Do Sądu Okręgowego trafił już wniosek o Europejski Nakaz Aresztowania (ENA) wobec posła PiS i byłego wiceministra Marcina Romanowskiego. Zapowiedział to w środę rano prokurator krajowy Dariusz Korneluk. Zaznaczył, że prokuratorzy zwrócili się już do krajowego biura Interpolu o wydanie czerwonej noty w sprawie polityka.
Sąd Unii Europejskiej orzekł, że, by wykluczyć spółkę z unijnych procedur udzielania zamówień publicznych i przyznawania unijnych dotacji, urzędnik zatwierdzający musi ocenić zachowanie podmiotu, któremu zarzucono uchybienie w sposób konkretny i zindywidualizowany.
Bardzo rzadko zdarza się, aby sąd uchylił immunitet sędziego czy prokuratora na wniosek oskarżyciela prywatnego. Immunitet chroni funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości przed naciskami i presją ze strony podsądnych. Ale pierwszy raz zdarza się, żeby sąd dyscyplinarny I instancji pomylił swoje kompetencje w zakresie uchwały zezwalającej na pociągniecie sędziego do odpowiedzialności karnej w sprawie groźby karalnej na rozprawie.
Ubezwłasnowolnienie ma zniknąć z polskiego porządku prawnego, zastąpi je model stawiający na sprawczość osób z niepełnosprawnościami. Problem w tym, że ubezwłasnowolnienie to termin, który pojawia się w Konstytucji. Jego likwidacja - w ocenie konstytucjonalistów - wymaga więc jej zmiany, a dodatkowo może dojść do znacznego poszerzenia kręgu uprawnionych do głosowania. MS zapewnia, że kwestie rozważało i problemu nie ma, bo Konstytucja nie zawiera samodzielnej definicji instytucji ubezwłasnowolnienia.
Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego datą doręczenia pisma nadanego przez portal informacyjny sądów jest dzień następujący po upływie 14 dni od dnia umieszczenia w nim pisma. Problem w tym, że zgodnie z rozporządzeniem MS - datą doręczenia jest ta, w której upłynęło 14 dni. Gubią się w tym same sądy - część trzyma się rozporządzenia, część tego, co wskazał SN.
Nie można jeszcze mówić o pełnym przywróceniu stanu praworządności. Jednak nie można jej przywracać bez przestrzegania obowiązujących procedur stanowienia prawa. Zdecydowanie łatwiej jest niszczyć niż budować na nowo, ponieważ destrukcja wymaga jedynie chwili, podczas gdy odbudowa to proces wymagający czasu. Stan praworządności w Polsce może mieć istotny wpływ na przebieg polskiej prezydencji – uważa dr hab. Agnieszka Grzelak, profesor Akademii Leona Koźmińskiego.
Od wielu lat obserwuje się galopujące „ulepszanie” przepisów prawa, zbyt często wynikające z błędnych założeń o konieczności wprowadzenia nowych regulacji. Nierzadko powoduje to chaos prawny. Tymczasem zmiany powinny stanowić pokłosie wnikliwej analizy, że rzeczywiście przyniosą coś dobrego. Zamiast tego pokutuje błędne przekonanie, że najlepszą receptą na poprawę sytuacji jest nowelizacja prawa, tak jakby świetnie brzmiąca „na papierze” regulacja miała sama w sobie moc sprawczą - pisze dr Paweł Opitek, prokurator.
Ministerstwo Sprawiedliwości uczestniczy w konsultowaniu treści raportu o ochronie przed przemocą i dyskryminacją ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową. Projekt w marcu 2025 r. zostanie przedstawiony polskim władzom, w tym Ministerstwu Sprawiedliwości, a jego ostateczna treść będzie ogłoszona w czerwcu przyszłego roku na forum Rady Praw Człowieka ONZ.
Prawo do obrony przed sądem polskim ma każdy oskarżony, nawet nieznający naszego języka. W dużej nowelizacji kodeksu postępowania karnego znalazły się przepisy uściślające to prawo. Niepokoi to Związek Prokuratorów RP. Obawiają się oni kolosalnych wydatków Skarbu Państwa i zablokowania postępowań. Tłumacze przysięgli uważają, że ten alarm jest nadmierny. Nowe przepisy służą harmonizacji przepisów.
W opublikowanej właśnie opinii Komisja Wenecka przyznaje, że polski Trybunał Konstytucyjny wymaga naprawy, ale wyznacza granice działań sanacyjnych. Odwołuje się do konstytucyjnej zasady nieodwołalności sędziów, sugeruje również doprecyzowanie zasad karencji wobec działalności politycznej przed powołaniem, granic immunitetu i odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów, w tym jaśniejsze wskazanie, jakie przewinienia dyscyplinarne mogą prowadzić do usunięcia z urzędu – mówi prof. Ewa Łętowska, sędzia TK w stanie spoczynku, była rzecznik praw obywatelskich.
Do 1 stycznia 2025 r. wszyscy adwokaci i radcy prawni obowiązkowo muszą posiadać aktywne konto do e-doręczeń. Ich sytuacji w tym zakresie nie zmienia ostatnia nowelizacja ustawy o doręczeniach elektronicznych z 21 listopada 2024 r. W początkowym okresie użytkowania konta prawnicy mogą być jednak zawiedzeni niewielką skalą ich wykorzystania przez władze publiczne oraz ciągłym funkcjonowaniem alternatywnych sposobów obligatoryjnej komunikacji elektronicznej w poszczególnych postępowaniach - pisze prof. Grzegorz Sibiga, adwokat, partner w kancelarii Traple, Konarski, Podrecki i Wspólnicy.
W Polsce niewiele osób sporządza testamenty. Być może pewnej liczby testamentów nie udaje się odnaleźć, ale na pewno część osób ich nie sporządza z uwagi na brak znajomości przepisów prawa spadkowego. W związku z tym sądy nieczęsto mają okazję, aby zajmować się wykładnią przepisów o formie testamentów. Tymczasem praktyka może wpłynąć na uelastycznienie przepisów w tym obszarze - wskazuje prof. Mariusz Załucki, sędzia Sądu Najwyższego.
Zarządzenia o natychmiastowej przerwie w orzekaniu wydane przez ministra Zbigniewa Ziobro nadal są w obiegu prawnym - chociaż uznane zostały za nielegalne. Stale więc ma kłopoty sędzia, która zmierzała do zapewnienia stronie prawa do sądu w Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Rzecznik ad hoc umorzył już to postępowanie, wobec braku podstaw do złożenia wniosku o ukaranie dyscyplinarne.
Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego proponuje uproszczenie procedury wnoszenia do sądu subsydiarnego aktu oskarżenia, gdy odmawia tego prokuratura. Ma być krócej i łatwiej, ale przede wszystkim zniesione ma zostać nadane w 2019 r. prokuratorowi nadrzędnemu, a nie sądowi, prawo do rozpoznania zażalenia na odmowę wszczęcia lub umorzenie postępowania przygotowawczego.
Do 1 stycznia 2025 r. adwokaci i radcy prawni mają obowiązek zarejestrowania adresu do doręczeń elektronicznych i aktywowania e-skrzynki. Będą w ten sposób komunikować się m.in. z administracją publiczną. Tyle w teorii, bo podmioty publiczne dostały dodatkowy rok na uporanie się z e-doręczeniami. Prawnicza e-skrzynka może więc w tym czasie świecić pustkami. Dodatkowo - choć istnieje obowiązek posiadania, to nie przewidziano żadnych konsekwencji za jej brak.
Ministerstwo Sprawiedliwości chciałoby, żeby w 2025 r. udało się przyjąć zmiany likwidujące instytucję ubezwłasnowolnienia. Gdyby tak się stało, od 2026 r. zastąpiłby ją model wspieranego podejmowania decyzji. Dotychczasowi opiekunowie osób ubezwłasnowolnionych staną się wówczas tymczasowymi kuratorami reprezentującymi, a po pięciu latach sąd zweryfikuje, czy rzeczywiście są potrzebni - zakłada to projekt noweli, który właśnie trafił do opiniowania.
12 grudnia Trybunał Sprawiedliwości UE przesądził, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie będzie musiał rozpatrzyć 10 tysięcy skarg kredytobiorców na decyzję Bankowego Funduszu Gwarancyjnego o wszczęciu przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Bank S.A., a nie tylko jedną podmiotu nadzorującego restrukturyzację GNB. Nie zamknął też drogi kredytobiorcom do odszkodowań od Skarbu Państwa. Zadecyduje o tym WSA. Szanse nie są jednak duże.
Zmiany proponowane przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego mają ograniczyć nadużywanie w Polsce tymczasowego aresztowania. Jednak najbardziej krytykowana z przesłanek stosowania tego środka zapobiegawczego, czyli zagrożenie wysoką karą, ma zostać w kodeksie. Zdaniem wielu prawników, a także rzecznika praw obywatelskich, proponowane ograniczenia nie wystarczą i należy z tej przesłanki zrezygnować.
W sądach trwa batalia nie tylko o sędziów powołanych po 2018 r., ale też prokuratorów, w których delegowaniu lub powołaniu brali udział jako prokuratorzy krajowi Dariusz Barski, Jacek Bilewicz, a nawet Dariusz Korneluk. Sędzia Jakub Iwaniec uwzględnił właśnie wniosek o przepadku poprzez zniszczenie dowodu rzeczowego kwestionując równocześnie status prokuratora, który go wniósł. Powód? Jego akt delegacji podpisał prokurator okręgowy powołany przez Bilewicza.
Prokurator Ewa Wrzosek poinformowała w środę, że szef Ministerstwa Sprawiedliwości, prokurator generalny Adam Bodnar odwołał ją z delegacji do Ministerstwa Sprawiedliwości oraz do Krajowej Rady Prokuratorów. Wrzosek w resorcie sprawiedliwości pełniła funkcję radcy ministra ds. warunków służby prokuratorskiej. Prawniczka poinformowała o tym na platformie X.
