Rozporządzenie 2023/465 zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów arsenu w niektórych środkach spożywczych

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2023/465

z dnia 3 marca 2023 r.

zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów arsenu w niektórych środkach spożywczych

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Rady (EWG) nr 315/93 z dnia 8 lutego 1993 r. ustanawiające procedury Wspólnoty w odniesieniu do substancji skażających w żywności ¹ , w szczególności jego art. 2 ust. 3,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) W rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1881/2006 ²  określono najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych, w tym arsenu nieorganicznego w określonych środkach spożywczych.

(2) Arsen jest wszechobecnym metaloidem występującym w niskich stężeniach w skałach, glebie i naturalnych wodach gruntowych. Ponadto działalność antropogeniczna przyczyniła się również do zwiększenia poziomu arsenu w środowisku na skutek emisji przemysłowych (górnictwo, wytop metali nieżelaznych i spalanie paliw kopalnych), a także stosowania arsenu w nawozach, środkach do konserwacji drewna, środkach owadobójczych lub herbicydach. Chociaż narażenie przez skórę i przez drogi oddechowe jest możliwe, głównymi drogami narażenia na arsen są żywność i woda pitna.

(3) 12 października 2009 r. panel naukowy ds. zanieczyszczeń w łańcuchu żywnościowym ("panel CONTAM") Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności ("Urząd") przyjął opinię dotyczącą arsenu w żywności ³ . W opinii tej panel CONTAM stwierdził, że tymczasowe tolerowane tygodniowe pobranie (PTWI) na poziomie 15 µg/kg masy ciała, ustanowione przez Wspólny Komitet Ekspertów FAO/WHO ds. Dodatków do Żywności (JECFA), nie jest już właściwe, ponieważ dane wykazały, że arsen nieorganiczny powoduje raka płuc, pęcherza moczowego i skóry, oraz że zgłoszono szereg niekorzystnych skutków przy narażeniach niższych niż te, które zostały poddane przeglądowi przez JECFA.

(4) Panel CONTAM określił zakres wartości najniższej dawki wyznaczającej (BMDL01) pomiędzy 0,3 a 8 µg/kg masy ciała na dzień w odniesieniu do nowotworów płuc, skóry i pęcherza oraz uszkodzeń skóry. W opinii naukowej panel CONTAM stwierdził, że szacowane narażenie z dietą na arsen nieorganiczny konsumentów w Europie spożywających przeciętne i duże ilości znajduje się w zakresie wskazanych wartości BMDL01, w związku z czym nie można wykluczyć możliwości wystąpienia ryzyka dla niektórych konsumentów.

(5) W opinii naukowej zidentyfikowano konsumentów dużych ilości ryżu w Europie, takich jak pewne grupy etniczne oraz dzieci w wieku poniżej trzech lat, jako tych, których w największym stopniu dotyczy narażenie z dietą na arsen nieorganiczny. Narażenie z dietą na arsen nieorganiczny u dzieci poniżej trzeciego roku życia, w tym ze środków spożywczych na bazie ryżu, oszacowano na ok. 2 do 3 razy wyższe niż u dorosłych.

(6) W sprawozdaniu naukowym z 2014 r. ⁴  na temat narażenia z dietą na arsen nieorganiczny w populacji europejskiej Urząd wskazał produkty na bazie ziaren jako główny czynnik narażenia, a ryż, mleko i przetwory mleczne jako istotne czynniki. Niejednorodność danych dotyczących spożycia żywności, konwersja arsenu całkowitego na arsen nieorganiczny oraz postępowanie z danymi cenzurowanymi lewostronnie przyczyniają się jednak do znacznej niepewności w ocenie narażenia.

(7) W świetle tych informacji w rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1006 ⁵  określono najwyższe dopuszczalne poziomy obecności arsenu nieorganicznego wyłącznie w ryżu i produktach na bazie ryżu, a zgodnie z zaleceniem Komisji (UE) 2015/1381 ⁶  państwa członkowskie zostały wezwane do monitorowania w latach 2016, 2017 i 2018 obecności arsenu w żywności, najlepiej poprzez określenie zawartości arsenu nieorganicznego i całkowitego oraz, w miarę możliwości, innych odpowiednich rodzajów arsenu w wielu różnych rodzajach żywności.

(8) W sprawozdaniu naukowym z 2021 r. ⁷  Urząd ocenił przewlekłe narażenie z dietą na arsen nieorganiczny, biorąc pod uwagę najnowsze dane dotyczące występowania arsenu nieorganicznego w żywności. Urząd stwierdził, że w różnych grupach wiekowych głównymi czynnikami narażenia z dietą na arsen nieorganiczny są ryż, produkty na bazie ryżu, ziarna i produkty na bazie ziaren niezawierające ryżu oraz woda pitna. Urząd stwierdził ponadto, że określone środki spożywcze przeznaczone dla młodych ludzi (np. żywność na bazie zbóż dla niemowląt i małych dzieci oraz herbatniki, sucharki i ciastka dla dzieci, preparaty do początkowego żywienia niemowląt, preparaty do dalszego żywienia niemowląt, żywność specjalnego przeznaczenia medycznego przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci oraz preparaty dla małych dzieci, żywność dla niemowląt i soki owocowe) są istotnym czynnikiem narażenia z dietą na arsen nieorganiczny w tej grupie populacji.

(9) Obecne średnie wartości narażenia na arsen w żywności i wartości dla 95. centyla nadal mieszczą się w zakresie wartości BMDL01 określonych w opinii naukowej panelu CONTAM z 2009 r. Należy zatem ustanowić nowe najwyższe dopuszczalne poziomy dla towarów przyczyniających się do narażenia na arsen oraz obniżyć obecne najwyższe dopuszczalne poziomy, w miarę możliwości na podstawie danych o występowaniu.

(10) Zgodnie z Kodeksem Żywnościowym najwyższy dopuszczalny poziom arsenu całkowitego w soli wynosi 0,5 mg/kg ⁸ . Należy ustanowić ten sam najwyższy dopuszczalny poziom w prawodawstwie Unii.

(11) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 1881/2006.

(12) Biorąc pod uwagę, że niektóre środki spożywcze objęte niniejszym rozporządzeniem mają długi okres trwałości, środki spożywcze, które zostały zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu przed datą rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia, powinny móc pozostać w obrocie.

(13) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł  1

W załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1881/2006 wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł  2

Środki spożywcze, które zostały zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia, mogą pozostać w obrocie do daty minimalnej trwałości lub przydatności do spożycia.

Artykuł  3

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europej- skiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 3 marca 2023 r.

ZAŁĄCZNIK

W sekcji 3 w załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1881/2006 pozycja 3.5 Arsen (nieorganiczny) otrzymuje brzmienie:

Środki spożywcze (1)		Najwyższe dopuszczalne poziomy (mg/kg świeżej masy)
"3.5	Arsen (arsen nieorganiczny dla 3.5.1-3.5.4 i arsen całkowity dla 3.5.5) (50)
3.5.1	Zboża i produkty na bazie zbóż (51)
3.5.1.1	Ryż nieparzony bielony (ryż polerowany lub biały)	0,15
3.5.1.2	Ryż parzony i ryż łuskany	0,25
3.5.1.3	Mąka ryżowa	0,25
3.5.1.4	Wafle ryżowe, papier ryżowy, ciasteczka ryżowe i ciastka ryżowe, płatki ryżowe i prażony ryż śniadaniowy	0,30
3.5.1.5	Ryż przeznaczony do produkcji żywności dla niemowląt i małych dzieci (3)	0,10
3.5.1.6	Bezalkoholowe napoje na bazie ryżu	0,030
3.5.2	Preparaty do początkowego żywienia niemowląt (3) (29), preparaty do dalszego żywienia niemowląt (3) (29), żywność specjalnego przeznaczenia medycznego przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci (3) (29) i preparaty do żywienia małych dzieci (29) (57)
3.5.2.1	-wprowadzane do obrotu jako proszek	0,020
3.5.2.2	-wprowadzane do obrotu w postaci płynnej	0,010
3.5.3	Żywność dla niemowląt (3) (29)	0,020
3.5.4	Soki owocowe, koncentraty soków owocowych po rozcieńczeniu wodą oraz nektary owocowe (14)	0,020
3.5.5	Sól	0,50"

1 Dz.U. L 37 z 13.2.1993, s. 1.

2 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych (Dz.U. L 364 z 20.12.2006, s. 5).

3 Panel EFSA ds. zanieczyszczeń w łańcuchu żywnościowym (CONTAM); Opinia naukowa dotycząca arsenu w żywności. Dziennik EFSA 2009;7(10):1351, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2009.1351.

4 Sprawozdanie naukowe EFSA na temat narażenia z dietą na arsen nieorganiczny w populacji europejskiej, Dziennik EFSA 2014;12(3): 3597, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2014.3597.

5 Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1006 z dnia 25 czerwca 2015 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów nieorganicznego arsenu w środkach spożywczych (Dz.U. L 161 z 26.6.2015, s. 14).

6 Zalecenie Komisji (UE) 2015/1381 z dnia 10 sierpnia 2015 r. w sprawie monitorowania występowania arsenu w żywności (Dz.U. L 213 z 12.8.2015, s. 9).

7 Sprawozdanie naukowe EFSA na temat przewlekłego narażenia z dietą na arsen nieorganiczny, Dziennik EFSA 2021;19(1): 6380, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2021.6380.

8 Kodeks ogólnych norm dotyczących zanieczyszczeń i toksyn w żywności i paszy - GSCTFF (CODEX STAN 193-1995).

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2023.68.51
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Rozporządzenie 2023/465 zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów arsenu w niektórych środkach spożywczych
• Data aktu: 03/03/2023
• Data ogłoszenia: 06/03/2023
• Data wejścia w życie: 26/03/2023