Komunalne osady ściekowe.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ŚRODOWISKA
z dnia 1 sierpnia 2002 r.
w sprawie komunalnych osadów ściekowych.

Na podstawie art. 43 ust. 7 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 oraz z 2002 r. Nr 41, poz. 365 i Nr 113, poz. 984) zarządza się, co następuje:
§  1. 
Rozporządzenie określa:
1)
warunki, jakie muszą być spełnione przy wykorzystywaniu komunalnych osadów ściekowych;
2)
dawki komunalnych osadów ściekowych, które można stosować na gruntach;
3)
zakres, częstotliwości i metody referencyjne badań komunalnych osadów ściekowych i gruntów, na których osady te mają być stosowane.
§  2. 
Komunalne osady ściekowe mogą być stosowane, jeżeli:
1)
zawartość w nich metali ciężkich nie przekracza ilości ustalonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia;
2)
w komunalnych osadach ściekowych stosowanych w rolnictwie i do rekultywacji gruntów na cele rolne nie wyizolowano bakterii z rodzaju Salmonella - w 100 g przeznaczonych do badań osadów;
3)
łączna liczba żywych jaj pasożytów jelitowych Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara sp. - w 1 kg suchej masy (s.m.) przeznaczonych do badań osadów stosowanych:
a)
w rolnictwie - wynosi 0,
b)
do rekultywacji terenów - jest nie większa niż 300,
c)
do dostosowania gruntów do określonych potrzeb wynikających z planów gospodarki odpadami, planów zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu - jest nie większa niż 300,
d)
do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu - jest nie większa niż 300,
e)
do uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia i do produkcji pasz - jest nie większa niż 300;
4)
zawartość metali ciężkich w wierzchniej (0-25 cm) warstwie gruntu, na którym komunalne osady ściekowe mają być stosowane, nie przekracza ilości ustalonych:
a)
w załączniku nr 2 do rozporządzenia - przy stosowaniu komunalnych osadów ściekowych w rolnictwie oraz do rekultywacji gruntów na cele rolne,
b)
w załączniku nr 3 do rozporządzenia - przy stosowaniu komunalnych osadów ściekowych do rekultywacji terenów na cele nierolne, do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu, do uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia i produkcji pasz oraz przy dostosowywaniu gruntów do określonych potrzeb wynikających z planów gospodarki odpadami, planów zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;
5)
odczyn pH gleby na terenach użytkowanych rolniczo jest nie mniejszy niż 5,6;
6)
działanie to nie powoduje pogorszenia jakości gleby oraz wód powierzchniowych i podziemnych.
§  3. 
1. 
Przy stosowaniu komunalnych osadów ściekowych w rolnictwie dawkę osadu ściekowego ustala się dla każdej partii osadu osobno.
2. 
Wielkość dawki komunalnego osadu ściekowego zależy od rodzaju gruntu, sposobu jego użytkowania, jakości komunalnego osadu ściekowego i zapotrzebowania roślin na fosfor i azot.
3. 
Ilości metali ciężkich, które mogą być wprowadzone z komunalnym osadem ściekowym w ciągu roku do gleby, średnio w okresie 10 lat, nie mogą przekroczyć:
1)
ołowiu (Pb) - 1.000 g/ha/rok;
2)
kadmu (Cd) - 20 g/ha/rok;
3)
rtęci (Hg) - 10 g/ha/rok;
4)
niklu (Ni) - 200 g/ha/rok;
5)
cynku (Zn) - 5.000 g/ha/rok;
6)
miedzi (Cu) - 1.600 g/ha/rok;
7)
chromu (Cr) - 1.000 g/ha/rok.
4. 
Przy stosowaniu komunalnych osadów ściekowych stosuje się dawki ustalone w załączniku nr 4 do rozporządzenia.
§  4. 
1. 
W rolnictwie stosuje się komunalne osady ściekowe w postaci płynnej lub ziemistej, a do pozostałych celów mogą być także wykorzystywane komunalne osady ściekowe w postaci mazistej.
2. 
Komunalne osady ściekowe w postaci płynnej mogą być wprowadzane do gruntu tylko metodą iniekcji (wstrzykiwania) lub metodą natryskiwania, w tym hydroobsiewu, a komunalne osady ściekowe w postaci mazistej i ziemistej należy rozprowadzać równomiernie na powierzchni gruntu i niezwłocznie z nim zmieszać, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. 
Komunalne osady ściekowe nie mogą być wykorzystywane podczas wegetacji roślin przeznaczonych do bezpośredniego spożycia przez ludzi.
§  5. 
1. 
Badania, którym poddaje się komunalne osady ściekowe, obejmują oznaczanie w reprezentatywnej próbce tego osadu:
1)
odczynu pH;
2)
zawartości suchej masy - wyrażonej w procentach s.m.;
3)
zawartości substancji organicznej - wyrażonej w procentach s.m.;
4)
zawartości azotu ogólnego, w tym azotu amonowego - wyrażonej w procentach s.m.;
5)
zawartości fosforu ogólnego - wyrażonej w procentach s.m.;
6)
zawartości wapnia i magnezu - wyrażonej w procentach s.m.;
7)
zawartości metali ciężkich: ołowiu, kadmu, rtęci, niklu, cynku, miedzi i chromu - wyrażonej w mg/kg s.m.;
8)
obecności bakterii chorobotwórczych z rodzaju Salmonella w 100 g osadu;
9)
liczby żywych jaj pasożytów jelitowych Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara sp. w kg s.m.
2. 
Badania komunalnych osadów ściekowych przeprowadza się z częstotliwością zależną od obciążenia oczyszczalni, wyrażonego liczbą równoważnych mieszkańców (LRM), nie rzadziej niż:
1)
raz na sześć miesięcy - przy LRM do 10.000;
2)
raz na cztery miesiące - przy LRM powyżej 10.000 do 100.000;
3)
raz na dwa miesiące - przy LRM ponad 100.000.
3. 
Reprezentatywną próbkę komunalnego osadu ściekowego do badań uzyskuje się przez połączenie i dokładne zmieszanie próbek pobranych w tym samym czasie z różnych miejsc przeznaczonego do badań komunalnego osadu ściekowego; ich liczba wynosi co najmniej:
1)
10 - przy objętości osadu ściekowego do 50 m3;
2)
15 - przy objętości osadu ściekowego powyżej 50 m3 do 100 m3;
3)
30 - przy objętości osadu ściekowego powyżej 100 m3.
4. 
Metody referencyjne badań komunalnych osadów ściekowych określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.
§  6. 
1. 
Grunty, na których komunalne osady ściekowe mają być stosowane, podlegają badaniom obejmującym oznaczanie w reprezentatywnej próbce tego gruntu:
1)
odczynu pH;
2)
zawartości metali ciężkich: ołowiu, kadmu, rtęci, niklu, cynku, miedzi i chromu - wyrażonej w mg/kg s.m.;
3)
zawartości fosforu przyswajalnego w przeliczeniu na P2O5 (pięciotlenek fosforu), jeżeli osad będzie stosowany w rolnictwie - wyrażonej w mg/100 g gleby.
2. 
Badania gruntów, na których komunalne osady ściekowe są stosowane w rolnictwie, wykonuje się raz na rok, a pozostałych gruntów - raz na 5 lat.
3. 
Reprezentatywną próbkę gruntu do badań uzyskuje się przez zmieszanie 25 próbek pobranych w punktach regularnie rozmieszczonych na powierzchni nieprzekraczającej 5 ha, o jednorodnej budowie i jednakowym użytkowaniu.
4. 
Próbki, o których mowa w ust. 3, pobiera się z głębokości 25 cm albo z głębokości co najmniej 10 cm, jeżeli powierzchniowa warstwa gleby jest mniejsza od 25 cm.
5. 
Metody referencyjne badań gruntów, na których komunalne osady ściekowe mają być stosowane, określa załącznik nr 6 do rozporządzenia.
§  7. 
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

ILOŚĆ METALI CIĘŻKICH W STOSOWANYCH KOMUNALNYCH OSADACH ŚCIEKOWYCH

Lp. Metale Ilość metali ciężkich w mg/kg suchej masy osadu nie większa niż:
przy stosowaniu komunalnych osadów ściekowych:
w rolnictwie oraz do rekultywacji gruntów na cele rolne do rekultywacji terenów na cele nierolne przy dostosowywaniu gruntów do określonych potrzeb wynikających z planów gospodarki odpadami, planów zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu, do uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia i produkcji pasz
1 2 3 4 5
1 Ołów (Pb) 500 1.000 1.500
2 Kadm (Cd) 10 25 50
3 Rtęć (Hg) 5 10 25
4 Nikiel (Ni) 100 200 500
5 Cynk (Zn) 2.500 3.500 5.000
6 Miedź (Cu) 800 1.200 2.000
7 Chrom (Cr) 500 1.000 2.500

ZAŁĄCZNIK Nr  2

ILOŚĆ METALI CIĘŻKICH W WIERZCHNIEJ (0-25 CM) WARSTWIE GRUNTU PRZY STOSOWANIU KOMUNALNYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH W ROLNICTWIE ORAZ DO REKULTYWACJI GRUNTÓW NA CELE ROLNE

Lp. Metale Ilość metali ciężkich w mg/kg suchej masy gruntu nie większa niż:
przy gruntach:
lekkich średnich ciężkich
1 2 3 4 5
1 Ołów (Pb) 40 60 80
2 Kadm (Cd) 1 2 3
3 Rtęć (Hg) 0,8 1,2 1,5
4 Nikiel (Ni) 20 35 50
5 Cynk (Zn) 80 120 180
6 Miedź (Cu) 25 50 75
7 Chrom (Cr) 50 75 100

ZAŁĄCZNIK Nr  3

ILOŚĆ METALI CIĘŻKICH W WIERZCHNIEJ (0-25 CM) WARSTWIE GRUNTU PRZY STOSOWANIU KOMUNALNYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH DO REKULTYWACJI TERENÓW NA CELE NIEROLNE, DO UPRAWY ROŚLIN PRZEZNACZONYCH DO PRODUKCJI KOMPOSTU, DO UPRAWY ROŚLIN NIEPRZEZNACZONYCH DO SPOŻYCIA I PRODUKCJI PASZ ORAZ PRZY DOSTOSOWYWANIU GRUNTÓW DO OKREŚLONYCH POTRZEB WYNIKAJĄCYCH Z PLANÓW GOSPODARKI ODPADAMI, PLANÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO LUB DECYZJI O WARUNKACH ZABUDOWY I ZAGOSPODAROWANIA TERENU

Lp. Metale Ilość metali ciężkich w mg/kg suchej masy gruntu nie większa niż:
przy gruntach:
lekkich średnich ciężkich
1 2 3 4 5
1 Ołów (Pb) 50 75 100
2 Kadm (Cd) 3 4 5
3 Rtęć (Hg) 1 1,5 2
4 Nikiel (Ni) 30 45 60
5 Cynk (Zn) 150 220 300
6 Miedź (Cu) 50 75 100
7 Chrom (Cr) 100 150 200

ZAŁĄCZNIK Nr  4  1

DAWKI KOMUNALNYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH

Lp. Cel wykorzystywania komunalnych osadów ściekowych Dawka komunalnych osadów ściekowych w Mg suchej masy/ha Uwagi
1 2 3 4
1 Rolnictwo do 10

dawka w ciągu 5 lat

zabieg jednokrotny lub dwukrotny
2 Rekultywacja: gruntów na cele rolne 200

zależnie od pożądanej zawartości substancji organicznej w gruncie (do 3%)

zabieg jednokrotny z jedno- lub wielorazowym wprowadzaniem osadu do gruntu
terenów na cele nierolne do 200 zabieg jednokrotny z jedno- lub wielorazowym wprowadzaniem osadu do gruntu
3 Dostosowanie do określonych potrzeb wynikających z planów gospodarki odpadami, planów zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu do 200 zabieg jednokrotny z jedno- lub wielorazowym wprowadzaniem osadu do gruntu
4 Uprawa roślin przeznaczonych do produkcji kompostu do 250

dawka na pierwsze 3 lata

zabiegi wielokrotne
do 10

dawka w kolejnych dalszych latach

5 Uprawa roślin nieprzeznaczonych do spożycia i produkcji pasz do 250

dawka na pierwsze 3 lata

zabiegi wielokrotne
do 10

dawka w kolejnych dalszych latach

ZAŁĄCZNIK Nr  5

METODY REFERENCYJNE BADAŃ KOMUNALNYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH

Lp. Wskaźnik Metoda
1 2 3
1 Odczyn pH oznaczenie elektrometryczne w roztworze wodnym
2 Zawartość suchej masy suszenie w temperaturze 105°C, ważenie
3 Zawartość substancji organicznej prażenie w temperaturze 600°C, ważenie
4 Zawartość azotu ogólnego mineralizacja w środowisku kwaśnym z dodatkiem katalizatora
5 Zawartość azotu amonowego destylacja amoniaku i oznaczenie metodą miareczkową lub spektrofotometryczną
6 Zawartość fosforu ogólnego mineralizacja do fosforu (V) i oznaczenie spektrofotometryczne
7 Zawartość wapnia i magnezu mineralizacja mieszaniną kwasów i oznaczenie metodą miareczkową lub spektrometrią atomową
8 Zawartość metali ciężkich: ołowiu, kadmu, rtęci, niklu, cynku, miedzi i chromu spektrometria absorpcji atomowej po mineralizacji w wodzie królewskiej lub stężonych kwasach (błąd oznaczenia nie może przekraczać 10% odpowiedniej wartości dopuszczalnej)
9 Obecność bakterii chorobotwórczych z rodzaju Salmonella prowadzenie hodowli na podłożach namnażalnych i różnicująco-selektywnych oraz potwierdzenie wyników badaniem biochemicznym
10 Liczba żywych jaj pasożytów jelitowych Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara sp. izolacja żywych jaj z reprezentatywnej próbki osadu przez wstrząsanie lub mieszanie, płukanie z zastosowaniem wirowania oraz flotację, a następnie wykonanie badania mikroskopowego

ZAŁĄCZNIK Nr  6

METODY REFERENCYJNE BADAŃ GRUNTÓW, NA KTÓRYCH MAJĄ BYĆ STOSOWANE KOMUNALNE OSADY ŚCIEKOWE

Lp. Wskaźnik Metoda
1 2 3
1 Odczyn pH oznaczenie elektrometryczne w roztworze wodnym
2 Zawartość metali ciężkich: ołowiu, kadmu, rtęci, niklu, cynku, miedzi i chromu spektrometria absorpcji atomowej po mineralizacji mocnymi kwasami
3 Zawartość fosforu przyswajalnego w przeliczeniu na P2O5 (pięciotlenek fosforu) ekstrakcja mleczanem wapnia i oznaczenie spektrofotometryczne wg metody Engera-Rhiema
1 Załącznik nr 4 zmieniony przez obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 września 2002 r. o sprostowaniu błędu (Dz.U.02.155.1299).

Zmiany w prawie

Co się zmieni w prawie dla osób z niepełnosprawnościami w 2026 roku

Nowa grupa osób z niepełnosprawnością uprawnionych do świadczenia wspierającego, wyższe świadczenie pielęgnacyjne i zmiany organizacyjne w orzecznictwie o niezdolności do pracy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – to tylko niektóre zmiany w prawie, które będą dotyczyły osób z niepełnosprawnościami w 2026 roku.

Beata Dązbłaż 27.12.2025
Nowe terapie onkologiczne z refundacją

Od 1 stycznia 2026 r. będą refundowane 24 nowe terapie, w tym 9 onkologicznych, 15 nieonkologicznych i 8 terapii w chorobach rzadkich. Dla 585 terapii refundacja będzie kontynuowana. Nowe opcje leczenia zyskały osoby chore na chłoniaka grudkowego, chłoniaka Hodgkina, raka piersi, niedrobnokomórkowego raka płuca, raka przełyku i gruczolakoraka żołądka lub połączenia żołądkowo-przełykowego.

Beata Dązbłaż 27.12.2025
Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.2002.134.1140

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Komunalne osady ściekowe.
Data aktu: 01/08/2002
Data ogłoszenia: 27/08/2002
Data wejścia w życie: 11/09/2002