Czechosłowacja-Polska. Układ o dobrym sąsiedztwie, solidarności i przyjacielskiej współpracy. Kraków.1991.10.06.

UKŁAD
między Rzecząpospolitą Polską a Czeską i Słowacką Republiką Federacyjną o dobrym sąsiedztwie, solidarności i przyjacielskiej współpracy,
sporządzony w Krakowie dnia 6 października 1991 r.

w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 6 października 1991 r. został sporządzony w Krakowie Układ między Rzecząpospolitą Polską a Czeską i Słowacką Republiką Federacyjną o dobrym sąsiedztwie, solidarności i przyjacielskiej współpracy.

UKŁAD

między Rzecząpospolitą Polską a Czeską i Słowacką Republiką Federacyjną o dobrym sąsiedztwie, solidarności i przyjacielskiej współpracy.

Rzeczpospolita Polska oraz Czeska i Słowacka Republika Federacyjna, nazywane dalej "Umawiającymi się stronami",

- zdecydowane nawiązać do wielowiekowej tradycji przyjaźni łączącej oba państwa i ich narody,

- świadome potrzeby solidarności dla zapewnienia swoim narodom godnego miejsca w Europie,

- potwierdzając bezwzględne poszanowanie praw człowieka i jego podstawowych wolności, zasad demokracji i państwa praworządnego, jak również wyrażając przekonanie, że ich przestrzeganie i konsekwentna realizacja stanowi fundament wolności, sprawiedliwości i pokoju,

- przyjmując za punkt wyjścia istotne przemiany polityczne i gospodarcze w Europie oraz bogate doświadczenia państw europejskich,

- przekonanie o konieczności rozszerzenia i umacniania solidarności na rzecz zjednoczenia Europy oraz ścisłej współpracy regionów,

- przestrzegając prawa międzynarodowego, w szczególności Karty Narodów Zjednoczonych, działając zgodnie z Aktem końcowym Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, Paryską Kartą Nowej Europy oraz innymi dokumentami Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie,

- dążąc do wszechstronnego rozwoju wzajemnych stosunków i przyjacielskiej współpracy w oparciu o zasady dobrego sąsiedztwa,

uzgodniły, co następuje:

Artykuł  1

Umawiające się Strony będą umacniać przyjacielskie stosunki, solidarność i współpracę oraz pogłębiać wzajemne poszanowanie, zaufanie i zrozumienie. Będą one również wspierać oraz koordynować wysiłki zmierzające do ich pełnego uczestnictwa w instytucjach zintegrowanej Europy.

Artykuł  2
1.
Umawiające się Strony w stosunkach wzajemnych kierować się będą prawem międzynarodowym, w szczególności zasadami suwerennej równości, integralności terytorialnej, niezależności politycznej i nieingerencji w sprawy wewnętrzne.
2.
Umawiające się Strony potwierdzają określoną w układach międzynarodowych wspólną granicę państwową i jej nienaruszalność. Umawiające się strony nie mają wobec siebie żadnych roszczeń terytorialnych i również w przyszłości nie będą występować z takimi roszczeniami.
3.
Umawiające się Strony stwierdzają, że Układ Monachijski z dnia 29 września 1938 r. był od samego początku nieważny ze wszystkimi wynikającymi z tego następstwami.
Artykuł  3
1.
Umawiające się Strony przywiązują szczególne znaczenie do wzajemnych stosunków międzyparlamentarnych.
2.
Umawiające się Strony będą regularnie organizować konsultacje na różnych szczeblach w celu zapewnienia rozwoju swych stosunków dwustronnych i maksymalnego zharmonizowania swych stanowisk w kwestiach międzynarodowych, będących przedmiotem wspólnego zainteresowania.
3.
Konsultacje na szczeblu premierów odbywać się będą w miarę potrzeby, co najmniej raz w roku.

Ministrowie Spraw Zagranicznych spotykać się będą przynajmniej raz w roku na konsultacjach, podczas których oceniają realizację niniejszego układu.

Pozostali ministrowie prowadzić będą okresowe konsultacje.

4.
Umawiające się Strony będą w zależności od potrzeb i na podstawie wzajemnego porozumienia tworzyć odpowiednie komisje mieszane.
Artykuł  4
1.
Umawiające się Strony będą wszechstronnie wspierać utrzymanie i umocnienie bezpieczeństwa i rozwój współpracy w Europie w celu stworzenia skutecznego ogólnoeuropejskiego systemu bezpieczeństwa, zwłaszcza zaś bezpieczeństwa regionu, do którego przynależą.
2.
Umawiające się Strony działać będą na rzecz umocnienia stabilności w Europie. W drodze obowiązujących i podlegających skutecznej kontroli porozumień będą one dążyć do osiągnięcia takiego stanu sił zbrojnych i uzbrojenia w Europie, aby został on zredukowany do poziomu dostatecznego dla obrony, jednak uniemożliwiającego napaść. Będą również wspólnie działać na rzecz umacniania zaufania na podstawach wielostronnych i dwustronnych.
Artykuł  5
1.
Umawiające się Strony będą organizować systematyczne konsultacje na różnych szczeblach w celu koordynacji stanowisk i działań w sprawach bezpieczeństwa i obrony.
2.
Jeżeli jedna z Umawiających się Stron uzna, że powstała sytuacja międzynarodowa, która może zagrozić lub naruszyć jej suwerenność, całość terytorialną lub inne żywotne interesy bezpieczeństwa, obie Umawiające się Strony podejmą natychmiastowe konsultacje w sprawie najskuteczniejszego sposobu usunięcia zagrożenia.
3.
W razie zbrojnej napaści na jedną z Umawiających się Stron, Umawiające się Strony porozumieją się w sprawie możliwości udzielenia napadniętej Stronie pomocy stosownie do artykułu 51 Karty Narodów Zjednoczonych oraz będą czynić wysiłki, aby konflikt został rozwiązany zgodnie z zasadami Karty Narodów Zjednoczonych i dokumentami Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.
4.
W miarę potrzeby Umawiające się Strony podejmą konsultacje również w przypadku powstania lub trwania sporu lub sytuacji innych niż określone w ustępach 2 i 3 niniejszego artykułu, jeżeli uznają, że zagrożone lub naruszone zostały pokój i bezpieczeństwo międzynarodowe.
Artykuł  6

Umawiające się Strony będą rozwijać wzajemnie korzystną współpracę w dziedzinie wojskowej na postawie odrębnych umów między właściwymi ministerstwami.

Artykuł  7
1.
Umawiające się Strony będą popierać współpracę na szczeblu Republiki Czeskiej i Republiki Słowackiej, jak również między regionami, województwami, powiatami, miastami i gminami.
2.
Umawiające się Strony dążyć będą do szerokiego i skutecznego uspołecznienia wzajemnych stosunków. Stwarzać będą również niezbędne warunki dla rozszerzenia bezpośrednich kontaktów partii i ruchów politycznych, związków zawodowych, kościołów i związków wyznaniowych, fundacji oraz innych stowarzyszeń i organizacji.
3.
Umawiające się Strony, ze względu na szczególną rolę młodego pokolenia w kształtowaniu wzajemnych stosunków, stworzą możliwości wszechstronnej współpracy i wymiany młodzieży obu Państw.
Artykuł  8
1.
Umawiające się Strony potwierdzą, że osoby należące do czeskiej i słowackiej mniejszości narodowej w Rzeczypospolitej Polskiej oraz osoby należące do polskiej mniejszości narodowej w Czeskiej i Słowackiej Republice Federacyjnej mają prawo, indywidualnie jak też wespół z innymi członkami swej grupy, do swobodnego wyrażania, zachowania i rozwijania swej tożsamości etnicznej, kulturowej, językowej i religijnej oraz do rozwijania swej kultury we wszystkich kierunkach, bez jakichkolwiek prób jej asymilacji wbrew ich woli.

Umawiające się Strony respektować będą prawa i wypełniać obowiązki dotyczące mniejszości narodowych zgodnie ze standardami międzynarodowymi, w szczególności europejskimi.

2.
Umawiające się Strony oświadczają, że osoby wymienione w ustępie 1 niniejszego artykułu mają prawo indywidualnie jak też wespół z innymi członkami swej grupy:

- swobodnie posługiwać się swoim językiem ojczystym w życiu prywatnym i publicznym i - obok potrzeby znajomości języka urzędowego lub języków urzędowych danego Państwa - posługiwać się językiem ojczystym w urzędach państwowych, zgodnie z prawem krajowym;

- mieć dostęp do informacji w języku ojczystym, jej rozpowszechniania i wymiany;

- mieć odpowiednie możliwości nauczania swego języka ojczystego i nauki w swoim języku ojczystym;

- zakładać i utrzymywać własne instytucje, organizacje i stowarzyszenia gospodarcze, oświatowe, kulturalne i religijne.

3.
Przynależność do mniejszości narodowej jest sprawą osobistego wyboru każdego obywatela. Z wyboru tego nie mogą wynikać żadne niekorzystne następstwa.
4.
Przynależność do mniejszości narodowej nie zwalnia obywatela z obowiązku lojalnego postępowania wobec swego Państwa, przestrzegania jego przepisów prawnych i korzystania ze swoich praw zgodnie z prawem krajowym.
Artykuł  9

Umawiające się Strony będą popierać osobiste kontakty obywateli obydwu Państw. W tym celu zobowiązują się stworzyć stosowne warunki swobodnego ruchu dla swych obywateli. W szczególności będą popierać wszechstronny rozwój kontaktów grupowych i indywidualnych oraz różnych form bezpośredniej współpracy społecznej i gospodarczej w rejonach przygranicznych.

Artykuł  10

Umawiające się Strony uważają, że jednym z podstawowych warunków postępu społecznego jest rozwój współpracy gospodarczej. Dla osiągnięcia tego postępu konieczny jest wspólny wysiłek społeczności międzynarodowej, mający na celu przekształcenie kontynentu europejskiego w obszar wspólnego dobrobytu.

Artykuł  11
1.
Umawiające się Strony rozwijać będą wzajemnie korzystną współpracę gospodarczą i finansową, w tym także współpracę między regionami. Będą przyczyniać się do bezpośredniej współpracy między podmiotami gospodarczymi Umawiających się Stron.
2.
Umawiające się Strony dążyć będą do rozszerzania i doskonalenia współpracy w dziedzinie transportu kolejowego, lotniczego, drogowego, morskiego i rzecznego.
3.
Umawiające się Strony zwiększą ilość przejść granicznych.
4.
Rzeczpospolita Polska potwierdza prawo dostępu Czeskiej i Słowackiej Republiki Federacyjnej do Morza Bałtyckiego.
5.
Umawiające się Strony będą dążyć do usprawnienia i rozszerzenia wzajemnych usług pocztowych i telekomunikacyjnych zgodnie z europejskimi i międzynarodowymi normami technicznymi oraz popierać bezpośrednią przygraniczną łączność telekomunikacyjną.
6.
Szczegółowe uregulowania współpracy w dziedzinie gospodarki, finansów, handlu, transportu i łączności nastąpią w oddzielnych umowach, zawieranych przez Umawiające się Strony, dostosowanych do powstającego jednolitego ekonomicznego organizmu europejskiego.
Artykuł  12
1.
Umawiające się Strony będą ściśle współdziałać w dziedzinie ochrony środowiska i racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych.

Będą stwarzać warunki dla stałej poprawy jakości środowiska, w tym w szczególności wód, powietrza, gleb i lasów oraz fauny i flory, zwłaszcza w strefach przygranicznych. Będą one wspólnie zapobiegać zanieczyszczeniom transgranicznym i dążyć do ich zmniejszenia i likwidacji.

Umawiające się Strony będą współdziałać i wzajemnie udzielać sobie pomocy w celu zapobiegania i zwalczania nadzwyczajnych zanieczyszczeń i zagrożeń środowiska. Będą współpracować przy wprowadzaniu i rozwoju technologii ekologicznie czystych.

2.
Umawiające się Strony będą uczestniczyć w opracowywaniu i realizacji skoordynowanej strategii ochrony środowiska naturalnego na skalę międzynarodową, w szczególności europejską.
3.
Szczegółowe zasady współpracy w dziedzinie ochrony środowiska będą regulowane odrębnymi umowami.
Artykuł  13

Umawiające się Strony są jednomyślne w tym, że w jednoczącej się Europie konieczna jest koordynacja polityki planowania przestrzennego, zwłaszcza między bezpośrednio ze sobą sąsiadującymi państwami. Dlatego będą one współpracować ze sobą na wszystkich poziomach przy przygotowywaniu prognoz terytorialnych i planów przestrzennych, których zakres przekracza wspólną granicę.

Artykuł  14
1.
Umawiające się Strony będą popierać i ułatwiać wzajemną współpracę naukową i techniczną. W tym celu zawierać będą stosowne umowy i podejmować wspólne przedsięwzięcia w celu ich realizacji.
2.
Umawiające się Strony będą popierać inicjatywy uczonych i instytucji badawczych, zmierzające do dynamicznego, harmonijnego i szerokiego rozwoju tej współpracy.
3.
Umawiające się Strony będą popierać intensywną wymianę informacji i dokumentacji naukowo-technicznej, a także ułatwiać dostęp do instytutów naukowo-badawczych, archiwów, bibliotek i podobnych instytucji.
Artykuł  15
1.
Umawiające się Strony rozwijać będą współpracę w dziedzinie kultury, nauki i szkolnictwa.

Na podstawie umów i programów rozszerzać będą wymianę we wszystkich dziedzinach i na wszystkich szczeblach, będą popierać współprace między twórczymi oraz innymi instytucjami i organizacjami kulturalnymi, jak również bezpośrednie kontakty między artystami.

2.
Umawiające się Strony będą rozszerzać i popierać współpracę między wszystkimi rodzajami szkół i uczelni oraz między instytutami badawczymi i ich jednostkami, zarówno poprzez wymianę studentów, stypendystów, nauczycieli i pracowników naukowych, jak również poprzez wspólne prace badawcze.
3.
Umawiające się Strony będą popierać nauczanie języka polskiego w Czeskiej i Słowackiej Republice Federacyjnej oraz języków czeskiego i słowackiego w Rzeczypospolitej Polskiej w szkołach i uczelniach oraz poza systemem szkolnym.
4.
Umawiające się Strony będą nawzajem uznawać dokumenty o ukończeniu szkół i studiów wyższych, zgodnie z odpowiednimi umowami.
Artykuł  16

Umawiające się Strony będą czynić wysiłki na rzecz zachowania dóbr i zabytków kulturalnych drugiej Umawiającej się Strony na swym terytorium.

Artykuł  17
1.
Umawiające się Strony będą popierać każdy wysiłek zmierzający do obiektywnego wzajemnego poznania się i porozumienia.
2.
Umawiające się Strony będą ułatwiać swobodny wzajemny przepływ informacji o życiu społecznym, politycznym, gospodarczym, kulturalnym, naukowym i innym drugiej Umawiającej się Strony, w szczególności zapewnią obiektywną informację o drugiej Umawiającej się Stronie w procesach nauczania i wychowania młodzieży, w tym w podręcznikach szkolnych.
3.
Umawiające się Strony będą popierać współpracę w dziedzinie środków masowego przekazu, w szczególności radia i telewizji.
Artykuł  18
1.
Umawiające się Strony popierać będą wszechstronną współpracę w dziedzinie ochrony zdrowia, higieny sanitarnej, w szczególności w zakresie zapobiegania i zwalczania chorób cywilizacyjnych, zakaźnych i innych.
2.
Umawiające się Strony będą współpracować w celu wzajemnego udzielania sobie pomocy przy klęskach żywiołowych i ciężkich wypadkach.
3.
Umawiające się Strony dążyć będą do najściślejszej współpracy w dziedzinie ubezpieczeń i opieki społecznej.
Artykuł  19

Umawiające się Strony będą popierać współpracę w dziedzinie wychowania fizycznego, sportu i turystyki.

Artykuł  20
1.
Umawiające się Strony będą na podstawie odrębnych umów współpracować w dziedzinie prawa.
2.
Umawiające się Strony współpracować będą w szczególności w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej, terroryzmu, nielegalnego handlu narkotykami oraz nielegalnego przewożenia przez granicę dóbr kulturalnych i historycznych. Nielegalnie wywiezione dobra kulturalne zostaną zwrócone drugiej Umawiającej się Stronie.
Artykuł  21

Niniejszy układ nie jest skierowany przeciwko państwom trzecim. Nie narusza on praw i zobowiązań, wynikających z ważnych umów dwustronnych i wielostronnych, zawartych przez Umawiające się Strony z innymi Państwami.

Artykuł  22

W dniu wejścia w życie niniejszego układu traci moc Układ między Polską Rzeczypospolitą Ludową a Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej, podpisany w Warszawie w dniu 1 marca 1967 r.

Artykuł  23
1.
Niniejszy układ podlega ratyfikacji i wejdzie w życie w dniu wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która nastąpi jak najszybciej w Pradze.
2.
Niniejszy układ zostaje zawarty na okres 15 lat. Po tym terminie jego ważność ulega przedłużaniu na okresy pięcioletnie, jeżeli żadna z Umawiających się Stron nie wypowie go w drodze notyfikacji najpóźniej na rok przed upływem danego okresu obowiązywania.
Sporządzono w Krakowie dnia 6 października 1991 r. w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i czeskim, przy czym obydwa teksty mają jednakową moc.

Po zaznajomieniu się z powyższym układem w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że:

- został on uznany za słuszny zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nim zawartych,

- jest przyjęty, ratyfikowany i potwierdzony,

- będzie niezmiennie zachowywany.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

Dano w Warszawie dnia 17 marca 1992 r.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024