

Art.  13.

Termin do składania zeznań przez osoby prawne, oznaczony w części drugiej art. 50 ustawy z dnia 16 lipca 1920 r., przesuwa się z 1 lipca na 1 maja roku podatkowego.

Art.  14.

Część trzecia art. 69 ustawy z dnia 16 lipca 1920 r. otrzymuje brzmienie następujące:

"Protest przewodniczącego powinien być przedłożony w terminie 30-dniowym od dnia doręczenia odpisu, w drugiej części niniejszego artykułu wymienionego, właściwej komisji odwoławczej do rozpatrzenia i rozstrzygnięcia".

Art.  15.

Kwotę 300 mk., wymienioną w części pierwszej art. 72 ustawy z dnia 16 lipca 1920 r., podwyższa się do 50.000 mk.

Art.  16.

Art. 19 ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r. otrzymuje brzmienie następujące:

"W terminie, oznaczonym w art. 50 ustawy z dnia 16 lipca 1920 r., względnie w art. 13 niniejszej ustawy, należy zapłacić w kasie skarbowej lub za pośrednictwem Pocztowej Kasy Oszczędności połowę podatku, przypadającego według skali art. 7 niniejszej ustawy od wykazanego w zeznaniu dochodu i dowód uskutecznionej zapłaty w oryginale lub w odpisie, przez płatnika podpisanym, dołączyć do zeznania. Termin płatności reszty podatku ustanawia się na dzień 1 listopada roku podatkowego.

Płatnicy, wymienieni w art. 12 niniejszej ustawy, winni zapłacić w powyższy sposób połowę podatku najpóźniej w ciągu 30 dni po otrzymaniu wezwania władzy podatkowej lub przewodniczącego komisji wymiarowej do złożenia zeznania".

Art.  17.

Art. 21 ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r. otrzymuje brzmienie następujące:

"Uchyla się postanowienia art. 86 ustawy z dnia 16 lipca 1920 r.".

Art.  18.

Art. 91 ustawy z dnia 16 lipca 1920 r. otrzymuje brzmienie następujące:

"Jeżeli uiszczenie podatku nie nastąpi w terminie płatności, to od nieuiszczonej kwoty będą pobierane kary za zwłokę w wysokości 10% miesięcznie. Za niezapłacenie należności podatkowej w terminie, oznaczonym w art. 50 ustawy z dnia 16 lipca 1920 r., względnie w art. 16 niniejszej ustawy, kary w razie niezłożenia zeznania będą obliczone i pobrane od połowy kwoty wymierzonego podatku".

Art.  19.

W art. 24 ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r. wyraz "dziesięciokrotnie" zastępuje się wyrazem "czterdziestokrotnie".

Art.  20.

Kwotę 300.000 mk., przewidzianą w art. 25 ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r., podwyższa się do 2.000.000 mk.

Art.  21.

Skalę, podaną w art. 27 ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r., zastępuje się skalą następującą:

W tysiącach marek:

ponad

2.000

mk.

do

2.400

mk.

potrąca

się

- 0,3%

"

2.400

"

"

3.000

"

"

"

- 0,4%

"

3.000

"

"

3.600

"

"

"

- 0,5%

W tysiącach marek:

ponad

3.600

mk.

do

4.800

mk.

potrąca

się

- 0,7%

"

4.800

"

"

7.200

"

"

"

- 0,90%

"

7.200

"

"

9.600

"

"

"

- 1,1%

"

9.600

"

"

12.000

"

"

"

- 1,4%

"

12.000

"

"

15.600

"

"

"

- 1,7%

"

15.600

"

"

19.200

"

"

"

- 2%

"

19.200

"

"

22.800

"

"

"

- 2,5%

"

22.800

"

"

26.400

"

"

"

- 3%

"

26.400

"

"

30.000

"

"

"

- 3,5%

"

30.000

"

"

34.000

"

"

"

- 4,5%

"

34.000

"

"

38.000

"

"

"

- 5,5%

"

38.000

"

"

42.000

"

"

"

- 7%

"

42.000

"

"

46.000

"

"

"

- 8,5%

"

46.000

"

"

50.000

"

"

"

- 10%

"

50.000

"

"

52.000

"

"

"

- 11,5%

Do uposażeń, przekraczających 52.000.000 mk. stosuje się podaną w skali art. 7 niniejszej ustawy stopę procentową, obniżoną o 2%.

Art.  22.

Jeżeli przeciętne ceny hurtowe w Państwie w pierwszej połowie roku podatkowego będą wyższe od przeciętnych cen hurtowych w roku, poprzedzającym rok podatkowy, wówczas podatek dochodowy, wymierzony na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 lipca 1920 r. oraz przepisów działu I ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r. i niniejszej ustawy, winien być 1 listopada roku podatkowego, względnie w terminie, oznaczonym w art. 22 ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r. oraz w art. 88 ustawy z dnia 16 lipca 1920 r. zapłacony w takiej wysokości, jaka wypadnie z pomnożenia tego podatku przez wykładnik, wyrażający wzrost przeciętnych cen hurtowych w pierwszej połowie roku podatkowego w porównaniu z przeciętnemi cenami hurtowemi w roku, poprzedzającym rok podatkowy.

Wykładnik, o którym mowa w części pierwszej niniejszego artykułu, ustala Minister Skarbu w miesiącu lipcu roku podatkowego na podstawie danych, dostarczonych przez Główny Urząd Statystyczny. Wykładnik winien być wyrażony w liczbie całej lub conajwyżej z jednym znakiem dziesiętnym.

Art.  23.

Postanowienia art. 22 niniejszej ustawy nie mają zastosowania do kwot podatku, przypadających na rok podatkowy i w tymże roku wpłaconych przed upływem ustawowego terminu, wyznaczonego do składania zeznań, względnie przed upływem trzydziestodniowego terminu, wymienionego w ostatniej części art. 16 niniejszej ustawy.

Art.  24.

W sposób, wskazany w art. 22 niniejszej ustawy, Minister Skarbu ustala na każdy kwartał kalendarzowy, poczynając od drugiego kwartału, wykładnik, wynikający z porównania przeciętnych cen drugiego miesiąca poprzedniego kwartału kalendarzowego z przeciętnemi cenami w styczniu 1923 roku.

Przez tak ustalony wykładnik winny być pomnożone na każdy następny kwartał kalendarzowy kwoty, zakreślające granice dochodu dla oznaczenia stopy procentowej podatku od uposażeń, emerytur i wynagrodzeń za najemną pracę zarówno w skali art. 21, jak w skali art. 7 niniejszej ustawy. Równocześnie ulega odpowiedniemu powiększeniu kwota 2.000.000 mk., oznaczona w art. 20 niniejszej ustawy.

Tak powiększone kwoty będą w każdym poszczególnym kwartale kalendarzowym miarodajne do ustalenia wysokości potrąceń w myśl przepisów art. 27 ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r.

Art.  25.

Upoważnia się Ministra Skarbu do ogłoszenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej działu I i II ustawy z dnia 16 lipca 1920 r. o państwowym podatku dochodowym i podatku majątkowym (Dz. U. R. P. № 82, poz. 550) z nową numeracją artykułów, w brzmieniu obecnie obowiązującem, po uwzględnieniu wszelkich zmian i uzupełnień, wprowadzonych ustawą z dnia 4 kwietnia 1922 r. (Dz. U. R. P. № 29, poz. 232) i niniejszą ustawą.

Art.  26.

Upoważnia się Ministra Skarbu do umorzenia podatku dochodowego, przypadającego według działu II ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r., za czas od 1 stycznia 1922 r. do 30 czerwca 1922 r.

Począwszy od dnia 1 kwietnia 1923 r. nie będzie pobierany podatek dochodowy, przypadający od najniższych 5 stopni skali dochodu, ustanowionej w art. 21 niniejszej ustawy.

Art.  27.

Wykonanie niniejszej ustawy porucza się Ministrowi Skarbu.

Art.  28.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie od roku podatkowego 1923 z tem, że moc obowiązująca artykułów 1, 2, 7, 8, 9, 10, 19, 20, 21, 22, 23 i 24 gaśnie z końcem roku 1923.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1923.35.228

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Zmiana w przepisach o państwowym podatku dochodowym, obowiązującym na zasadzie ustawy z dnia 4 kwietnia 1922 r. i ustawy z dnia 16 lipca 1920 r.
Data aktu: 09/03/1923
Data ogłoszenia: 04/04/1923
Data wejścia w życie: 01/01/1923