Ochrona fizyczna materiałów jądrowych i obiektów jądrowych.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 4 listopada 2008 r.
w sprawie ochrony fizycznej materiałów jądrowych i obiektów jądrowych

Na podstawie art. 42 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 276 oraz z 2008 r. Nr 93, poz. 583) zarządza się, co następuje:
§  1.
Rozporządzenie określa:
1)
rodzaje przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych w zakresie ochrony fizycznej;
2)
materiały jądrowe podlegające ochronie fizycznej z podziałem na kategorie;
3)
sposób przeprowadzania okresowej kontroli systemu ochrony fizycznej.
§  2.
1.
Do przedsięwzięć organizacyjnych w zakresie ochrony fizycznej zalicza się w szczególności:
1)
określenie ograniczeń i systemu kontroli dostępu do obiektu jądrowego oraz innych miejsc, w których znajdują się materiały jądrowe, poprzez wyznaczenie stref, o których mowa w § 6;
2)
określenie w oparciu o bieżącą ocenę zagrożenia sposobu:
a)
ochrony fizycznej obiektu jądrowego oraz materiałów jądrowych w czasie ich wytwarzania, przetwarzania, przechowywania, stosowania i obrotu nimi oraz składowania,
b)
rozmieszczenia środków i urządzeń zabezpieczających, sposobu ich funkcjonowania i współdziałania oraz sposobu rozmieszczenia służby ochrony, tam gdzie jest ona wymagana,
c)
postępowania na wypadek zagrożenia lub zdarzenia radiacyjnego,
d)
postępowania w przypadku zagrożenia aktami kradzieży, terroru, dywersji i sabotażu oraz ich wystąpienia,
e)
postępowania w przypadku prób wejścia lub przebywania osób nieupoważnionych w strefach, o których mowa w § 6;
3)
ustalenie procedur przekazania, przejęcia, konwojowania oraz zabezpieczania materiałów jądrowych w czasie transportu.
2.
Do przedsięwzięć technicznych w zakresie ochrony fizycznej zalicza się w szczególności stosowanie:
1)
środków zabezpieczających strefy, o których mowa w § 6, przed dostępem osób nieupoważnionych, a w szczególności środków mechanicznych, w tym ogrodzeń, ścian, stropów, drzwi, bram, zabezpieczeń otworów okiennych, dachowych i wentylacyjnych, atestowanych szaf pancernych, kaset stalowych, specjalnych zamków i kłódek;
2)
elektronicznych urządzeń, w tym systemów alarmowych sygnalizujących zagrożenie oraz systemów służących do obserwacji i rejestracji, a także łączności.
§  3.
Przy realizacji przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych, o których mowa w § 2, uwzględnia się:
1)
lokalizację obiektu jądrowego i innych miejsc, w których znajdują się materiały jądrowe z uwzględnieniem ich ruchu;
2)
kategorie materiałów jądrowych;
3)
postać materiałów jądrowych;
4)
rozmieszczenie urządzeń, instalacji lub ich części, istotnych w procesie wytwarzania, przetwarzania, przechowywania, stosowania i składowania materiałów jądrowych;
5)
podstawowe zagrożenie projektowe zawierające opis potencjalnych zagrożeń, w szczególności polegających na próbie kradzieży materiału jądrowego, sabotażu, terrorze lub dywersji;
6)
monitorowanie stanu bezpieczeństwa obiektu jądrowego i innych miejsc, w których znajdują się materiały jądrowe;
7)
zasady ochrony mienia przewidziane w odrębnych przepisach.
§  4.
Materiały jądrowe podlegające ochronie fizycznej i ich podział na kategorie określa załącznik do rozporządzenia.
§  5.
1.
Poziom ochrony fizycznej materiałów jądrowych różnicuje się w zależności od ich kategorii.
2.
Jeżeli w tym samym miejscu znajdują się materiały jądrowe różnych kategorii, stosuje się przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne przewidziane dla materiałów jądrowych wymagających wyższego poziomu ochrony.
§  6.
1.
W obiekcie jądrowym i innych miejscach, w których znajdują się materiały jądrowe, wyznacza się strefy:
1)
ścisłej ochrony, w której znajdują się materiały jądrowe kategorii I;
2)
wewnętrzną, w której znajdują się materiały jądrowe kategorii II;
3)
chronioną, w której znajdują się materiały jądrowe kategorii III.
2.
Strefę ścisłej ochrony można też wyznaczyć w miejscu, w którym znajdują się materiały jądrowe kategorii II lub III, a strefę wewnętrzną w miejscu, w którym znajdują się materiały kategorii III.
3.
W zależności od wpływu określonych instalacji i urządzeń znajdujących się w obiekcie jądrowym na bezpieczeństwo jądrowe, strefy, o których mowa w ust. 1, wyznacza się także w miejscach, w których znajdują się te instalacje i urządzenia, chociażby w strefach tych nie znajdowały się materiały jądrowe.
§  7.
1.
Dostęp do stref, o których mowa w § 6, jest możliwy po uzyskaniu upoważnienia, zwanego dalej "identyfikatorem", wydanego przez kierownika jednostki organizacyjnej.
2.
W zależności od strefy, w jakiej osoba upoważniona może przebywać, wyróżnia się następujące typy identyfikatorów:
1)
imienny identyfikator typu AA - pozwalający na nieograniczony, stały dostęp do stref, o których mowa w § 6;
2)
imienny identyfikator typu A - pozwalający na nieograniczony, stały dostęp do strefy wewnętrznej oraz strefy chronionej;
3)
imienny identyfikator typu B - pozwalający na nieograniczony, okresowy dostęp do strefy chronionej;
4)
identyfikator typu C - pozwalający na jednorazowy dostęp do określonej strefy za zgodą kierownika jednostki organizacyjnej lub osoby przez niego upoważnionej i pod nadzorem osoby posiadającej imienny identyfikator dostępu do tej strefy.
3.
Identyfikator typu A i AA zawiera następujące elementy:
1)
imię i nazwisko osoby upoważnionej;
2)
datę ważności i numer identyfikatora;
3)
fotografię osoby upoważnionej;
4)
stanowisko służbowe osoby upoważnionej;
5)
hologram.
4.
Identyfikator typu B zawiera imię i nazwisko osoby upoważnionej oraz datę ważności i numer identyfikatora.
5.
Identyfikator typu C zawiera datę ważności, numer identyfikatora oraz określenie strefy, do dostępu do której uprawnia identyfikator.
6.
Kierownik jednostki organizacyjnej prowadzi rejestr osób mających dostęp do stref, o których mowa w § 6, obejmujący dane zawarte na identyfikatorach wydanych tym osobom, a w przypadku identyfikatora typu C także imię i nazwisko osoby, której wydano identyfikator, jej adres zamieszkania albo adres instytucji, którą reprezentuje.
§  8.
Ochrona fizyczna strefy chronionej polega w szczególności na zastosowaniu następujących przedsięwzięć technicznych:
1)
środków zabezpieczających, o których mowa w § 2 ust. 2 pkt 1;
2)
urządzeń do obserwacji miejsc, w których znajdują się materiały jądrowe.
§  9.
Ochrona fizyczna strefy wewnętrznej polega na zastosowaniu przedsięwzięć, o których mowa w § 8, a ponadto na:
1)
ograniczeniu liczby osób przebywających w strefie;
2)
rejestracji osób wchodzących i opuszczających strefę;
3)
rejestracji i organizacji ruchu pojazdów wjeżdżających i wyjeżdżających ze strefy.
§  10.
Ochrona fizyczna strefy ścisłej ochrony polega na zastosowaniu przedsięwzięć, o których mowa w § 8 i 9, a ponadto na:
1)
zakazie wjazdu prywatnych pojazdów do strefy;
2)
obserwacji osób przebywających w strefie przez służbę ochrony;
3)
patrolowaniu strefy przez służbę ochrony;
4)
zapewnieniu stałej łączności z najbliższą jednostką Policji.
§  11.
1.
Ochronie fizycznej w czasie transportu międzynarodowego, krajowego i na obszarze jednostek organizacyjnych podlegają materiały jądrowe kategorii I-III, z zastrzeżeniem § 15.
2.
Przy transporcie materiałów jądrowych w szczególności:
1)
unika się regularności w transportach;
2)
ogranicza się dostęp do informacji o transporcie w sposób zapewniający jego bezpieczeństwo.
3.
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych w czasie ich transportu wymaga wcześniejszego ustalenia między dostawcą, odbiorcą i przewoźnikiem czasu, miejsca i sposobu przekazania materiałów jądrowych i ich zabezpieczenia, a także innych niezbędnych danych dotyczących transportowanego materiału.
4.
W przypadku transportu międzynarodowego materiałów jądrowych przewoźnik jest obowiązany do wcześniejszego powiadomienia właściwych organów Straży Granicznej i Służby Celnej o miejscu i czasie przekroczenia granicy przez środek transportu.
5.
Jeżeli transportuje się łącznie materiały jądrowe różnych kategorii, stosuje się przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne przewidziane dla materiałów jądrowych wymagających wyższego poziomu ochrony.
§  12.
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do III kategorii w transporcie międzynarodowym i krajowym polega w szczególności na zastosowaniu następujących przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych:
1)
zapewnieniu łączności z najbliższą jednostką Policji na trasie przejazdu;
2)
zaplanowaniu transportu tak, żeby został przeprowadzony w możliwie najkrótszym czasie, z uwzględnieniem tras alternatywnych;
3)
ustaleniu punktu, gdzie będą przekazywane informacje o przebiegu przewozu oraz przekazywaniu tych informacji;
4)
dołączeniu dokumentu przewozowego określającego kategorię transportowanego materiału jądrowego;
5)
spełnieniu wymagań określonych w przepisach dotyczących przewozu towarów niebezpiecznych;
6)
zapewnieniu monitorowania transportu na trasie przejazdu.
§  13.
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do II kategorii w transporcie międzynarodowym i krajowym polega na zastosowaniu przedsięwzięć, o których mowa w § 12, a ponadto na:
1)
umieszczeniu materiału jądrowego:
a)
w przypadku transportu drogowego - w osobnym środku transportu,
b)
w przypadku transportu kolejowego - w osobnym wagonie;
2)
ochronie transportu przez służbę ochrony;
3)
ustanowieniu centrum kontroli transportu zapewniającego ciągłe monitorowanie położenia środka transportu i stanu bezpieczeństwa oraz łączność z pojazdem transportowym, jego ochroną, Policją oraz nadawcą i odbiorcą.
§  14.
Ochrona fizyczna materiałów zaliczonych do I kategorii w transporcie międzynarodowym i krajowym polega na zastosowaniu przedsięwzięć, o których mowa w § 12 i 13, a ponadto na umieszczeniu materiału jądrowego w osobnym środku transportu pod stałym nadzorem służby ochrony.
§  15.
1.
Ochronie fizycznej w transporcie międzynarodowym i krajowym podlega także uran naturalny transportowany w ilości powyżej 500 kg w postaci innej niż ruda lub jej pozostałości.
2.
Ochrona fizyczna uranu, o którym mowa w ust. 1, polega na wcześniejszym ustaleniu między dostawcą, odbiorcą i przewoźnikiem czasu, miejsca i sposobu przekazania materiałów jądrowych i ich zabezpieczenia, a także innych niezbędnych danych dotyczących transportowanego materiału.
§  16.
1.
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych w czasie ich transportu na obszarze jednostki organizacyjnej polega na zastosowaniu co najmniej następujących środków ochrony:
1)
ustaleniu trasy i sposobu transportu;
2)
zapewnieniu na czas transportu ograniczonego dostępu do miejsc, przez które przebiega trasa.
2.
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do I i II kategorii w czasie ich transportu na obszarze jednostki organizacyjnej wymaga ponadto:
1)
zastosowania osobnego środka transportu;
2)
konwojowania przez co najmniej dwóch członków służby ochrony, mających zapewnioną łączność z osobą odpowiadającą za ochronę jednostki organizacyjnej.
§  17.
1.
Okresową kontrolę systemu ochrony fizycznej przeprowadza Prezes Państwowej Agencji Atomistyki lub osoba przez niego upoważniona, zwani dalej "kontrolującym".
2.
Kontrola, o której mowa w ust. 1, jest przeprowadzana w sposób umożliwiający ocenę aktualnego stanu ochrony fizycznej w jednostce organizacyjnej i porównanie go z systemem ochrony fizycznej obowiązującym w tej jednostce.
3.
Kontrolujący jest uprawniony do:
1)
żądania od kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej informacji i przedstawienia dokumentów dotyczących systemu ochrony fizycznej;
2)
przeprowadzenia czynności potrzebnych do ustalenia stanu technicznego środków zabezpieczających i urządzeń elektronicznych, a także prawidłowości ich zastosowania;
3)
sprawdzania dokumentacji zdarzeń zaistniałych w systemie alarmowym oraz sposobu archiwizacji tych zdarzeń.
4.
Czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub osoby przez niego upoważnionej.
§  18.
Kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej jest obowiązany zapewnić kontrolującemu warunki niezbędne do przeprowadzenia kontroli.
§  19.
1.
Po przeprowadzeniu kontroli kontrolujący sporządza w dwóch egzemplarzach protokół kontroli.
2.
Po podpisaniu protokołu kontroli przez kontrolującego i kierownika jednostki organizacyjnej albo osoby przez niego upoważnionej jeden egzemplarz protokołu kontroli otrzymuje kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej.
§  20.
W sprawach dotyczących sposobu przeprowadzania okresowej kontroli systemu ochrony fizycznej, w zakresie nieuregulowanym w rozporządzeniu, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe o wykonywaniu przez organy dozoru jądrowego kontroli w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.
§  21.
Traci moc rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie ochrony fizycznej materiałów jądrowych (Dz. U. Nr 98, poz. 983).
§  22.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 25 grudnia 2008 r.

ZAŁĄCZNIK 

MATERIAŁY JĄDROWE PODLEGAJĄCE OCHRONIE FIZYCZNEJ I ICH PODZIAŁ NA KATEGORIE

Lp. Materiał jądrowy Postać Kategorie
I II III
1 2 3 4 5 6
1 Pluton1 nienapromieniowany2 2 kg lub więcej mniej niż 2 kg, lecz więcej niż 500 g 500 g lub mniej, lecz więcej niż 15 g
2 Uran-235 nienapromieniowany2: - uran o wzbogaceniu 20 % U-235 lub więcej 5 kg lub więcej mniej niż 5 kg, lecz więcej niż 1 kg 1 kg lub mniej, lecz więcej niż 15 g
- uran wzbogacony poniżej 20 % U-235, ale nie mniej niż 10 % 10 kg lub więcej mniej niż 10 kg, lecz więcej niż 1 kg
- uran wzbogacony powyżej naturalnej zawartości U-235 w uranie, lecz mniej niż 10 % U-235 10 kg lub więcej
3 Uran-233 nienapromieniowany 2 kg lub więcej mniej niż 2 kg, lecz więcej niż 500 g 500 g lub mniej, lecz więcej niż 15 g
4 Napromieniowane paliwo zubożony lub naturalny uran, tor, lub niskowzbogacone paliwo (poniżej 10 % składnika rozszczepialnego)3
______

1 Nie dotyczy plutonu zawierającego więcej niż 80 % Pu-238.

2 Oznacza nienapromieniowany w reaktorze materiał jądrowy lub materiał jądrowy napromieniowany w reaktorze, jeśli moc dawki w odległości 1 m od nieosłoniętego materiału nie przekracza wartości 1 Gy/h.

3 Inne paliwo, które ze względu na pierwotną zawartość materiału rozszczepialnego zostało przed napromieniowaniem zaliczone do kategorii I lub II, można zaliczyć do kategorii o jeden stopień niższej (odpowiednio II lub III), jeśli moc dawki w odległości 1 m od nieosłoniętego paliwa przekracza wartość 1 Gy/h.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024