ZALECENIE NR H1z dnia 19 czerwca 2013 r.
dotyczące wyroku w sprawie Gottardo, zgodnie z którym przywileje, z jakich korzystają obywatele danego państwa na podstawie dwustronnej umowy z zakresu zabezpieczenia społecznego zawartej z państwem trzecim, muszą być również przyznane pracownikom będącym obywatelami innych państw członkowskich
(Tekst mający znaczenie dla EOG oraz dla Umowy między WE a Szwajcarią)
(2013/C 279/07)
(Dz.U.UE C z dnia 27 września 2013 r.)
KOMISJA ADMINISTRACYJNA DS. KOORDYNACJI SYSTEMÓW ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO,
uwzględniając art. 72 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego 1 , zgodnie z którym Komisja Administracyjna odpowiada za rozpatrywanie wszelkich spraw administracyjnych lub dotyczących wykładni, wynikających z przepisów rozporządzenia (WE) nr 883/2004 i rozporządzenia (WE) nr 987/2009 2 ,
uwzględniając art. 72 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 883/2004, zgodnie z którym Komisja Administracyjna wspiera i rozwija współpracę między państwami członkowskimi i ich instytucjami w zakresie zabezpieczenia społecznego,
Działając zgodnie z warunkami określonymi w art. 71 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 883/2004,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Zasada, zgodnie z którą zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu na przynależność państwową, stanowi podstawowe zabezpieczenie swobody przepływu osób ustanowionej w art. 21 ust. 1 i art. 45 ust. 1 TFUE. Oznacza to zniesienie wszelkiej dyskryminacji wobec obywateli państw członkowskich.
(2) W sprawie Gottardo 3 Trybunał Sprawiedliwości postąpił zgodnie z zasadą określoną w art. 45 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) w odniesieniu do osoby mieszkającej w Unii Europejskiej, która pracowała we Francji, we Włoszech i w Szwajcarii. Osoba ta, nie mając wystarczających uprawnień do otrzymania emerytury we Włoszech, zwróciła się o zsumowanie okresów ubezpieczenia uzyskanych przez nią w Szwajcarii i we Włoszech, tak jak to przewidziano w dwustronnej umowie między Włochami a Szwajcarią z myślą o obywatelach tych dwu państw.
(3) Trybunał orzekł w tej sprawie, że w sytuacji, w której państwo członkowskie zawiera z państwem trzecim dwustronną umowę międzynarodową z zakresu zabezpieczenia społecznego, przewidującą, że okresy ubezpieczenia uzyskane w państwie trzecim będą uwzględniane w celu nabycia praw do świadczeń emerytalnych, podstawowa zasada równego traktowania zobowiązuje to państwo członkowskie do przyznania obywatelom innych państw członkowskich takich samych przywilejów, z jakich korzystają jego obywatele na podstawie owej umowy, chyba że może ono przedstawić obiektywne uzasadnienie dla swej odmowy 4 .
(4) W związku z tym z wyroku Trybunału wynika, że jego wykładnia pojęcia "ustawodawstwo" znajdującego się w art. 1 lit. l) rozporządzenia (WE) nr 883/2004 nie może uchybiać zobowiązaniu każdego państwa członkowskiego do przestrzegania zasady równego traktowania, o której stanowi art. 45 ust. 2 TFUE.
(5) Trybunał uznał, że naruszenie równowagi i wzajemności dwustronnej umowy międzynarodowej zawartej pomiędzy państwem członkowskim a państwem trzecim nie stanowi obiektywnego uzasadnienia odmowy przez państwo członkowskie, będące jej stroną, rozszerzenia na obywateli innych państw członkowskich korzyści, które jego obywatele z niej czerpią.
(6) Trybunał nie przyjął również zarzutów, zgodnie z którymi ewentualny wzrost obciążeń finansowych oraz trudności administracyjnych związanych ze współpracą z właściwymi organami przedmiotowego państwa trzeciego mógłby stanowić uzasadnienie dla braku przestrzegania zobowiązań wynikających z Traktatu przez państwo członkowskie będące stroną umowy dwustronnej.
(7) Ważne jest, by wyciągnąć wszystkie stosowne wnioski z tego wyroku mającego zasadnicze znaczenie dla obywateli UE, którzy korzystali ze swego prawa do swobodnego przemieszczania się do innego państwa członkowskiego.
(8) Z tego powodu należy wyraźnie stwierdzić, że umowy dwustronne z zakresu zabezpieczenia społecznego zawierane między państwem członkowskim a państwem trzecim muszą być interpretowane w sposób, zgodnie z którym przywileje, z jakich korzystają obywatele państwa członkowskiego będącego stroną umowy, powinny co do zasady być również przyznawane obywatelom innego państwa członkowskiego, którzy pod względem obiektywnym znajdują się w takiej samej sytuacji.
(9) Niezależnie od jednolitego stosowania orzeczenia w sprawie Gottardo w indywidualnych przypadkach należy zasadniczo poddać przeglądowi obowiązujące umowy dwustronne. W odniesieniu do wcześniej zawartych umów art. 351 TFUE stanowi, że "dane państwo lub państwa członkowskie zastosują wszelkie właściwe środki w celu wyeliminowania stwierdzonych niezgodności", a art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej stanowi, że "państwa członkowskie podejmują wszelkie środki ogólne lub szczególne właściwe dla zapewnienia wykonania zobowiązań wynikających z Traktatów lub aktów instytucji Unii".
(10) W odniesieniu do nowych umów dwustronnych z zakresu zabezpieczenia społecznego zawieranych między państwem członkowskim a państwem trzecim ważne jest, by mieć na uwadze to, że powinny one zawierać wyraźne odesłanie do zasady niedyskryminacji ze względu na przynależność państwową w odniesieniu do obywateli innych państw członkowskich, którzy korzystali ze swego prawa do swobodnego przemieszczania się w państwie członkowskim będącym stroną danej umowy.
(11) Stosowanie w indywidualnych przypadkach wyroku w sprawie Gottardo zależy w dużej mierze od współpracy państw trzecich, zwłaszcza że muszą one poświadczyć okresy ubezpieczenia uzyskane w tych państwach przez daną osobę.
(12) Komisja Administracyjna powinna zająć się tą kwestią ze względu na to, że orzeczenie w sprawie Gottardo dotyczy stosowania zasady równego traktowania w dziedzinie zabezpieczenia społecznego.
NINIEJSZYM ZALECA właściwym urzędom i instytucjom, aby:
