Szczegółowe zasady powoływania i uprawnienia inspektorów-rzeczoznawców i inspektorów społecznych Najwyższej Izby Kontroli oraz zasady wynagradzania inspektorów-rzeczoznawców.

ROZPORZĄDZENIE
PREZESA RADY MINISTRÓW
z dnia 31 marca 1976 r.
w sprawie szczegółowych zasad powoływania i uprawnień inspektorów-rzeczoznawców i inspektorów społecznych Najwyższej Izby Kontroli oraz zasad wynagradzania inspektorów-rzeczoznawców.

Na podstawie art. 13 ust. 6 ustawy z dnia 27 marca 1976 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz. U. Nr 12, poz. 66) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Prezes Najwyższej Izby Kontroli oraz dyrektorzy okręgowych urzędów kontroli powołują spośród osób nie zatrudnionych w Najwyższej Izbie Kontroli i okręgowych urzędach kontroli inspektorów-rzeczoznawców mających wysokie kwalifikacje fachowe w objętej kontrolą dziedzinie administracji państwowej, gospodarki narodowej, nauki, techniki, oświaty i kultury.
2.
Do wykonywania czynności inspektorów-rzeczoznawców powołuje się pracowników oraz emerytowanych pracowników administracji państwowej i gospodarczej o odpowiednio wysokich kwalifikacjach zawodowych i moralnych, długoletnim stażu pracy oraz dużym doświadczeniu zawodowym.
3.
Powołanie inspektora-rzeczoznawcy następuje na czas określony, z ustaleniem zakresu i form przeprowadzania kontroli lub udziału w kontroli przeprowadzanej zespołowo.
4.
Do wykonywania czynności inspektora-rzeczoznawcy nie może być powołany pracownik kontrolowanego organu lub jednostki.
§  2.
1.
Prezes Najwyższej Izby Kontroli oraz dyrektorzy okręgowych urzędów kontroli powołują inspektorów społecznych spośród osób mających nienaganną opinią i wysoki autorytet w swoim środowisku, znanych z aktywnej działalności społecznej, przede wszystkim spośród działaczy organizacji społeczno-politycznych, aktywistów związków zawodowych, członków komisji rad narodowych, działaczy spółdzielczych, samorządu robotniczego i rolniczego.
2.
Do inspektorów społecznych stosuje się odpowiednio przepisy § 1 ust. 3 i 4.
§  3.
1.
Inspektorzy-rzeczoznawcy w związku z wykonywaniem kontroli są uprawnieni do:
1)
badania całokształtu działalności organu lub jednostki kontrolowanej,
2)
wstępu do wszystkich pomieszczeń i innych obiektów organu lub jednostki kontrolowanej i dokonywania oględzin tych obiektów,
3)
żądania dokumentów oraz ustnych i pisemnych wyjaśnień od pracowników organu lub jednostki kontrolowanej, sporządzania odpisów żądanych dokumentów oraz protokołów przyjęcia ustnych wyjaśnień,
4)
wzywania i przesłuchiwania pracowników organu lub jednostki kontrolowanej, a także innych osób w trybie określonym przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego,
5)
zabezpieczania niezbędnych dokumentów i innych dowodów przez opieczętowanie i oddanie - za pokwitowaniem - na przechowanie kierownikowi organu lub jednostki kontrolowanej albo przechowanie w oddzielnym zamkniętym i opieczętowanym pomieszczeniu.
2.
Inspektorzy społeczni w związku z wykonywaniem kontroli są uprawnieni do badania działalności organu lub jednostki kontrolowanej w zakresie ustalonym w upoważnieniu do kontroli oraz przysługują im odpowiednio uprawnienia inspektorów-rzeczoznawców określone w ust. 1 pkt 2, 3 i 5.
§  4.
Inspektorzy-rzeczoznawcy i inspektorzy społeczni mogą występować do dyrektora okręgowego urzędu kontroli lub do Prezesa Najwyższej Izby Kontroli o ukaranie osób winnych zaniedbań lub naruszeń obowiązków na zasadach i w trybie określonych w art. 15 ustawy z dnia 27 marca 1976 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz. U. Nr 12, poz. 66).
§  5.
1.
Inspektorzy-rzeczoznawcy oraz inspektorzy społeczni wykonują zlecone czynności:
1)
w zespołach z udziałem inspektorów zawodowych Najwyższej Izby Kontroli lub okręgowego urzędu kontroli,
2)
w zespołach inspektorów-rzeczoznawców oraz inspektorów społecznych,
3)
indywidualnie.
2.
W wypadku określonym w ust. 1 pkt 1 czynności kontrolne są wykonywane pod kierownictwem inspektora zawodowego, a w wypadku określonym w ust. 1 pkt 2 - pod kierownictwem inspektora wyznaczonego przez organ powołujący.
§  6.
Inspektorzy-rzeczoznawcy oraz inspektorzy społeczni otrzymują od organu zlecającego czynności kontrolne imienne upoważnienia do przeprowadzenia tych czynności, określające przedmiot, zakres i czas kontroli oraz nazwę i adres organu lub jednostki kontrolowanej.
§  7.
1.
Inspektorzy-rzeczoznawcy i inspektorzy społeczni przeprowadzają zlecone czynności po okazaniu kierownikowi kontrolowanego organu lub jednostki upoważnienia, o którym mowa w § 6, w dniach i godzinach pracy tego organu lub jednostki, chyba że w upoważnieniu określono inne terminy.
2.
Inspektorzy społeczni będący pracownikami uspołecznionych zakładów pracy przeprowadzają czynności kontrolne w zasadzie po godzinach pracy macierzystych zakładów.
§  8.
Kierownicy organów lub jednostek kontrolowanych:
1)
zapewniają warunki umożliwiające sprawne wykonywanie czynności przez inspektorów-rzeczoznawców i inspektorów społecznych oraz na ich wniosek zawiadamiają podległych pracowników o rozpoczęciu kontroli i miejscu dokonywania czynności,
2)
wydają na wniosek inspektorów-rzeczoznawców i inspektorów społecznych zarządzenia w celu zapewnienia realizacji uprawnień określonych w § 3 oraz w uzasadnionych wypadkach zarządzenia doraźne zmierzające do zapobieżenia lub usunięcia szkody albo niebezpieczeństwa stwierdzonego w toku czynności kontrolnych.
§  9.
W toku przeprowadzanych czynności inspektorzy-rzeczoznawcy i inspektorzy społeczni współdziałają z organizacjami społecznymi działającymi w kontrolowanych organach i jednostkach oraz w miarę potrzeby z komórkami kontroli wewnętrznej tych jednostek.
§  10.
1.
Inspektorzy-rzeczoznawcy i inspektorzy społeczni ustalają wyniki dokonanych czynności na podstawie zebranych dowodów, w szczególności - dokumentów, protokołów oględzin, przesłuchań i przyjęcia ustnych wyjaśnień oraz dowodów rzeczowych, zdjęć fotograficznych i innych dowodów, które należy przechowywać pod zamknięciem.
2.
Wyniki kontroli są przedstawiane w protokole sporządzanym przez osoby przeprowadzające kontrolę, z opisem dokonanych ustaleń, w szczególności stwierdzonych zaniedbań i ich źródeł oraz środków zmierzających do ich usunięcia, jak również z wymienieniem osób odpowiedzialnych za stwierdzony stan rzeczy. Protokół podpisują i każdą stronę parafują inspektor-rzeczoznawca lub inspektor społeczny oraz kierownik organu lub jednostki kontrolowanej, który może zgłosić zastrzeżenia do poszczególnych ustaleń protokołu i odmówić jego podpisania, jednocześnie wyjaśniając pisemnie przyczyny odmowy.
3.
Inspektorzy-rzeczoznawcy i inspektorzy społeczni przedstawiają wyniki kontroli organom zlecającym kontrolę z wnioskiem o podjęcie odpowiednich środków przewidzianych w przepisach o trybie wykonywania czynności kontrolnych przez Najwyższą Izbę Kontroli.
4.
Prezes Najwyższej Izby Kontroli określi szczegółowy tryb działania inspektorów-rzeczoznawców i inspektorów społecznych oraz szczegółowe zasady sporządzania protokołu, o którym mowa w ust. 2.
§  11.
1.
Inspektorom-rzeczoznawcom przysługuje za wykonywanie zleconych czynności kontrolnych wynagrodzenie w wysokości do 5 tys. zł w stosunku miesięcznym, na zasadach określonych przez Prezesa Najwyższej Izby Kontroli.
2.
Otrzymywanie wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1, nie powoduje zawieszenia praw do zaopatrzenia rentowego w wypadku pobierania tego zaopatrzenia przez inspektora-rzeczoznawcę.
3.
Inspektorom społecznym mogą być przyznawane za osiągnięte wyniki w ich pracy nagrody pieniężne przez organy zlecające czynności kontrolne.
§  12.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1976.14.90

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Szczegółowe zasady powoływania i uprawnienia inspektorów-rzeczoznawców i inspektorów społecznych Najwyższej Izby Kontroli oraz zasady wynagradzania inspektorów-rzeczoznawców.
Data aktu: 31/03/1976
Data ogłoszenia: 10/04/1976
Data wejścia w życie: 10/04/1976