Publikacja wniosku zgodnie z art. 50 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych.

Publikacja wniosku zgodnie z art. 50 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych

(2015/C 59/08)

(Dz.U.UE C z dnia 19 lutego 2015 r.)

Niniejsza publikacja uprawnia do zgłoszenia sprzeciwu wobec wniosku zgodnie z art. 51 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 1 .

JEDNOLITY DOKUMENT

"NERETVANSKA MANDARINA"

Nr UE: HR-PDO-0005-01225-8.5.2014

ChNP (X) ChOG ( )

1.
Nazwa

"Neretvanska mandarina"

2.
Państwo członkowskie lub państwo trzecie

Republika Chorwacji

3.
Opis produktu rolnego lub środka spożywczego
3.1.
Rodzaj produktu

Klasa 1.6. Owoce, warzywa i zboża, świeże lub przetworzone

3.2.
Opis produktu noszącego nazwę podaną w pkt 1

"Neretvanska mandarina" to owoc drzewa mandarynki należący do odmiany Unshiu-Satsuma (Citrus Unshiu Marcovitch). W systematyce botanicznej należy on do rodziny rutowatych, podrodziny Aurantioideae, rodzaju Citrus i gatunku Citrus reticulata "Blanco".

"Neretvanska mandarina" to podzielona na cząstki mięsista jagoda (hesperidium), której skórka łatwo oddziela się od miąższu. Jadalna część owocu jest soczysta, pozbawiona pestek, pomarańczowa, podzielona na łatwo oddzielające się cząstki. Zawartość karotenoidów w jadalnej części "Neretvanska mandarina" wynosi od 15,50 do 26 mg/kg. Smak jest kwaskowy, orzeźwiający, z nutą słodyczy, która zależy od zawartości cukru i kwasu w owocu. Owoc może mieć kształt spłaszczony do lekko zaokrąglonego. Barwa skórki owocu zmienia się w zależności od stopnia jego dojrzałości. Na początku dojrzewania skórka ma odcień jasnozielony, który stopniowo zmienia się na jasnożółty, złotożółty i ostatecznie pomarańczowy, gdy owoc jest w pełni dojrzały. Owoc wydziela delikatny, wyważony i orzeźwiający zapach, który nasila się, gdy skórka owocu jest uszkodzona lub obrana i uwolnione są jego składniki aromatyczne.

Jakość "Neretvanska mandarina" określa się na podstawie następujących parametrów:

-
minimalna zawartość soku musi wynosić 40 %,
-
kwasowość całkowita musi wynosić od 0,7 do 1,3 %,
-
minimalny dopuszczalny stosunek cukru do kwasu w owocu "Neretvanska mandarina" wynosi 7:1 (rozpuszczalna substancja stała/kwas dający się miareczkować),
-
wielkość "Neretvanska mandarina" mieści się w przedziale od kalibru 1-XX do kalibru 4.
3.3.
Pasza (wyłącznie w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego) i surowce (wyłącznie w odniesieniu do produktów przetworzonych)

-

3.4.
Poszczególne etapy produkcji, które muszą odbywać się na wyznaczonym obszarze geograficznym

Wszystkie etapy produkcji "Neretvanska mandarina", od produkcji materiału rozmnożeniowego do zbioru mandarynek, muszą odbywać się na obszarze geograficznym określonym w pkt 4.

3.5.
Szczegółowe zasady dotyczące krojenia, tarcia, pakowania itd. produktu, do którego odnosi się nazwa

Owoce są umieszczane w skrzynkach o pojemności 30 kg układanych na paletach i dostarczanych do centrów sprzedaży i dystrybucji. Kolejne operacje prowadzone są w tych centrach w następującej kolejności: kontrola jakości i identyfikowalności na wejściu, dojrzewanie owoców (jeśli konieczne), kalibrowanie, woskowanie poprzez spryskiwanie, suszenie, chłodzenie w temperaturze 5-8 °C i na koniec kontrola jakości i identyfikowalności na wyjściu. Maksymalna ilość czasu dozwolona na przygotowanie "Neretvanska mandarina" do wprowadzenia do obrotu (od wejścia owocu do centrum sprzedaży do jego wysłania) wynosi 5 dni, czyli 120 godzin.

3.6.
Szczegółowe zasady dotyczące etykietowania produktu, do którego odnosi się nazwa

W chwili wprowadzenia na rynek na każdej partii produktu musi wyraźnie widnieć nazwa "Neretvanska mandarina". Napis ten musi wyraźnie odróżniać się rozmiarem, rodzajem i kolorem czcionki (typografia) od wszelkich innych napisów znajdujących się na opakowaniu. Na deklaracji dotyczącej produktu końcowego musi również wyraźnie widnieć napis "Lot broj" (partia nr), co gwarantuje jego identyfikowalność i umożliwia skojarzenie go w każdej chwili z producentem.

4.
Zwięzłe określenie obszaru geograficznego

Obszar geograficzny doliny Neretwy, gdzie produkowana jest "Neretvanska mandarina", rozciąga się od granicy z Bośnią i Hercegowiną na północy do wybrzeża Adriatyku na południu. Na wschodzie, na południowym wschodzie i na północnym zachodzie granicę doliny Neretwy wyznaczają Góry Dynarskie. Obszar produkcji "Neretvanska mandarina" obejmuje miejscowości Metković, Opuzen i Ploče oraz gminy Slivno, Kula Norinska i Zažablje.

5.
Związek z obszarem geograficznym

Bliskość morza powoduje, że na obszarze tym panuje mikroklimat, który łagodzi niskie temperatury w zimie i wysokie w lecie. W dolinie Neretwy średnia roczna temperatura w dziesięcioleciu 2002-2012 wynosiła 15,8 °C. Średnia temperatura w zimie wynosi 7,25 °C. Wilgotność względna powietrza stanowi istotny czynnik klimatyczny. Wraz z temperaturą powietrza i wiatrem ma ona duże znaczenie dla zapewnienia dobrego przejścia między wegetatywną i generatywną fazą wzrostu drzewa mandarynki. Średnia wilgotność względna (średnia z dziesięciu lat) wynosi 69 %. Dolina Neretwy charakteryzuje się obfitością wody, jezior i cieków wodnych i jest poprzecinana kanałami zbudowanymi i odnogami rzek udrożnionymi podczas rozwojowych prac melioracyjnych, co nadaje jej niepowtarzalny pod względem hydrologicznym charakter. Maksymalna odległość plantacji "Neretvanska mandarina" od naturalnego źródła wody wynosi około 500 metrów. Te właściwości hydrologiczne obszaru skutkują wysokim poziomem wód podziemnych oraz podwyższoną względną wilgotnością powietrza, która jest szczególnie wyraźna w okresie dojrzewania (wrzesień, październik, listopad), kiedy optymalne nawodnienie rośliny ma zasadnicze znaczenie dla jakości owocu. Pod względem glebowym dolina Neretwy charakteryzuje się od zawsze glebami aluwialnymi o bardzo zróżnicowanym składzie. Pod względem struktury w składzie tym dominują gleby piaszczysto-ilaste i piaszczysto-gliniasto-ilaste o wyraźnej kapilarności, które odgrywają zasadniczą rolę we wzroście drzew mandarynki.

Z uwagi na naturalne właściwości obszaru uprawy "Neretvanska mandarina" wyróżnia się gładką, cienką skórką łatwą do zdjęcia, nie ma pestek, a jej cząstki łatwo się oddzielają.

Jadalna część owocu ma złotożółtą barwę, która przechodzi w pomarańczową w miarę dojrzewania owocu. Dzieje się tak z powodu wysokiej zawartości karotenoidów. Wysoka zawartość karotenoidów w jadalnej części owocu jest jedną z najważniejszych cech charakterystycznych mandarynek z rejonu Neretwy. Wyniki analiz przeprowadzonych na próbkach tych mandarynek potwierdziły, że stężenie karotenoidów w miąższu owoców przekracza średnią (Dragović-Uzelac et al. 2012.: "Određivanje specifičnih svojstava neretvanske mandarine (Citrus reticulata L.) zbog zaštite geografskog podrijetla (GI)", wydział technologii żywienia i biotechnologii, Zagrzeb). "Neretvanska mandarina" charakteryzuje się również wysoką zawartością soku w części jadalnej owocu, wysoką

zawartością suchej masy i zrównoważonym stosunkiem cukru i kwasowości, który nadaje jej szczególne właściwości organoleptyczne, mianowicie orzeźwiający smak i wyraźny zapach. Uprawa mandarynek na plantacjach w dolinie Neretwy rozpoczęła się po zakończeniu prac rekultywacji gruntów przeprowadzonych w 1961 i 1962 r. Według dokumentów kościelnych (biuro parafialne parafii Św. Eliasza w miejscowości Metković) "mimo dotkliwej suszy, która nawiedziła dolinę Neretwy w 1971 r., produkcję mandarynek szacuje się na 900 ton". "Neretvanska mandarina" jest zatem produktem, którego szczególne cechy są uwarunkowane nie tylko przez interakcję ze środowiskiem (klimat, położenie i ukształtowanie terenu), lecz także przez długą tradycję produkcji. Pod względem geograficznym dolina Neretwy jest jednym z trzech najdalej na północ wysuniętych regionów uprawy cytrusów w Europie. Ten fakt w dużym stopniu determinuje strukturę produkcji, wybór podkładek i, ostatecznie, zasadnicze czynniki jakościowe owocu. Wszystkie komercyjne plantacje "Neretvanska mandarina" są szczepione na podkładkach Poncirus trifoliata, które wybrano ze względu na szereg korzyści mających bezpośredni wpływ na jakość i wczesne dojrzewanie owoców. Ponadto bliskość morza wywiera silny wpływ na dobowe wahania temperatury (dzień/noc), które występują zwłaszcza jesienią, kiedy temperatura morza jest często wyższa niż temperatura otaczającego powietrza. Te wahania temperatury mają bezpośredni wpływ na barwę owocu, zawartość karotenoidów w miąższu oraz jednolite i wczesne dojrzewanie. Długa, sięgająca ponad 80 lat tradycja uprawy oraz stosowanie nowych umiejętności i technik znacznie przyczyniły się nie tylko do rozwinięcia uprawy mandarynek w dolinie Neretwy w ciągu ostatnich dziesięciu lat, lecz także do poprawy jakości owoców. Mimo licznych zmian w zakresie technik rolniczych utrzymano wszystkie istotne elementy obszaru geograficznego i tradycyjnej uprawy. Dotyczy to przede wszystkim podstawowych działań technicznych (rozmiaru i przycinania korony, usuwania dzikich pędów z młodych roślin), których dokonuje się nadal zawsze jedynie ręcznie.

Odesłanie do publikacji specyfikacji

(art. 6 ust. 1 akapit pierwszy niniejszego rozporządzenia)

http://www.mps.hr/UserDocsImages/HRANA/NER%20MANDARINA/Izmijenjena%20Specifikacija%20proizvoda.pdf

1 Dz.U. L 343 z 14.12.2012, s. 1.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2015.59.7

Rodzaj: Ogłoszenie
Tytuł: Publikacja wniosku zgodnie z art. 50 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych.
Data aktu: 19/02/2015
Data ogłoszenia: 19/02/2015