Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 29 maja 2018 r. w sprawie wdrażania narzędzi WPR dla młodych rolników w UE po reformie z 2013 r. (2017/2088(INI)).

Wdrażanie narzędzi WPR dla młodych rolników w UE po reformie z 2013 r.

P8_TA(2018)0211

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 29 maja 2018 r. w sprawie wdrażania narzędzi WPR dla młodych rolników w UE po reformie z 2013 r. (2017/2088(INI))

(2020/C 76/02)

(Dz.U.UE C z dnia 9 marca 2020 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 ¹ ,

– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 637/2008 i rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 ² ,

– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2393 z dnia 13 grudnia 2017 r. zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), (UE) nr 1306/2013 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania, (UE) nr 1307/2013 ustanawiające przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej, (UE) nr 1308/2013 ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz (UE) nr 652/2014 ustanawiające przepisy w zakresie zarządzania wydatkami odnoszącymi się do łańcucha żywnościowego, zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt oraz dotyczącymi zdrowia roślin i materiału przeznaczonego do reprodukcji roślin ³ ,

– uwzględniając badanie pt. "Young farmers: Policy implementation after the 2013 CAP reform" [Młodzi rolnicy: wdrożenie polityki po reformie WPR z 2013 r.] zlecone przez Departament Tematyczny B Parlamentu Europejskiego - Polityka Strukturalna i Polityka Spójności i przedstawione na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dniu 23 listopada 2017 r.,

– uwzględniając wysłuchanie w sprawie wdrażania narzędzi WPR dla młodych rolników w UE po reformie z 2013 r., które odbyło się w dniu 23 listopada 2017 r.,

– uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 10/2017 pt. "Unijne wsparcie dla młodych rolników powinno być lepiej ukierunkowane, tak aby zapewniało rzeczywisty wkład w wymianę pokoleń",

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 kwietnia 2017 r. w sprawie aktualnego stanu koncentracji gruntów rolnych w UE: jak ułatwić rolnikom dostęp do gruntów? ⁴ ,

– uwzględniając badanie Europejskiej Rady Młodych Rolników (CEJA) pt. "Young farmers are key in the future CAP" [Młodzi rolnicy mają zasadnicze znaczenie dla przyszłości WPR] opublikowane w dniu 17 maja 2017 r.,

– uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Regionów w sprawie "Wspierania młodych europejskich rolników" ⁵ ,

– uwzględniając art. 52 Regulaminu, a także art. 1 ust. 1 lit. e) decyzji Konferencji Przewodniczących z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie procedury udzielania zgody na sporządzenie sprawozdań z własnej inicjatywy i załącznik 3 do tej decyzji,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz opinię Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A8-0157/2018),

A. mając na uwadze, że zaledwie około 6 % wszystkich osób prowadzących gospodarstwa rolne w UE to osoby w wieku poniżej 35 lat, natomiast ponad połowa z nich jest w wieku powyżej 55 lat, przy czym istnieją znaczne różnice między państwami członkowskimi;

B. mając na uwadze, że liczby te nie uległy znacznej zmianie w ciągu ostatnich dziesięciu lat, a poważny problem stanowi zmniejszanie się odsetka młodych rolników i starzenie się populacji w rolnictwie; mając na uwadze, że sytuacja w zakresie odnowy pokoleniowej w rolnictwie jest bardzo zróżnicowana w poszczególnych państwach członkowskich, przez co wymaga elastycznego i zróżnicowanego podejścia;

C. mając na uwadze, że od ponad 50 lat rozwój rolnictwa wspierany przez wspólną politykę rolną (WPR) sprzyja wszędzie powiększaniu i koncentracji gospodarstw rolnych, jak również znaczącej kapitalizacji dóbr inwestycyjnych, co utrudnia przekazywanie lub udostępnianie niektórych gospodarstw młodym ludziom ze względu na wysokie nakłady kapitałowe niezbędne do przejęcia takich gospodarstw;

D. mając na uwadze, że problem starzenia się ludności wiejskiej jest szczególnie dotkliwy w sektorach hodowli zwierząt, w szczególności w sektorze hodowli owiec i kóz, ze względu na ograniczoną rentowność ekonomiczną tych sektorów;

E. mając na uwadze, że w latach 2007-2013 liczba młodych rolników w całej UE zmniejszyła się z 3,3 do 2,3 mln, a powierzchnia gospodarstw rolnych prowadzonych przez młodych rolników zmniejszyła się w tym czasie z 57 do 53 mln ha;

F. mając na uwadze, że w świetle zmian demograficznych, takich jak wyludnianie czy starzenie się ludności na obszarach wiejskich, istotne jest stwarzanie perspektyw dla rolnictwa jako sektora nowoczesnego i atrakcyjnego, tak aby zachęcić młodych ludzi do podejmowania pracy w rolnictwie;

G. mając na uwadze, że istnieje rzeczywista konkurencja w zakresie dostępu do gruntów między młodymi ludźmi pragnącymi rozpocząć działalność rolną a rolnikami z wieloletnim doświadczeniem w tej dziedzinie, a czasami nawet między młodymi ludźmi a przedsiębiorstwami inwestycyjnymi wykazującymi obecnie zainteresowanie rolnictwem;

H. mając na uwadze, że w przyszłości zagrożony będzie cały model rozwoju rolnictwa oparty na gospodarstwach rodzinnych;

I. mając na uwadze, że WPR w dalszym ciągu odgrywa nieodzowną rolę w tej dziedzinie;

J. mając na uwadze, że wymiana pokoleniowa w rolnictwie stanowi problem obejmujący dwie kwestie, a mianowicie trudności młodego pokolenia z wejściem w świat rolnictwa oraz trudności obecnego pokolenia rolników w zakresie odejścia od rolnictwa, oraz mając na uwadze, że niedobór młodych ludzi wybierających karierę zawodową w rolnictwie stwarza zagrożenie dla stabilności gospodarczej i zrównoważonego rozwoju społecznego obszarów wiejskich, a także samowystarczalności żywnościowej i bezpieczeństwa żywnościowego UE; mając na uwadze, że zadowalająca sytuacja gospodarcza jest pierwszym warunkiem uatrakcyjnienia rolnictwa;

K. mając na uwadze, że ostatnia reforma WPR potwierdziła i wprowadziła szereg narzędzi, które można łączyć i dostosowywać do uwarunkowań krajowych w poszczególnych państwach członkowskich, zwłaszcza obowiązkowe płatności na rzecz młodych rolników w ramach pierwszego filaru (6,9 mld EUR dla 180 000 młodych rolników), a w ramach drugiego filaru środki takie jak wsparcie na rzecz rozpoczęcia działalności, dostęp do finansowania bądź kredytu czy też możliwość wprowadzenia podprogramu tematycznego dla młodych rolników (2,6 mld EUR);

L. mając na uwadze, że nie wszystkie państwa członkowskie w obrębie Unii posiadają rzeczywistą politykę na rzecz podejmowania działalności rolniczej i nie wszystkie wykorzystują wszelkie narzędzia, które udostępniono w ramach WPR, aby wspierać młodych rolników, w szczególności należący do drugiego filara środek z zakresu "wsparcia dla młodych rolników na rozpoczęcie działalności";

M. mając na uwadze, że młode kobiety, które przejmują odpowiedzialność za zarządzanie działalnością rolniczą, stanowią jedynie niewielki odsetek młodych rolników, a mimo to nie są jednolitą grupą, a tym samym mają różne potrzeby na początku tego rodzaju działalności zawodowej;

N. mając na uwadze, że wymiana pokoleniowa musi być jednym z kluczowych priorytetów przyszłej WPR, która powinna zapewnić wspólne ramy polityczne dla strategii krajowych dostosowanych do konkretnych potrzeb, oraz że wspieranie tej wymiany jest jednym z niezbędnych warunków wstępnych utrzymania rolnictwa w całej UE oraz zachowania żywotności i atrakcyjności obszarów wiejskich, zwłaszcza dzięki zwiększaniu różnorodności gospodarstw i wspieraniu zrównoważonego rolnictwa rodzinnego;

O. mając na uwadze, że dostęp do gruntów został uznany za jedną z głównych przeszkód stojących przed młodymi rolnikami i nowymi podmiotami na rynku rolnym, która utrzymuje się już od lat i wymaga skutecznych rozwiązań; mając na uwadze, że ich dostęp do gruntów utrudniają przede wszystkim z jednej strony utrata użytków rolnych wskutek zasklepiania gleby, urbanizacji, turystyki, projektów infrastrukturalnych, zmiany sposobu użytkowania i postępującego pustynnienia w wyniku zmiany klimatu, a z drugiej strony koncentracja gruntów w rękach jednego podmiotu; mając na uwadze, że spekulacyjne podwyżki cen stanowią poważny i coraz bardziej niepokojący problem nowych podmiotów i młodych rolników w wielu państwach członkowskich; mając na uwadze, że choć obecne środki wsparcia ułatwiają dostęp do finansowania lub kapitału, nie rozwiązują zasadniczej kwestii dotyczącej dostępu do gruntów w celu założenia nowych gospodarstw;

P. mając na uwadze, że dla nowych podmiotów - takich jak młodzi rolnicy - szczególnym zagrożeniem jest zmienność cen oraz że rolnicy ci napotykają ponadto trudności w dostępie do finansowania oferowanego przez banki lub w ramach innych programów kredytowych ze względu na brak aktywów finansowych mogących stanowić zabezpieczenie;

Q. mając na uwadze, że wsparcie UE dla młodych rolników powinno być w większym stopniu wsparciem ukierunkowanym, tak aby zapewnić wymianę pokoleniową oraz przeciwdziałać podupadaniu i koncentracji gospodarstw rolnych;

R. mając na uwadze, że mimo unijnych środków wsparcia nadal występują wyzwania, którym należy sprostać, związane z rozpoczynaniem działalności rolniczej przez młodych rolników i wymianą pokoleniową w europejskim sektorze rolnym;

S. mając na uwadze, że wśród nowych podmiotów kobiety wskazuje się jako głównego rolnika częściej niż w sektorze rolnym ogółem;

T. mając na uwadze, że obraz demograficzny w niektórych regionach UE jest bardzo niezrównoważony - mieszka w nich niewielu młodych ludzi lub nie ma ich na danym obszarze w ogóle;

U. mając na uwadze, że młodzi rolnicy i nowe podmioty stanowią ważne źródła innowacji i przedsiębiorczości w rolnictwie, przynosząc korzyści takie jak wprowadzanie nowej wiedzy lub technik, rozwijanie nowych modeli biznesowych opartych na użytkownikach końcowych, opracowywanie bardziej zrównoważonych systemów gospodarki rolnej, rozwijanie nowych modeli organizacyjnych (np. upraw wspólnych, płatności zaliczkowych, finansowania społecznościowego), zacieśnianie powiązań między rolnictwem a lokalną społecznością oraz dostosowywanie tradycyjnej wiedzy w celu opracowywania innowacji biznesowych (np. rzemieślniczej produkcji żywności);

V. mając na uwadze, że duża część regionów górskich zmaga się ze szczególnymi trudnościami ze względu na niższe wskaźniki inwestycji, specyficzne warunki i uciążliwe ukształtowanie terenu, co zniechęca młodych ludzi do przejmowania lub rozpoczynania działalności w tych regionach;

W. mając na uwadze, że niezbędnym warunkiem wstępnym jest zatem rozważenie bardziej elastycznego podejścia organów krajowych lub regionalnych przy stosowaniu programu dla młodych rolników w krajach, w których takie regiony występują;

X. mając na uwadze, że nowe podmioty z reguły prowadzą mniejsze gospodarstwa i dlatego starają się uzyskać dostęp do czynników produkcji po konkurencyjnych cenach oraz produkować ilości niezbędne do osiągnięcia korzyści skali;

Y. mając na uwadze, że 80 % dotacji w ramach WPR jest rozprowadzanych jedynie wśród 20 % unijnych gospodarstw, a rzeczywisty rozkład dotacji może być nawet bardziej nierównomierny, ponieważ dostępne dane statystyczne nie umożliwiają uzyskania informacji na temat własności i kontroli gospodarstw;

Z. mając na uwadze, że w "Manifeście młodych rolników" ogłoszonym przez Europejską Radę Młodych Rolników w 2015 wezwano do: dostępu do gruntów i kredytu za pomocą środków pomocy publicznej; wprowadzenia regulacji, które położyłyby kres nieuczciwym praktykom handlowym w łańcuchu dostaw żywności; wprowadzenia środków ograniczających zmienność dochodów młodych rolników; oraz do wsparcia inwestycji i dostępu do gruntów, aby zabezpieczyć i chronić gleby oraz zoptymalizować użytkowanie gruntów przez młodych rolników na potrzeby produkcji żywności;

AA mając na uwadze, że młodzi rolnicy odgrywają kluczową rolę w ramach zrównoważonego, zróżnicowanego i sprzyjającego włączeniu społecznemu sektora rolnego, a także że wspieranie dostępu młodych rolników do sektora pozwoli zapewnić przyszłość produkcji żywności oraz ochronę środowiska i krajobrazu wiejskiego;

AB. mając na uwadze, że skrajna zmienność cen produktów rolnych stanowczo zniechęca tych, którzy chcieliby rozpocząć działalność rolniczą, przez co często skupiają się oni na produktach niszowych zapewniających bardziej pewne marże zysku;

AC. mając na uwadze, że w prawie UE zawarte są pojęcia "młodego rolnika" i "rolnika rozpoczynającego działalność rolniczą";

AD. mając na uwadze, że proces koncentracji gruntów nasila się oraz że w latach 2005-2015 liczba gospodarstw rolnych zmniejszyła się o około 3,8 mln, podczas gdy średnia wielkość gospodarstwa wzrosła o 36 %;

AE. mając na uwadze, że w deklaracji z Cork 2.0 z dnia 6 września 2016 r. wyrażono obawę dotyczącą masowego opuszczania obszarów wiejskich oraz odpływu młodych ludzi, a także zwrócono uwagę na potrzebę zapewnienia, aby obszary i społeczności wiejskie (tereny wiejskie, gospodarstwa rolne, wsie i miasteczka) pozostawały atrakcyjnymi miejscami do życia i pracy przez zwiększanie dostępu mieszkańców wsi do usług takich jak szkoły, szpitale, w tym opieka położnicza, sieci szerokopasmowe i udogodnienia rekreacyjne z myślą o zwiększaniu dostępnych możliwości w zakresie wspierania przedsiębiorczości w obrębie dziedzin tradycyjnie związanych z wsią oraz nowych sektorów gospodarki;

AF. mając na uwadze, że wymiana pokoleniowa zależy przede wszystkim od wykazania przez wyłonionych w wyborach - europejskich i krajowych - polityków i kadrę zarządzającą w sektorze, a zwłaszcza przedstawicieli starszego pokolenia, rzeczywistej woli w tym zakresie; mając na uwadze, że wola ta zakładałaby ambitną i spójną politykę o kompleksowym charakterze - czego aktualnie powiedzieć o niej nie można - która łączyć będzie jednocześnie narzędzia WPR i różnorodne instrumenty polityk krajowych w bardzo zróżnicowanych dziedzinach, takich jak grunty, finansowanie, sposoby wykorzystania i polityki w zakresie struktury gospodarstw, opodatkowania, prawa spadkowego, systemów emerytalnych, kształcenia itd.;

AG. mając na uwadze, że młodzi europejscy rolnicy konkurują obecnie w szybko rozwijającym się sektorze rolnym oraz że innowacje, badania naukowe i rolnictwo precyzyjne mogą przyczynić się do poprawy wydajności rolnej, a jednocześnie umożliwić lepsze zarządzanie zasobami;

AH. mając na uwadze, że łącznie złożone wnioski o wsparcie dla młodych rolników rozpoczynających działalność w ramach drugiego filaru WPR przekroczyły w niektórych państwach członkowskich wartość nowo zakładanych działalności przewidzianą na okres programowania 2014-2020;

AI. mając na uwadze, że młodzi rolnicy oraz wszyscy pozostali rolnicy na terytorium UE produkują wyroby na jednolitym rynku europejskim i wprowadzają je na ten rynek, lecz nie obowiązują ich te same warunki prowadzenia działalności i udzielania kredytów w państwach członkowskich;

AJ. mając na uwadze przyjęcie takich inicjatyw jak "działania UE na rzecz inteligentnych wsi";

AK. mając na uwadze, że należy utrzymać zaludnienie obszarów wiejskich zarówno przez młodszych ludzi w wieku produkcyjnym, jak i ludzi starszych;

Zalecenia

Budżet i dostęp do finansowania

1. popiera utrzymanie silnej wspólnej polityki rolnej z myślą o zbliżającej się reformie tej polityki, ponieważ stanowiłaby ona główną zachętę dla ludzi młodych zamierzających rozpocząć działalność rolniczą;

2. zwraca się o wdrożenie decyzji podjętych niedawno w rozporządzeniu (UE) 2017/2393 oraz o dalsze wsparcie programu dla młodych rolników poprzez podwyższenie maksymalnego pułapu krajowego przydziału środków do poziomu powyżej 2 % na płatności obowiązkowe w ramach pierwszego filaru oraz zwiększenie stawki wsparcia w ramach drugiego filaru, żeby zachęcać do wymiany pokoleniowej; zaznacza także, że w przyszłości należy uwzględnić w WPR zwiększenie środków pomocowych na rozpoczęcie działalności dla młodych rolników (tzw. dotacji dla młodych rolników);

3. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w ramach rozporządzenia (UE) 2017/2393 państwa członkowskie mają możliwość zwiększenia przydziału środków dla młodych rolników z pierwszego filaru do 50 % istniejących progów (poprzednio 25 %); zaleca wydłużenie okresu, w którym gospodarstwo może korzystać z takiego wsparcia, aby zachęcić do wymiany pokoleniowej; pochwala także decyzję o dokonaniu - za pośrednictwem rozporządzenia (UE) 2017/2393 - przeglądu dolnej granicy dostępu do wsparcia w ramach pierwszego filaru, tj. jej zmiany z pięciu na dziesięć lat od czasu założenia działalności gospodarczej;

4. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/2393 młodzi rolnicy mogą korzystać ze wsparcia w ramach rozwoju obszarów wiejskich przy rozpoczynaniu działalności również w przypadku zakładania gospodarstwa wspólnie z innymi rolnikami, zarówno w wieku powyżej 40 lat, co sprzyja wymianie pokoleniowej, jak i młodymi, co zapewnia zwielokrotnione wsparcie;

5. zauważa, że instrumenty WPR dla młodych rolników powinny być ukierunkowane na szczególne potrzeby młodych rolników, w tym ich potrzeby ekonomiczne i społeczne;

6. zaleca różnicowanie wielkości pomocy między innymi w zależności od wieku i poziomu wyszkolenia młodych rolników;

7. z zadowoleniem przyjmuje utworzenie przedstawionego przez Komisję i Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) w marcu 2015 r. instrumentu gwarancji rolnej, który powinien ułatwić młodym rolnikom dostęp do kredytu; zaleca poprawę dostępu do finansowania przez dopłaty do odsetek od pożyczek dla nowych podmiotów, w tym pożyczek od prywatnych operatorów finansowych, w szczególności przez wdrożenie instrumentów finansowych umożliwiających udzielanie młodym rolnikom pożyczek na inwestycje o zerowym oprocentowaniu; wzywa do usprawnienia współpracy z EBI i Europejskim Funduszem Inwestycyjnym, aby wspierać tworzenie instrumentów finansowych przeznaczonych dla młodych rolników we wszystkich państwach członkowskich;

8. uważa, że należy sprzyjać powstawaniu nowych form finansowania społecznościowego w rolnictwie, które już teraz pojawiają się w UE w odniesieniu do nabywania gruntów z odroczonym terminem wykupu, które to finansowanie można połączyć z nowymi instrumentami finansowymi;

9. zaleca poprawę oceny zdolności kredytowej gospodarstw rolnych przez banki i instytucje kredytowe, w tym przez wycenę instrumentów finansowych przewidzianych w ramach WPR;

10. zaleca, aby zwiększyć dostęp młodych rolników do możliwości oferowanych przez europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne, w uzupełnieniu do wsparcia przewidzianego w WPR, w zakresie opracowywania i wdrażania instrumentów finansowych w formie pożyczek, gwarancji lub funduszy kapitałowych w celu zapewnienia dostępu do finansowania osobom, które tego potrzebują; zauważa, że solidny biznesplan stanowi zazwyczaj podstawę uzyskania finansowania i uważa, że konieczne jest przyjęcie zasad ostrożnego podejścia do zaciągania kredytów; podkreśla potrzebę zapewnienia mediacji dla rolników i zaleca w związku z tym, by obok środków wsparcia zagwarantować specjalistyczne niezależne usługi doradztwa finansowego;

11. podkreśla potrzebę lepszego promowania przez państwa członkowskie programu dla młodych rolników i apeluje o wzmocnioną współpracę między organami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi, aby rozpowszechniać informacje na temat narzędzi wsparcia dla młodych rolników;

12. wzywa Komisję do zaproponowania środków wsparcia inwestycji w inteligentne rolnictwo, aby zwiększyć dostęp młodych rolników do osiągnięć technologicznych;

Zarządzanie wdrażanymi środkami i ich uproszczenie

13. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w reformie WPR na lata 2014-2020 wprowadzono nowe środki wspierające młodych rolników w zakładaniu gospodarstw; wyraża obawę, że poziom obciążeń administracyjnych często utrudnia korzystanie z tych środków; zauważa, że ogólne zarządzanie płatnościami bezpośrednimi i środkami programu rozwoju obszarów wiejskich jest postrzegane jako bardzo złożone i trudne, w szczególności przez nowe podmioty niezaznajomione z systemem płatności; zaleca większy wysiłek w celu uproszczenia procedur i skrócenia czasu potrzebnego na zatwierdzenie płatności;

14. z zadowoleniem przyjmuje zmiany wprowadzone w rozporządzeniu (UE) 2017/2393 w zakresie wsparcia dla ludzi młodych w celu zapewnienia im większego dostępu do instrumentów finansowych i zwiększenia kwoty jednostkowej w odniesieniu do płatności w ramach pierwszego filaru;

15. zwraca się o usystematyzowanie wsparcia na rzecz doradztwa, w szczególności dla tych młodych ludzi, którzy nie pochodzą ze środowiska wiejskiego;

16. gratuluje Komisji zamiaru zwiększenia środków wsparcia wymiany pokoleniowej w kontekście kolejnej reformy WPR, lecz uważa, że takim nowym inicjatywom powinien towarzyszyć dostateczny budżet UE dla tej polityki, jako że w przeciwnym wypadku nie przyniosą one zamierzonego efektu zachęty;

17. wyraża ubolewanie z powodu braku koordynacji między płatnościami na rzecz młodych rolników a wsparciem na rzecz rozpoczynania działalności, którymi to środkami pomocowymi zarządzają różne organy;

18. apeluje, aby Komisja opracowała bardziej całościowe podejście, które zapewni większą liczbę synergii między formami wsparcia w ramach pierwszego filaru a środkami pomocowymi z drugiego filaru, przy czym te ostatnie powinny zostać wprowadzone przez wszystkie państwa członkowskie;

19. zauważa, że większość nowo zakładanych gospodarstw funkcjonuje w konkurencyjnym środowisku o szybko zmieniających się warunkach; zaleca przyznanie unijnym rolnikom większej elastyczności w reagowaniu na zmieniające się warunki na rynku za pomocą biznesplanów; uważa, że należy rozważyć wprowadzenie zmian w transzach płatności;

20. zauważa, że państwa członkowskie mają możliwość stosowania kolejnych instrumenty w ramach obu filarów WPR, i zachęca państwa członkowskie stojące przed szczególnymi wyzwaniami geograficznymi, jakimi są np. regiony górskie lub w niektórych przypadkach regiony w niekorzystnym położeniu, by rozważyły wprowadzenie mnożnika (wynoszącego np. 2), który uwzględnia liczbę zbiorów w roku lub zróżnicowanie upraw, jakie mogą być prowadzone w tych regionach, i który byłby stosowany w związku z udzielaniem wsparcia młodym rolnikom zamierzającym podjąć tam działalność, aby zachęcać do prowadzenia działalności w takich regionach w celu sprostania występującym w nich wyzwaniom demograficznym;

21. przypomina, że nieuczciwe praktyki handlowe w łańcuchu dostaw żywności, których narzucanie wykorzystuje znaczne siły negocjacyjne nabywców, przetwórców lub przedsiębiorców w porównaniu z ich dostawcami, stanowią istotne zagrożenie dla stabilności działalności rolników, oraz wzywa Komisję, by przyjęła odpowiednie regulacje na szczeblu UE;

22. wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia niezbędnych zmian w obowiązujących regulacjach, aby przenieść do ustawodawstwa wszystkich państw członkowskich przepisy stanowiące, że wsparcie przeznaczone dla młodych ludzi w celu rozpoczęcia lub udoskonalenia działalności gospodarstwa rolnego jest kwalifikowane jako pomoc przyznawana w formie dopłat do kapitału, a nie pomoc bieżąca;

23. uważa, że rolnicy muszą nadal sami decydować o gospodarowaniu własnymi gruntami oraz że aby gospodarstwa rolne mogły dobrze funkcjonować, muszą mieć swobodę i być elastyczne, jak każdy inny rodzaj przedsiębiorstwa;

24. podkreśla, że płatności dla młodych rolników nie powinny być opóźniane, ale wypłacane okresowo i w przewidywalny sposób, aby zapobiegać zadłużaniu się młodych rolników opóźniającemu realizację ich projektów;

25. nalega na przyjęcie podejścia nastawionego na wyniki, które pobudza rozwój nowych innowacji i lepsze zarządzanie zasobami, tym samym wzmacniając pozycję zmotywowanych młodych rolników;

26. przypomina, że aby gospodarstwa rolne były wydajne z ekonomicznego punktu widzenia, należy zapewnić im możliwość powiększania, tak aby mogły osiągnąć progową wielkość odpowiadającą realiom gospodarczym rynku;

27. podkreśla konieczność uwzględnienia zróżnicowania terytoriów, w szczególności terytoriów o niekorzystnych warunkach gospodarowania, które wymagają dostosowanego do potrzeb wsparcia;

Dostęp do ziemi i zwalczanie masowego wykupu i dzierżawy ziemi

28. zauważa, że dostęp do gruntów stanowi jedną z największych przeszkód dla nowych podmiotów w dziedzinie rolnictwa w UE i że ogranicza go niska podaż gruntów oferowanych do sprzedaży lub dzierżawy w wielu regionach, a także konkurencja ze strony innych rolników, inwestorów i użytkujących grunty do celów mieszkalnych oraz problemy z uzyskaniem finansowania; uważa, że należy bardziej dogłębnie przeanalizować czynniki ograniczające dostęp do gruntów w każdym państwie członkowskim; uważa, że problem dostępu do gruntów zaostrza dodatkowo obecna struktura płatności bezpośrednich, która może prowadzić do wyższych kosztów dzierżawy i nabycia, wymaga minimalnego aktywnego użytkowania gruntu i przewiduje dotacje głównie w oparciu o własność gruntu; uważa, że niektórzy rolnicy - niezależnie od tego czy są właścicielami czy dzierżawcami gruntów - wykazują skłonność do dalszego prowadzenia działalności, aby nadal korzystać z dotacji za pośrednictwem usług podwykonawców, aby wykorzystać posiadane grunty, bądź wykonując prace na posiadanych gruntach w jedynie minimalnym zakresie; zaleca zwiększenie wymaganych poziomów aktywności, z uwzględnieniem nowych modeli rolnictwa, przy przyznawaniu płatności, tak aby wynagradzały osiągnięcie określonych wyników (np. rzeczywisty czas przeznaczony na rolnictwo, także z uwzględnieniem najnowszych innowacji, przynoszenie określonych korzyści środowiskowych lub społecznych); zaleca również wprowadzenie zakazu nieuzasadnionego kumulowania dotacji z pobieraniem świadczeń emerytalnych;

29. przypomina, że w celu osiągnięcia zrównoważenia rolnictwa młodzi rolnicy muszą być w stanie inwestować i nabywać grunty rolne, a także uzyskiwać nowe lub używane maszyny oraz optymalizować stosowane techniki rolnicze;

30. przypomina, że właściciele muszą mieć prawo do sprzedawania wybranym przez siebie nabywcom, i zwraca się do Komisji o ułatwienie przekazywania ziem, w szczególności ich dziedziczenia, aby ułatwić osobom młodym zakładanie gospodarstw rolnych;

31. wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia działań zmierzających do przeciwdziałania spekulowania gruntami rolnymi, jako że dostęp do gruntów stanowi poważny problem, z którym borykają się młodzi rolnicy i nowe podmioty w rolnictwie;

32. apeluje do Komisji o ustanowienie zaleceń na szczeblu Unii Europejskiej wspierających aktywną politykę krajową w zakresie dostępu do gruntów w oparciu o najlepsze praktyki;

33. apeluje do państw członkowskich, by w pierwszej kolejności zapewniały dostęp do gruntów rolnych nowym podmiotom i młodym rolnikom, dzięki pełnemu wykorzystaniu instrumentów regulacyjnych, które zostały już wdrożone w niektórych państwach członkowskich, zgodnie z komunikatem wyjaśniającym Komisji w sprawie nabywania gruntów rolnych i prawem Unii Europejskiej ⁶ ; w związku z tym uważa, że państwa członkowskie mogłyby opracować narzędzia, takie jak banki gruntów, w celu dalszego ułatwienia dostępu do gruntów i mapy gruntów niezabudowanych do dyspozycji młodych rolników;

34. uważa, że młodym rolnikom powinno przysługiwać odstępstwo od obecnego limitu wynoszącego 10 % na inwestycje gruntowe przewidzianego w rozporządzeniu delegowanym (UE) nr 480/2014 z dnia 3 marca 2014 r. dotyczącym funduszy strukturalnych i przepisów ogólnych w sprawie pomocy państwa;

35. apeluje, aby pomoc w większym stopniu ukierunkowano na obszary odizolowane, słabo zaludnione bądź najdotkliwiej odczuwające niewystarczający stopień wymiany pokoleniowej;

36. zwraca się do Komisji o wspieranie dzielenia się najlepszymi praktykami w zakresie dostępu do gruntów w państwach członkowskich;

37. wzywa Komisję do sporządzenia oceny bezpośredniego i pośredniego wpływu wykupu gruntów i gospodarstw rolnych przez rezydentów spoza UE na dostępność i cenę gruntów;

38. proponuje, aby państwa członkowskie - w ramach odnośnych strategii krajowych - wspomagały świadczenie usług doradztwa rolniczego i zarządzania gospodarstwami rolnymi w celu wspierania i ułatwiania obrotu ziemią i wprowadzenia usług planowania dziedziczenia;

39. apeluje, aby wszystkie państwa członkowskie wprowadziły wsparcie na rzecz przekazywania gospodarstw rolnych, tak aby wspierać głównych gospodarzy w wieku powyżej 55 lat nieposiadających spadkobierców, którzy mogą na emeryturze znaleźć się w niepewnej sytuacji, jeśli przekażą część lub całość swojego gospodarstwa jednemu lub większej liczbie młodych rolników;

40. wzywa państwa członkowskie do wdrożenia mechanizmów gwarantujących współwłasność gospodarstw rolnych ze zwróceniem szczególnej uwagi na sytuację młodych kobiet, aby zapewnić poszanowanie ich praw;

41. uważa, że ta definicja rolnika aktywnego zawodowo nie może skutkować żadnymi obciążeniami administracyjnymi poza tymi wynikającymi z najnowszej reformy ani ograniczać dostępu do rolnictwa młodym ludziom przez narzucenie zbyt rygorystycznych warunków;

42. zauważa, że w wielu państwach członkowskich przeszkodą dla wymiany pokoleniowej i dostępu młodych ludzi do gruntów rolnych jest późne dziedziczenie; zauważa, że w obecnej WPR nie przewiduje się już zachęt dla starszych rolników do przekazywania prowadzonej działalności młodszym pokoleniom; zaleca ponowne rozważenie wdrożenia środków mogących motywować starszych rolników do przekazywania swoich gospodarstw młodym rolnikom, takich jak "system wycofywania się z gospodarstw rolnych" i inne zachęty do przechodzenia na emeryturę, tak aby przeciwdziałać koncentracji gruntów realizowanej przez rolników z sąsiedztwa; podkreśla znaczenie struktur prawnych takich jak grupy rolne wspólnego gospodarowania (GAEC), które mogą umożliwić młodym osobom wspólne zakładanie gospodarstw i ułatwić przekazywanie gospodarstw między pokoleniami;

43. wzywa Komisję i państwa członkowskie, by wspierały korzystanie z możliwości dostępnych w ramach rozwoju obszarów wiejskich, aby stymulować nowe działania mające na celu wspomaganie obrotu gruntami, takie jak banki ziemi, inicjatywy na rzecz łączenia zbywców gruntów rolnych z potencjalnymi nabywcami oraz inne promowane na szczeblu lokalnym inicjatywy ułatwiające nowym podmiotom dostęp do ziemi;

44. uważa, że młodzi rolnicy na całym terytorium Unii powinni mieć dostęp do kredytów na tych samych warunkach i o takich samych stopach procentowych, których nie należy różnicować; w związku z tym wzywa Komisję, aby wraz z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym stworzyła odpowiednie środki wsparcia i linie kredytowe dla młodych rolników;

45. zwraca się o promowanie nowych modeli współpracy między pokoleniami rolników przez partnerstwa, uprawy wspólne, spółdzielnie maszyn rolniczych, dzierżawę długoterminową i inne porozumienia długoterminowe, umowy między gospodarstwami rolnymi oraz środki na rzecz organizacji krajowych lub regionalnych zaangażowanych we wspieranie i w ułatwianie usług nawiązywania kontaktów zawodowych między starszymi i młodszymi rolnikami (np. usług obrotu gruntami);

46. stwierdza, że stworzenie większej i silniejszej organizacji rolników - przez zakładanie spółdzielni i zrzeszanie się w organizacjach producentów, w sektorach regulowanych na szczeblu europejskim przez rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku - może przyczynić się do zwiększenia rentowności działalności rolniczej i stanowić zabezpieczenie dochodu rolników, w szczególności młodych, zapewniając pomoc w podejmowaniu decyzji produkcyjnych i jak najlepsze wykorzystanie właściwości obszarów wiejskich; stwierdza, że reforma strukturalna organizacji producentów, mająca na celu zwiększenie ich odpowiedzialności, oraz zrzeszenie się większej liczby rolników mogą skutecznie przyczynić się przede wszystkim do ochrony i zwiększenia rentowności sektora;

47. zwraca uwagę na różnicę między wymianą pokoleniową w rodzinie a nowymi podmiotami; uważa, że szkolenia i kursy zawodowe muszą być dostosowane do osób zamierzających przejąć rodzinne przedsiębiorstwo lub osób planujących rozpoczęcie działalności, odpowiednio do ich potrzeb;

48. podkreśla, że należy zachęcać młode kobiety do przyjmowania odpowiedzialności za zarządzanie w rolnictwie i należy udzielić im odpowiedniego wsparcia pod względem dostępu do ziemi, kredytów i pogłębionej wiedzy na temat zasad i przepisów;

49. uważa, że decyzja o uregulowaniu dostępu do gruntów rolnych i o wprowadzeniu zachęt bądź ograniczeń w tym zakresie pozostaje w gestii państw członkowskich, zwłaszcza w celu zaradzenia występującym w UE zjawiskom masowego wykupu i dzierżawy ziemi oraz w celu zachęcania młodych rolników do podejmowania działalności rolniczej;

50. wzywa Komisję, aby wraz z państwami członkowskimi i zainteresowanymi stronami rozwijała dalej niedawno przyjęty komunikat w sprawie systemu kryteriów rynku gruntów w celu zagwarantowania, że prawo UE rzeczywiście zapewnia równe warunki dla wszystkich potencjalnych nabywców gruntów - z uwzględnieniem pozytywnej dyskryminacji na rzecz unijnych rolników - oraz w celu zapewnienia państwom członkowskim absolutnej jasności, w kontekście czterech podstawowych swobód, jakie środki regulacji rynku są dozwolone, aby umożliwić rolnikom łatwiejsze pozyskiwanie gruntów do celów związanych z rolnictwem i leśnictwem; apeluje do Komisji o zawieszenie toczącego się postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, które ma na celu dokonanie oceny zgodności z prawem UE przepisów państw członkowskich dotyczących sprzedaży gruntów rolnych, do czasu opublikowania ostatecznego komunikatu zawierającego wspomniane wcześniej kryteria;

51. uważa za konieczne, aby krajowe polityki dotyczące gruntów, ich przeznaczenia i zagospodarowania przestrzennego (infrastruktura transportowa itd.) uwzględniały zjawiska marnotrawienia gruntów i ich porzucania, tak aby możliwa była ich rekultywacja, w celu zapewnienia większej powierzchni gruntów dostępnych pod zakładanie gospodarstw przez młodych rolników;

52. przyjmuje z zadowoleniem komunikat wyjaśniający Komisji w sprawie nabywania gruntów rolnych i prawa Unii Europejskiej, ale zwraca uwagę na fakt, że w komunikacie nie opisano w wystarczającym zakresie sposobu uregulowania nabywania udziałów przez grupy przedsiębiorstw, które często prowadzą działalność w wymiarze transnarodowym; wzywa Komisję do uaktualnienia komunikatu w tym zakresie;

53. podkreśla znaczenie spójności między lokalnymi, krajowymi i unijnymi środkami dla młodych rolników; wzywa państwa członkowskie do ułatwienia wymiany pokoleń, np. za pośrednictwem przepisów prawa spadkowego i podatkowego, zasad dostępu do ziemi, planowania przestrzennego i strategii dziedziczenia gospodarstw rolnych;

54. wzywa państwa członkowskie do ułatwienia kobietom sprawiedliwego dostępu do gruntów, aby zachęcić je do osiedlania się na obszarach wiejskich i odgrywania aktywnej roli w sektorze rolnym;

55. apeluje do Komisji o sfinansowanie badania dotyczącego obecnej sytuacji w zakresie koncentracji gruntów w UE i uwzględniającego zjawisko grup przedsiębiorstw ze spółkami zależnymi, które nabywają i kontrolują grunty przez nabywanie udziałów, oraz analizującego zagrożenia, jakie koncentracja gruntów stwarza nie tylko w odniesieniu do dostępu młodych rolników i nowych podmiotów do ziemi, ale również pod względem dostaw żywności, zatrudnienia, środowiska naturalnego, jakości gleby i ogólnie rozwoju obszarów wiejskich;

56. uważa, że UE musi koniecznie dysponować prawodawstwem dotyczącym jakości gruntów, która w dalszym ciągu się obniża ze względu na nieodpowiedni rozwój obszarów rolnych; zaznacza, że ta degradacja gleby wywiera wpływ na rynek i ceny gruntów, jak również na zdolność tych gruntów do rodzenia plonów, które przecież przekazywane są przyszłym pokoleniom młodych rolników;

57. zauważa, że obecny system płatności w ramach WPR, zwłaszcza płatności niezwiązane z wielkością produkcji, nie sprzyjają transferowi gruntów rolnych ani nie chronią odpowiednio młodych przedsiębiorców rolnych przed zmiennością cen produktów rolnych, na którą są oni bardziej narażeni z oczywistych powodów związanych z brakiem doświadczenia i praktyki oraz ograniczonym dostępem do instrumentów finansowych;

Szkolenia, innowacje i komunikacja

58. zwraca uwagę na potrzebę modernizacji szkoleń zawodowych dostępnych na obszarach wiejskich oraz nadania tym szkoleniom większego znaczenia, przy aktywnym zaangażowaniu krajowych służb doradczych; uważa, że należy ułatwić dostęp do Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz zwiększyć budżet przeznaczony na szkolenia zawodowe na obszarach wiejskich;

59. zwraca uwagę na najnowszą unijną inicjatywę, jaką jest Europejski Korpus Solidarności, który stwarza możliwości dla młodych ludzi w zakresie wolontariatu lub pracy w projektach w dziedzinie zasobów naturalnych oraz w różnych obszarach, takich jak rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo;

60. zaleca wspieranie przystępowania tych młodych ludzi do spółdzielni, w których automatycznie otrzymają oni istotne porady w zakresie udostępniania produktów na rynku, produkcji oraz innych aspektów związanych z prowadzonym gospodarstwem rolnym;

61. podkreśla konieczność przeglądu kryteriów wsparcia udzielanego w celu przystępowania ludzi młodych do spółek, w których nie będą oni pełnić funkcji kontrolnych, w którym to przypadku otrzymywane wsparcie powinno być proporcjonalne do wpływu danej osoby młodej na działalność spółki;

62. wzywa Komisję i państwa członkowskie, by zapewniły większe możliwości szkoleniowe i doradcze dla przyszłych i obecnych młodych rolników, w tym w odniesieniu do umiejętności w zakresie zakładania działalności gospodarczej w rolnictwie, umiejętności technologicznych, finansowych i związanych z przedsiębiorczością, takich jak marketing, tworzenie sieci kontaktów, komunikacja, innowacja, wielofunkcyjność, dywersyfikacja i specjalistyczna wiedza finansowa;

63. wzywa Komisję i państwa członkowskie, by zapewniły większe możliwości szkoleniowe i zwiększyły liczbę możliwości i zachęt w zakresie mobilności międzynarodowej; zachęca do ustanowienia programu typu Erasmus związanego ze szkoleniem zawodowym, aby umożliwić zwiększenie umiejętności i doświadczenia młodych rolników, również w odniesieniu do nowych technologii i nowych modeli biznesowych, a także aby pozwolić na skuteczny i sprawny transfer wiedzy;

64. uważa, że należy sprzyjać rozwojowi sieci kontaktów badaczy, naukowców, menedżerów i młodych rolników europejskich zainteresowanych szukaniem nowych modeli rozwoju biznesu w celu opracowania innowacyjnych rozwiązań spełniających potrzeby społeczne i rynkowe nowych przedsiębiorstw wiejskich;

65. apeluje do Komisji i państw członkowskich o udostępnianie młodym rolnikom i nowym podmiotom informacji na temat innowacyjnych i niekonwencjonalnych podejść, które będą najbardziej przydatne w przypadku zakładania nowego gospodarstwa, takich jak rozwijanie nowych modeli biznesowych opartych na użytkownikach końcowych, opracowywanie bardziej zrównoważonych systemów gospodarki rolnej, rozwijanie nowych modeli organizacyjnych (np. upraw wspólnych, płatności zaliczkowych, finansowania społecznościowego), zacieśnienie powiązań między rolnictwem a lokalną społecznością oraz dostosowywanie tradycyjnej wiedzy w celu opracowywania innowacji biznesowych (np. rzemieślniczej produkcji żywności);

66. mając na celu maksymalne ograniczenie upadania przedsiębiorstw, wzywa do zastosowania mechanizmu monitorowania lub doradztwa na rzecz przedsiębiorstw, aby w dalszym ciągu wspierać osobę młodą w procesie podejmowania decyzji, przynajmniej w ciągu pierwszych trzech lat prowadzenia działalności;

67. wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania inicjatyw, takich jak inicjatywa "Jutro zostanę rolnikiem", która ma na celu propagowanie wśród osób młodych zawodu rolnika i przedstawienie im wszystkich informacji niezbędnych do zdobycia wykształcenia i założenia gospodarstwa;

68. uważa za istotne, aby tworzyć otoczenie sprzyjające dopuszczaniu osób młodych do zawodów rolniczych za pośrednictwem struktur zbiorowych i solidarnościowych, takich jak grupy rolne wspólnego gospodarowania (stowarzyszenia rolników), spółdzielnie wspólnego wykorzystywania sprzętu rolniczego, spółdzielnie zajmujące się przetwórstwem i wprowadzeniem produktów rolnych do obrotu, grupy na rzecz wspólnego wykorzystywania siły roboczej, usługi w ramach zastępstwa, grupy wzajemnej pomocy, zrzeszenia popularyzujące rolnictwo i innowacyjność, stowarzyszenia rolników konsumentów, sieci między podmiotami rolnymi i podmiotami spoza rolnictwa (LEADER) itp.; podkreśla, że te formy organizacyjne umożliwiają wymianę doświadczeń i porad, jak również podział niektórych obowiązków, co ma istotne znaczenie dla skarbu państwa i dochodów ludzi młodych, którzy są często zmuszeni ponosić znaczne nakłady inwestycyjne w pierwszym okresie działalności;

69. zauważa, że należy zagwarantować, iż młodzi ludzie z obszarów wiejskich nie są dyskryminowani w stosunku do młodych ludzi mieszkających w ośrodkach miejskich pod względem oferowanych usług i infrastruktury (np. dostępu do szybkich łączy szerokopasmowych, szkół i przedszkoli, dróg itp.); stwierdza, że należy zatem zapewnić młodym rolnikom na obszarach wiejskich możliwość rozwoju gospodarstwa i utrzymania rodziny;

70. wzywa do wspierania przedsiębiorczości kobiet i podejmowanych przez nie inicjatyw, w szczególności przez promowanie posiadania praw własności przez kobiety, sieci współpracy młodych kobiet będących rolnikami, kobiet rozpoczynających działalność i kobiet-przedsiębiorców oraz do kształtowania warunków ramowych w sektorze finansowym ułatwiających kobietom-przedsiębiorcom prowadzącym działalność na obszarach wiejskich uzyskanie dostępu do inwestycji i kredytów dającego im możliwość rozwijania działalności gospodarczej, dzięki której będą mogły mieć stabilną sytuację życiową;

71. uważa, że wymiana pokoleniowa opiera się na atrakcyjności zawodu rolnika, ale przede wszystkim na zdolności do generowania z uzyskiwanych dochodów wynagrodzenia dla tych, którzy pragną się w ten sposób utrzymywać; podkreśla, że aby rolnictwo było opłacalne, WPR musi umożliwiać pewien stopień regulacji rynku, w szczególności gdy rynki te nie funkcjonują dobrze i są przyczyną sytuacji kryzysowych; zaznacza, że obecna deregulacja rynków negatywnie wpływa na rozwój rolnictwa i z zasady uderza mocniej w młodych rolników, którzy założyli gospodarstwa i są poważnie zadłużeni ze względu na poniesione na początku działalności nakłady inwestycyjne;

Usługi publiczne

72. uważa, że rozwój nowoczesnych ekologicznych praktyk rolnych i nowe modele biznesowe uczynią rolnictwo atrakcyjniejszym dla młodych rolników; podkreśla, że młodzi rolnicy muszą być wyszkoleni i wykwalifikowani w zakresie najnowszych technologii, aby sprostać w szczególności obecnym i przyszłym wyzwaniom środowiskowym; podkreśla potrzebę wspierania innowacyjnych i niekonwencjonalnych podejść, takich jak agroekologia, nowe modele biznesowe oparte na użytkownikach końcowych, cyfrowe technologie rolne i inteligentne rozwiązania, oraz wzywa Komisję, aby pilnie zapewniła uwzględnienie tej kwestii w przyszłej WPR;

73. zauważa, że młodzi rolnicy mają ogromny potencjał w zakresie innowacyjności i dywersyfikacji, gdyż chętniej wkraczają na nowe rynki, wprowadzają nowe metody produkcji i najlepiej wykorzystują postęp technologiczny i innowacje w sektorze rolnictwa, dzięki czemu mogą przyczynić się w szczególności do rozwiązania wyzwań w dziedzinie środowiska, przed którymi stoi rolnictwo; w związku z tym uważa, że należy zapewnić decydujące wsparcie dla ludzi młodych zamierzających wprowadzać innowacyjne techniki i procesy produkcyjne, takie jak systemy rolnictwa precyzyjnego i uprawy konserwującej, mające na celu zwiększenie rentowności i zrównoważenia środowiskowego sektora rolnego; wzywa Komisję do zintensyfikowania badań nad wykorzystaniem technologii i praktyk rolniczych umożliwiających prowadzenie zrównoważonego rolnictwa o niewielkim wpływie na środowisko; podkreśla, że w celu zapewnienia konkurencyjności rolnictwu w UE niezbędne jest tworzenie i utrzymywanie nowych miejsc pracy, promowanie innowacyjności oraz cyfryzacja w dziedzinie kształcenia zawodowego dla rolników;

74. podkreśla, że rolnicy potrzebują dostępu do infrastruktury, przystępnych cenowo i wysokiej jakości obiektów i usług publicznych, w tym opieki zdrowotnej, edukacji, szybkich łączy szerokopasmowych, pomocy, szkoleń, usług kulturalnych, urzędów pocztowych, transportu publicznego oraz dróg; zauważa, że młodzi ludzie żyjący na obszarach wiejskich powinni mieć zapewnione takie same warunki i stopę życiową jak mieszkańcy obszarów miejskich, aby dodatkowo nie pogłębiać zjawiska ucieczki z obszarów wiejskich i różnic regionalnych;

75. zwraca się do Komisji i państw członkowskich o zdecydowane zaangażowanie na rzecz utworzenia bezpośrednich kanałów wprowadzania do obrotu, umożliwiających młodym rolnikom sprzedaż produktów na rynkach lokalnych w bardziej zrównoważony sposób i z większym zyskiem;

76. zauważa, że wymiana pokoleniowa stanowi warunek konieczny dla stałego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w Europie;

77. wzywa Komisję do opracowania "agendy wiejskiej", która musi obejmować skoordynowane działania w ramach różnych unijnych, krajowych, regionalnych i lokalnych polityk rozwoju obszarów wiejskich;

78. podkreśla, że WPR wymaga inteligentnych podejść, ponieważ nowe rozwiązania stanowią o atrakcyjności życia na obszarach wiejskich i wsi dla młodych ludzi;

Środki mające na celu walkę z wyludnianiem się obszarów wiejskich

79. uważa, że należy zaoferować młodym rolnikom długoterminowe perspektywy, aby zapobiec wyludnianiu się obszarów wiejskich, w związku z czym apeluje do Komisji i państw członkowskich o rozważenie nowych inicjatyw na rzecz zagwarantowania dostatecznej infrastruktury na obszarach wiejskich w celu wsparcia nowych przedsiębiorców i ich rodzin;

80. zaleca w tym kontekście zwrócenie uwagi na harmonizację działań w ramach programów rozwoju obszarów wiejskich i pierwszego filaru WPR, działań w ramach unijnej polityki spójności oraz działań na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym, aby zwiększyć ich skuteczność;

81. przypomina, że innowacje dotyczą nie tylko technik rolniczych i nowych maszyn, ale także obejmują opracowanie nowych modeli biznesowych, w tym narzędzi marketingowych i sprzedażowych, szkoleń oraz gromadzenia danych i informacji;

82. wzywa Komisję, aby w nadchodzącej reformie WPR ukierunkowała płatności bezpośrednie na małe gospodarstwa i rolnictwo agroekologiczne, ponieważ przyniesie to nieproporcjonalnie duże korzyści młodszym rolnikom i rolnikom rozpoczynającym działalność;

83. podkreśla, że obszary wiejskie powinny również dysponować usługami, które łagodzą presje związane z rolnictwem, takimi jak doradztwo zawodowe, doradztwo finansowe oraz doradztwo na temat zarządzania gospodarstwem;

84. podkreśla potrzebę zapewnienia łączy szerokopasmowych na obszarach wiejskich i odległych; z zadowoleniem przyjmuje różne inicjatywy w obszarze "inteligentnych wsi", których ostatecznym celem musi być stworzenie nowych możliwości zatrudnienia i zapewnienie zatrudnienia młodym ludziom na obszarach wiejskich w formie działalności uzupełniającej w gospodarstwach lub działalności pozarolniczej (opieka społeczna, mobilność, opieka zdrowotna, turystyka, energetyka); uważa, że wobec wzrostu produktywności w rolnictwie i spadku cen produktów rolnych coraz trudniej będzie generować wystarczające dochody z podstawowej działalności rolniczej, w szczególności w małych gospodarstwach;

85. uważa, że każda skuteczna strategia na rzecz wymiany pokoleń i wsparcia młodych rolników powinna opierać się na całościowym podejściu, aby ułatwiać młodym rolnikom dostęp do ziemi, finansowania, usług doradczych i szkoleń oraz uwzględniać wymianę międzypokoleniową z korzyścią dla młodych i starszych rolników; podkreśla, że dzięki temu rolnictwo, które ma podstawowe znaczenie dla ludzkości, powinno stać się atrakcyjnym zajęciem dla młodych rolników i szerzej rozumianego społeczeństwa;

86. zauważa, że intensywne wsparcie młodych rolników i rozwój nowych aktywności gospodarczych w sektorze rolnym w UE stanowią niezbędne środki decydujące o przyszłości obszarów wiejskich i należy je kontynuować w ramach nowej WPR po roku 2020;

Środowisko i zrównoważony rozwój

87. wzywa Komisję do zapewnienia większej spójności środków ochrony środowiska oraz ich harmonizacji; przypomina, że środki przewidziane dla młodych rolników muszą być czytelne i łatwe do wdrożenia;

88. uważa, że aby utrzymać zaludnienie obszarów wiejskich oraz zapewnić osobom tam mieszkającym standard życia podobny do standardu życia na obszarach miejskich, należy pilnie usunąć bariery regulacyjne i administracyjne w celu umożliwienia rolnikom prowadzenia uzupełniającej działalności rolniczej i działalności pozarolniczej przede wszystkim w sektorach opieki społecznej, opieki zdrowotnej, turystyki, mobilności osób starszych i energetyki, tym samym zapewniając odpowiednie dochody rolnikom i ich rodzinom oraz zmniejszając ryzyko wyludniania się wsi;

89. wzywa do dialogu ze społeczeństwem na temat przyszłości sektora rolno-spożywczego w celu przedstawienia rzeczywistego obrazu działalności rolnej oraz poszerzania wiedzy dotyczącej zawodu "rolnika" i wytwarzania produktów spożywczych;

Inne

90. wzywa Komisję i państwa członkowskie, by podjęły środki w celu zabezpieczenia dochodów rolników na wypadek zagrożeń klimatycznych, sanitarnych i ekonomicznych i zwiększyły w ten sposób odporność gospodarstw rolnych, w szczególności przez wdrożenie nowych narzędzi zarządzania ryzykiem i wzmocnienie już istniejących;

91. przypomina o specyfice regionów najbardziej oddalonych UE, gdzie panują wyjątkowe i zupełnie odmienne niż na kontynencie europejskim warunki środowiskowe, klimatyczne i sanitarne, i wzywa w związku z tym, by zgodnie z art. 349 TFUE w większym stopniu uwzględniać te regiony oraz ich specyficzne potrzeby i atuty w procesie wdrażania i opracowania instrumentów WPR skierowanych do młodych rolników, w tym w zakresie dostępu do finansowania;

92. podkreśla, że przede wszystkim małe i rodzinne gospodarstwa, które funkcjonują w utrudnionych warunkach i poszukują dla siebie dodatkowego dochodu, powinny być jeszcze silniej wspierane, na przykład poprzez finansowanie usług doradczych lub innowacyjnych modeli biznesowych;

93. zaleca, aby wymiana pokoleń uwzględniała również wymianę międzypokoleniową z korzyścią dla młodych i starszych rolników; odnotowuje znaczenie sporządzania przez rolników planów dziedziczenia gospodarstw i potrzebę istnienia płatności przejściowej ułatwiającej takie dziedziczenie;

o

o o

94. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

1 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 487.

2 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 608.

3 Dz.U. L 350 z 29.12.2017, s. 15.

4 Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0197.

5 Dz.U. C 207 z 30.6.2017, s. 57.

6 Dz.U. C 350 z 18.10.2017, s. 5.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2020.76.11
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 29 maja 2018 r. w sprawie wdrażania narzędzi WPR dla młodych rolników w UE po reformie z 2013 r. (2017/2088(INI)).
• Data aktu: 29/05/2018
• Data ogłoszenia: 09/03/2020