Dyrektywa 77/249/EWG mająca na celu ułatwienie skutecznego korzystania przez prawników ze swobody świadczenia usług

DYREKTYWA RADY
z dnia 22 marca 1977 r.
mająca na celu ułatwienie skutecznego korzystania przez prawników ze swobody świadczenia usług

(77/249/EWG)

(Dz.U.UE L z dnia 26 marca 1977 r.)

RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, w szczególności jego artykuły 57 i 66,

uwzględniając wniosek Komisji,

uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego(1),

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(2),

a także mając na uwadze, co następuje:

zgodnie z Traktatem każde ograniczenie możliwości świadczenia usług, które wynika z obywatelstwa lub warunków związanych z miejscem zamieszkania, jest zabronione od zakończenia okresu przejściowego;

niniejsza dyrektywa odnosi się tylko do działań mających na celu ułatwienie skutecznego wykonywania działalności zawodowej prawnika świadczącego usługi; konieczne będzie podjęcie bardziej szczegółowych środków zmierzających do ułatwienia skutecznego korzystania z prawa do podejmowania działalności gospodarczej;

skuteczne korzystanie przez prawników ze swobody świadczenia usług wymaga od przyjmującego Państwa Członkowskiego uznania za prawników osoby wykonujące ten zawód w różnych Państwach Członkowskich;

ponieważ niniejsza dyrektywa dotyczy wyłącznie świadczenia usług i nie zawiera postanowień w sprawie wzajemnego uznawania dyplomów, osoba uprawniona, której dotyczy dyrektywa, ma obowiązek przyjęcia tytułu zawodowego używanego w Państwie Członkowskim, w którym osoba ta prowadzi działalność zawodową, w dalszej części dokumentu określanym jako "Państwo Członkowskie pochodzenia",

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł  1
1.
Niniejsza dyrektywa stosuje się, w zakresie i na warunkach w niej określonych, do działalności zawodowej wykonywanej przez prawnika w formie świadczenia usług. Niezależnie od wszelkich postanowień zawartych w niniejszej dyrektywie Państwa Członkowskie mogą zastrzec dla określonych grup prawników przygotowanie dokumentów urzędowych, upoważniających do zarządzania majątkiem osób zmarłych bądź dotyczących ustanawiania lub przekazywania praw do nieruchomości.
2. 1
"Prawnik" oznacza jakąkolwiek osobę upoważnioną do wykonywania swojej działalności zawodowej, określoną jednym z następujących terminów:
w Belgii: Avocat - Advocaat
we Danii: Advokat
w Niemczech: Rechtsanwalt
we Francji: Avocat
w Irlandii: Barrister

Solicitor

we Włoszech: Avvocato
w Luksemburgu: Avocat-avoué
w Holandii: Advocaat
w Zjednoczonym Królestwie: Advocate

Barrister

Solicitor

Grecja: δικηγόρος
Hiszpania: Abogado,
Portugalia: Advogado
Austria: "Rechtsanwalt"
Finlandia "Asianajaja/Advokat",
Szwecja "Advocat".
Republika Czeska Advokát
Estonia Vandeadvokaat
Cypr Dijgcüqoy
Łotwa Zvçrinâts advokâts
Litwa Advokatas
Węgry Ügyvéd
Malta Avukat/Prokuratur Legali
Polska Adwokat/Radca prawny
Słowenia Odvetnik/Odvetnica
Słowacja Advokát/Komerčný právnik
Bułgaria Aдвокат
Rumunia Avocat
Chorwacja: Odvjetnik/Odvjetnica
Artykuł  2

Każde Państwo Członkowskie uzna za prawnika każdą osobę wykonującą czynności określone w art. 1 ust. 1, wymienioną w ust. 2 tego artykułu.

Artykuł  3

Każda osoba wymieniona w art. 1 powinna posługiwać się tytułem zawodowym wyrażonym w języku lub w jednym z języków Państwa Członkowskiego pochodzenia, z określeniem organizacji zawodowej, która upoważnia tę osobę do wykonywania zawodu lub sądu, przez który osoba ta jest upoważniona do wykonywania zawodu zgodnie z prawem tego państwa.

Artykuł  4
1.
Czynności związane z reprezentowaniem lub obroną klienta w postępowaniu sądowym lub przed organami władzy państwowej będą wykonywane w każdym przyjmującym Państwie Członkowskim na warunkach określonych dla prawników prowadzących działalność zawodową w tym państwie, z wykluczeniem wszelkich warunków wymagających pobytu lub zarejestrowania się w organizacji zawodowej w tym państwie.
2.
Prawnik wykonujący takie czynności przestrzega zasad regulaminu zawodowego przyjmującego Państwa Członkowskiego bez uszczerbku dla obowiązków, jakie na nim spoczywają w Państwie Członkowskim pochodzenia.
3.
Gdy czynności te wykonywane są w Zjednoczonym Królestwie, "zasady regulaminu zawodowego przyjmującego Państwa Członkowskiego" oznaczają zasady regulaminu zawodowego obowiązujące prawników noszących tytuł "solicitor", w przypadku gdy wykonywanie tych czynności nie jest zastrzeżone dla prawników noszących tytuł "barrister" lub "advocate". W przeciwnym razie obowiązują zasady regulaminu zawodowego dotyczące "barristers" i "advocates". Natomiast w stosunku do prawników noszących tytuł "barrister" pochodzących z Irlandii zawsze będą obowiązywać zasady regulaminu zawodowego, które w Zjednoczonym Królestwie obowiązują prawników noszących tytuł "barrister" lub "advocate".

Gdy czynności te wykonywane są w Irlandii, "zasady regulaminu zawodowego przyjmującego Państwa Członkowskiego" oznaczają, o ile zasady te dotyczą ustnego przedstawienia sprawy w sądzie, zasady regulaminu zawodowego dotyczące prawników noszących tytuł "barrister". We wszystkich pozostałych przypadkach mają zastosowanie zasady regulaminu zawodowego obowiązujące prawników noszących tytuł "solicitor". Natomiast prawników noszących tytuł "barrister" i "advocate" ze Zjednoczonego Królestwa będą zawsze podlegać zasadom regulaminu zawodowego obowiązującym w Irlandii prawników noszących tytuł "barrister".

4.
Prawnik wykonujący czynności odmienne od wymienionych w ust. 1 podlega warunkom i zasadom regulaminu zawodowego obowiązującego w Państwie Członkowskim pochodzenia, bez naruszania zasad i bez względu na źródło zasad, które obowiązują w tym zawodzie w przyjmującym Państwie Członkowskim, przede wszystkim zaś zasad, które dotyczą sprzeczności pomiędzy wykonywaniem czynności prawnika i wykonywaniem innych czynności w tym Państwie Członkowskim, zachowania tajemnicy zawodowej, zależności wobec innych prawników, zakazu występowania tego samego prawnika w imieniu stron o sprzecznych interesach oraz reklamy. Te zasady obowiązują tylko wtedy, gdy mogą być przestrzegane przez prawnika, który nie prowadzi działalności zawodowej w przyjmującym Państwie Członkowskim i w stopniu, w jakim ich przestrzeganie jest obiektywnie uzasadnione jako mogące zapewnić w tym Państwie Członkowskim prawidłowe wykonywanie czynności prawnika, powagę zawodu i poszanowanie zasad dotyczących sprzeczności w wykonywaniu czynności zawodowych.
Artykuł  5

Dla wykonywania czynności dotyczących reprezentowania oraz obrony klienta w postępowaniu sądowym każde Państwo Członkowskie może wymagać od prawników, o których mowa w art. 1, aby:

zostali przedstawieni, zgodnie z miejscowymi zasadami lub zwyczajami, głównemu sędziemu i gdzie stosowne, właściwemu dziekanowi rady korporacji zawodowej w przyjmującym Państwie Członkowskim,
współpracowali z prawnikiem, który wykonuje swój zawód w danej instytucji sądowniczej i który, w miarę potrzeb, będzie odpowiadać przed tą instytucją, lub też z "avoué" lub "procuratore" wykonującym swój zawód w tej instytucji.
Artykuł  6

Każde Państwo Członkowskie może wyłączyć prawników, którzy otrzymują wynagrodzenie i są zatrudniani przez instytucję publiczną lub prywatną, z wykonywania czynności związanych z reprezentowaniem lub obroną tej instytucji podczas postępowania sądowego, jeżeli prawnikiem prowadzącym działalność zawodową w tym Państwie Członkowskim zabrania się wykonywania tych czynności.

Artykuł  7
1.
Właściwe władze w przyjmującym Państwie Członkowskim mogą poprosić osobę świadczącą usługi, aby dowiodła ona swych kwalifikacji jako prawnik.
2.
W przypadku niepodporządkowania się obowiązkom, które wymienione są w art. 4 i obowiązują w przyjmującym Państwie Członkowskim, właściwe organy tego państwa określą, zgodnie z własnymi zasadami i procedurami, konsekwencje takiego niepodporządkowania się i w tym celu mogą zdobyć każdą wymaganą informację zawodową dotyczącą osoby świadczącej usługi. Poinformują one właściwe organy w Państwie Członkowskim pochodzenia o każdej powziętej decyzji. Taka wymiana informacji nie będzie mieć wpływu na poufny charakter dostarczanych informacji.
Artykuł  8
1.
Państwa Członkowskie wprowadzają w życie niezbędne środki w celu zastosowania się do niniejszej dyrektywy w ciągu dwóch lat od jej ogłoszenia i bezzwłocznie informują o tym Komisję.
2.
Państwa Członkowskie przekazują Komisji teksty podstawowych przepisów prawa krajowego, które przyjęły w dziedzinie regulowanej niniejszą dyrektywą.
Artykuł  9

Dyrektywa niniejsza skierowana jest do Państw Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 22 marca 1977 r.

W imieniu Rady

Judith HART

Przewodniczący

_______

() Dz.U. C 103 z 5.10.1972, str. 19 oraz Dz.U. 53 z 8.3.1976, str. 33.

() Dz.U. C 36 z 28.3.1970, str. 37 oraz Dz.U. 50 z 4.3.1976, str. 17.

1 Art. 1 ust. 2:

- zmieniony przez art. 21 Aktu dotyczącego warunków przystąpienia Republiki Greckiej i dostosowań w Traktatach (Dz.U.04.90.864/19) z dniem 1 stycznia 1981 r.

- zmieniony przez art. 26 Aktu dotyczącego warunków przystąpienia Królestwa Hiszpanii i Republiki Portugalskiej oraz dostosowań w Traktatach (Dz.U.04.90.864/23) z dniem 1 stycznia 1986 r.

- zmieniony przez art. 29 Aktu dotyczącego warunków przystąpienia Republiki Austrii, Republiki Finlandii i Królestwa Szwecji oraz dostosowań w Traktatach stanowiących podstawę Unii Europejskiej (Dz.U.04.90.864/29) z dniem 1 stycznia 1995 r.

- zmieniony przez art. 20 Aktu dotyczącego warunków przystąpienia do Unii Europejskiej Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej oraz dostosowań w Traktatach stanowiących podstawę Unii Europejskiej (Dz.U.UE.L.03.236.33) z dniem 1 maja 2004 r.

- zmieniony przez art. 1 dyrektywy nr 2006/100/WE z dnia 20 listopada 2006 r. (Dz.U.UE.L.06.363.141) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 1 stycznia 2007 r.

- zmieniony przez art. 1 dyrektywy nr 2013/25/UE z dnia 13 maja 2013 r. (Dz.U.UE.L.13.158.368) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 1 lipca 2013 r.

Zmiany w prawie

Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.1977.78.17

Rodzaj: Dyrektywa
Tytuł: Dyrektywa 77/249/EWG mająca na celu ułatwienie skutecznego korzystania przez prawników ze swobody świadczenia usług
Data aktu: 22/03/1977
Data ogłoszenia: 26/03/1977
Data wejścia w życie: 01/05/2004, 24/03/1977