Zasady, kompetencje organów i tryb ustalania cen fabrycznych i cen porównywalnych na nowoprodukowane wyroby oraz rejestrowanie cen fabrycznych i cen porównywalnych.

UCHWAŁA NR 83
RADY MINISTRÓW
z dnia 4 lutego 1956 r.
w sprawie zasad, kompetencji organów i trybu ustalania cen fabrycznych i cen porównywalnych na nowo produkowane wyroby oraz w sprawie rejestrowania cen fabrycznych i cen porównywalnych.

Na podstawie art. 2 dekretu z dnia 3 czerwca 1953 r. o ustalaniu cen, opłat i stawek taryfowych (Dz. U. Nr 31, poz. 122) Rada Ministrów uchwala, co następuje:
Zasady ustalania cen.
§  1.
1.
Przepisy uchwały dotyczą ustalania cen fabrycznych i cen porównywalnych nowych wyrobów.
2.
Nie należy uważać za wyrób nowy takiego wyrobu, który różni się od wyrobów już produkowanych tylko nieznaczną poprawą jakości lub usunięciem wad.
§  2.
Ceny fabryczne artykułów zaopatrzeniowych i inwestycyjnych równe są cenom zbytu ustalonym dla tych artykułów. Jeżeli nowy wyrób wchodzi w skład grupy artykułów opodatkowanych, jego cenę fabryczną ustala się w wysokości planowanego kosztu własnego z dodaniem planowego zysku.
§  3.
1.
Ceny fabryczne artykułów, których ceny zbytu wyprowadza się z cen detalicznych przez potrącenie marży handlowej (artykuły konsumpcyjne) ustala się w wysokości przeciętnych planowanych kosztów własnych przedsiębiorstw danego resortu, powiększonych o planowy zysk.
2.
Jeżeli ceny zbytu artykułów konsumpcyjnych nie pokrywają przeciętnych kosztów własnych ich produkcji, to za ceny fabryczne przyjmuje się ceny zbytu tych artykułów.
3.
Zasady określania cen fabrycznych podane w ust. 1 i 2 nie dotyczą artykułów konsumpcyjnych produkowanych przez przedsiębiorstwa podległe radom narodowym oraz spółdzielnie.
§  4.
1.
Cenę fabryczną artykułu konsumpcyjnego produkowanego przez przedsiębiorstwa podległe radom narodowym oraz spółdzielnie ustala się w sposób następujący:
1)
jeżeli cena zbytu zmniejszona o kwotę podatku obrotowego, wynikającą z zastosowania dla danego artykułu i podmiotu obowiązującej stawki podatku obrotowego, jest wyższa lub równa kosztowi własnemu, to cenę fabryczną ustala się zmniejszając cenę zbytu o kwotę podatku obrotowego;
2)
jeżeli cena zbytu zmniejszona o obowiązujący podatek obrotowy kształtuje się poniżej kosztu własnego, wówczas Minister Finansów lub z upoważnienia Ministra Finansów wydziały finansowe prezydiów wojewódzkich rad narodowych mogą, na wniosek organu ustalającego cenę, obniżyć stawkę podatkową na dany artykuł lub zwolnić go od podatku obrotowego; w tych przypadkach cenę fabryczną ustala się zmniejszając cenę zbytu o obniżony podatek obrotowy, a w razie zwolnienia od podatku obrotowego - w wysokości ceny zbytu; w razie nieuzyskania zgody na obniżenie lub zwolnienie od podatku obrotowego za cenę fabryczną przyjmuje się cenę zbytu zmniejszoną o obowiązujący podatek obrotowy.
2.
Ceny fabryczne artykułów wytwarzanych z odpadów lub surowców miejscowych, do których stosuje się ulgi podatkowe, ustala się zmniejszając ceny zbytu o kwotę wynikającą z ustalonej dla danego artykułu i podmiotu stawki podatku obrotowego stosowanej w przypadkach, gdy używane są surowce (materiały) pełnowartościowe.
§  5.
1.
Na nowe rodzaje robót (usług) o charakterze przemysłowym ceny fabryczne ustala się w wysokości przeciętnego planowanego kosztu własnego tych robót (usług) z dodaniem planowego zysku.
2.
Nie ustala się cen fabrycznych na roboty (usługi) o charakterze przemysłowym, świadczone na rzecz ludności. Wartość produkcji według cen fabrycznych tych robót (usług) ujmowana będzie w planie i w wykonaniu przez odjęcie od wartości produkcji według cen bieżących kwoty planowanego (zrealizowanego) podatku od operacji nietowarowych.
§  6.
1.
Ceny porównywalne na nowoprodukowane artykuły, z wyjątkiem artykułów określonych w ust. 2 i 3, ustala się w wysokości wynikającej z przemnożenia cen fabrycznych (§§ 2-4) przez współczynnik wyrażający stosunek ceny porównywalnej najbardziej zbliżonego artykułu do obowiązującej ceny fabrycznej tego artykułu.
2.
Ceny porównywalne artykułów konsumpcyjnych, których ceny fabryczne nie pokrywają kosztów własnych ich produkcji, ustala się na poziomie przeciętnych planowanych kosztów własnych z dodaniem planowego zysku.
3.
Ceny porównywalne wyrobów przemysłu: odzieżowego, skórzanego, owocowo-warzywnego i cukierniczego ustala się w wysokości przeciętnych planowanych kosztów własnych ich produkcji z dodaniem planowego zysku; przy ustalaniu tych kosztów własnych wlicza się tkaniny do kosztów produkcji odzieży, skóry gotowe do kosztów wyrobu przemysłu skórzanego i cukier do kosztów produkcji wyrobów przemysłu owocowo-warzywnego i wyrobów przemysłu cukierniczego po cenach fabrycznych, a nie po cenach nabycia (zbytu, hurtu).
4.
Ustalone zgodnie z przepisami ust. 2 i 3 ceny porównywalne powinny być w przypadkach zmian cen podstawowych surowców (materiałów) lub zmian w płacach skorygowane o współczynnik odpowiadający tym zmianom w stosunku do 1 stycznia 1956 r. Współczynniki te ustalane są przez ministrów sprawujących nadzór nad działalnością przedsiębiorstw wytwarzających dane wyroby w porozumieniu z Państwową Komisją Planowania Gospodarczego.
5.
Ceny porównywalne wyrobów przemysłu owocowo-warzywnego i cukierniczego, wyrobów przemysłu mięsnego oraz wyrobów przemysłu piekarniczego ustala się jednolicie w skali krajowej. Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego może określić inne artykuły, na które ustalane będą ceny porównywalne jednolite w skali krajowej.
6.
Zasada, o której mowa w ust. 2, może być za zgodą Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego rozciągnięta na określone nowoprodukowane artykuły lub grupy artykułów zaopatrzeniowych i inwestycyjnych.
§  7.
1.
Ceny porównywalne robót (usług), o których mowa w § 5 ust. 1, ustala się w wysokości cen fabrycznych. W przypadkach zmian cen podstawowych surowców (materiałów) lub zmian w płacach należy cenę fabryczną skorygować o współczynnik odpowiadający tym zmianom w stosunku do 1 stycznia 1956 r.
2.
Wartość produkcji robót (usług) o charakterze przemysłowym świadczonych na rzecz ludności według cen porównywalnych równa jest wartości produkcji według cen fabrycznych obliczonej w sposób podany w § 5 ust. 2. W przypadkach zmian cen podstawowych surowców (materiałów) lub zmian w płacach należy wartość produkcji skorygować o współczynnik odpowiadający tym zmianom w stosunku do 1 stycznia 1956 r.
3.
Współczynniki, o których mowa w ust. 1 i 2, określają ministrowie sprawujący nadzór nad przedsiębiorstwami wykonującymi dane roboty (usługi) w porozumieniu z Państwową Komisją Planowania Gospodarczego.

Kompetencje organów oraz tryb ustalania i rejestrowania cen.

§  8.
1.
Ceny fabryczne i ceny porównywalne artykułów zaopatrzeniowych i inwestycyjnych oraz robót (usług) o charakterze przemysłowym ustala ten organ, który jest upoważniony do ustalania cen zbytu na dane artykuły lub roboty (usługi).
2.
Ceny fabryczne i ceny porównywalne artykułów i robót, o których mowa w ust. 1, ustala się w trybie obowiązującym przy ustalaniu cen zbytu tych artykułów i cen robót. Jeżeli nowy wyrób wchodzi w skład grupy artykułów opodatkowanych, jego cenę fabryczną ustala się w porozumieniu z Ministerstwem Finansów (z wydziałami finansowymi prezydiów wojewódzkich rad narodowych, jeżeli chodzi o artykuły, których ceny zbytu ustalane są przez wojewódzkie komisje cen).
§  9.
1.
Ceny fabryczne artykułów konsumpcyjnych, na które ceny detaliczne ustalane są przez Państwową Komisję Cen, ustala w porozumieniu z Ministerstwem Finansów ministerstwo sprawujące nadzór nad działalnością przedsiębiorstw produkujących dane artykuły. Poziom kosztów nowych wyrobów dających się przyrównać do wyrobów dotychczas produkowanych powinien być uzasadniony jakościową i użytkową różnicą nowego wyrobu w stosunku do wyrobu porównywalnego.
2.
Ceny fabryczne artykułów konsumpcyjnych produkowanych przez przedsiębiorstwa podległe radom narodowym oraz spółdzielnie, na które ceny detaliczne ustalają z mocy przekazanych im uprawnień prezydia wojewódzkich rad narodowych, ustala wojewódzka komisja cen w porozumieniu z wydziałem finansowym prezydium wojewódzkiej rady narodowej ze współudziałem przedstawiciela właściwego wojewódzkiego zarządu lub wojewódzkiego związku spółdzielczości pracy.
§  10.
1.
Ceny porównywalne artykułów konsumpcyjnych ustala ten organ, który zgodnie z przepisami § 9 upoważniony jest do ustalania cen fabrycznych.
2.
Ceny porównywalne artykułów, o których mowa w § 6 ust. 5, ustala Państwowa Komisja Planowania Gospodarczego.
§  11.
1.
Projekty cen fabrycznych i cen porównywalnych nowoprodukowanych artykułów należy przedstawić organowi właściwemu do ich ustalania co najmniej na jeden miesiąc przed rozpoczęciem produkcji artykułów. W uzasadnionych przypadkach wniosek o ustalenie ceny fabrycznej i ceny porównywalnej może być za zgodą dyrektora jednostki nadrzędnej przedsiębiorstwa złożony w terminie późniejszym, jednak z takim obliczeniem czasu, by - uwzględniając terminy trybu ustalenia ceny - ustalenie ceny nastąpiło przed datą zbytu artykułu (roboty).
2.
Wnioski o ustalenie ceny powinny zawierać uzasadnienie różnicy między nowym wyrobem a wyrobem najbardziej zbliżonym.
§  12.
1.
Ministerstwa obowiązane są w ciągu 3 dni od daty ustalenia ceny porównywalnej na nowoprodukowane artykuły i roboty o charakterze przemysłowym zarejestrować te ceny w Głównym Urzędzie Statystycznym.
2.
Przepis ust. 1 nie dotyczy cen porównywalnych artykułów nietypowych oraz nietypowych robót o charakterze przemysłowym.
3.
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego określi w terminie do dnia 29 lutego 1956 r. tryb postępowania przy rejestrowaniu cen na nowo produkowane artykuły i roboty (usługi).
4.
Odpis decyzji o ustaleniu ceny porównywalnej z podaniem numeru zarejestrowania ministerstwa przesyłają centralnym zarządom przemysłu (zarządom przemysłu) oraz przedsiębiorstwom podległym produkującym dane artykuły w terminie 3 dni od daty otrzymania potwierdzenia rejestracji w Głównym Urzędzie Statystycznym.
§  13.
1.
Ministerstwa oraz przedsiębiorstwa obowiązane są prowadzić ewidencję cen fabrycznych i cen porównywalnych wszystkich produkowanych artykułów począwszy od cen artykułów ustalonych na dzień 1 stycznia 1956 r.
2.
Ewidencja powinna w szczególności zawierać następujące dane:
1)
nazwę artykułu według cennika,
2)
jednostkę miary,
3)
wysokość ceny fabrycznej,
4)
wysokość ceny porównywalnej,
5)
numer statystyczny wyrobu i grupy, do jakiej dany artykuł zaliczony jest w jednolitym wykazie towarów ustalonym przez Główny Urząd Statystyczny,
6)
datę rejestracji oraz numer rejestracyjny ceny porównywalnej w Głównym Urzędzie Statystycznym,
7)
datę i numer decyzji właściwego organu o ustaleniu ceny zbytu lub ceny detalicznej oraz wysokość tych cen.
§  14.
1.
Prezydia wojewódzkich rad narodowych (wydziały statystyczne) prowadzić będą rejestr cen porównywalnych artykułów, na które ceny zbytu i ceny detaliczne ustalane są przez wojewódzkie komisje cen. Ceny te nie podlegają jednak rejestracji w Głównym Urzędzie Statystycznym. Rejestr powinien zawierać dane określone w § 13 ust. 2 pkt 1-4 i 6 oraz numer statystyczny grupy wyrobów, do jakiej dany artykuł zaliczony jest w jednolitym wykazie towarów ustalonym przez Główny Urząd Statystyczny.
2.
Prezydia wojewódzkich rad narodowych (wojewódzkie komisje cen) prowadzić będą ewidencję cen fabrycznych artykułów, na które ceny zbytu i ceny detaliczne są przez nie ustalane.
3.
Wojewódzkie komisje cen przesyłają odpisy decyzji o ustaleniu ceny fabrycznej i ceny porównywalnej przedsiębiorstwom produkującym, jednostkom bezpośrednio nadrzędnym nad tymi przedsiębiorstwami oraz wydziałowi finansowemu prezydium wojewódzkiej rady narodowej z podaniem numeru zaewidencjonowania i numeru zarejestrowania ceny porównywalnej.

Przepisy końcowe.

§  15.
Dla określonych grup artykułów konsumpcyjnych (§ 3) mogą być za zgodą Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego i Ministra Finansów ustalane przez ministrów tymczasowe ceny fabryczne na zasadach podanych w § 3. W ciągu 14 dni od daty zbycia pierwszej partii wyrobów należy wystąpić w obowiązującym trybie o ustalenie ostatecznej ceny fabrycznej.
§  16.
Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego w porozumieniu z Ministrem Finansów i Prezesem Państwowej Komisji Cen określi tryb postępowania przy ustalaniu cen fabrycznych artykułów konsumpcyjnych (§§ 3 i 4), sporządzania wniosków, opracowywania kalkulacji, ich rozpatrywania oraz uzgadniania.
§  17.
Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego może rozciągnąć przepisy uchwały na wyroby dotychczas produkowane, na które nie zostały ustalone ceny fabryczne i porównywalne.
§  18.
Przepisy uchwały, w których jest mowa o ministerstwach i ministrach, stosuje się odpowiednio do centralnych urzędów, central spółdzielni, prezesów centralnych urzędów i zarządów central spółdzielni.
§  19.
Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1956.16.234

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Zasady, kompetencje organów i tryb ustalania cen fabrycznych i cen porównywalnych na nowoprodukowane wyroby oraz rejestrowanie cen fabrycznych i cen porównywalnych.
Data aktu: 04/02/1956
Data ogłoszenia: 29/02/1956
Data wejścia w życie: 29/02/1956