Zasady rozliczeń pieniężnych jednostek gospodarki uspołecznionej.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 28 czerwca 1982 r.
w sprawie zasad rozliczeń pieniężnych jednostek gospodarki uspołecznionej.

Na podstawie art. 23 ustawy z dnia 26 lutego 1982 r. - Prawo bankowe (Dz. U. Nr 7, poz. 56) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Przepisy o rozliczeniach pieniężnych jednostek gospodarki uspołecznionej stosuje się w szczególności do:
1)
przedsiębiorstw państwowych, ich zrzeszeń oraz innych państwowych jednostek organizacyjnych,
2)
przedsiębiorstw mieszanych,
3)
spółdzielni i ich związków,
4)
gospodarczych organizacji rzemiosła,
5)
organizacji społecznych prowadzących działalność gospodarczą,
6)
kółek rolniczych i ich związków,
7)
spółek, w których państwo lub jednostki wymienione w pkt 1-6 posiadają udział wynoszący ponad 50% kapitału zakładowego, oraz spółek wodnych,

zwanych dalej "jednostkami gospodarki uspołecznionej".

2.
Przepisy o rozliczeniach pieniężnych jednostek gospodarki uspołecznionej stosuje się również do organizacji politycznych, zawodowych oraz innych niż wymienione w ust. 1 pkt 5 organizacji społecznych, a także do stowarzyszeń zarejestrowanych.
§  2.
1.
Jednostki gospodarki uspołecznionej przeprowadzają wzajemne rozliczenia bezgotówkowo lub gotówkowo, z zachowaniem górnej granicy rozliczeń gotówkowych dla jednorazowej transakcji.
2.
Górna granica rozliczeń gotówkowych dla jednorazowej transakcji wynosi 30.000 zł.
3.
Rozliczenia gotówkowe przeprowadza się przez wręczenie gotówki lub czeku gotówkowego albo przez przekazanie gotówki.
4.
Rozliczenia bezgotówkowe mogą być przeprowadzane przez jednostki gospodarki uspołecznionej w jednej z następujących form:
1)
polecenie przelewu,
2)
inkaso bankowe,
3)
polecenie pobrania,
4)
czek rozrachunkowy,
5)
akredytywa.

Ponadto zobowiązania mogą być regulowane w drodze rozliczeń planowych, okresowych rozliczeń saldami oraz w drodze potrącenia (kompensaty) wzajemnych wierzytelności.

5.
Formę rozliczeń pieniężnych ustalają strony w drodze umowy, przestrzegając warunków określonych dla danej formy.
§  3.
Rozliczenia między jednostkami gospodarki uspołecznionej a jednostkami gospodarki nie uspołecznionej i osobami fizycznymi mogą być przeprowadzane bezgotówkowo lub gotówkowo, stosownie do umowy stron.
§  4.
Prezes Narodowego Banku Polskiego ustala szczegółowe zasady rozliczeń pieniężnych jednostek gospodarki uspołecznionej.
§  5.
1.
Jednostki gospodarki uspołecznionej obowiązane są do uiszczenia zapłaty należności, we wzajemnych rozliczeniach z tytułu umów, w terminie zapłaty określonym umową stron, nie przekraczającym 25 dni od dnia wykonania umowy, a w wypadku umów o realizację inwestycji i remontów budowlanych - w terminie nie przekraczającym 40 dni od dnia wykonania umowy.
2.
Termin 25 dni określony w ust. 1 nie ma zastosowania do zapłaty należności z tytułu umów komisu zawieranych między jednostkami gospodarki uspołecznionej w obrotach z zagranicą.
3.
Jeżeli odbiorca otrzymał dokumenty rozliczeniowe później niż na 5 dni roboczych przed terminem zapłaty określonym w umowie, zapłata powinna nastąpić w ciągu 5 dni roboczych od dnia otrzymania dokumentów rozliczeniowych.
4.
Terminy zapłaty określone w umowie uważa się za zachowane, jeżeli obciążenie rachunku dłużnika nastąpi najpóźniej w następnym dniu roboczym po terminie płatności. O dacie obciążenia rachunku dłużnika bank zawiadamia wierzyciela.
§  6.
1.
W razie nieuiszczenia zapłaty w terminie określonym w § 5 dłużnik jest obowiązany zapłacić wierzycielowi odsetki za opóźnienie w wysokości 18% w stosunku rocznym, jeśli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
2.
Jednostka gospodarki uspołecznionej obowiązana jest zapłacić wierzycielowi będącemu osobą fizyczną lub jednostką gospodarki nie uspołecznionej odsetki za opóźnienie na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym.
§  7.
Prezes Narodowego Banku Polskiego może w uzasadnionych wypadkach zwolnić poszczególne jednostki gospodarki uspołecznionej we wzajemnych rozliczeniach od niektórych obowiązków wynikających z rozporządzenia.
§  8.
Tracą moc:
1)
rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 maja 1971 r. w sprawie form rozliczeń z tytułu umów sprzedaży, umów dostawy, zlecenia i innych umów pomiędzy jednostkami gospodarki uspołecznionej (Dz. U. z 1971 r. Nr 14, poz. 137 i z 1974 r. Nr 49, poz. 310),
2)
rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 1975 r. w sprawie odsetek za opóźnienie w zapłacie należności za dostawy, roboty i usługi wykonywane na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej (Dz. U. z 1975 r. Nr 46, poz. 245 i z 1981 r. Nr 21, poz. 105).
§  9.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 lipca 1982 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1982.22.158

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Zasady rozliczeń pieniężnych jednostek gospodarki uspołecznionej.
Data aktu: 28/06/1982
Data ogłoszenia: 31/07/1982
Data wejścia w życie: 01/07/1982, 31/07/1982