Okresy zatrudnienia na obszarze Państwa Polskiego i za granicą oraz zasady udzielania świadczeń rentowych z tytułu tego zatrudnienia.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA PRACY, PŁAC I SPRAW SOCJALNYCH
z dnia 12 grudnia 1979 r.
w sprawie okresów zatrudnienia na obszarze Państwa Polskiego i za granicą oraz zasad udzielania świadczeń rentowych z tytułu tego zatrudnienia. *

Na podstawie art. 8 ust. 3, art. 17 ust. 7 pkt 2 i 4 oraz art. 78 ust. 3 ustawy z dnia 23 stycznia 1968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. z 1968 r. Nr 3, poz. 6, z 1972 r. Nr 16, poz. 114 i Nr 53, poz. 341, z 1973 r. Nr 38, poz. 225, z 1974 r. Nr 21, poz. 116 i 117, Nr 47, poz. 280 i Nr 50, poz. 321, z 1975 r. Nr 45, poz. 232, z 1976 r. Nr 40, poz. 235 i z 1977 r. Nr 11, poz. 43) zarządza się, co następuje:
§  1.
Rozporządzenie określa:
1)
okresy zatrudnienia uważane za okresy zatrudnienia na obszarze Państwa Polskiego w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 stycznia 1968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. z 1968 r. Nr 3, poz. 6, z 1972 r. Nr 16, poz. 114 i Nr 53, poz. 341, z 1973 r. Nr 38, poz. 225, z 1974 r. Nr 21, poz. 116 i 117, Nr 47, poz. 280 i Nr 50, poz. 321, z 1975 r. Nr 45, poz. 232, z 1976 r. Nr 40, poz. 235 i z 1977 r. Nr 11, poz. 43), zwanej dalej "ustawą",
2)
okresy zatrudnienia obywateli polskich za granicą, uwzględniane przy ustalaniu prawa do świadczeń na podstawie ustawy, oraz szczególne warunki udzielania świadczeń z tytułu tego zatrudnienia,
3)
zasady ustalania podstawy wymiaru emerytury lub renty dla pracowników, którzy byli zatrudnieni za granicą,
4)
zasady stosowane w razie zbiegu prawa do świadczeń polskich ze świadczeniami o charakterze rentowym z instytucji zagranicznych.
§  2.
Za okresy zatrudnienia na obszarze Państwa Polskiego w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy uważa się okresy zatrudnienia:
1)
wykonywanego na obszarach, które wchodzą w skład Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,
2)
wykonywanego przed ustaleniem polsko-radzieckiej granicy na obszarach, które poprzednio wchodziły w skład Państwa Polskiego.
§  3.
1.
Za okresy zatrudnienia za granicą, uwzględniane przy ustalaniu prawa do świadczeń na podstawie ustawy, uważa się okresy zatrudnienia wykonywanego przez obywateli polskich:
1)
w polskich przedstawicielstwach dyplomatycznych i urzędach konsularnych, w stałych przedstawicielstwach przy Organizacji Narodów Zjednoczonych i innych misjach lub misjach specjalnych, a także w innych polskich placówkach, instytucjach lub przedsiębiorstwach, do których zostali oddelegowani lub skierowani albo w których podjęli zatrudnienie w czasie pobytu za granicą jako członkowie rodziny pracownika, który został tam oddelegowany lub skierowany,
2)
w międzynarodowych organizacjach, instytucjach lub komisjach, do których zostali oddelegowani.
2.
Przy ustalaniu prawa do świadczeń na podstawie ustawy uwzględnia się również, z zastrzeżeniem § 4 ust. 2 i 3, okresy zatrudnienia za granicą wykonywanego przez obywateli polskich w zagranicznych instytucjach i zakładach pracy innych niż wymienione w ust. 1 pkt 2:
1)
do których zostali skierowani w ramach współpracy międzynarodowej,
2)
w których wykonywali zatrudnienie za zgodą właściwych instytucji polskich, jeżeli po powrocie z zagranicy zatrudnieni byli co najmniej przez połowę okresu wymaganego do uzyskania prawa do renty inwalidzkiej lub rodzinnej, a co najmniej przez 5 lat, gdy chodzi o emeryturę; zgoda instytucji polskiej na wykonywanie zatrudnienia za granicą nie jest wymagana od pracowników, którzy wyjechali za granicę przed dniem 9 maja 1945 r.
3.
Okresy zatrudnienia za granicą wymienione w ust. 1 oraz w ust. 2 pkt 1 uwzględnia się również przy ustalaniu wzrostu świadczeń z tytułu zatrudnienia w Polsce Ludowej, jeżeli przypadają one po dniu 22 lipca 1944 r.
§  4.
1.
Przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty na podstawie ustawy dla osoby, która zatrudniona była zarówno na obszarze Państwa Polskiego, jak i za granicą, sumuje się te okresy zatrudnienia, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
2.
Przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty na podstawie ustawy dla osoby mającej miejsce stałego pobytu za granicą nie uwzględnia się okresów:
1)
zatrudnienia wykonywanego przed dniem 9 maja 1945 r. na obszarach, które weszły w skład Państwa Polskiego po tej dacie,
2)
zatrudnienia za granicą, o którym mowa w § 3 ust. 2.
3.
Jeżeli osoba uprawniona do emerytury lub renty na podstawie ustawy, ustalonej z uwzględnieniem okresów, o których mowa w ust. 2, wyjedzie na pobyt stały do państwa, do którego przekazywane są świadczenia polskie, prawo do tej emerytury lub renty ustala się ponownie bez uwzględnienia tych okresów.
§  5.
Podstawę wymiaru świadczeń ustalonych z uwzględnieniem okresów zatrudnienia za granicą oblicza się na zasadach określonych w ustawie, z tym że za każdy z miesięcy tego zatrudnienia przypadający na okres, z którego ustala się tę podstawę, przyjmuje się - z uwzględnieniem § 6 - przeciętny miesięczny zarobek osiągnięty przez pracownika z tytułu zatrudnienia w kraju po powrocie z zagranicy lub - na jego wniosek - przeciętny miesięczny zarobek:
1)
osiągnięty przez niego w kraju w okresie ostatnich 6 miesięcy zatrudnienia przed wyjazdem za granicę lub
2)
osiągany w kraju w okresie, w którym pracownik zatrudniony był za granicą, przez pracowników o podobnych kwalifikacjach i zatrudnionych w tym samym lub podobnym charakterze, w jakim pracownik zatrudniony był przed wyjazdem za granicę.
§  6.
1.
Dla pracowników delegowanych lub skierowanych do pracy za granicą w polskich przedstawicielstwach dyplomatycznych i w urzędach konsularnych do obliczenia podstawy wymiaru świadczeń przyjmuje się za każdy z miesięcy tego zatrudnienia kwoty ryczałtowe w zależności od grupy wynagrodzenia, do jakiej pracownik został zaszeregowany; kwoty te wynoszą:
dla grupy zaszeregowania
I 18.500
II 15.800
III 14.100
IV 12.500
V 11.000
VI 9.500
VII 8.200
VIII 7.000
IX 6.000
2.
Przepis ust. 1 stosuje się również do pracowników innych polskich przedstawicielstw, którzy otrzymywali wynagrodzenie na podstawie przepisów o wynagradzaniu pracowników polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych.
3.
Dla osoby, będącej członkiem rodziny pracownika wymienionego w ust. 1 i 2, która z tytułu zatrudnienia wykonywanego w okresie pobytu z tym pracownikiem za granicą była wynagradzana na podstawie przepisów o wynagradzaniu pracowników przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych, do obliczenia podstawy wymiaru świadczeń przyjmuje się za każdy z miesięcy tego zatrudnienia wynagrodzenie określone w ust. 1 dla grupy, do której osoba ta została zaszeregowana, pomniejszone o ustaloną tymi przepisami kwotę ryczałtu w złotych.
4.
Na wniosek osób, o których mowa w ust. 1-3, podstawę wymiaru świadczeń określa się według zasad określonych w § 5.
§  7.
1.
W razie zbiegu prawa do emerytury lub renty na podstawie ustawy z prawem do świadczeń o charakterze rentowym z instytucji zagranicznej emeryturę lub rentę z ustawy wypłaca się, z zastrzeżeniem ust. 4:
1)
w pełnej wysokości - w razie pobierania wyłącznie świadczeń z ubezpieczenia dodatkowego z instytucji francuskich albo zwrotu składek ubezpieczeniowych w formie renty z instytucji francuskich lub belgijskich,
2)
w wysokości częściowej, obliczonej proporcjonalnie do okresu zatrudnienia na obszarze Państwa Polskiego - jeżeli pracownik zatrudniony był również za granicą, a świadczenie o charakterze rentowym z instytucji zagranicznej przysługuje z tytułu tego zatrudnienia; jeżeli ustalona w ten sposób emerytura lub renta byłaby wraz ze świadczeniami z instytucji zagranicznej niższa od kwoty pełnej emerytury lub renty przysługującej na podstawie ustawy, łączną należność wyrównuje się do tej kwoty,
3)
w wysokości zmniejszonej o połowę kwoty świadczeń o charakterze rentowym z instytucji zagranicznej, nie więcej jednak niż do połowy jej wysokości - w wypadkach nie wymienionych w pkt 1 i 2, przy czym w razie pobierania dwóch lub więcej świadczeń na podstawie przepisów polskich albo dwóch lub więcej świadczeń z instytucji zagranicznych uwzględnia się sumę świadczeń.
2.
Osobom pobierającym świadczenia ustalone w myśl ust. 1 pkt 2 i 3 i uprawnionym w myśl ustawy do dodatków przysługujących w określonym procencie od emerytury lub renty - wypłaca się te dodatki w wysokości ustalonej od kwoty pełnej emerytury lub renty przysługującej na podstawie ustawy. Jeżeli dodatki przysługują w kwotach zryczałtowanych, wypłaca się je w wysokości częściowej lub zmniejszonej według zasad określonych w tych przepisach, a jeżeli instytucja zagraniczna dodatków takich nie wypłaca - w pełnej wysokości.
3.
W wypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 3, kwotę zmniejszenia świadczenia polskiego ustala się na dzień wydania decyzji dotyczącej tego zmniejszenia; kwota ta nie podlega ponownemu ustaleniu w razie podwyższenia świadczeń przez instytucję zagraniczną.
4.
Emeryturę lub rentę przyznaną na podstawie ustawy wstrzymuje się, jeżeli przyznana została wyłącznie z tytułu zatrudnienia za granicą lub z tytułu zdarzeń, które miały miejsce za granicą, i jeżeli świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznej wypłacane są z tych tytułów.
§  8.
1.
W wypadkach, o których mowa w § 7 ust. 1 pkt 2 i 3 oraz ust. 4, ustalenie emerytury lub renty w wysokości częściowej, zmniejszenie jej wysokości lub wstrzymanie jej wypłaty następuje od dnia, w którym nastąpił zbieg prawa do tego świadczenia z prawem do świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznej. Od dnia tego organ rentowy ma prawo potrącić nadpłacone kwoty świadczeń polskich.
2.
W razie przyznania przez instytucję zagraniczną świadczeń za okres wsteczny organ rentowy ma prawo potrącić z przekazanej z tego tytułu należności nadpłacone kwoty świadczeń polskich od dnia, w którym nastąpił zbieg prawa do tych świadczeń z prawem do świadczeń o charakterze rentowym z instytucji zagranicznej.
§  9.
1.
W razie śmierci osoby uprawnionej do emerytury lub renty na podstawie ustawy i do świadczeń o charakterze rentowym z instytucji zagranicznej oraz w razie śmierci członka rodziny takiej osoby zasiłek pogrzebowy wypłaca się w wysokości obliczonej od kwoty pełnej emerytury lub renty przysługującej w myśl ustawy.
2.
Jeżeli zasiłek pogrzebowy wypłaciła również instytucja zagraniczna, organ rentowy potrąca z należności pobranej z tego tytułu kwotę wypłaconą w myśl ust. 1.
§  10.
1.
Osobom pobierającym za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jedno lub więcej świadczeń o charakterze rentowym z instytucji zagranicznych i nie pobierającym świadczeń rentowych na podstawie przepisów polskich oraz członkom ich rodzin przysługują:
1)
świadczenia w naturze w zakresie i na warunkach określonych ustawą,
2)
dodatki rodzinne na warunkach i w wysokości określonej ustawą, jeżeli nie pobierają z instytucji zagranicznych świadczeń mających charakter tych dodatków,
3)
dodatki z tytułu inwalidztwa I grupy lub osiągnięcia wieku 80 lat, jeżeli kwota świadczeń nie przekracza określonej ustawą najniższej kwoty emerytury lub odpowiedniej renty,
4)
wyrównanie pobieranych świadczeń - z wyjątkiem niepełnych zaopatrzeń z tytułu służby wojskowej - do określonej ustawą najniższej kwoty emerytury lub odpowiedniej renty; przy ustalaniu wyrównania dla osób, które zaliczone zostały do I grupy inwalidów lub osiągnęły wiek 80 lat, uwzględnia się wysokość emerytury lub renty wraz z dodatkiem z tytułu takiego inwalidztwa lub wieku.
2.
W razie śmierci osoby, o której mowa w ust. 1, lub członka rodziny takiej osoby przysługuje zasiłek pogrzebowy na warunkach określonych ustawą w wysokości ustalonej w ustawie jako najniższa kwota zasiłku pogrzebowego; przepis § 9 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
3.
Świadczenia, o których mowa w ust. 1 i 2, nie przysługują osobom:
1)
osiągającym wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia lub inne dochody uzasadniające w myśl ustawy zawieszenie prawa do świadczeń,
2)
pobierającym z instytucji zagranicznej wyłącznie świadczenia, o których mowa w § 7 ust. 1 pkt 1.
§  11.
Nie podlegają uwzględnieniu, przy ustalaniu prawa do świadczeń, okresy zatrudnienia w uznanych za zbrodnicze organizacjach: Sturmstaffel (SS), Sturmabteilungen (SA), Gestapo, Sonderdienst (SD) i Abwehr.
§  12.
1.
Przepisy rozporządzenia stosuje się:
1)
do spraw o świadczenia wszczętych wskutek wniosków zgłoszonych po wejściu w życie rozporządzenia,
2)
przy wypłacaniu należności z tytułu świadczeń o charakterze rentowym z instytucji zagranicznych, które wpłynęły do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych po dniu wejścia w życie rozporządzenia.
2.
Do spraw o świadczenia wszczętych wskutek wniosków zgłoszonych przed wejściem w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe; jednak na wniosek osoby zainteresowanej stosuje się przepisy rozporządzenia, z wyjątkiem § 6, jeżeli zatrudnienie za granicą wykonywane było przed dniem 31 grudnia 1976 r., oraz z wyjątkiem § 7 ust. 3.
§  13.
Zasady ustalania świadczeń pracownikom, którzy ulegli wypadkom przy pracy lub zachorowali na chorobę zawodową w związku z wykonywaniem za granicą zatrudnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1, oraz zasady wypłacania świadczeń w razie wyjazdu za granicę na pobyt czasowy osoby uprawnionej do tych świadczeń określają odrębne przepisy.
§  14.
Tracą moc:
1)
rozporządzenie Przewodniczącego Komitetu Pracy i Płac z dnia 8 sierpnia 1968 r. w sprawie okresów zatrudnienia na obszarze Państwa Polskiego, okresów zatrudnienia za granicą i udzielania świadczeń z tytułu tych okresów oraz zbiegu świadczeń z tytułu zatrudnienia w Polsce ze świadczeniami z instytucji zagranicznych (Dz. U. Nr 32, poz. 220),
2)
rozporządzenie Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 10 września 1975 r. w sprawie podstawy wymiaru emerytury lub renty dla osób, które były zatrudnione za granicą (Dz. U. z 1975 r. Nr 32, poz. 177 i z 1977 r. Nr 26, poz. 112).
§  15.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1980 r.
* Z dniem 1 stycznia 1983 r. nin. rozporządzenie utraciło moc w zakresie sprzecznym z ustawą z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U.82.40.267), zgodnie z art.130 ust. 2 powołanej ustawy.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024