Zalecenie 2016/1111 w sprawie monitorowania obecności niklu w żywności

ZALECENIE KOMISJI (UE) 2016/1111
z dnia 6 lipca 2016 r.
w sprawie monitorowania obecności niklu w żywności
(Tekst mający znaczenie dla EOG)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Nikiel jest metalem powszechnie występującym na ziemi. Nikiel występuje naturalnie i wskutek działalności człowieka w żywności i wodzie pitnej.

(2) Grecki urząd ds. bezpieczeństwa żywności zwrócił się do Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności ("EFSA") o ocenę ryzyka obecności niklu w żywności, zwłaszcza w warzywach, dla zdrowia ludzi.

(3) Panel EFSA ds. środków trujących w łańcuchu żywnościowym (panel CONTAM) zdecydował o rozszerzeniu oceny ryzyka o wodę pitną i przyjął opinię naukową na temat ryzyka dla zdrowia publicznego związanego z obecnością niklu w żywności i wodzie pitnej 1 . W opinii tej wskazano na toksyczność reprodukcyjną i rozwojową jako efekt krytyczny w charakterystyce ryzyka przewlekłego narażenia drogą pokarmową na nikiel. Nawrót zmian egzematycznych i nasilenie reakcji alergicznych zostały wskazane jako efekty krytyczne ostrej toksyczności pokarmowej niklu u osób uczulonych na nikiel.

(4) Dane dotyczące występowania niklu w żywności i wodzie pitnej zostały zebrane w 15 różnych państwach europejskich. 80 % wszystkich zebranych danych pochodzi jednak z jednego państwa członkowskiego, konieczne są zatem dane obejmujące szerszy obszar geograficzny, aby sprawdzić poziom występowania niklu w żywności w całej Unii.

(5) W przypadku niektórych grup żywności, uznanych w opinii naukowej EFSA za mające istotny udział w narażeniu z dietą, dostępne były jedynie fragmentaryczne dane dotyczące obecności niklu. W perspektywie ewentualnych przyszłych środków zarządzania ryzykiem wskazane jest uzyskanie lepszych danych na temat obecności niklu w artykułach spożywczych należących do tych grup żywności,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:

1.
Państwa członkowskie, przy aktywnym udziale podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze i innych zainteresowanych podmiotów, powinny monitorować obecność niklu w żywności w latach 2016, 2017 i 2018. Należy przy tym skupić się na zbożach, produktach zbożowych, preparatach do początkowego żywienia niemowląt, preparatach do dalszego żywienia niemowląt, produktach zbożowych przetworzonych dla niemowląt i małych dzieci, żywności dla dzieci, żywności specjalnego przeznaczenia medycznego dla niemowląt i małych dzieci, suplementach diety, warzywach strączkowych, orzechach i nasionach oleistych, mleku i produktach mleczarskich, napojach alkoholowych i bezalkoholowych, cukrze i wyrobach cukierniczych (łącznie z wyrobami kakaowymi i czekoladowymi), owocach, warzywach i produktach roślinnych (łącznie z grzybami), suchych liściach herbaty i suchych częściach innych roślin używanych do sporządzania naparów oraz małżach.
2.
Procedury pobierania próbek powinny być zgodne z przepisami rozporządzenia Komisji (WE) nr 333/2007 2 , aby zapewnić reprezentatywność próbek dla badanej partii.
3.
Próbki powinny być pobierane z żywności w obrocie handlowym. Badanie zawartości niklu całkowitego należy przeprowadzać zgodnie z normą EN 13804:2013, "Artykuły żywnościowe - Oznaczanie pierwiastków śladowych i ich form chemicznych - Uwagi ogólne i wymagania szczegółowe", najlepiej z wykorzystaniem metody analitycznej opartej na atomowej spektrometrii absorpcyjnej z atomizacją w płomieniu (FAAS) lub atomowej spektrometrii absorpcyjnej z atomizacją w piecu grafitowym (GFAAS), atomowej spektrometrii emisyjnej ze wzbudzeniem w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP-OES) lub spektrometrii masowej (ICP-MS).
4.
Do dnia 1 października 2016, 2017 i 2018 r. państwa członkowskie, podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze i inne zainteresowane podmioty powinny dostarczyć do EFSA dane z monitorowania wyrażone w przeliczeniu na masę całkowitą wraz z informacjami zgodnymi z wytycznymi EFSA i w formacie sprawozdania elektronicznego zgodnym z tymi wytycznymi w celu zamieszczenia ich w jednej bazie danych. Dostępne dane z poprzednich lat, które nie zostały jeszcze przekazane, powinny zostać przekazane zgodnie z tymi samymi zasadami przy najbliższej okazji.

Sporządzono w Brukseli dnia 6 lipca 2016 r.

W imieniu Komisji
Vytenis ANDRIUKAITIS
Członek Komisji
1 EFSA CONTAM Panel (EFSA Panel on Contaminants in the Food Chain), 2015. Scientific Opinion on the risks to public health related to the presence of nickel in food and drinking water. [Opinia naukowa w sprawie ryzyka dla zdrowia publicznego w związku z obecnością niklu w żywności i wodzie pitnej]. EFSA Journal 2015;13(2):4002, 202 pp. doi:10.2903/j.efsa.2015.4002
2 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 333/2007 z dnia 28 marca 2007 r. ustanawiające metody pobierania próbek i analizy do celów kontroli poziomów pierwiastków śladowych i zanieczyszczeń procesowych w środkach spożywczych (Dz.U. L 88 z 29.3.2007, s. 29).

Zmiany w prawie

Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.2016.183.70

Rodzaj: Zalecenie
Tytuł: Zalecenie 2016/1111 w sprawie monitorowania obecności niklu w żywności
Data aktu: 06/07/2016
Data ogłoszenia: 08/07/2016
Data wejścia w życie: 06/07/2016