Czas służby żołnierzy zawodowych oraz zasady udzielania czasu wolnego za wykonywanie zadań służbowych poza normalnymi godzinami służby.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA OBRONY NARODOWEJ
z dnia 22 stycznia 2002 r.
w sprawie czasu służby żołnierzy zawodowych oraz zasad udzielania czasu wolnego za wykonywanie zadań służbowych poza normalnymi godzinami służby.

Na podstawie art. 52 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 1997 r. Nr 10, poz. 55, Nr 106, poz. 678, Nr 107, poz. 688, Nr 117, poz. 753, Nr 121, poz. 770 i Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr 162, poz. 1117, z 1999 r. Nr 1, poz. 7 oraz z 2001 r. Nr 85, poz. 925 i Nr 154, poz. 1800 i 1801) zarządza się, co następuje:
§  1. 
Rozporządzenie określa:
1)
rozkład czasu służby w tygodniu żołnierzy zawodowych oraz
2)
zasady udzielania im czasu wolnego za wykonywanie zadań służbowych poza normalnymi godzinami służby.
§  2. 
Przepisy rozporządzenia mają zastosowanie do żołnierzy zawodowych pełniących czynną służbę wojskową jako służbę stałą lub służbę kontraktową, zwanych dalej "żołnierzami".
§  3. 
Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:
1)
jednostka - jednostkę wojskową, samodzielną jednostkę organizacyjną Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej posiadającą odrębny etat, posługującą się pieczęcią urzędową z godłem Państwa i nazwą (numerem) jednostki, a także komórkę organizacyjną Ministerstwa Obrony Narodowej oraz inną jednostkę organizacyjną podporządkowaną Ministrowi Obrony Narodowej albo przez niego nadzorowaną lub dla której jest on organem założycielskim,
2)
dowódca - dowódcę jednostki, szefa i komendanta oraz dyrektora lub kierownika jednostki,
3)
dyżur - trwający dwadzieścia cztery godziny dyżur bojowy, operacyjny lub inny ustalony odrębnymi przepisami,
4)
etatowy dyżur - trwający dwadzieścia cztery godziny dyżur w stałym systemie dyżurów pełnionych przez żołnierzy w ramach obowiązków wynikających z zajmowanego stanowiska służbowego w powołanych do tego celu jednostkach organizacyjnych, w szczególności w Dyżurnej Służbie Operacyjnej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, dyżurnych służbach operacyjnych rodzajów sił zbrojnych i okręgów wojskowych oraz podobnych etatowych służbach operacyjnych i dyżurnych ustalonych odrębnymi przepisami,
5)
służba dyżurna - trwającą dwadzieścia cztery godziny służbę wewnętrzną, garnizonową lub inną ustaloną odrębnymi przepisami,
6)
dni ustawowo wolne od służby - niedziele i święta określone w odrębnych przepisach,
7)
dni dodatkowo wolne od służby - soboty niebędące dniami służby.
§  4. 
1. 
Żołnierz wykonuje zadania służbowe w:
1)
jednostce w ramach czterdziestu godzin służby w tygodniu,
2)
dniach od poniedziałku do piątku w godzinach od 730 do 1530, zwanych dalej "normalnymi godzinami służby", z zastrzeżeniem ust. 3 i 4.
2. 
Żołnierzowi wykonującemu zadania służbowe w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia dowódca ustala, krótszy niż określony w ust. 1, wymiar czasu służby, odpowiednio do przepisów o czasie pracy pracowników zatrudnionych w takich warunkach.
3. 
W indywidualnie uzasadnionych przypadkach, w szczególności ze względu na dojazd do miejsca pełnienia służby lub sprawy rodzinne, dowódca może, jeżeli nie koliduje to z wykonywaniem przez żołnierza obowiązków służbowych, ustalić dla niego inne niż określone w ust. 1 pkt 2 godziny służby w tygodniu, w granicach normy określonej w ust. 1 pkt 1.
4. 
Dowódca może, w granicach normy określonej w ust. 1 pkt 1 i za zgodą bezpośredniego przełożonego, ustalić dla całego lub części stanu osobowego jednostki inny niż określony w ust. 1 pkt 2 rozkład normalnych godzin służby w poszczególnych dniach tygodnia, w tym w dniach dodatkowo wolnych od służby.
5. 
Ustalone dla żołnierza na podstawie ust. 2-4 godziny służby są dla niego normalnymi godzinami służby.
§  5. 
1. 
Żołnierzowi, który na polecenie dowódcy lub bezpośredniego przełożonego wykonywał zadania służbowe poza normalnymi godzinami służby albo w dniu dodatkowo lub ustawowo wolnym od służby, przysługuje jeden dzień wolny od służby, jeżeli wykonywał on zadania służbowe w wymiarze:
1)
większym od normalnych godzin służby o co najmniej sześć godzin jednego dnia lub osiem godzin w ciągu tygodnia,
2)
co najmniej pięciu godzin w dniu ustawowo lub dodatkowo wolnym od służby, z zastrzeżeniem pkt 3,
3)
w przypadku ustalenia przez dowódcę, na podstawie § 4 ust. 4, normalnych godzin służby w dzień dodatkowo wolny od służby, stosuje się pkt 1.
2. 
Okresy wykonywania zadań służbowych poza normalnymi godzinami służby w wymiarze krótszym niż określony w ust. 1 sumuje się w każdym miesiącu i odpowiednio przelicza na wymiar określony w ust. 1.
3. 
Wykonywanie zadań służbowych poza normalnymi godzinami służby nie może pozbawić żołnierza ośmiogodzinnego wypoczynku na dobę.
4. 
W jednostce lub pododdziale prowadzi się ewidencję wykonywania przez żołnierzy zadań służbowych poza normalnymi godzinami służby i udzielania za nie dni wolnych.
5. 
Dowódca ustala sposób prowadzenia ewidencji, o której mowa w ust. 4.
§  6. 
1. 
Przepisów § 4 i 5 nie stosuje się do żołnierza odbywającego ćwiczenia i szkolenie poligonowe oraz przebywającego w podróży służbowej, a także pełniącego dyżur, etatowy dyżur i służbę dyżurną.
2. 
Żołnierz odbywający ćwiczenia i szkolenie poligonowe oraz przebywający w podróży służbowej wykonuje zadania służbowe przez czas niezbędny do realizacji celu ćwiczenia lub szkolenia poligonowego albo podróży służbowej, z zapewnieniem prawa do wypoczynku.
3. 
Żołnierzowi przysługuje jeden dzień wolny od służby za każdy dzień ustawowo i dodatkowo wolny od służby, w którym wykonywał on zadania służbowe w czasie pobytu na ćwiczeniach lub szkoleniu poligonowym albo w podróży służbowej.
§  7. 
1. 
Żołnierzowi bezpośrednio po zakończeniu podróży służbowej przysługuje ośmiogodzinny wypoczynek, jeżeli:
1)
odbywał podróż służbową całkowicie lub częściowo między godzinami 2200 a 600 i nie korzystał z wagonu z miejscami do leżenia lub spania albo
2)
czas przejazdu wynosił nie mniej niż osiem godzin.
2. 
Do żołnierza, który w warunkach określonych w ust. 1 odbywał podróż służbową, a następnie bezpośrednio po niej na polecenie dowódcy wykonywał zadania służbowe, stosuje się § 5.
3. 
Jeżeli z uwagi na przyczyny ekonomiczne zarządzono odbycie podróży służbowej zagranicznej w dni ustawowo lub dodatkowo wolne od służby, żołnierzowi udziela się jednego dnia wolnego od służby.
§  8. 
1. 
W zamian za pełnienie dyżuru lub służby dyżurnej w wymiarze co najmniej pięciu godzin w dniu ustawowo lub dodatkowo wolnym od służby, żołnierzowi przysługuje jeden dzień wolny od służby.
2. 
Jeżeli dyżur lub służba dyżurna jest pełniona w wymiarze co najmniej pięciu godzin w każdy z dwóch kolejnych dni ustawowo lub dodatkowo wolnych od służby, żołnierzowi przysługują dwa dni wolne od służby.
3. 
Po zakończeniu dyżuru lub służby dyżurnej żołnierza zwalnia się z wykonywania zadań służbowych w tym dniu.
4. 
Jeżeli od zakończenia dyżuru lub służby dyżurnej do rozpoczęcia normalnych godzin służby zostało mniej niż dwanaście godzin, żołnierza zwalnia się z wykonywania zadań służbowych w następnym dniu.
5. 
W przypadkach, o których mowa w ust. 3 i 4, z wykonywania zadań służbowych zwalnia żołnierza dowódca lub bezpośredni przełożony żołnierza. Przepis § 7 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
6. 
Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do żołnierzy, którzy za dyżur lub służbę dyżurną otrzymali wynagrodzenie na podstawie odrębnych przepisów.
§  9. 
Żołnierzowi przysługuje jeden dzień wolny od służby za każde siedem dyżurów lub służb dyżurnych, pełnionych w okresie nie dłuższym niż dwadzieścia osiem dni.
§  10. 
1. 
Dla żołnierza pełniącego etatowe dyżury dowódca ustala plan dyżurów na kolejne dwudziestoośmiodniowe okresy rozliczeniowe, tak aby na każdego z nich przypadało łącznie po sto sześćdziesiąt godzin służby, w tym:
1)
sześć etatowych dyżurów,
2)
sześć godzin szkolenia doskonalącego,
3)
dziesięć godzin do dyspozycji dowódcy.
2. 
Pozostałe godziny w okresie rozliczeniowym są dla żołnierza czasem wolnym od służby.
3. 
Żołnierzowi pełniącemu więcej niż sześć etatowych dyżurów w okresie rozliczeniowym przysługuje jeden dzień wolny w zamian za każdy dodatkowy dyżur.
4. 
W zamian za pełnienie etatowych dyżurów w dni ustawowo i dodatkowo wolne od służby dni wolne nie przysługują.
§  11. 
1. 
Terminy wykorzystania dni wolnych od służby ustala dowódca lub bezpośredni przełożony żołnierza.
2. 
Dni wolne od służby, o których mowa w:
1)
§ 5 ust. 1 oraz § 8 ust. 1 i 2, powinny być wykorzystane w najbliższym tygodniu, z zastrzeżeniem ust. 3,
2)
§ 5 ust. 2, § 6 ust. 3, § 9 i § 10 ust. 3, powinny być wykorzystane w najbliższym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 4.
3. 
Jeżeli przemawiają za tym szczególnie uzasadnione potrzeby służbowe lub uzasadnione potrzeby żołnierza, dni wolne mogą być wykorzystane w innym terminie, nie później jednak niż w okresie najbliższego miesiąca.
4. 
Jeżeli nie stoją temu na przeszkodzie potrzeby służbowe, dowódca może zezwolić na wykorzystanie dni wolnych od służby łącznie z urlopem wypoczynkowym przysługującym żołnierzowi w danym roku kalendarzowym.
5. 
Fakt wykorzystania dni wolnych od służby, z podaniem określonego terminu, odnotowuje się w ewidencji, o której mowa w § 5 ust. 4.
§  12. 
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.2002.10.100

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Czas służby żołnierzy zawodowych oraz zasady udzielania czasu wolnego za wykonywanie zadań służbowych poza normalnymi godzinami służby.
Data aktu: 22/01/2002
Data ogłoszenia: 08/02/2002
Data wejścia w życie: 23/02/2002