uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie nadużyć na rynku (rozporządzenie w sprawie nadużyć na rynku) oraz uchylające dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywy Komisji 2003/124/WE, 2003/125/WE i 2004/72/WE 1 , w szczególności jego art. 32 ust. 5,
(1) Osoby zgłaszające właściwym organom rzeczywiste lub potencjalne naruszenia przepisów rozporządzenia (UE) nr 596/2014 (osoby zgłaszające przypadki naruszenia, ang. whistle-blowers) mogą zwracać uwagę właściwych organów na nowe informacje oraz pomagać tym organom w wykrywaniu przestępstw polegających na nadużyciach na rynku oraz w nakładaniu za nie sankcji. Do informowania o nieprawidłowościach może jednak zniechęcać obawa przed odwetem, dyskryminacją lub ujawnieniem danych osobowych. W związku z tym konieczne są odpowiednie rozwiązania dotyczące informowania o nieprawidłowościach, aby zapewnić ogólną ochronę i poszanowanie praw podstawowych osób zgłaszających przypadki naruszenia oraz osób oskarżanych. Osoby, które świadomie zgłoszą właściwym organom nieprawidłowe lub wprowadzające w błąd informacje, nie powinny być uważane za osoby zgłaszające przypadki naruszenia, a zatem nie powinny podlegać mechanizmom zapewniającym ochronę.
(2) Właściwe organy powinny zezwolić na anonimowe zgłaszanie, a mechanizmy zapewniające ochronę przewidziane w niniejszej dyrektywie powinny mieć zastosowanie również w przypadku, gdy anonimowa osoba zgłaszająca przypadki naruszenia zdecyduje się ujawnić właściwemu organowi swoją tożsamość na późniejszym etapie. Osoby zgłaszające przypadki naruszenia powinny mieć możliwość dokonania zgłoszenia w drodze wewnętrznych procedur lub bezpośrednio właściwemu organowi.
(3) Do celów obsługi zgłoszeń przypadków naruszeń przepisów rozporządzenia (UE) nr 596/2014 oraz w celu zapewnienia komunikacji z osobami zgłaszającymi naruszenie, a także w celu prowadzenia we właściwy sposób działań następczych w związku ze wspomnianym zgłoszeniem niezbędni są wyznaczeni członkowie personelu w ramach właściwych organów, którzy zostali odpowiednio przeszkoleni, w tym w kwestii mających zastosowanie przepisów o ochronie danych.
(4) Osoby, które zamierzają zgłosić rzeczywiste lub potencjalne naruszenie przepisów rozporządzenia (UE) nr 596/2014, powinny mieć możliwość podjęcia decyzji o tym, czy, w jaki sposób i kiedy dokonać takiego zgłoszenia. Właściwe organy powinny zatem podać do wiadomości publicznej informacje na temat dostępnych kanałów komunikacji z właściwymi organami, na temat mających zastosowanie procedur i na temat wyznaczonych członków personelu w ramach właściwych organów, którzy zajmują się zgłoszeniami naruszeń, oraz zapewnić łatwy dostęp do tych informacji. Wszystkie informacje na temat zgłoszeń naruszeń powinny być przejrzyste, łatwo zrozumiałe i wiarygodne, aby promować zgłaszanie naruszeń, zamiast do niego zniechęcać.
(5) Aby ułatwić skuteczną komunikację właściwych organów z ich wyznaczonym personelem, właściwe organy powinny zapewnić istnienie i wykorzystanie różnych kanałów komunikacji, które powinny być przyjazne dla użytkownika i powinny umożliwiać komunikację na piśmie i ustnie, a także w formie elektronicznej i nieelektronicznej.
(6) Istotne jest, aby procedury ochrony osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, które zgłoszą naruszenie lub którym zarzuca się popełnienie naruszenia przepisów rozporządzenia (UE) nr 596/2014 - niezależnie od charakteru współpracy tych osób oraz tego, czy otrzymują wynagrodzenie - zapewniały ochronę wspomnianych osób przed odwetem, dyskryminacją lub innymi rodzajami niesprawiedliwego traktowania w sposób bezpośredni lub pośredni. Niesprawiedliwe traktowanie może przybierać różne formy, zależnie od okoliczności. W związku z tym poszczególne przypadki należy oceniać w oparciu o zasady rozstrzygania sporów lub procedury postępowania sądowego dostępne w ramach prawa krajowego.
(7) Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby we właściwych organach funkcjonowały odpowiednie procedury ochrony na potrzeby przetwarzania zgłoszeń dotyczących naruszeń oraz danych osobowych osób, których dotyczy zgłoszenie. W ramach tego rodzaju procedur należy zapewnić ochronę tożsamości każdej osoby zgłaszającej naruszenie lub osoby, której dotyczy zgłoszenie, na każdym etapie wspomnianej procedury. Powyższy obowiązek pozostaje bez uszczerbku dla koniecznego i proporcjonalnego obowiązku przekazania informacji w przypadku, gdy jest to wymagane prawem unijnym lub krajowym, z zastrzeżeniem stosownych zabezpieczeń w ramach tych praw, w tym w kontekście czynności wyjaśniających lub postępowań sądowych bądź w celu zabezpieczenia wolności innych osób, włącznie z prawem do obrony przysługującym osobie, której dotyczy zgłoszenie.
(8) Niezwykle istotnym i koniecznym warunkiem jest, aby wyznaczony personel w ramach właściwego organu, który uzyskuje dostęp do informacji dostarczonych przez osobę zgłaszającą naruszenie właściwemu organowi, przestrzegał obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej i poufności przy przekazywaniu danych zarówno w ramach właściwego organu, jak i poza właściwy organ, w tym jeżeli właściwy organ rozpocznie czynności wyjaśniające lub dochodzenie bądź późniejsze czynności związane z egzekwowaniem przepisów w związku ze zgłoszeniem naruszeń.
(9) Państwa członkowskie powinny zapewnić odpowiednie przechowywanie zapisów dotyczących wszystkich zgłoszeń naruszeń oraz możliwość wyszukania każdego zgłoszenia w danym właściwym organie, a także w stosownych przypadkach możliwość wykorzystania informacji otrzymanych w drodze zgłoszenia jako dowodu w ramach działań związanych z egzekwowaniem prawa. Państwa członkowskie zapewniają zgodność z dyrektywą 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 2 i przepisami krajowymi transponującymi dyrektywę 95/46/WE.
(10) Ochrona danych osobowych osoby zgłaszającej naruszenie i osoby, której dotyczy zgłoszenie, ma kluczowe znaczenie, aby uniknąć niesprawiedliwego traktowania lub zniszczenia reputacji ze względu na ujawnienie danych osobowych, w szczególności danych ujawniających tożsamość osoby, której dotyczą. W uzupełnieniu do przepisów krajowych dotyczących ochrony danych, które transponują dyrektywę 95/46/WE, właściwe organy powinny ustanowić odpowiednie procedury ochrony danych przeznaczone specjalnie do celów ochrony osoby zgłaszającej naruszenie i osoby, której dotyczy zgłoszenie; procedury te powinny obejmować bezpieczny system w ramach właściwego organu z ograniczonymi prawami dostępu przyznanymi wyłącznie na rzecz upoważnionego personelu.
(11) Przekazywanie przez właściwy organ danych osobowych związanych ze zgłoszeniami naruszeń może być niezbędne w celu przeprowadzenia oceny zgłoszenia naruszeń oraz podjęcia koniecznych działań wyjaśniających i związanych z egzekwowaniem przepisów. Podczas przekazywania danych w obrębie właściwego organu lub osobom trzecim właściwe organy powinny zachować poufność w największym stopniu możliwym zgodnie z prawem krajowym.
(12) Należy zapewnić ochronę praw osoby, której dotyczy zgłoszenie i której zarzuca się popełnienie naruszenia przepisów rozporządzenia (UE) nr 596/2014, aby uniknąć zniszczenia ich reputacji lub innych negatywnych skutków. Ponadto na każdym etapie procedury wszczętej w wyniku zgłoszenia należy zapewnić pełne poszanowanie przysługującego osobie, której dotyczy zgłoszenie, prawa do obrony i prawa dostępu do środków odwoławczych. Państwa członkowskie powinny zapewnić prawo do ochrony osoby, której dotyczy zgłoszenie, w tym prawo dostępu do akt, prawo do bycia wysłuchanym oraz prawo do skutecznego środka odwoławczego w odniesieniu do decyzji dotyczącej tej osoby zgodnie z mającymi zastosowanie procedurami przewidzianymi w prawie krajowym w kontekście czynności wyjaśniających lub późniejszych postępowań sądowych.
(13) Przeprowadzany regularnie i przynajmniej co dwa lata (raz na dwa lata) przegląd ustanowionych przez właściwe organy procedur powinien zagwarantować, że wspomniane procedury są odpowiednie i opierają się na aktualnym stanie wiedzy, a w związku z tym - że spełniają swoje zadanie. W tym celu istotne jest, aby właściwe organy przeprowadziły ocenę własnych doświadczeń oraz aby wymieniały się doświadczeniami i dobrymi praktykami z innymi właściwymi organami.
(14) Z uwagi na fakt, że szczegółowe zasady ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia zdecydowanie utrudniłyby państwom członkowskim zapewnienie zgodności i dostosowania pod względem operacyjnym w odniesieniu do ich systemów krajowych, w tym aspektów administracyjnych, proceduralnych i instytucjonalnych, w ramach aktu wykonawczego należy przewidzieć pewien zakres elastyczności. Tego rodzaju elastyczność można najlepiej osiągnąć w drodze dyrektywy zamiast rozporządzenia, zatem wydaje się, że dyrektywa jest najbardziej odpowiednim instrumentem, aby umożliwić państwom członkowskim skuteczne dostosowanie systemu zgłaszania naruszeń do swoich systemów krajowych, w tym do ram instytucjonalnych.
(15) Biorąc pod uwagę fakt, że rozporządzenie (UE) nr 596/2014 stosuje się od dnia 3 lipca 2016 r., państwa członkowskie powinny transponować i stosować przepisy niniejszej dyrektywy od dnia 3 lipca 2016 r.
(16) Środki przewidziane w niniejszej dyrektywie są zgodne z opinią Europejskiego Komitetu Papierów Wartościowych,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.
10.12.2025Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.
10.12.2025Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.20254 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2015.332.126 |
| Rodzaj: | Dyrektywa |
| Tytuł: | Dyrektywa 2015/2392 w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 w odniesieniu do zgłaszania właściwym organom rzeczywistych lub potencjalnych naruszeń tego rozporządzenia |
| Data aktu: | 17/12/2015 |
| Data ogłoszenia: | 18/12/2015 |
| Data wejścia w życie: | 07/01/2016 |