Szczegółowe zasady ustalania podstawy wymiaru i obliczania zasiłków z ubezpieczenia społecznego.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ
z dnia 14 lutego 1995 r.
w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru i obliczania zasiłków z ubezpieczenia społecznego.

Na podstawie art. 13, art. 27 ust. 3, art. 34 ust. 6 oraz art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 1983 r. Nr 30, poz. 143, z 1985 r. Nr 4, poz. 15, z 1986 r. Nr 42, poz. 202, z 1989 r. Nr 4, poz. 21 i Nr 35, poz. 192, z 1991 r. Nr 104, poz. 450, Nr 106, poz. 457 i Nr 110, poz. 474 oraz z 1995 r. Nr 16, poz. 77) zarządza się, co następuje:
§  1.
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie wypłacone pracownikowi w zakładzie pracy, w którym przysługuje zasiłek chorobowy.
§  2.
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi, z uwzględnieniem § 3-8, przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres:
1)
6 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy,
2)
12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, gdy wynagrodzenie ulega znacznemu wahaniu ze względu na charakter pracy lub zasady wynagradzania.
§  3.
1.
Za wynagrodzenie ulegające znacznemu wahaniu ze względu na charakter pracy lub zasady wynagradzania uważa się wynagrodzenie pracowników zatrudnionych:
1)
w charakterze rybaków w przedsiębiorstwach rybołówstwa morskiego i śródlądowego,
2)
na statkach żeglugi przybrzeżnej oraz na kutrach indywidualnego rybołówstwa morskiego,
3)
w charakterze personelu pływającego żeglugi śródlądowej oraz personelu latającego i pokładowego linii lotniczych,
4)
w kółkach rolniczych i spółdzielniach kółek rolniczych,
5)
w gospodarstwach rolnych i wynagradzanych według systemu godzinowego lub akordowego,
6)
w charakterze akwizytorów,
7)
w charakterze komorników sądowych,
8)
w charakterze pośredników ubezpieczeniowych,
9)
w charakterze dziennikarzy wynagradzanych według układu zbiorowego pracy dziennikarzy,
10)
w charakterze realizatorów programów radiowych i telewizyjnych lub w charakterze pracowników artystycznych oraz organizatorów i realizatorów imprez artystycznych,
11)
w biurach i pracowniach projektowych oraz w przedsiębiorstwach geodezyjno-kartograficznych,
12)
w Przedsiębiorstwie Wagonów Sypialnych i Restauracji "Wars" i wynagradzanych w systemie prowizyjnym i czasowo-prowizyjnym, obsługujących:
a)
wagony sypialne i z miejscami do leżenia,
b)
bary i bufety wagonowe oraz wagony restauracyjne,
c)
bary i bufety oraz restauracje dworcowe.
2.
Minister Pracy i Polityki Socjalnej na wniosek kierownika zakładu pracy może wyrazić zgodę na ustalanie podstawy wymiaru zasiłków z okresu 12 miesięcy dla pracowników tego zakładu pracy w innych przypadkach niż wymienione w ust. 1, jeżeli wynagrodzenie tych pracowników ulega znacznemu wahaniu ze względu na charakter pracy lub zasady wynagradzania.
§  4.
1.
Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem okresów, o których mowa w § 2, podstawę wymiaru zasiłku stanowi:
1)
przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za pełne miesiące kalendarzowe zatrudnienia albo
2)
wynagrodzenie, które by pracownik osiągnął, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pierwszego kalendarzowego miesiąca zatrudnienia.
2.
W wypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 2, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi:
1)
wynagrodzenie miesięczne określone w umowie o pracę lub w innym akcie, na podstawie którego powstał stosunek pracy, jeżeli wynagrodzenie przysługuje w stałej miesięcznej wysokości,
2)
wynagrodzenie miesięczne obliczone przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę dni przepracowanych i pomnożenie przez liczbę dni, które pracownik był obowiązany przepracować w tym miesiącu, jeżeli przepracował choćby jeden dzień, albo
3)
kwota zmiennych składników wynagrodzenia w przeciętnej miesięcznej wysokości, wypłacona pracownikom zatrudnionym na takim samym lub podobnym stanowisku w zakładzie pracy, w którym przysługuje zasiłek chorobowy, jeżeli pracownik nie osiągnął żadnego wynagrodzenia.
§  5.
Do okresów, o których mowa w art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, wlicza się okresy zatrudnienia w poprzednich zakładach pracy, jeżeli między tymi okresami nie było przerw, chyba że przerwa przypadała na dni ustawowo wolne od pracy.
§  6.
1.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się przez podzielenie wynagrodzeń osiągniętych przez pracownika w okresie 6 lub 12 miesięcy zatrudnienia przez liczbę miesięcy, w których pracownik wynagrodzenia te osiągnął.
2.
Jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1, pracownik nie osiągnął wynagrodzenia z powodu nieprzepracowania części miesiąca z przyczyn usprawiedliwionych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego:
1)
wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował mniej niż połowę obowiązującego go w danym miesiącu czasu pracy,
2)
przyjmuje się - po uzupełnieniu w myśl § 4 ust. 1 pkt 2 - wynagrodzenie z miesięcy, w których pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go w danym miesiącu czasu pracy.
3.
Jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1, pracownik w każdym miesiącu przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego stosuje się odpowiednio przepis § 4 ust. 1 pkt 2.
§  7.
W razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, w tym samym zakładzie pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, nawet gdy prawo do zasiłku powstało w miesiącu, w którym nastąpiła zmiana wymiaru czasu pracy.
§  8. 1
Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego z tytułu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od kwoty najniższego wynagrodzenia pracowników, ogłoszonego przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej na podstawie odrębnych przepisów, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 18,71% tego wynagrodzenia.
§  9.
1.
Premie miesięczne i inne składniki wynagrodzenia wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w kwocie wypłaconej pracownikowi za miesiąc kalendarzowy, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.
2.
Premie kwartalne wlicza się do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej 1/6 premii, wypłaconych pracownikowi za dwa kwartały poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
3.
Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do premii za okresy dłuższe niż kwartał oraz do innych składników wynagrodzenia wypłacanych za okresy dłuższe niż jeden miesiąc.
4.
Jeżeli składniki wynagrodzenia, o których mowa w ust. 1-3, nie zostały wypłacone do czasu ostatecznego sporządzenia listy wypłat zasiłków chorobowych, do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się składniki wypłacone za poprzedni okres.
§  10.
1.
Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania zasiłku w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagrodzeniu.
2.
Składników wynagrodzenia przysługujących w myśl umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, tylko do określonego terminu nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należnego za okres przypadający po tym terminie.
§  11.
Jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, pracownik pobierał wynagrodzenie w zmniejszonej wysokości w związku z odbywaniem ćwiczeń wojskowych albo pobytem w areszcie tymczasowym, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie w pełnej wysokości.
§  12.
1.
Jeżeli bezpośrednio przed powstaniem niezdolności do pracy pracownik przez cały okres, o którym mowa w § 2:
1)
korzystał z urlopu wychowawczego lub z urlopu bezpłatnego,
2)
odbywał rehabilitację, podczas której pobierał zasiłek wyrównawczy,
3)
odbywał czynną służbę wojskową lub spełniał zastępczo obowiązek tej służby

podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone zgodnie z § 4 ust. 2 pkt 1 i 3.

2.
Jeżeli pracownik, o którym mowa w ust. 1, po powrocie do pracy otrzymał wynagrodzenie choćby za jeden dzień, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone zgodnie z § 4 ust. 2 pkt 1 i 2.
§  13.
Jeżeli bezpośrednio przed powstaniem niezdolności do pracy pracownik wykonywał zatrudnienie za granicą, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego wypłacanego w kraju stanowi wynagrodzenie, od którego ustalono składkę na ubezpieczenie społeczne w kraju.
§  14.
W razie ponownego prawa do zasiłku chorobowego w czasie zatrudnienia w tym samym zakładzie pracy, zasiłek chorobowy oblicza się na nowo, jeżeli przerwa miedzy okresami pobierania zasiłku trwała co najmniej:
1)
jeden miesiąc kalendarzowy, gdy podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres 6 miesięcy,
2)
trzy miesiące kalendarzowe, gdy podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres 12 miesięcy.
§  15.
W razie równoczesnego zatrudnienia w dwóch lub więcej zakładach pracy, zasiłek chorobowy oblicza się oddzielnie z tytułu zatrudnienia w każdym z tych zakładów.
§  16.
Ilekroć przy ustalaniu prawa do zasiłku chorobowego lub jego wysokości okres jest oznaczony w miesiącach, za miesiąc uważa się 30 dni.
§  17.
Końcówkę stawki zasiłku chorobowego przysługującego za 1 dzień zaokrągla się do 10 groszy w górę, jeżeli końcówka wynosi co najmniej 5 groszy, bądź w dół, jeżeli końcówka jest mniejsza niż 5 groszy.
§  18.
Przepisy § 1-17 stosuje się odpowiednio do zasiłku wyrównawczego, macierzyńskiego, opiekuńczego i świadczenia rehabilitacyjnego.
§  19.
W zakładach pracy, które uzyskały do dnia wejścia w życie rozporządzenia zgodę na ustalenie podstawy wymiaru zasiłków z okresu 12 miesięcy, podstawę wymiaru zasiłków ustala się nadal z tego okresu.
§  20.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 marca 1995 r.
1 § 8 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 15 stycznia 1999 r. (Dz.U.99.6.43) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1999 r.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024