a także mając na uwadze, co następuje:(1) Zawarty w rozporządzeniu (UE) nr 575/2013 wymóg, zgodnie z którym właściwe organy oceniają spełnianie przez instytucję wymogów stosowania metody wewnętrznych ratingów (metody IRB), odnosi się do wszystkich wymogów dotyczących stosowania metody IRB, niezależnie od ich stopnia istotności, i dotyczy zapewnienia ciągłej zgodności z tymi wymogami. W rezultacie wymóg ten odnosi się nie tylko do oceny wstępnego wniosku instytucji o zezwolenie na stosowanie systemów ratingowych w celu obliczenia wymogów w zakresie funduszy własnych, ale także do: oceny wszelkich dodatkowych wniosków instytucji o zezwolenie na stosowanie systemów ratingowych wprowadzonych zgodnie ze stosowanym przez instytucję zatwierdzonym planem stopniowego wdrażania metody IRB; oceny wniosku o wprowadzenie istotnych zmian w metodach wewnętrznych, na stosowanie których instytucja otrzymała zezwolenie zgodnie z art. 143 ust. 3 rozporządzenia oraz rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 529/2014 2 ; zmian metody IRB wymagających powiadomienia zgodnie z art. 143 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 575/2013 i rozporządzenia delegowanego (UE) nr 529/2014; bieżącego przeglądu metody IRB, na stosowanie której instytucja otrzymała zezwolenie zgodnie z art. 101 ust. 1 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE 3 ; oceny wniosków o zezwolenie na powrót do stosowania mniej zaawansowanych metod zgodnie z art. 149 rozporządzenia (UE) nr 575/2013. Właściwe organy powinny stosować te same kryteria do wszystkich szczegółowych aspektów oceny spełnienia wymogów dotyczących stosowania metody IRB. Zasady ustalające tę metodykę oceny powinny zatem mieć zastosowanie do wszystkich tych przypadków, aby zapewnić harmonizację metod oceny przez właściwe organy i uniknąć ryzyka arbitrażu regulacyjnego.
(2) Metodyka oceny powinna obejmować metody, które właściwe organy będą stosować na zasadzie fakultatywnej lub obowiązkowej, oraz określać kryteria podlegające weryfikacji przez właściwe organy.
(3) Aby na obszarze Unii zapewnić spójną ocenę zgodności z wymogami, które należy spełnić w celu korzystania z metody IRB, konieczne jest, aby właściwe organy stosowały do tej oceny te same metody. W rezultacie należy określić zbiór metod, z którego będą korzystały wszystkie właściwe organy. Biorąc jednak pod uwagę charakter modelu oceny oraz różnorodność i specyfikę modeli, korzystając z tych metod właściwe organy powinny także stosować swobodę uznania w zakresie nadzoru w odniesieniu do poszczególnych badanych modeli. W metodyce oceny przedstawionej w niniejszym rozporządzeniu określono minimalne kryteria stosowane przez właściwe organy do weryfikacji spełniania wymogów dotyczących stosowania metody IRB oraz ustanowiono obowiązek sprawdzenia przez właściwe organy wszelkich innych odpowiednich kryteriów niezbędnych do tego celu. Ponadto w pewnych przypadkach, w których właściwy organ dokonał ostatnio oceny podobnych systemów ratingowych w tej samej klasie ekspozycji, należy dopuścić wykorzystanie wyników tych ocen, zamiast zlecać ponowne przeprowadzenie oceny przez właściwy organ, jeżeli organ ten uzna, że wyniki te nie ulegną istotnym zmianom. Powinno to zapobiec nadmiernej złożoności, niepotrzebnym obciążeniom oraz dublowaniu pracy.
(4) W przypadku gdy właściwe organy dokonują oceny spełniania przez instytucję wymogów stosowania metody IRB w celach innych niż rozpatrzenie wstępnego wniosku o zezwolenie, właściwe organy powinny stosować wyłącznie te przepisy, które są istotne dla zakresu oceny do wyżej wymienionych celów i powinny w każdym przypadku wykorzystywać wnioski z poprzednich ocen jako punkt wyjścia.
(5) Gdy ocena dotyczy wniosków o zezwolenia, o których mowa w art. 20 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (UE) nr 575/2013, zastosowanie mają wykonawcze standardy techniczne, o których mowa w ust. 8 wspomnianego artykułu, w odniesieniu do procesu wspólnego podejmowania decyzji.
(6) Właściwe organy są zobowiązane do weryfikacji spełniania przez instytucje określonych wymogów regulacyjnych dotyczących stosowania metody IRB, a także do oceny ogólnej jakości rozwiązań, systemów i metod wprowadzonych przez instytucję oraz do wymagania ciągłych usprawnień i dostosowań do zmieniających się okoliczności w celu zapewnienia ciągłej zgodności z tymi wymogami. Taka ocena w dużej mierze wymaga od właściwych organów zastosowania swobody uznania. Zasady dotyczące metodyki oceny powinny z jednej strony umożliwiać właściwym organom korzystanie ze swobody uznania poprzez przeprowadzanie w razie potrzeby dodatkowych kontroli poza tymi określonymi w niniejszym rozporządzeniu, a z drugiej strony powinny zapewniać harmonizację i porównywalność praktyk nadzorczych w różnych jurysdykcjach. Z tych samych powodów właściwe organy powinny mieć zapewnioną niezbędną elastyczność, aby zastosować najwłaściwszą metodę opcjonalną lub dowolną inną metodę niezbędną do sprawdzenia określonych wymogów, uwzględniając między innymi istotność rodzajów ekspozycji objętych każdym systemem ratingowym, złożoność modeli, specyfikę sytuacji, konkretne rozwiązanie wprowadzone przez instytucję, jakość dowodów dostarczonych przez instytucję, zasoby dostępne dla samych właściwych organów. Ponadto z tych samych powodów właściwe organy powinny mieć możliwość przeprowadzenia dodatkowych testów i weryfikacji niezbędnych w przypadku wątpliwości dotyczących spełnienia wymogów metody IRB zgodnie z zasadą proporcjonalności, z uwzględnieniem charakteru, rozmiaru i złożoności działalności i struktury instytucji.
(7) W celu zapewnienia spójności i kompleksowości oceny całościowej metody IRB, w przypadku kolejnych wniosków o zezwolenie na podstawie zatwierdzonego planu stopniowego wdrażania stosowanego w instytucji, właściwe organy powinny opierać swoją ocenę co najmniej na zasadach dotyczących testu praktycznego i testu doświadczenia, klasyfikacji do klas lub pul ratingowych, systemów ratingowych oraz kwantyfikacji ryzyka, ponieważ te aspekty oceny odnoszą się do każdego indywidualnego systemu ratingowego metody IRB.
(8) Aby ocenić adekwatność stosowania metody IRB, należy zweryfikować wszystkie systemy ratingowe i związane z nimi procesy, jeżeli instytucja zleciła dostawcy będącemu osobą trzecią zadania, działania lub funkcje związane z projektowaniem, wdrażaniem i walidacją systemów ratingowych lub uzyskała system ratingowy lub dane zbiorcze od dostawcy będącego osobą trzecią. W szczególności należy sprawdzić, czy w instytucji wdrożono odpowiednie kontrole i czy dostępna jest pełna dokumentacja. Ponadto należy sprawdzić, czy instytucja posiada wystarczającą wewnętrzną wiedzę na temat zleconych procesów i zakupionych systemów ratingowych, ponieważ organ zarządzający instytucji jest ostatecznie odpowiedzialny za zlecone procesy i wydajność systemów ratingowych uzyskanych od dostawcy będącego osobą trzecią. Wszystkie zlecone zadania, działania i funkcje oraz systemy ratingowe uzyskane od dostawców będących osobami trzecimi powinny być w związku z tym oceniane przez właściwe organy w sposób podobny, jak w miejscu, w którym opracowano w pełnym zakresie metodę IRB w oparciu o wewnętrzne procesy instytucji.
(9) Aby uniemożliwić instytucjom jedynie częściowe ukończenie stopniowego wdrażania metody IRB przez dłuższy czas, właściwe organy powinny zweryfikować stosowność terminu wprowadzenia tak zwanego "planu wdrożenia", dotrzymanie tego terminu i konieczność zmian w planie wdrożenia. Należy sprawdzić, czy wszystkie ekspozycje objęte planem wdrożenia mają zdefiniowane i rozsądne maksymalne ramy czasowe na wprowadzenie metody IRB.
(10) Ważne jest, aby ocenić solidność komórki ds. walidacji, a więc niezależność od jednostki ds. kontroli ryzyka kredytowego, kompletność, częstotliwość i adekwatność metod i procedur oraz rzetelność procesu sprawozdawczego w celu sprawdzenia, czy ocena systemów ratingowych przebiega obiektywnie i czy istnieje ograniczona motywacja do ukrycia nieprawidłowości i wad modelu. Sprawdzając, czy istnieje odpowiedni poziom niezależności komórki ds. walidacji, właściwe organy powinny uwzględnić wielkość i złożoność instytucji.
(11) Ponieważ systemy ratingowe stanowią podstawę metody IRB i ich jakość może mieć znaczący wpływ na poziom wymogów dotyczących funduszy własnych, należy regularnie przeprowadzać przegląd funkcjonowania systemów ratingowych. Biorąc pod uwagę, że szacunki parametrów ryzyka są przedmiotem przeglądu co najmniej raz w roku, a systemy ratingowe powinny być regularnie oceniane przez właściwe organy i komórkę ds. audytu wewnętrznego, a także uwzględniając fakt, że do wykonania tego zadania niezbędne są dane z komórki ds. walidacji, należy sprawdzić, czy co najmniej raz w roku przeprowadza się walidację skuteczności systemów ratingowych obejmujących istotne portfele oraz weryfikację historyczną wszystkich innych systemów ratingowych.
(12) Wszystkie obszary metody IRB mają zostać skutecznie objęte audytami wewnętrznymi. Niemniej jednak należy sprawdzić, czy zasoby audytu wewnętrznego są efektywnie wykorzystywane ze szczególnym uwzględnieniem najbardziej ryzykownych obszarów. W szczególności w przypadku instytucji, które korzystają z wielu systemów ratingowych, ważna jest pewna elastyczność. W związku z tym właściwe organy powinny sprawdzić, czy instytucja przeprowadza coroczny przegląd w celu określenia obszarów, które wymagają dokładniejszego przeglądu w ciągu roku.
(13) Aby zapewnić minimalny poziom harmonizacji w odniesieniu do zakresu stosowania systemów ratingowych (tzw. "test praktyczny"), właściwe organy powinny sprawdzić, czy systemy ratingowe zostały uwzględnione w odpowiednich procesach instytucji w ramach szerszych procesów zarządzania ryzykiem, przyznawania kredytów i podejmowania decyzji, alokacji kapitału wewnętrznego oraz w ładzie korporacyjnym. Są to podstawowe obszary, w których procesy wewnętrzne wymagają stosowania parametrów ryzyka, w związku z tym w przypadku różnic pomiędzy parametrami ryzyka stosowanymi w tych obszarach a tymi stosowanymi do wyliczenia wymogów w zakresie funduszy własnych należy sprawdzić, czy są one uzasadnione.
(14) W odniesieniu do wymogów dotyczących testów doświadczenia, oceniając, czy systemy ratingowe stosowane przez instytucję przed złożeniem wniosku o możliwość stosowania metody IRB "odpowiadały w znacznym stopniu" wymogom IRB, właściwe organy powinny sprawdzić, czy przez co najmniej przez okres trzech lat przed zastosowaniem metody IRB instytucja korzystała z systemu ratingowego w wewnętrznym pomiarze ryzyka i procesie zarządzania ryzykiem i czy podlegał on monitoringowi, wewnętrznej walidacji i wewnętrznemu audytowi. Taka specyfikacja metodyki oceny jest niezbędna do zapewnienia minimalnego poziomu harmonizacji. Właściwe organy powinny sprawdzić, czy wdrożono systemy ratingowe przynajmniej w najbardziej podstawowych obszarach, aby zapewnić, że instytucja efektywnie korzysta z systemów ratingowych i czy zarówno pracownicy, jak i kadra kierownicza są przyzwyczajeni do tych parametrów i dobrze rozumieją ich znaczenie i niedoskonałości. Ponadto monitorowanie, walidacja i wewnętrzny audyt w okresie zdobywania doświadczenia powinny wykazywać, że systemy ratingowe były zgodne z podstawowymi wymogami metody IRB i że ulegały w tym okresie stopniowej poprawie.
(15) Niezależność procesu klasyfikacji ekspozycji do poszczególnych klas lub puli ratingowych jest wymagana w przypadku ekspozycji niedetalicznych, ponieważ w tym procesie niezbędne jest zazwyczaj zastosowanie osądu ludzkiego. W przypadku ekspozycji detalicznych proces ten jest zazwyczaj w pełni zautomatyzowany i oparty na obiektywnych informacjach dotyczących dłużnika i jego transakcji. Poprawność procesu klasyfikacji zapewnia odpowiednie wdrożenie systemu ratingowego w systemy informatyczne oraz procedury instytucji. Jeżeli jednak dozwolone są zmiany klasyfikacji, w procesie ratingu należy stosować osąd ludzki. W rezultacie oraz biorąc pod uwagę, że osoby odpowiedzialne za tworzenie lub odnawianie ekspozycji są zazwyczaj skłonne do nadawania lepszych ratingów w celu zwiększenia sprzedaży i wolumenu kredytów, jeżeli stosuje się zmiany klasyfikacji, w tym w przypadku ekspozycji detalicznych, należy sprawdzić, czy cesję zatwierdziła osoba czy komisja niezależna od osób odpowiedzialnych za inicjowanie lub odnawianie ekspozycji.
(16) Jeżeli ratingi są starsze niż 12 miesięcy lub gdy nie dokonano przeglądu klasyfikacji w odpowiednim czasie zgodnie z przepisami instytucji, właściwe organy powinny sprawdzić, czy zastosowano ostrożne korekty w zakresie obliczania aktywów ważonych ryzykiem. Istnieją ku temu różnorakie powody. Jeśli rating jest nieaktualny lub jest oparty na nieaktualnych informacjach, ocena ryzyka może być niedokładna. W szczególności jeżeli sytuacja dłużnika pogorszyła się w ciągu ostatnich 12 miesięcy, nie jest odzwierciedlona w ratingu i ryzyko jest zaniżone. Ponadto zgodnie z generalną zasadą dotyczącą szacunków parametrów ryzyka, gdy szacunek tych parametrów opiera się na niewystarczającej ilości danych lub przypuszczeniach, należy zastosować większy margines ostrożnościowy. Ta sama zasada powinna obowiązywać w procesie klasyfikacji ekspozycji do klas lub pul ratingowych, tj. w przypadku gdy w procesie klasyfikacji uwzględniono niewystarczającą ilość informacji, należy przyjąć dodatkowy margines ostrożnościowy przy obliczaniu wag ryzyka. Metoda stosowania dodatkowego marginesu ostrożnościowego przy obliczaniu wag ryzyka nie powinna być określona, ponieważ instytucja może bezpośrednio skorygować rating, szacunek parametru ryzyka lub wagę ryzyka. Korekta powinna być proporcjonalna do długości okresu, w którym rating lub informacje stanowiące podstawę ratingu są nieaktualne.
(17) Instytucje mają obowiązek dokumentowania stosowanych wewnętrznie szczegółowych definicji niewykonania zobowiązania i straty oraz zapewnienia spójności z definicjami określonymi w rozporządzeniu (UE) nr 575/2013. Oceniając tę spójność właściwe organy powinny sprawdzić, czy instytucje posiadają przejrzyste zasady określające, kiedy dłużnika lub instrument przypisuje się do klasy niewykonania zobowiązania. Zasady te muszą być spójne z ogólnymi przepisami dotyczącymi identyfikacji niewykonania zobowiązania. EUNB przyjął wytyczne w sprawie stosowania definicji niewykonania zobowiązania na podstawie art. 178 rozporządzenia (UE) nr 575/2013. Zasady te powinny być również uwzględnione w procesach i systemach zarządzania ryzykiem instytucji, ponieważ w rozporządzeniu (UE) nr 575/2013 wymaga się w szczególności, aby ratingi wewnętrzne, tj. takie jak klasyfikacja do klasy ratingowej niewykonania zobowiązania, odgrywały zasadniczą rolę w zarządzaniu ryzykiem i innych procesach wewnętrznych instytucji, które również powinny być kontrolowane przez właściwe organy.
(18) Informacje dotyczące wyników dłużnika oraz ekspozycji, których dotyczy niewykonanie zobowiązania i tych, których ono nie dotyczy, stanowią podstawę dla wewnętrznych procesów instytucji, kwantyfikacji parametrów ryzyka oraz obliczenia wymogów w zakresie funduszy własnych. W związku z tym nie tylko identyfikacja dłużników, którzy nie wykonują zobowiązań, lecz także proces przeklasyfikowania tych dłużników na dłużników wykonujących zobowiązania musi być sprawny i efektywny. Właściwe organy powinny sprawdzić, czy proces ostrożnego przeklasyfikowania gwarantuje, że dłużnicy nie zostaną przeklasyfikowani do statusu wykonujących zobowiązania, jeżeli instytucja spodziewa się, że ekspozycja prawdopodobnie powróci do stanu niewykonania zobowiązania w krótkim czasie.
(19) Aby zapewnić właściwym organom spójny i dokładny przegląd systemów ratingowych stosowanych przez instytucję, a także udoskonalenie systemów ratingowych z biegiem czasu, konieczne jest, aby właściwe organy oceniły kompletność rejestru bieżących oraz historycznych wersji systemów ratingowych stosowanych przez instytucję ("rejestr systemów ratingowych"). Uwzględniając fakt, że wymogi testu doświadczenia odnoszą się do trzech lat poprzedzających moment rozpatrzenia wniosku o zatwierdzenie modelu wewnętrznego oraz że właściwe organy przeprowadzają ogólny przegląd modelu wewnętrznego regularnie i nie rzadziej niż co trzy lata, właściwe organy powinny sprawdzić, czy taki rejestr systemów ratingowych obejmuje przynajmniej wersje modeli wewnętrznych stosowanych przez instytucję w ciągu trzech poprzednich lat.
(20) Na różnych etapach rozwoju i stosowania systemów ratingowych stosowany jest osąd ludzki. Rozsądne stosowanie osądu ludzkiego może zwiększyć jakość modelu i dokładność jego prognozowań. Niemniej jednak stosowanie osądu ludzkiego powinno podlegać kontroli, ponieważ osąd ludzki zmienia oszacowania oparte na wcześniejszym doświadczeniu w sposób subiektywny. W związku z tym właściwe organy powinny sprawdzić, czy stosowanie osądu ludzkiego jest uzasadnione pozytywnym wkładem w dokładność prognozowań. Duża liczba zmian wyników modelu może zatem wskazywać, że niektóre ważne informacje nie są uwzględnione w systemie ratingowym. W związku z tym właściwe organy powinny sprawdzić, czy liczba zmian i ich uzasadnienie są regularnie analizowane przez instytucje oraz czy wszelkie wykryte niedociągnięcia modelu są odpowiednio uwzględniane w przeglądzie modelu.
(21) We wszystkich przypadkach właściwe organy powinny ocenić, czy instytucja przyjęła wystarczający margines ostrożnościowy w swoich oszacowaniach parametrów ryzyka. Przedmiotowy margines ostrożnościowy powinien uwzględniać wszelkie zidentyfikowane nieprawidłowości w danych lub metodach stosowanych do kwantyfikacji ryzyka oraz zwiększoną niepewność, która może wynikać na przykład ze zmian w polityce kredytowania lub zasadach w zakresie odzyskiwania należności. W przypadku gdy instytucja przestaje spełniać wymogi dotyczące metody IRB, właściwe organy powinny sprawdzić, czy spełnia ona wymóg, zgodnie z którym systemy ratingowe są korygowane terminowo. Stosowanie marginesu ostrożnościowego nie powinno być wykorzystywane jako alternatywa dla korygowania modeli i zapewniania ich pełnej zgodności z wymogami rozporządzenia (UE) nr 575/2013.
(22) W odniesieniu do kwantyfikacji ryzyka wskazane jest, aby oszacowania PD były względnie stabilne w czasie w celu uniknięcia nadmiernej cykliczności wymogów w zakresie funduszy własnych. Właściwe organy powinny sprawdzić, czy oszacowania PD są oparte na średniej długoterminowej rocznych wskaźników niewykonania zobowiązania. Ponadto biorąc pod uwagę, że fundusze własne powinny pomagać instytucjom przetrwać w warunkach skrajnych, oszacowania ryzyka powinny uwzględniać ewentualne pogorszenie warunków ekonomicznych nawet w okresie dobrobytu. Ponadto ilekroć istnieje zwiększona niepewność wynikająca z niewystarczających danych, właściwe organy powinny sprawdzić, czy przyjęto dodatkowy margines ostrożnościowy. Jeżeli długość dostępnych szeregów czasowych nie obejmuje oczekiwanej zmienności wskaźników niewykonania zobowiązania, należy zastosować odpowiednie metody, aby uwzględnić brakujące dane.
(23) Oszacowanie wartości LGD opiera się na średniej zrealizowanych wartości LGD ważonych liczbą niewykonanych zobowiązań. Jeżeli wartość ekspozycji stanowi istotny czynnik ryzyka, należy ją uwzględnić wśród innych potencjalnych czynników ryzyka dla wyodrębnienia lub zróżnicowania ryzyka w odniesieniu do wartości LGD w celu zapewnienia, aby parametr został obliczony dla jednolitych pul lub klas instrumentów. Właściwe organy powinny sprawdzić, czy to podejście jest odpowiednio stosowane, ponieważ zapewnia spójność z obliczaniem parametru PD i miarodajne stosowanie wzoru na wagę ryzyka. Rozporządzenie (UE) nr 575/2013 rozróżnia metodę oszacowania wartości LGD dla poszczególnych ekspozycji do celów kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem od średniej oszacowań LGD obliczonych na poziomie portfela. W odróżnieniu od indywidualnego oszacowania wartości LGD, dolny pułap wartości LGD dla ekspozycji detalicznych zabezpieczonych nieruchomościami, stosowany na poziomie całego portfela, jest definiowany jako średnia wartość LGD ważona ekspozycją. W celu zapewnienia odpowiednich poziomów parametrów ryzyka dla ekspozycji zabezpieczonych nieruchomościami właściwe organy powinny sprawdzić, czy dolne pułapy wartości LGD są stosowane prawidłowo.
(24) Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania, które po przywróceniu statusu wykonania zobowiązania zostaną w krótkim czasie przeklasyfikowane jako ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania, należy traktować jako ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania, od pierwszego momentu wystąpienia niewykonania zobowiązania, ponieważ najprawdopodobniej dokonywane jest tymczasowe przeklasyfikowanie do stanu ekspozycji, których nie dotyczy niewykonania zobowiązania, na podstawie niepełnych informacji o rzeczywistej sytuacji dłużnika. W rezultacie traktowanie wielu niewykonanych zobowiązań jako jedno niewykonanie zobowiązania lepiej odzwierciedla rzeczywiste doświadczenie w zakresie niewykonania zobowiązania. Właściwe organy powinny zatem sprawdzić, czy przy oszacowaniu parametrów ryzyka wielokrotne niewykonanie zobowiązania przez tego samego dłużnika w krótkim okresie traktuje się jako jedno niewykonanie zobowiązania. Ponadto traktowanie wielu przypadków niewykonania zobowiązania przez tego samego dłużnika jako oddzielnych przypadków niewykonania zobowiązania może prowadzić do istotnych błędów w oszacowaniach parametrów ryzyka, ponieważ wyższe wskaźniki niewykonania zobowiązania prowadziłyby do wyższych oszacowań PD. Z drugiej strony wartość LGD byłaby niedoszacowana, ponieważ pierwsze niewykonania zobowiązania przez dłużnika byłyby traktowane jako przypadki poprawy sytuacji bez związanej z nimi straty, gdy tymczasem instytucja faktycznie poniosła stratę. Dodatkowo ze względu na powiązanie między oszacowaniami wartości PD i LGD oraz w celu zapewnienia realistycznego oszacowania oczekiwanej straty, traktowanie wielu przypadków niewykonania zobowiązania powinno być spójne dla celów oszacowania wartości PD i LGD.
(25) Zakres informacji dostępnych dla instytucji w odniesieniu do ekspozycji, których dotyczy niewykonanie zobowiązania, znacząco różni się od informacji dotyczących ekspozycji obsługiwanych. W szczególności dostępne są dwa dodatkowe czynniki ryzyka w odniesieniu do ekspozycji, których dotyczy niewykonanie zobowiązania, a mianowicie czas niewykonania zobowiązania i zrealizowane odzyskane należności. W związku z tym oszacowanie wartości LGD przeprowadzone przed niewykonaniem zobowiązania nie jest wystarczające, ponieważ oszacowania ryzyka powinny uwzględniać wszystkie istotne czynniki ryzyka. Dodatkowo w przypadku ekspozycji, których dotyczy niewykonanie zobowiązania, wiadomo już, jakie były warunki ekonomiczne w momencie niewykonania zobowiązania. Ponadto wartość LGD dla ekspozycji, których dotyczy niewykonanie zobowiązania, powinna odzwierciedlać sumę oczekiwanych strat w bieżących warunkach ekonomicznych i możliwej nieoczekiwanej straty, która może wystąpić w okresie odzyskiwania należności. W związku z tym właściwe organy powinny sprawdzić, czy wartość LGD dla ekspozycji, których dotyczy niewykonanie zobowiązania jest oszacowana albo bezpośrednio, albo jako suma najlepszego oszacowania oczekiwanej straty ("ELBE") i narzutu, który uwzględnia nieoczekiwaną stratę, która może wystąpić w okresie odzyskiwania należności. Niezależnie od zastosowanego podejścia, oszacowanie wartości LGD, której dotyczy niewykonanie zadania powinno uwzględniać informacje o czasie niewykonania zobowiązania i odzyskanych należnościach zrealizowanych do czasu oszacowania oraz uwzględniać możliwą niekorzystną zmianę warunków ekonomicznych w trakcie przewidywanego czasu trwania procesu odzyskiwania należności.
(26) W przypadku instytucji stosujących własne oszacowania wartości LGD, wewnętrzne wymogi dotyczące zarządzania zabezpieczeniem powinny zasadniczo spełniać wymogi określone w części trzeciej tytuł II rozdział 4 sekcja 3 rozporządzenia (UE) nr 575/2013. Właściwe organy powinny skoncentrować się na wymogach wyceny zabezpieczenia i pewności prawa, ponieważ ważne jest, aby zapewnić regularną i wiarygodną wycenę zabezpieczenia oraz aby wycena odzwierciedlała rzeczywistą wartość rynkową w obecnych warunkach rynkowych. Częstotliwość i charakter zaktualizowanej wyceny należy dostosować do rodzaju zabezpieczenia, ponieważ nieaktualna lub niedokładna ocena może prowadzić do niedoszacowania ryzyka związanego z ekspozycjami kredytowymi. Istotne jest również, aby zabezpieczenie prawnie weszło w życie i było możliwe do wyegzekwowania we wszystkich właściwych jurysdykcjach. W przeciwnym przypadku ekspozycję należy traktować jako niezabezpieczoną; jeżeli takie zabezpieczenie zostanie uwzględnione w kwantyfikacji ryzyka, może to prowadzić do niedoszacowania ryzyka.
(27) Właściwe organy powinny sprawdzić, czy do celów zaawansowanej metody IRB, tj. w przypadkach wykorzystywania własnych oszacowań wartości LGD, gwaranci są uznawani za kwalifikowalnych, jeżeli są oceniani przy użyciu systemu ratingowego zatwierdzonego w ramach metody IRB; kwalifikować mogą się również inni gwaranci pod warunkiem że są sklasyfikowani jako instytucja, instytucja rządowa na szczeblu centralnym lub bank centralny, albo podmiot gospodarczy, który posiada ocenę kredytową zewnętrznej instytucji oceny wiarygodności kredytowej (ECAI), a gwarancja spełnia wymogi określone w części trzeciej tytuł II rozdział 4 sekcja 3 rozporządzenia (UE) nr 575/2013, które mają również zastosowanie do metody standardowej.
(28) W ocenie procesu przypisywania ekspozycji do kategorii należy określić szczegółowe wymogi dotyczące weryfikacji przez właściwe organy do przypisania ekspozycji do ekspozycji detalicznych ze względu na ich preferencyjne traktowanie w zakresie obliczeń kwot ekspozycji ważonych ryzykiem. Niektóre kategorie ekspozycji są definiowane na podstawie charakterystyki transakcji, a inne na podstawie rodzaju dłużnika; w rezultacie mogą istnieć ekspozycje, które spełniają kryteria większej liczby kategorii ekspozycji niż jedna. Właściwe organy powinny zatem sprawdzić, czy instytucja stosuje prawidłową kolejność klasyfikacji w celu zapewnienia spójnego i jednoznacznego przypisania ekspozycji do kategorii ekspozycji.
(29) Właściwe organy powinny sprawdzić, czy wyniki testów warunków skrajnych są uwzględniane w procesach zarządzania ryzykiem i kapitałem, ponieważ integracja wyników testów warunków skrajnych w procesach decyzyjnych zapewnia, żescenariusze i ich wpływ na wymogi w zakresie funduszy własnych są opracowane i przeprowadzone w znaczący sposób, a zorientowane na przyszłość aspekty wymogów w zakresie funduszy własnych są brane pod uwagę w zarządzaniu instytucją.
(30) Instytucje, które stosują własne oszacowania wartości LGD i własne współczynniki konwersji, powinny obliczać efektywny termin zapadalności ekspozycji w ramach metody IRB w celu obliczenia wymogów w zakresie funduszy własnych. W przypadku ekspozycji odnawialnych instytucja jest narażona na ryzyko przez okres dłuższy niż termin spłaty bieżącego wykorzystania, biorąc pod uwagę, że kredytobiorca może ponownie wykorzystać dodatkowe kwoty. W związku z tym właściwe organy powinny sprawdzić, czy obliczenia efektywnego terminu zapadalności ekspozycji odnawialnych opierają się na dacie wygaśnięcia instrumentu.
(31) Obliczenie różnicy między kwotami oczekiwanych strat z jednej strony a korektami ryzyka kredytowego, dodatkowymi korektami wartości i innymi redukcjami funduszy własnych z drugiej strony ("niedobór wewnętrznych ratingów") należy przeprowadzić na poziomie zagregowanym oddzielnie dla portfela ekspozycji, których dotyczy niewykonanie zobowiązania oraz portfela ekspozycji, których nie dotyczy niewykonanie zobowiązania. Oddzielenie ekspozycji, których dotyczy niewykonanie zobowiązania od tych, których nie dotyczy niewykonanie zobowiązania, jest konieczne do zapewnienia, aby kwoty ujemne wynikające z obliczeń wykonanych dla portfela, którego dotyczy niewykonanie zobowiązania, nie zostały wykorzystane do kompensowania kwot dodatnich wynikających z obliczeń wykonanych dla portfela ekspozycji, których nie dotyczy niewykonanie zobowiązania. Poza tym całościowe obliczenia są zgodne z ogólną koncepcją funduszy własnych, zgodnie z którą fundusze własne powinny być w pełni dostępne w celu pokrycia nieoczekiwanych strat w przypadku postępowania upadłościowego instytucji. Ponieważ kwoty korekt ryzyka kredytowego, dodatkowe korekty wartości i inne redukcje funduszy własnych uwzględnione przy obliczaniu niedoboru wewnętrznych ratingów zostały już odjęte od funduszy własnych w celu pokrycia oczekiwanych strat, ich nadwyżka w stosunku do całkowitej wartości oczekiwanych strat jest w pełni dostępna do celów pokrycia strat zidentyfikowanych we wszystkich ekspozycjach, których dotyczy niewykonanie zobowiązania. W związku z tym właściwe organy powinny sprawdzić, czy korekty funduszy własnych na podstawie niedoboru wewnętrznych ratingów są obliczane i stosowane prawidłowo.
(32) Nierzetelne, niedokładne, niekompletne lub nieaktualne dane mogą prowadzić do błędów w oszacowaniu ryzyka i obliczeniach wymogów w zakresie funduszy własnych. Ponadto gdy takie dane są wykorzystywane w procesach zarządzania ryzykiem instytucji, mogą również prowadzić do błędnych decyzji kredytowych i w zakresie zarządzania. W celu zapewnienia wiarygodności i wysokiej jakości danych infrastruktura i procedury związane z gromadzeniem i przechowywaniem danych powinny być dobrze udokumentowane i zawierać pełny opis cech i źródeł danych w celu zapewnienia ich właściwego wykorzystania w procesach wewnętrznych i procesach obliczania wymogów w zakresie funduszy własnych. W związku z tym właściwe organy powinny sprawdzić jakość i dokumentację danych wykorzystywanych w procesie oszacowywania parametrów ryzyka, przy klasyfikacji ekspozycji do klas lub pul oraz przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych.
(33) Jakość danych, dokładność oszacowania ryzyka oraz poprawność obliczania wymogów w zakresie funduszy własnych są silnie uzależnione od niezawodności systemów informatycznych wykorzystywanych na potrzeby metody IRB. Ponadto ciągłość i spójność procesów zarządzania ryzykiem oraz obliczania wymogów w zakresie funduszy własnych można zapewnić tylko wtedy, gdy systemy informatyczne wykorzystywane do tych celów są bezpieczne, pewne i niezawodne, a infrastruktura informatyczna jest wystarczająco solidna. Konieczne jest zatem, aby właściwe organy sprawdziły również wiarygodność systemów informatycznych instytucji oraz solidność infrastruktury informatycznej.
(34) Właściwe organy powinny sprawdzić, czy w miarę możliwości niepokrywające się obserwacje zwrotów z ekspozycji kapitałowych są wykorzystywane zarówno do opracowywania, jak i walidacji modeli wewnętrznych dotyczących ekspozycji kapitałowych. Niepokrywające się obserwacje zapewniają wyższą jakość prognozowań, biorąc pod uwagę, że wszystkim obserwacjom przypisuje się tę samą wagę, a obserwacje nie są ze sobą ściśle skorelowane.
(35) Stosowanie metody IRB wymaga zatwierdzenia przez właściwe organy i zatwierdzone muszą zostać wszelkie istotne zmiany w tej metodzie. W rezultacie właściwe organy powinny sprawdzić, czy wewnętrzny proces zarządzania, a w szczególności wewnętrzny proces zatwierdzania takich zmian, zapewnia wdrożenie wyłącznie tych zmian, które są zgodne z rozporządzeniem (UE) nr 575/2013 i rozporządzeniem delegowanym (UE) nr 529/2014, oraz czy klasyfikacja zmian jest spójna w tym kontekście w celu uniknięcia jakiegokolwiek arbitrażu regulacyjnego.
(36) Przepisy niniejszego rozporządzenia są ściśle powiązane, ponieważ wszystkie dotyczą aspektów metodyki oceny, którą właściwe organy mają stosować przy ocenie spełniania przez instytucję wymogów dotyczących stosowania metody IRB. Aby zapewnić spójność między tymi przepisami, które powinny wejść w życie w tym samym czasie, oraz aby ułatwić całościowy wgląd w te przepisy i łatwy dostęp do nich osobom im podlegającym, wskazane jest włączenie do jednego rozporządzenia wszystkich regulacyjnych standardów technicznych dotyczących metodyki oceny metody IRB, wymaganych na mocy rozporządzenia (UE) nr 575/2013.
(37) Podstawę niniejszego rozporządzenia stanowi projekt regulacyjnych standardów technicznych przedłożony Komisji przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego.
(38) Europejski Urząd Nadzoru Bankowego przeprowadził otwarte konsultacje publiczne na temat projektu regulacyjnych standardów technicznych, który stanowi podstawę niniejszego rozporządzenia, dokonał analizy potencjalnych powiązanych kosztów i korzyści oraz zwrócił się o opinię do Bankowej Grupy Interesariuszy powołanej na podstawie art. 37 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 4 ,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
