Konkluzje Rady w sprawie lepszego stanowienia prawa Zapewnienie konkurencyjności oraz zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu (działanie o charakterze nieustawodawczym).

Konkluzje Rady w sprawie lepszego stanowienia prawa "Zapewnienie konkurencyjności oraz zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu" (działanie o charakterze nieustawodawczym)

(2020/C 69/03)

(Dz.U.UE C z dnia 3 marca 2020 r.)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ:

ZWRACA UWAGĘ NA to, że lepsze stanowienie prawa jest jednym z kluczowych czynników napędzających zrównoważony wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu, wspiera konkurencyjność, innowacje, cyfryzację i tworzenie miejsc pracy, zwiększa przejrzystość i zapewnia wsparcie publiczne dla prawodawstwa UE;

POTWIERDZA, że należy zapewnić, aby regulacje unijne były przejrzyste i proste oraz aby były wprowadzane po minimalnych kosztach, zawsze przy uwzględnieniu wysokiego poziomu ochrony konsumentów, zdrowia, klimatu, środowiska i pracowników;

ZWRACA UWAGĘ NA ważną rolę lepszego stanowienia prawa w osiąganiu celu neutralności klimatycznej;

PRZYPOMINA o związku między lepszym stanowieniem prawa a wdrażaniem, stosowaniem i egzekwowaniem prawa UE w celu zapewnienia lepszego stanowienia prawa na szczeblu UE i w pełni funkcjonującego jednolitego rynku;

PRZYPOMINA o konkluzjach Rady z grudnia 2014 r. ¹ , maja 2016 r. ² , listopada 2018 r. ³  i listopada 2019 r. ⁴ ;

PRZYPOMINA o komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pt. "Lepsze stanowienie prawa: podsumowanie dotychczasowych osiągnięć i utrzymanie dalszego zaangażowania" z kwietnia 2019 r. ⁵ ;

Ocena skutków

1. Z ZADOWOLENIEM PRZYJMUJE stałe zaangażowanie Komisji na rzecz kształtowania polityki opartej na dowodach naukowych;

POTWIERDZA znaczenie tego, aby wnioski ustawodawcze Komisji były zawsze analizowane z odpowiednią oceną skutków, zgodnie z Porozumieniem międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa;

2. ZAZNACZA, że w celu zwiększenia skuteczności w ramach środków zawartych w nowych wnioskach należy zawsze przestrzegać praw podstawowych i równości wobec prawa, a także zasad pomocniczości, proporcjonalności i pewności prawa, a zwłaszcza uwzględniać potrzeby małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), w tym mikroprzedsiębiorstw;

3. PODKREŚLA znaczenie mierzenia wpływu regulacji UE przy uwzględnieniu zarówno kosztów, jak i korzyści;

4. ZAZNACZA wagę systematycznego stosowania w ramach zintegrowanego podejścia zasady "najpierw myśl na małą skalę", zasady innowacyjności oraz zasady domyślnej cyfrowości;

WZYWA Komisję, aby stosowała te zasady na etapie formułowania polityki i aby w ramach ocen skutków systematycznie sprawdzała, stosownie do przypadku, potencjalne konsekwencje, jakie przedstawiane przez nią wnioski ustawodawcze mają dla MŚP, innowacji, cyfryzacji i zrównoważoności, a także aby przedstawiała wyjaśnienia, gdy wpływ na te czynniki nie jest uznawany za istotny;

PRZYPOMINA o znaczeniu zasady innowacyjności wzmiankowanej w konkluzjach Rady z maja 2016 r. i WZYWA Komisję, aby wraz z państwami członkowskimi doprecyzowała jej stosowanie i potencjalny wpływ; PRZYPOMINA też o znaczeniu zasady ostrożności;

5. WZYWA Komisję do tego, by:

– zgodnie z Porozumieniem międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa - przeprowadzała oceny skutków dotyczące jej inicjatyw ustawodawczych i nieustawodawczych, aktów delegowanych i środków wykonawczych, które według oczekiwań będą miały znaczące skutki ekonomiczne, środowiskowe lub społeczne, oraz aby zapewniła, by inicjatywom zawartym w programie prac Komisji lub we wspólnej deklaracji towarzyszyła, zasadniczo, ocena skutków;

– zapewniła przejrzystość w odniesieniu do kryteriów stosowanych przy określaniu, czy oczekuje się, że wnioski ustawodawcze i nieustawodawcze Komisji będą miały znaczący wpływ, w związku z czym powinna im towarzyszyć ocena skutków;

– wyjaśniała, dlaczego nie jest możliwe określenie wielkości kosztów i korzyści w przygotowywanych przez Komisję ocenach skutków jej wniosków;

– zapewniła lepszą ocenę skutków dla klimatu w odniesieniu do wszystkich odpowiednich nowych wniosków, jak przewidziano w Zielonym Ładzie, oraz zapewniła równe uwzględnianie innych skutków wniosków dla poszczególnych obszarów polityki;

– poprawiła kwantyfikację i wymiar jakościowy ocen skutków oraz odpowiednio uwzględniła różne warianty działania na szczeblu UE;

– zapewniła, aby ocena skutków przekazywana Radzie i Parlamentowi Europejskiemu była właściwa dla odpowiedniego wniosku ustawodawczego i go dotyczyła;

– należycie rozważyła możliwość - z własnej inicjatywy lub na wniosek Parlamentu Europejskiego lub Rady - uzupełnienia swoich ocen skutków lub podjęcia dodatkowych prac analitycznych, które uzna za konieczne, na warunkach uzgodnionych w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa, w przypadku gdy wniosek został znacząco zmieniony w procesie ustawodawczym;

– podczas przygotowywania wniosków ustawodawczych prowadziła konsultacje z szeroką grupą zainteresowanych stron;

– zwiększyła jasność i neutralność kwestionariuszy wykorzystywanych w procesie konsultacji podczas przygotowywania wniosków ustawodawczych oraz poprawiła informacje zwrotne dla konsultowanych zainteresowanych stron dotyczące zarówno treści, jak i harmonogramu;

6. PONOWNIE POTWIERDZA, że zgodnie z warunkami ustalonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa Rada, gdy uzna to za stosowne i konieczne dla procesu ustawodawczego, przeprowadzi oceny skutków w odniesieniu do zaproponowanych przez nią istotnych zmian do wniosku Komisji;

PRZYPOMINA o projekcie pilotażowym Rady dotyczącym ocen skutków w odniesieniu do znaczących zmian i ZWRACA UWAGĘ NA znaczenie kontynuowania tego projektu z myślą o stosowaniu go, w miarę możliwości i w razie potrzeby, do konkretnych przypadków znaczących zmian;

ZAZNACZA wagę terminowej oceny projektu pilotażowego;

Kontrola regulacyjna

7. Z ZADOWOLENIEM PRZYJMUJE zobowiązanie Komisji do wzmocnienia Rady ds. Kontroli Regulacyjnej i ZAZNACZA ważną rolę tej rady w cyklu polityki;

ODNOTOWUJE jednak uwagę Europejskiego Trybunału Obrachunkowego odnośnie do braku osobnego sekretariatu Rady ds. Kontroli Regulacyjnej, odrębnego hierarchicznie względem Sekretariatu Generalnego Komisji ⁶ ;

ZACHĘCA Komisję do zapewnienia Radzie ds. Kontroli Regulacyjnej możliwości zgłaszania uwag, gdy Komisja nie przeprowadziła oceny skutków;

Skuteczność regulacji

8. PRZYPOMINA o konkluzjach Rady z maja 2019 r. ⁷ , w których wezwano do podjęcia konkretnych zobowiązań i przyjęcia celów służących zapobieganiu niepotrzebnym obciążeniom regulacyjnym i ich usuwaniu. W tym względzie ODNOTOWUJE ogłoszony niedawno przez Komisję zamiar opracowania i stosowania instrumentu "jedno więcej jedno mniej" w celu zapewnienia, aby nowo wprowadzane obciążenia administracyjne były rekompensowane zmniejszeniem dla osób i przedsiębiorstw - zwłaszcza MŚP - odpowiadających kosztów administracyjnych na szczeblu UE w tym samym obszarze polityki. ZWRACA UWAGĘ NA to, że podejście to nie powinno obniżać standardów społecznych i ekologicznych ani nie powinno być stosowane wyłącznie w sposób mechaniczny przy jednoczesnej maksymalizacji korzyści wynikających z regulacji dla przedsiębiorstw i obywateli;

PRZYPOMINA o zobowiązaniu trzech instytucji do propagowania najbardziej skutecznych instrumentów regulacyjnych, takich jak harmonizacja i wzajemne uznawanie, tak aby uniknąć nadmiernej regulacji i obciążeń administracyjnych oraz aby osiągnąć cele Traktatów;

9. KŁADZIE NACISK na to, że instrumentowi "jedno więcej - jedno mniej" powinno towarzyszyć podejście jakościowe, które zakłada ścisły dialog z zainteresowanymi stronami w celu zapewnienia, by starania na rzecz zmniejszenia obciążeń przyniosły rozwiązania, które pozwolą zainteresowanym stronom dostrzec różnice, nie osłabiając realizacji celów danych przepisów;

10. ZAZNACZA wagę opracowywania - we współpracy ze współprawodawcami i państwami członkowskimi - dalszych środków służących uproszczeniu i zmniejszeniu obciążeń w szczególnie uciążliwych obszarach;

11. ZACHĘCA Komisję do zapewnienia - przy opracowywaniu nowego instrumentu "jedno więcej - jedno mniej" na szczeblu UE - aby uwzględnione mogły zostać koszty zgodności i obciążenia administracyjne; ZACHĘCA Komisję, aby w jak największym stopniu polegała na istniejących danych i na ugruntowanych narzędziach w zakresie lepszego stanowienia prawa w celu ustanowienia i stosowania takiego instrumentu, unikając wszelkich zbędnych obciążeń dla państw członkowskich i zainteresowanych stron; PODKREŚLA, że powinny być możliwe dobrowolne wkłady państw członkowskich;

MŚP, w tym mikroprzedsiębiorstwa

12. PODKREŚLA znaczenie MŚP, w tym mikroprzedsiębiorstw, jako siły napędzającej innowacje, zieloną transformację, cyfryzację, zatrudnienie, zrównoważony wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu oraz spójność społeczną w naszych społeczeństwach. Należy lepiej określić interesy i potrzeby MŚP, w tym mikroprzedsiębiorstw, na wszystkich etapach procesu decyzyjnego na szczeblu UE w celu zapewnienia, aby prawodawstwo było jasne i przewidywalne przy minimalnych kosztach i proporcjonalne do wielkości przedsiębiorstw;

13. UZNAJE potrzeby MŚP, w tym mikroprzedsiębiorstw i przedsiębiorstw typu startup, poprzez kontynuowanie wymiany z siecią pełnomocników ds. MŚP i konsekwentne wdrażanie zasady "najpierw myśl na małą skalę";

14. WZYWA Komisję, by opracowała strategię konsultacji w celu określenia najodpowiedniejszych działań, metod i narzędzi zapewniających szeroki udział MŚP, w szczególności mikroprzedsiębiorstw, i państw członkowskich w publicznych konsultacjach, jednocześnie zapewniając zainteresowanym stronom wystarczający czas na wyrażenie ich opinii;

15. WZYWA Komisję do tego, by:

– w swoich ocenach skutków systematycznie uwzględniała skutki wniosków ustawodawczych dla MŚP, w szczególności mikroprzedsiębiorstw, oraz stosowała, gdy tylko to możliwe, test MŚP; oraz

– wdrażała mechanizm mający na celu monitorowanie i ocenę wdrażania i jakości testu MŚP na szczeblu UE;

Wykorzystanie doświadczenia platformy REFIT

16. UZNAJE, że platforma REFIT była ważnym elementem ram lepszego stanowienia prawa w Komisji. Z ZADOWOLENIEM PRZYJMUJE nadchodzące przemianowanie przez Komisję platformy REFIT rozszerzające jej mandat w celu zapewnienia, aby unijne regulacje były domyślnie cyfrowe i dostosowane do przyszłych wyzwań; WZYWA Komisję, aby zapewniła widoczność i świadomość w zakresie nowo zapowiedzianej "platformy gotowości na przyszłość", która zastąpi platformę REFIT, jako część Programu lepszego stanowienia prawa, oraz aby poprawiła komunikację z zainteresowanymi stronami;

17. ZACHĘCA do większej przejrzystości w zakresie wyboru członków wśród przedstawicieli biznesu, partnerów społecznych i społeczeństwa obywatelskiego, a także szerokiego spektrum wiedzy fachowej i reprezentacji geograficznej przy uwzględnieniu obszarów wyspowych takich członków, która powinna być zgodna z szeroką gamą kwestii do omówienia przez następcę platformy REFIT;

18. PODKREŚLA, że - jeżeli chodzi o szerszą obecność organów lokalnych i regionalnych w ramach następcy platformy REFIT - przedstawicieli państw członkowskich nie można zastąpić przedstawicielami organów lokalnych i regionalnych;

19. ZAZNACZA, że główną wartością dodaną platformy REFIT było jej skupienie się na konkretnych propozycjach zainteresowanych stron na rzecz zwiększenia efektywności i skuteczności istniejących regulacji unijnych przy jednoczesnym zmniejszeniu ich obciążeń dla obywateli, przedsiębiorstw i administracji oraz poszanowaniu istniejących norm ochrony, a także celów politycznych prawodawstwa. ZWRACA UWAGĘ NA to, że prace następcy platformy REFIT powinny nadal koncentrować się na tych konkretnych propozycjach uproszczenia poprzez zmianę istniejących regulacji unijnych i zapewnienie ich gotowości do funkcjonowania w erze cyfrowej, czyli zmniejszenie obciążeń, oraz na to, że kryteria platformy REFIT dotyczące wyłączenia powinny zostać zachowane w ramach następcy platformy REFIT i przez niego przestrzegane;

Przegląd ex post prawodawstwa UE

20. ZAZNACZA wagę, jaką ma przegląd ex post prawodawstwa UE jako jeden z kluczowych filarów polityki Komisji w zakresie lepszego stanowienia prawa;

21. PRZYPOMINA o konkluzjach Rady z listopada 2018 r., w których wezwano Komisję do zapewnienia lepszego wykonywania zasady "najpierw oceniaj", do zdefiniowania zestawu minimalnych norm jakości na potrzeby przeglądów ex post innych niż ewaluacje oraz do przyznania Radzie ds. Kontroli Regulacyjnej prawa do kontrolowania przeglądów ex post innych niż ewaluacje;

22. ZWRACA UWAGĘ NA znaczenie, jakie przeglądy ex post przygotowywane przez Komisję mają dla prac Rady i ich działań następczych;

PRZYPOMINA o znaczeniu szerzej zakrojonego programu REFIT jako ważnej części prowadzonej przez Komisję oceny ex post ram lepszego stanowienia prawa.

1 Dok. 16000/14.

2 Dok. 9580/16.

3 Dok. 14137/18.

4 Dok. 14656/19.

5 Dok. COM/2019/178 final.

6 Dok. 14137/18.

7 Dok. 9706/19 i 9743/19.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2020.69.3
• Rodzaj: Informacja
• Tytuł: Konkluzje Rady w sprawie lepszego stanowienia prawa Zapewnienie konkurencyjności oraz zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu (działanie o charakterze nieustawodawczym).
• Data aktu: 27/02/2020
• Data ogłoszenia: 03/03/2020