Dobra rodzinne w byłej dzielnicy pruskiej.

USTAWA
z dnia 18 listopada 1921 r.
o dobrach rodzinnych w b. dzielnicy pruskiej.

I.

Zniesienie dóbr rodzinnych.

Art.  1. 1

II.

Zniesienie na zasadzie uchwały rodzinnej.

Art.  2. 2

(uchylony).

Art.  3.
1. 3
(uchylony).
2.
Ekspektantów, którzy nie przebywają w granicach Państwa Polskiego, należy przybrać tylko wówczas, jeżeli ustanowili pełnomocnika, zamieszkałego w Państwie Polskiem, i ustanowienie takiego pełnomocnika udowodnili przez złożenie u władzy nadzorczej publicznych lub publicznie uwierzytelnionych dokumentów.
3.
Imieniem osób, które nie mają zdolności do działań prawnych lub w tej zdolności są ograniczone, działa ich ustawowy zastępca. Potrzebne zezwolenie sądu opiekuńczego udziela zamiast sądu władza nadzorcza.

Władza nadzorcza może zamianować kuratora dla nieobecnych, nieznanych i niewiadomych (§ 1911, 1913 niem. kodeksu cywilnego) oraz tych, co do których uzna, iż zastąpienie ich przez ustawowych zastępców byłoby połączone z ich szkodą.

Art.  4. 4

Art.  5. 5

.

Art.  6. 6

III.

Za twierdzenie uchwały rodzinnej.

Art.
7.  7

IV.

Rozporządzenie majątkiem.

Art.  8.
1.
Jeżeli ma się rozporządzić przedmiotami, należącemi do fideikomisu, lub zaciągnąć zobowiązania w imieniu fideikomisu, wystarczy zamiast chwały rodzinnej pisemne pozwolenie przedstawicielstwa rodzinnego, a w braku takiego przedstawicielstwa-obu najbliższych ekspektantów.

Zachodzi to w szczególności wówczas, gdy postanowiono:

a)
zbyć lub obciążyć nieruchomość dla celów publicznych, w szczególności dla celów wewnętrznej kolonizacji:
b)
poczynić nadzwyczajne nakłady dla utrzymania majątku, lub wystarać się o środki, które według świadectwa publicznego zakładu kredytowego mogą trwale podnieść wartość majątku, albo przyczynić się do należytego zagospodarowania;
c)
uiścić podatki i inne publiczne daniny, które należy uważać za obciążające majątek zakładowy, albo wypełnić z funduszów zakładowego majątku zobowiązania, oparte na przepisie ustawy;
d)
zawrzeć umowę najmu, dzierżawy lub najmu usług;
e)
rozporządzić kapitałami, (pieniędzmi, wierzytelnościami, papierami wartościowemi i t. p.), przeznaczonemi na zaspokojenie gospodarczych potrzeb dobra rodzinnego albo na cele publiczne;
f)
zwrócić dzierżycielowi dobra rodzinnego nakłady, poczynione przezeń dla celów, wymienionych pod b) i c). Dzierżyciel może żądać zwrotu nakładów z dóbr rodzinnych, o ile akt fundacyjny lub statut rodowy nie zawiera odmiennych postanowień.
2.
Do skuteczności przyzwolenia potrzebne jest zatwierdzenie tegoż przez władzę nadzorczą.
3.
Jeśli niema odpowiednich ekspektantów, albo gdy zawezwanie ich połączone jest ze znacznemi trudnościami, władza nadzorcza może zamianować przedstawicielstwo rodzinne. Do przedstawicielstwa stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego o kuratelach.

V.

Zarząd przymusowy.

Art.  9.
1.
Jeśli postępowanie dzierżyciela lub niepomyślny jego stan majątkowy uzasadniają obawę, że dobra rodzinne doznają znacznego uszczerbku, wsadza nadzorcza może odebrać dzierżycielowi zarząd majątku i powierzyć go kuratorowi. Jeśli taka obawa zachodzi tylko co do niektórych części składowych majątku, zarządzenie można ograniczyć do tych części. Do kurateli nad majątkiem stosują się przepisy kodeksu cywilnego o kuratelach.
2.
Zanim władza nadzorcza pozbawi dzierżyciela zawiadywania majątkiem, powinna, jeśli to możliwe, wysłuchać dzierżyciela, przedstawicielstwo rodzinne, a w braku takiego obu najbliższych ekspektantów (art. 6, punkt 2)

VI.

Zastrzeżenie mocy prawnej i innych postanowień.

Art.  10.

Postanowienia niniejszej ustawy nie wykluczają możności korzystania z uprawnień, jakie w myśl innych przepisów ustawowych, statutów rodowych lub aktów fundacyjnych przysługują dzierżycielowi, przedstawicielstwu rodzinnemu albo rodzinie, mającej prawo do dóbr rodzinnych, jakoteż władzom nadzorczym i innym osobom lub instytucjom w rozporządzaniu dobrami rodzinnemi i wydawaniu co do nich zarządzeń, o ile te uprawnienie-nie stoją w sprzeczności z postanowieniami niniejszej ustawy.

VII.

Władza nadzorcza

Art.  11.
1.
Władzą nadzorczą jest sąd apelacyjny, w którego obwodzie znajdują się dobra rodzinne lub główna ich część.
2.
W razie sporu o właściwość rozstrzyga o właściwości Minister Sprawiedliwości.
3.
Władzy nadzorczej przysługują w stosunkach do wszystkich dóbr rodzinnych prawa, określone w art. 16 ustawy wykonawczej do ordynacji hipotecznej z dnia 26 września 1899 r. (Zb. Pr. pruskich str. 307); art. 16, ust. 2 powołanej ustawy stosuje się odpowiednio.

VIII.

Przepisy przejściowe.

Art.  12.
1.
Uchwały rodzinne, postanawiające zniesienie dóbr rodzinnych w obrębie b. linji demarkacyjnej położonych, powzięte przez sąd apelacyjny w Poznaniu przed wejściem w życie niniejszej ustawy przy zastosowaniu rozporządzenia pruskiego z dnia 10 marca 1919 r. (Zb. Pr. pruskich) uważa się jako powzięte na podstawie przepisów niniejszej ustawy.
2.
Oświadczenie ekspektantów lub osób, na które po ustaniu węzła fideikomisowego mają przejść dobra rodzinne według postanowień aktu. fundacyjnego, dotyczące rozwiązania fideikomisu, a złożone przy zastosowaniu rozporządzenia pruskiego z dnia 10 marca 1919 r. zatrzymują swą ważność i skuteczność prawną, choćby uchwała rozwiązująca dotychczas nie została powzięta.
3.
Jeżeli w akcie fundacyjnym lub testamencie zakreślono czasokres, w którym dzierżyciel może wystąpić z żądaniem zniesienia dóbr rodzinnych lub je znieść, czasokres ten liczy się dopiero od chwili wejścia w życie niniejszej ustawy.

IX.

Wykonanie ustawy.

Art.  13.

Wykonanie niniejszej ustawy porucza się Ministrowi Sprawiedliwości,

X.

Zniesienie pruskiej ustawy.

Art.  14.

Znosi się rozporządzenie pruskie z dnia 10 marca 1919 r., obowiązujące dotąd poza b. linją demarkacyjną (Zb. Pr. pruskich str. 39).

XI.

Moc obowiązująca.

Art.  15.

Ustawa niniejsza obowiązuje na obszarze b. dzielnicy pruskiej i wchodzi w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia.

1 Art. 1 uchylony przez art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 1939 r. o znoszeniu ordynacyj rodowych (Dz.U.39.63.417) z dniem 19 lipca 1939 r.
2 Art. 2 uchylony przez art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 1939 r. o znoszeniu ordynacyj rodowych (Dz.U.39.63.417) z dniem 19 lipca 1939 r.
3 Art. 3 ust. 1 uchylony przez art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 1939 r. o znoszeniu ordynacyj rodowych (Dz.U.39.63.417) z dniem 19 lipca 1939 r.
4 Art. 4 uchylony przez art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 1939 r. o znoszeniu ordynacyj rodowych (Dz.U.39.63.417) z dniem 19 lipca 1939 r.
5 Art. 5 uchylony przez art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 1939 r. o znoszeniu ordynacyj rodowych (Dz.U.39.63.417) z dniem 19 lipca 1939 r.
6 Art. 6 uchylony przez art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 1939 r. o znoszeniu ordynacyj rodowych (Dz.U.39.63.417) z dniem 19 lipca 1939 r.
7 Art. 7 uchylony przez art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 1939 r. o znoszeniu ordynacyj rodowych (Dz.U.39.63.417) z dniem 19 lipca 1939 r.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024