Przeszacowanie zapasów przez jednostki gospodarki uspołecznionej oraz zasady rozliczania wyników tego przeszacowania z budżetem.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 9 stycznia 1984 r.
w sprawie przeszacowania zapasów przez jednostki gospodarki uspołecznionej oraz zasad rozliczania wyników tego przeszacowania z budżetem.

Na podstawie art. 54 ustawy z dnia 26 lutego 1982 r. o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej (Dz. U. z 1986 r. Nr 8, poz. 45), w związku z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1985 r. o Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego (Dz. U. Nr 59, poz. 296) zarządza się, co następuje:
§  1.
Jednostki gospodarki uspołecznionej określone w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 26 lutego 1982 r. o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej (Dz. U. z 1986 r. Nr 8, poz. 45) i zakłady tych jednostek sporządzające bilans, zwane dalej "jednostkami gospodarczymi", są obowiązane - w wypadkach i według zasad określonych w rozporządzeniu - do przeszacowania zapasów oraz rozliczania wyników tego przeszacowania z budżetem.
§  2.
1.
Jednostki gospodarcze dokonują przeszacowania zapasów:
1)
wyrobów gotowych - w razie zmiany cen urzędowych surowców, z których te wyroby są wytwarzane,
2)
surowców, materiałów i towarów, na które obowiązują ceny urzędowe - w razie zmiany tych cen,
3)
towarów, na które obowiązują ceny regulowane i umowne, określonych przez Ministra Finansów w porozumieniu z właściwymi ministrami i centralnymi związkami spółdzielczymi - w razie zmiany tych cen.
2.
Jednostki gospodarcze uprawnione do tworzenia funduszu na obniżkę cen i ryzyko handlowe dokonują także przeszacowania zapasów innych towarów niż określone na podstawie ust. 1 pkt 3 - w razie zmiany cen regulowanych i umownych tych towarów.
3.
Przez towary rozumie się również:
1)
artykuły spożywcze w jednostkach prowadzących działalność gastronomiczną i garmażeryjną, w tym również stołówki i bufety,
2)
artykuły w wyspecjalizowanych punktach skupu,
3)
artykuły w sklepach fabrycznych.
§  3.
1.
Podstawą przeszacowania zapasów wyrobów gotowych, surowców, materiałów, towarów i artykułów jest decyzja o ustaleniu zmienionej ceny albo umowa sprzedaży lub dostawy określająca zmienioną cenę.
2.
W razie braku dokumentów o zmianie cen regulowanych lub cen umownych, podstawą przeszacowania zapasów jest faktura na pierwszą dostawę po nowych cenach.
§  4.
1.
Wynik przeszacowania zapasów oblicza się:
1)
w jednostkach gospodarczych prowadzących tylko wartościową ewidencję zapasów lub w wypadkach gdy stan określonych składników majątkowych ustala się wyłącznie w drodze inwentaryzacji - na podstawie spisów z natury sporządzonych w dniu wprowadzenia zmiany cen, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3,
2)
w jednostkach gospodarczych prowadzących ilościowo-wartościową ewidencję zapasów - według stanu wynikającego z ksiąg rachunkowych w dniu wprowadzenia zmiany cen.
2.
Spisy z natury sporządzone w dniu poprzedzającym dzień, od którego obowiązują zmienione ceny, oraz spisy dokonane w dniu poprzedzającym dzień wolny od pracy, jeżeli zmienione ceny wchodzą w życie w dniu następnym po dniu wolnym od pracy, uznaje się za spisy sporządzone według stanu na dzień wprowadzenia zmiany cen, pod warunkiem że w okresie od dokonania spisu do dnia, od którego obowiązują nowe ceny, nie nastąpiła zmiana w stanie zapasów objętych zmianą cen albo zmiana taka została odpowiednio udokumentowana.
3.
W razie otrzymania decyzji, umowy bądź zawiadomienia (faktury) o zmianie cen po dniu, od którego obowiązują nowe ceny, wynik przeszacowania zapasów oblicza się na podstawie danych spisu z natury bądź ksiąg rachunkowych według stanu w dniu otrzymania dokumentu o zmianie cen; w tym wypadku ze spisu z natury bądź z ksiąg rachunkowych należy wyłączyć artykuły zakupione po zmienionych cenach.
4.
Surowce, materiały i towary zafakturowane przez dostawcę po cenach obowiązujących przed wprowadzeniem zmiany cen, znajdujące się w drodze do odbiorcy w dniu wprowadzenia zmiany cen, podlegają przeszacowaniu przez odbiorcę pod datą przyjęcia dostawy.
5.
Surowce, materiały i towary nie zafakturowane przez dostawcę, które znajdują się w dniu wprowadzenia zmiany cen w posiadaniu odbiorcy i zostały przez niego przyjęte, przeszacowuje odbiorca.
6.
Surowce, materiały i towary nie przyjęte przez odbiorcę przeszacowuje dostawca według stanu w dniu zmiany cen.
7.
Zapasy wyrobów gotowych przeszacowuje się według ich stanu na pierwszy dzień kwartału następującego po kwartale, w którym nastąpiła zmiana cen.
§  5.
Przeszacowaniu nie podlegają zapasy:
1)
materiałów, których zużycie w jednostkach handlowych jest zaliczane do kosztów handlowych,
2)
materiałów, w tym także części zamiennych, służących wyłącznie lub w przeważającej części potrzebom ogólnogospodarczym, których zużycie obciąża koszty ogólne działalności jednostki (koszty wydziałowe, ogólnozakładowe itp.), z wyjątkiem paliw stałych i płynnych,
3)
materiałów, w tym także części zamiennych, niezbędnych do wywiązywania się z umów o świadczenie usług, zawartych z osobami fizycznymi przed dniem zmiany cen, jeżeli z umowy wynika, że zapłata za te materiały została dokonana przed dniem, od którego obowiązuje nowa cena,
4)
przedmiotów nietrwałych w użytkowaniu oraz tymczasowego zaplecza budów,
5)
towarów w jednostkach pełniących funkcje generalnych dostawców.
§  6.
1.
Różnica między wartością zapasów obliczoną według nowych cen zakupu a ich wartością obliczoną według cen zakupu obowiązujących przed zmianą cen stanowi wynik przeszacowania.
2.
W jednostkach prowadzących ewidencję zapasów według innych cen niż ceny zakupu wynik przeszacowania może być ustalony na podstawie cen ewidencyjnych, z uwzględnieniem odchyleń od tych cen.
§  7.
1.
Wynik przeszacowania, o którym mowa w § 6, podlega rozliczeniu:
1)
w 50% z funduszem statutowym, w części przeznaczonej na finansowanie środków obrotowych,
2)
w pozostałej części:
a)
z Funduszem Obsługi Zadłużenia Zagranicznego w wysokości ustalonej w odrębnych przepisach,
b)
z budżetem centralnym.
2.
Przez fundusz statutowy rozumie się również fundusz zasobowy w spółdzielniach oraz inne fundusze stanowiące odpowiednik funduszu statutowego.
3.
Wyniki przeszacowania zapasów określonych w § 2 ust. 2 podlegają rozliczeniu z funduszem na obniżkę cen i ryzyko handlowe, z tym że:
1)
jeżeli na koniec roku stan funduszu na obniżkę cen i ryzyko handlowe przekracza przewidywane na rok następny wydatki tego funduszu, jednostki gospodarcze mogą połowę środków tego funduszu przenieść na zyski nadzwyczajne,
2)
w razie gdy na koniec dwóch lat występuje niedobór funduszu, niedobór ten jednostki gospodarcze zaliczają na koniec drugiego roku do strat nadzwyczajnych.
§  8.
1.
Wyniki przeszacowania zapasów są rozliczane z Funduszem Obsługi Zadłużenia Zagranicznego i budżetem za okresy kwartalne - w terminie do końca miesiąca następującego po kwartale, w którym nastąpiło przeszacowanie.
2.
Wpłaty do budżetu z tytułu wyniku przeszacowania zapasów podlegają przekazaniu na rachunek dochodów budżetu centralnego we właściwym dla danej jednostki gospodarczej urzędzie skarbowym.
3.
Wynik przeszacowania zapasów z tytułu obniżenia cen podlega pokryciu w 50% ze środków pochodzących z wpłat z tytułu przeszacowania zapasów, zgromadzonych na rachunku dochodów budżetu centralnego we właściwym dla danej jednostki gospodarczej urzędzie skarbowym.
4.
Jeżeli jednostka gospodarcza rozlicza za dany okres wyniki przeszacowania zapasów zarówno z tytułu podwyższenia, jak i obniżenia cen, rozliczeniu w sposób określony w § 7 ust. 1 lub w § 8 ust. 3 podlega saldo wyników przeszacowania zapasów.
5.
Nie dokonuje się rozliczeń, o których mowa w § 7 i 8, jeżeli wynik przeszacowania lub saldo nie przekroczy w jednostce gospodarczej za dany kwartał 250.000 zł.
§  9.
1.
Zbiorcze zestawienie wyników przeszacowania zapasów dokonanego w ciągu kwartału, sporządzone w układzie grup zapasów (surowce, materiały, towary, wyroby gotowe), jednostki gospodarcze przesyłają właściwemu urzędowi skarbowemu w terminie, o którym mowa w § 8 ust. 1. W zestawieniach jednostki gospodarcze są obowiązane wyszczególnić część wyników przeszacowania zapasów, która pozostaje w jednostce, i tę część, która podlega rozliczeniu z budżetem centralnym, oraz powołać się na decyzję o zmianie cen lub inny dokument stanowiący podstawę przeszacowania.
2.
Wpłaty z tytułu wyników przeszacowania zapasów zarachowuje się według obowiązującej klasyfikacji na dochody z tytułu przeszacowania zapasów.
§  10.
Nie podlegają rozliczaniu z budżetem wyniki przeszacowania zapasów:
1)
państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej i państwowych gospodarstw rolnych,
2)
rolniczych spółdzielni produkcyjnych,
3)
jednostek zrzeszonych w krajowym Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych, z wyjątkiem towarów, na których jest realizowana marża handlowa,
4)
jednostek, które zostały zwolnione z obowiązku dokonywania rozliczeń z budżetem wyników przeszacowania zapasów na podstawie odrębnych przepisów.
§  11.
Minister Finansów w uzasadnionych wypadkach może:
1)
zwolnić określone jednostki gospodarcze lub wyłączyć grupy zapasów z obowiązku przeszacowania lub rozliczania wyników przeszacowania z budżetem,
2)
w porozumieniu z Prezesem Narodowego Banku Polskiego objąć przeszacowaniem i rozliczeniem z budżetem inne zapasy niż określone w rozporządzeniu.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1986.29.146 t.j.

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Przeszacowanie zapasów przez jednostki gospodarki uspołecznionej oraz zasady rozliczania wyników tego przeszacowania z budżetem.
Data aktu: 09/01/1984
Data ogłoszenia: 27/08/1986
Data wejścia w życie: 28/01/1984, 09/02/1984