Zasady organizacji zastępstwa sądowego w urzędach, instytucjach i przedsiębiorstwach.

PISMO OKÓLNE NR 255
PREZESA RADY MINISTRÓW
z dnia 20 października 1954 r.
w sprawie zasad organizacji zastępstwa sądowego w urzędach, instytucjach i przedsiębiorstwach państwowych.

Zgodnie z przepisem art. 5 dekretu z dnia 2 czerwca 1954 r. o zastępstwie sądowym władz, urzędów, instytucji i przedsiębiorstw państwowych (Dz. U. Nr 25, poz. 93) organy zastępstwa prawnego przekazały zainteresowanym jednostkom wszystkie sprawy cywilne prowadzone dotychczas przez organy zastępstwa prawnego; w sprawach wszczętych po dniu 30 czerwca 1954 r. działają zamiast organu zastępstwa prawnego kierownicy zainteresowanych jednostek lub pełnomocnicy ustanowieni przez tych kierowników albo przez organy nadrzędne.
Przy organizowaniu w związku z powyższym przez ministerstwa (urzędy centralne) obsługi prawnej w celu zabezpieczenia właściwego załatwiania spraw zastępstwa sądowego zarówno przez same ministerstwa, jak i przez podległe im jednostki, należy oprzeć się na następujących zasadach:
1)
Prowadzenie spraw sądowych należy zgodnie z powołanym na wstępie dekretem do urzędu, instytucji lub przedsiębiorstwa państwowego, którego sprawa bezpośrednio dotyczy. W poszczególnych jednakże przypadkach, o których mowa poniżej, zainteresowane jednostki powinny działać przez organy nadrzędne.
2)
Organ nadrzędny powinien zastrzec działanie w szczególności ze względu na:
a)
szczególne kwalifikacje potrzebne dla prowadzenia określonego rodzaju spraw lub konkretnej sprawy,
b)
szczególne znaczenie określonego rodzaju spraw lub konkretnej sprawy,

a także w przypadku

c)
znacznej odległości siedziby sądu od siedziby zainteresowanej jednostki,
d)
niemożności właściwego prowadzenia przez zainteresowaną jednostkę sprawy nie objętej lit. a)-c) z braku odpowiednich pracowników.
3)
W przypadkach, o których mowa w pkt 2, sprawę prowadzi jednostka bezpośrednio nadrzędna nad jednostką zainteresowaną lub organ naczelny.
4)
W myśl powyższych założeń działanie w imieniu zainteresowanej jednostki podległej powinno objąć ministerstwo (urząd centralny):
a)
we wszystkich sprawach przed Sądem Najwyższym,
b)
w sprawach toczących się przed innymi sądami, jeżeli jest to uzasadnione wagą sprawy lub jeżeli sprawa toczy się w Warszawie albo w pobliskiej miejscowości, a siedziba jednostki zainteresowanej jest zbyt oddalona.
5)
Jednostka bezpośrednio nadrzędna powinna objąć prowadzenie:
a)
ważniejszych spraw przed sądami wojewódzkimi,
b)
spraw toczących się w siedzibie jednostki bezpośrednio nadrzędnej lub w pobliżu tej siedziby, jeżeli siedziba jednostki zainteresowanej jest zbyt oddalona,
c)
innych spraw nie objętych lit. a) i b), jeżeli zainteresowana jednostka nie posiada pracowników dostatecznie wykwalifikowanych do prowadzenia sprawy.
6)
W uzasadnionym przypadku (np. z uwagi na dokładną znajomość skomplikowanego stanu faktycznego sprawy i przebiegu procesu) organ nadrzędny może postanowić, że sprawę wymienioną w pkt 4 lub 5 prowadzić będzie jednostka bezpośrednio zainteresowana.
7)
Jeżeli siedziba sądu znajduje się w znacznej odległości od siedziby zainteresowanej jednostki, organ nadrzędny może postanowić, że z jego upoważnienia prowadzenie sprawy obejmie lub weźmie udział w czynności sądowej pracownik równorzędnej jednostki podległej temuż organowi nadrzędnemu, znajdującej się w siedzibie sądu lub w jej pobliżu.
8)
Jeżeliby w siedzibie sądu nie było odpowiedniej (równorzędnej z jednostką zainteresowaną) jednostki podległej temuż organowi nadrzędnemu, delegowanie zaś pracownika jednostki zainteresowanej, jednostki bezpośrednio nadrzędnej lub ministerstwa (urzędu centralnego) byłoby zbyt utrudnione i niewspółmiernie kosztowne - dopuszczalne jest powierzenia prowadzenia sprawy lub wzięcia udziału w czynności sądowej miejscowemu lub znajdującemu się w najbliższej miejscowości zespołowi adwokackiemu.
9)
Za sprawy ważniejsze, których prowadzenie przed sądami powinno być przejęte przez organ nadrzędny (pkt 4 lit. b) i pkt 5 lit. a), uznać należy sprawy o charakterze precedensowym. Do ważniejszych należy zaliczyć również sprawy o wyższej wartości przedmiotu sporu; kwotę roszczenia, uzasadniającą przejęcie sprawy przez ministerstwo lub jednostką bezpośrednio nadrzędną, powinno określić ministerstwo (urząd centralny) dla poszczególnych kategorii jednostek podległych odpowiednio do charakteru i częstotliwości spraw. Kierownik zainteresowanej jednostki może uznać niezależnie od powyższych kryteriów, że sprawa jest szczególnie ważna, i wystąpić do organów nadrzędnych o objęcie sprawy przez organ nadrzędny; nie zwalnia go to jednak od prowadzenia sprawy aż do uzyskania odpowiedniej decyzji.
10)
Zastosowanie ogólnej zasady prowadzenia spraw sądowych przez zainteresowane jednostki bezwarunkowo nie może prowadzić do braku koordynacji w prowadzeniu spraw danego resortu i do rozbieżności przy wytaczaniu i prowadzeniu spraw. Powinno temu zapobiec należyte obsadzenie komórek prawnych w ministerstwach i jednostkach podległych, wprowadzenie i wykonywanie systematycznej kontroli prowadzenia spraw przez jednostki podległe, udzielanie jednostkom podległym wytycznych ogólnych, jak również i wyjaśnień w sprawach konkretnych, odpowiednie zorganizowanie sprawozdawczości.

Ministrowie (kierownicy urzędów centralnych) złożą Prezesowi Rady Ministrów w terminie do dnia 30 listopada 1954 r. sprawozdania o sposobie zorganizowania zastępstwa sądowego w podległym resorcie, z dołączeniem odpisów wydanych zarządzeń.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1954.101.1276

Rodzaj: Pismo okólne
Tytuł: Zasady organizacji zastępstwa sądowego w urzędach, instytucjach i przedsiębiorstwach.
Data aktu: 20/10/1954
Data ogłoszenia: 28/10/1954
Data wejścia w życie: 28/10/1954