Zasady i tryb granicznej i pocztowej kontroli dewizowej.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA FINANSÓW
z dnia 25 lutego 1984 r.
w sprawie zasad i trybu granicznej i pocztowej kontroli dewizowej.

Na podstawie art. 38 ust. 2 ustawy z dnia 22 listopada 1983 r. - Prawo dewizowe (Dz. U. Nr 63, poz. 288) zarządza się, co następuje:
§  1.
Urzędy celne oraz organy Wojsk Ochrony Pogranicza wykonują graniczną kontrolę dewizową według zasad i w trybie kontroli celnej, ze zmianami określonymi w rozporządzeniu.
§  2.
1.
Uprawnienie do wywozu, przywozu lub przewozu wartości dewizowych powinno być udokumentowane:
1)
książeczką walutową,
2)
zaświadczeniem Narodowego Banku Polskiego, Banku Handlowego w Warszawie S.A. lub Banku Polska Kasa Opieki S.A., stwierdzającym uprawnienie do wywozu, przywozu lub przewozu określonych wartości dewizowych albo odpowiednią adnotacją banku dewizowego na dokumencie uprawniającym do przekroczenia granicy,
3)
zaświadczeniem wywozu, wystawionym przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, stwierdzającym, że osoba wymieniona w tym zaświadczeniu jest uprawniona do wywozu pieniędzy zagranicznych wymienionych w zaświadczeniu,
4)
pisemnym zgłoszeniem przez osobę krajową przywozu wartości dewizowych do kraju, potwierdzonym przez urząd celny - w razie powrotnego wywozu ich przez tę osobę udającą się za granicę dla kontynuowania tam czasowego pobytu,
5)
pisemnym zgłoszeniem przywozu wartości dewizowych przez osobę zagraniczną, potwierdzonym przez urząd celny - w razie powrotnego wywozu ich za granicę,
6)
dokumentem stwierdzającym nabycie przez obywatela państwa członkowskiego Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG) pieniędzy polskich w instytucji uprawnionej w tym państwie do ich sprzedaży na warunkach ustalonych w porozumieniu między centralnymi bankami tych państw,
7)
innym dokumentem, od którego posiadania stosownie do warunków przewidzianych w ogólnym zezwoleniu dewizowym jest uzależniony wywóz, przywóz lub przewóz określonych wartości dewizowych.
1a. 1
Udokumentowanie uprawnienia, o którym mowa w ust. 1, nie jest wymagane w wypadkach:
1)
wywozu, przywozu lub przewozu przez osobę zagraniczną - obywatela państwa członkowskiego RWPG pieniędzy polskich w kwocie nie przekraczającej równowartości trzydziestu rubli,
2)
wywozu przez osobę krajową wartości dewizowych, będących prawnymi środkami płatniczymi w państwach członkowskich RWPG, w kwocie nie przekraczającej trzydziestu rubli lub ich równowartości,
3) 2
wywozu przez osobę krajową wartości dewizowych, będących prawnymi środkami płatniczymi w państwach innych niż państwa członkowskie RWPG, w kwocie nie przekraczającej pięciuset dolarów USA lub ich równowartości.
2.
Powrotny przywóz pieniędzy polskich przez osobę, która po wyjeździe na pobyt czasowy za granicę pozostała tam na pobyt stały, a następnie przybywa do kraju - może nastąpić w granicach kwot dozwolonych do wywozu na podstawie oświadczenia tej osoby o wysokości kwoty wywiezionej oraz zaświadczenia polskiego urzędu konsularnego stwierdzającego zmianę paszportu na polski paszport konsularny lub na paszport obcego państwa.
§  3.
Uprawnienie do wywozu lub przywozu na statku wartości dewizowych albo do wniesienia ich na obcy statek powinno być stwierdzone następującym dokumentem:
1)
w razie powrotnego wywozu za granicę wartości dewizowych znajdujących się w kasie polskiego statku - dowodem pisemnego zgłoszenia przez kapitana statku przywozu tych wartości, z adnotacją urzędu celnego o ich przywozie,
2)
w razie przywozu pieniędzy polskich zdeponowanych w kasie polskiego statku - dowodem pisemnego zgłoszenia wywozu tych pieniędzy, z adnotacją urzędu celnego o ich wywozie,
3)
w razie wnoszenia pieniędzy polskich na obcy statek tytułem zaliczki kapitańskiej - dokumentem wystawionym przez przedsiębiorstwo wypłacające zaliczkę i rozliczające ją z kapitanem statku, jeżeli przedsiębiorstwo dokonuje tych czynności na podstawie ogólnego zezwolenia dewizowego, a w braku takiego zezwolenia - indywidualnym zezwoleniem dewizowym; w razie zaś wynoszenia ze statku pieniędzy pozostałych kapitanowi z takiej zaliczki - dokumentem wystawionym przez to przedsiębiorstwo, zaopatrzonym w adnotację kapitana statku o wysokości pozostałej kwoty,
4)
w razie wynoszenia pieniędzy polskich otrzymanych na obcym statku z zaliczki kapitańskiej - pisemnym zgłoszeniem wynoszenia, zaopatrzonym w adnotację kapitana statku o wysokości wypłaconej kwoty,
5)
w innych wypadkach - indywidualnym zezwoleniem dewizowym lub dokumentem, od którego posiadania stosownie do ogólnego zezwolenia dewizowego jest uzależniony wywóz określonych wartości dewizowych lub wniesienie ich na obcy statek.
§  4.
1.
Zgłoszeniu urzędowi celnemu w formie pisemnej podlega przywóz przez osobę zagraniczną wartości dewizowych z zagranicy.
2. 3
Nie jest wymagane zgłoszenie w formie pisemnej przywozu pieniędzy polskich nabytych w instytucji uprawnionej do ich sprzedaży w państwie członkowskim RWPG przez obywatela tego państwa w nim zamieszkałego, jak również przywozu przez tę osobę pieniędzy polskich w kwocie nie przekraczającej równowartości trzydziestu rubli.
3.
Obowiązek zgłoszenia pisemnego nie dotyczy dowodów oszczędnościowych i czeków wystawionych za granicą na imię osoby przywożącej oraz czeków podróżniczych podpisanych przez tę osobę.
4.
Zgłoszenie w formie pisemnej przywozu wartości dewizowych może być dokonane przez osobę krajową:
1)
zatrudnioną za granicą albo odbywającą za granicą staż naukowy lub szkoleniowy w celu powrotnego wywozu ich za granicę,
2)
zainteresowaną w uzyskaniu potwierdzenia przywozu przez urząd celny.
5.
Zgłoszenie urzędowi celnemu wywozu wartości dewizowych za granicę następuje ustnie. Ustnemu zgłoszeniu podlega również przywóz wartości dewizowych z zagranicy w wypadkach innych niż wymienione w ust. 1, 3 i 4.
§  5.
1.
Urząd celny potwierdza pisemne zgłoszenie przywozu wartości dewizowych.
2.
Potwierdzenie pisemnego zgłoszenia przywozu wartości dewizowych następuje przez odciśnięcie pieczęci urzędu celnego na zgłoszeniu i zamieszczenie podpisu pracownika kontrolującego. W razie zgłoszenia przywozu wartości dewizowych w celu powrotnego ich wywozu za granicę w okresie zatrudnienia albo stażu naukowego lub szkoleniowego za granicą, urząd celny zamieszcza w zgłoszeniu adnotację "przerwa pobytu".
3.
Urząd celny może odstąpić od potwierdzenia zgłoszenia, o którym mowa w ust. 2, jeżeli stosownie do przepisów dewizowych potwierdza wywóz, przywóz lub przewóz wartości dewizowych na innym dokumencie albo uznaje adnotacje kontrolne organów celnych państw obcych.
4.
Dokumenty zawierające indywidualne zezwolenie dewizowe lub stwierdzające zezwolenie na wywóz lub przywóz wartości dewizowych oraz określone w § 3 pkt 3-5 urząd celny oznacza odpowiednią adnotacją "wywieziono" lub "przywieziono" i potwierdza w sposób określony w ust. 2.
§  6.
1.
Urząd celny dopuszcza powrotny wywóz za granicę wartości dewizowych i powrotny przywóz do kraju pieniędzy polskich po stwierdzeniu, że wartości te są wywożone powrotnie w tej samej walucie lub pochodzą z udokumentowanej zwrotnej wymiany na inną walutę i w ilości nie większej niż poprzednio przywieziona, zmniejszonej o kwotę obowiązkowej wymiany na koszty pobytu w kraju, a pieniądze polskie powrotnie przywożone do kraju nie przekraczają kwoty dozwolonej do wywozu.
2.
Urząd celny może również, na zasadach i w trybie określonym przez Prezesa Głównego Urzędu Ceł, dopuścić powrotny wywóz za granicę wartości dewizowych, jeżeli ich przywóz do kraju został uprawdopodobniony.
3.
Urząd celny dopuszcza do wywozu przez osobę zagraniczną dowody oszczędnościowe i czeki, o których mowa w § 4 ust. 3, mimo braku potwierdzenia ich przywozu.
§  7.
Przepisy § 2 i § 4-6 stosuje się odpowiednio również przy przewozie tranzytem wartości dewizowych, z tym że urząd celny może żądać przedstawienia do kontroli wartości dewizowych przy wjeździe do kraju osoby przejeżdżającej tranzytem przez polski obszar celny.
§  8.
Wywóz i przywóz wartości dewizowych przechowywanych w kasie polskiego statku, jak również w kasie obcego statku zawijającego do stoczni polskiej w celu naprawy lub remontu albo opuszczającego stocznię po naprawie lub remoncie, powinien być zgłoszony urzędowi celnemu na formularzu według wzoru ustalonego przez Główny Urząd Ceł.
§  9. 4
Wysyłane za granicę i nadsyłane z zagranicy paczki pocztowe zwykłe lub z podaną wartością, przesyłki listowe zwykłe i polecone oraz listy z podaną wartością, zwane dalej "przesyłkami pocztowymi", podlegają kontroli dewizowej; nie podlegają kontroli dewizowej przesyłki pocztowe, których nadawcą lub odbiorcą jest polski bank dewizowy.
§  10.
1.
Organy administracji celnej wykonują kontrolę dewizową przesyłek pocztowych według zasad i w trybie kontroli celnej, ze zmianami wynikającymi z rozporządzenia.
2.
Organy administracji pocztowej wykonują kontrolę dewizową przesyłek pocztowych nadawanych za granicą, według zasad i w trybie przewidzianych w § 11-16.
§  11.
1.
Wysłanie za granicę wartości dewizowych w przesyłce pocztowej na podstawie indywidualnego zezwolenia dewizowego może nastąpić w formie nadania jej w stanie otwartym i za okazaniem pracownikowi pocztowemu przyjmującemu przesyłkę wysyłanych wartości oraz zezwolenia dewizowego.
2.
Banki wymienione w § 9 mogą wysyłać za granicę wartości dewizowe w przesyłkach nadawanych na poczcie w stanie zamkniętym, ewidencjonowane w oddzielnej książce nadawczej.
§  12.
1.
Przy nadawaniu do wysłania pocztą za granicę listu poleconego albo listu lub paczki z podaną wartością, zawierających wartości dewizowe objęte indywidualnym zezwoleniem dewizowym na wywóz pocztą, pracownik pocztowy przyjmujący przesyłkę stwierdza tożsamość osoby zgłaszającej się w celu nadania przesyłki i odnotowuje w księdze przyjęć przesyłek jej imię i nazwisko oraz nazwę dokumentu tożsamości, nazwę instytucji, która dokument wystawiła, a także numer i datę jego wystawienia. W księdze przyjęć odnotowuje się również adres nadawcy umieszczonego na przesyłce, jeżeli nadawcą jest inna osoba niż osoba zgłaszająca nadanie przesyłki.
2.
Pracownik pocztowy jest obowiązany uzyskać informację od osoby nadającej list polecony albo list lub paczkę z podaną wartością, czy przesyłka nie zawiera także innych wartości dewizowych poza wartościami skontrolowanymi.
3.
Opakowania i zamknięcia przesyłki zawierającej wysyłane wartości dokonuje nadawca w obecności pracownika pocztowego przyjmującego przesyłkę.
§  13.
Pracownik pocztowy odnotowuje na indywidualnym zezwoleniu dewizowym rodzaj i cechy przesyłki, a także zamieszcza adnotację o treści informacji, o której mowa w § 12 ust. 2, oraz potwierdza to swoim podpisem i odciśnięciem datownika; placówka pocztowa przesyła zezwolenie dewizowe organowi celnemu właściwemu do przeprowadzania kontroli dewizowej przesyłek wysyłanych za granicę.
§  14.
Przepisy § 12 ust. 1 i 3 oraz § 13 nie dotyczą listów poleconych oraz listów i paczek z podaną wartością, wysyłanych za granicę przez banki dewizowe z zachowaniem przepisu § 11 ust. 2; przesyłki te powinny być jednak opatrzone na stronie adresowej odciskiem stempla: "wolne od kontroli dewizowej".
§  15.
1.
Pocztowe urzędy wymiany powinny wskazywać właściwemu urzędowi celnemu przesyłki nasuwające przypuszczenie, że zawierają wartości dewizowe objęte dewizowymi ograniczeniami wywozu.
2.
Jeżeli w przesyłce nadanej do wysłania za granicę zostaną ujawnione wartości dewizowe umieszczone w sposób nie wskazujący na zamiar ich ukrycia przez nadawcę, w szczególności w razie wymienienia ich w dokumentach przewozowych lub deklaracjach celnych, urząd celny powinien zażądać od nadawcy dostarczenia zezwolenia dewizowego.
3.
Wykorzystane zezwolenie dewizowe urząd celny zwraca instytucji wystawiającej.
§  16.
1.
Jeżeli wartości dewizowe określone w zezwoleniu dewizowym są wysyłane za granicę częściowo, pracownik pocztowy dokonujący kontroli dewizowej odnotowuje każdorazowo na zezwoleniu rodzaj i kwotę wysyłanych wartości oraz umieszcza odcisk datownika i swój podpis; zezwolenie dewizowe pozostaje w urzędzie pocztowym.
2.
Wykorzystywane częściowo zezwolenie dewizowe organ kontrolujący zwraca instytucji wystawiającej je po całkowitym wykorzystaniu przed upływem terminu ważności, a gdy całkowite wykorzystanie w tym terminie nie nastąpiło - z upływem terminu ważności.
§  17.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 31 marca 1984 r.
1 § 2 ust. 1a dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 28 września 1988 r. (Dz.U.88.35.277) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 października 1988 r.
2 § 2 ust. 1a pkt 3 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 25 listopada 1988 r. (Dz.U.88.38.302) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 grudnia 1988 r.
3 § 4 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 28 września 1988 r. (Dz.U.88.35.277) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 października 1988 r.
4 § 9 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 28 września 1988 r. (Dz.U.88.35.277) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 października 1988 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1984.15.71

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Zasady i tryb granicznej i pocztowej kontroli dewizowej.
Data aktu: 25/02/1984
Data ogłoszenia: 17/03/1984
Data wejścia w życie: 31/03/1984