Wymagania dotyczące zawartości naturalnych izotopów promieniotwórczych w surowcach i materiałach stosowanych w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi i inwentarza żywego, a także w odpadach przemysłowych stosowanych w budownictwie, oraz kontrola zawartości tych izotopów.

ROZPORZĄDZENIE

RADY MINISTRÓW

z dnia 3 grudnia 2002 r.

w sprawie wymagań dotyczących zawartości naturalnych izotopów promieniotwórczych w surowcach i materiałach stosowanych w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi i inwentarza żywego, a także w odpadach przemysłowych stosowanych w budownictwie, oraz kontroli zawartości tych izotopów.

Na podstawie art. 6 pkt 3 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (Dz. U. z 2001 r. Nr 3, poz. 18, Nr 100, poz. 1085 i Nr 154, poz. 1800 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 135, poz. 1145) zarządza się, co następuje:

§ 1. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o naturalnych izotopach promieniotwórczych, rozumie się przez to izotopy: potasu K-40, radu Ra-226 i toru Th-228.

§  2.

1. Zawartość naturalnych izotopów promieniotwórczych w surowcach i materiałach stosowanych w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi lub inwentarza żywego, a także w odpadach przemysłowych stosowanych w budownictwie ustala się za pomocą:

1) wskaźnika aktywności f₁, który określa zawartość naturalnych izotopów promieniotwórczych, oraz

2) wskaźnika aktywności f₂, który określa zawartość radu Ra-226.

2. Wskaźniki aktywności, o których mowa w ust. 1, są zdefiniowane wzorami:

S_K S_Ra S_Th

1) f₁ = ------------ + ----------- + -----------,

3.000 Bq/kg 300 Bq/kg 200 Bq/kg

2) f₂ = S_Ra

gdzie:

S_K, S_Ra i S_Th oznaczają odpowiednio stężenia promieniotwórcze izotopów potasu K-40, radu Ra-226 i toru Th-228, wyrażone w bekerelach na kilogram (Bq/kg).

§ 3. Wartości wskaźników aktywności f₁ i f₂ nie mogą przekraczać o więcej niż 20% wartości:

1) f₁ = 1 i f₂ = 200 Bq/kg w odniesieniu do surowców i materiałów budowlanych stosowanych w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi lub inwentarza żywego;

2) f₁ = 2 i f₂ = 400 Bq/kg w odniesieniu do odpadów przemysłowych stosowanych w obiektach budowlanych naziemnych wznoszonych na terenach zabudowanych lub przeznaczonych do zabudowy w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz do niwelacji takich terenów;

3) f₁ = 3,5 i f₂ = 1.000 Bq/kg w odniesieniu do odpadów przemysłowych stosowanych w częściach naziemnych obiektów budowlanych niewymienionych w pkt 2 oraz do niwelacji terenów niewymienionych w pkt 2;

4) f₁ = 7 i f₂ = 2.000 Bq/kg w odniesieniu do odpadów przemysłowych stosowanych w częściach podziemnych obiektów budowlanych, o których mowa w pkt 3, oraz w budowlach podziemnych, w tym w tunelach kolejowych i drogowych, z wyłączeniem odpadów przemysłowych wykorzystywanych w podziemnych wyrobiskach górniczych.

§ 4. Przy stosowaniu odpadów przemysłowych do niwelacji terenów, o których mowa w § 3 pkt 2 i 3, oraz do budowy dróg, obiektów sportowych i rekreacyjnych zapewnia się, przy zachowaniu wymaganych wartości wskaźników f₁ i f₂, obniżenie mocy dawki pochłoniętej na wysokości 1 m nad powierzchnią terenu, drogi lub obiektu do wartości nieprzekraczającej 0,3 mikrogreja na godzinę (µGy/h), w szczególności przez położenie dodatkowej warstwy innego materiału.

§ 5. Kontrolę zawartości naturalnych izotopów promieniotwórczych w surowcach i materiałach stosowanych w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi lub inwentarza żywego, a także w odpadach przemysłowych stosowanych w budownictwie, prowadzą laboratoria, które:

1) posiadają system zapewnienia jakości wykonywanych badań, obejmujący:

a) ogólny opis stosowanej metodyki badań,

b) dokumentację aparatury pomiarowej i wyposażenia technicznego,

c) instrukcję pobierania i przygotowywania próbek,

d) instrukcję obsługi spektrometru,

e) instrukcję wykonywania pomiarów, w tym pomiarów weryfikujących prawidłowość działania aparatury pomiarowej,

f) sposób ewidencji wyników pomiarów,

g) wzory raportów z badań kontrolnych oraz ewidencję wyników tych badań,

h) wymagania dotyczące kwalifikacji pracowników;

2) są wyposażone:

a) w urządzenia do przygotowania (rozdrabniania, suszenia, przesiewania i ważenia) próbek,

b) w spektrometr promieniowania gamma z detektorem scyntylacyjnym lub półprzewodnikowym, umożliwiający pomiar zawartości naturalnych izotopów promieniotwórczych w próbkach,

c) w domek osłonny umożliwiający umieszczenie w nim detektora i naczynia pomiarowego z mierzoną próbką,

d) we wzorcowe źródła do kalibracji energetycznej i kontroli stabilności pracy spektrometru,

e) we wzorce odniesienia zawierające naturalne izotopy promieniotwórcze, służące do kalibracji spektrometru;

3) posiadają warunki lokalowe i środowiskowe umożliwiające spełnienie wymagań określonych przez producenta w dokumentacji technicznej stosowanej aparatury pomiarowej i urządzeń technicznych;

4) uczestniczą, na koszt własny, nie rzadziej niż raz na trzy lata, w międzylaboratoryjnych pomiarach porównawczych, organizowanych przez Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki.

§  6.

1. Pobieranie próbek w celu dokonania kontroli, o której mowa w § 5, przeprowadza się w sposób zapewniający reprezentatywność tych próbek.

2. Kontrolowany surowiec, materiał lub odpad, przed umieszczeniem w naczyniu pomiarowym, wysusza się do suchej masy i rozdrabnia do wymiaru ziaren poniżej 2 mm.

3. Jeżeli oznaczanie zawartości radu Ra-226 w próbce odbywa się przez pomiar promieniowania produktów jego rozpadu, przed rozpoczęciem pomiaru naczynie pomiarowe z próbką utrzymuje się szczelnie zamknięte przez okres nie krótszy niż:

1) 5 dni, jeżeli kontrolowany surowiec, materiał lub odpad jest pochodzenia naturalnego i nie był poddawany procesowi przeróbki lub podlegał składowaniu przez okres co najmniej 30 dni, albo

2) 14 dni, jeżeli kontrolowany surowiec, materiał lub odpad był poddany procesowi przeróbki.

4. Skład mineralny i poziom zawartości naturalnych izotopów promieniotwórczych we wzorcach odniesienia używanych do kalibracji pomiarów odpowiada kontrolowanym surowcom, materiałom lub odpadom.

5. Przy interpretacji wyników pomiarów uwzględnia się:

1) tło promieniowania niepochodzącego od mierzonej próbki;

2) wpływ promieniowania obecnych w próbce izotopów, innych niż mierzone;

3) efekt samoabsorpcji promieniowania w próbce.

6. Całkowita niepewność określenia wartości wskaźników aktywności f₁ i f₂, przy poziomie ufności 0,95, nie może przekraczać 20% ich wartości, jeżeli są one nie mniejsze niż 0,8 wartości tych wskaźników podanych w § 3.

§ 7. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.

• Identyfikator: Dz.U.2002.220.1850
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Wymagania dotyczące zawartości naturalnych izotopów promieniotwórczych w surowcach i materiałach stosowanych w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi i inwentarza żywego, a także w odpadach przemysłowych stosowanych w budownictwie, oraz kontrola zawartości tych izotopów.
• Data aktu: 03/12/2002
• Data ogłoszenia: 19/12/2002
• Data wejścia w życie: 01/01/2003